افسردگی، از اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی مجازی است

به گزارش گرداب و به نقل از سلامت نیوز، دکتر رضا پدیدار، کارشناس رسانه، در برنامه «سایه‌بان آرامش» گروه سلامت روان و خانواده رادیو سلامت با بیان اینکه شبکه های اجتماعی نتیجه یک کنش جمعی متقابل است و همین موضوع یکی از علل پایداری شبکه های اجتماعی است، گفت: مواردی که این روزها در شبکه های اجتماعی حائز اهمیت است شامل فرآیند تبادل اطلاعات، فهم متقابل، تصمیم گیری، اثربخشی و بیان توانمندی هاست. این ها از پارامترهای اصلی شبکه های اجتماعی هستند. پارامتر دیگری که وارد شبکه های اجتماعی شد و آنها را به طورکلی دگرگون ساخت، پارامتر فناوری اطلاعات است که به عنوان یک پارامتر جدید اجتماعی مطرح شد. زندگی مدرن از وقتی شروع شد که پارادایم فناوری اطلاعات وارد زندگی روزمره زندگی افراد شد. با فناوری اطلاعات شبکه های اجتماعی فهم جدیدی را در دنیای امروز مطرح کردند.

پدیدار با بیان اینکه در دنیای امروز، وجود شبکه های اجتماعی مجازی هم ضروری هستند و هم می توانند مخاطره آمیز باشند، افزود: شبکه های اجتماعی مجازی دارای ارزش هستند. برای اینکه یک جریان درون گروهی به وجود می اورند و این جریان می تواند تبدیل به یک سرمایه اجتماعی شود. اگر بتوانیم در جامعه طوری شبکه های اجتماعی را هدایت کنیم که برآیند آن تبدیل به یک سرمایه اجتماعی شود، می توان گفت این نوعی علاج همه مشکلات جامعه مدرن امروزی است.

وی با بیان اینکه در بحث ارتباطات اجتماعی یک سطح همبستگی به وجود می آید و می توان با استفاده از شبکه های اجتماعی به عنوان یک سرمایه اجتماعی، سطح همبستگی جامعه را بالا برد، ادامه داد: سطح همبستگی یک احساس تعلق خاطر به وجود می اورد که باعث می شود افراد خودشان را موظف کنند تا در این شبکه اجتماعی با جامعه هدف مرتبط شوند. یکی از معایبی که شبکه های اجتماعی انسانی و خصوصاً شبکه های اجتماعی مجازی را تهدید می کند این است که ممکن است افراد با نقاب وارد این شبکه شوند. در شبکه های اجتماعی، رفتار فردی و گروهی داریم. در یک مکانیزم در شبکه های اجتماعی، رفتار فردی در یک رفتار گروهی قرار می گیرد و باعث می شود افراد در این رفتار گروهی خود را تصحیح کنند. با مقدار تصحیح، سطح همبستگی افراد مشخص می شود.

وی در ادامه بیان کرد: از نقطه نظر دیدگاه های رفتاری و رسانه ای، مدل سرایت پذیری یک مدل برتر در شبکه های اجتماعی است. بدین معنی که ارتباطات می تواند در ابعاد مختلف، مطالبی را به دیگران سرایت دهد و این می تواند یک نیروی پیوند درونی را در انسان تقویت کند که این موضوع کاملاً دولبه است. این پیوند می تواند سازنده و یا اینکه تخریبی باشد. در بحث سرایت پذیری باید به سمتی برویم که پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی را تقویت کنیم. در این صورت و در ایجاد شاخص های رشد و توسعه، شبکه های اجتماعی می توانند به همه آحاد انسانی حاضر در این شبکه ها کمک کنند. بدین صورت که در بحث پیوندهای دورنی و جریان سرایت پذیری فرد به جایی می رسد که از درون خشنود می شود. البته این نباید باعث شود که افراد فقط با مکانیزم های شبکه های اجتماعی مجازی با یکدیگر ارتباط داشته باشند. امروز دنیا به نتیجه ای رسیده است که فضای مجازی تا جایی می تواند اثربخش باشد. فضای مجازی، احساس واقعی یک ارتباط چهره به چهره را نشان نمی دهد و افراد در این زمینه احساس خلاء می کنند.

دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روانشناس و استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی هم تاثیر منفی و هم تاثیر مثبت بر روی افراد دارد، گفت: در خیلی از موارد شاهد این موضوع هستیم که کسانی که از این شبکه ها استفاده کردند، دچار افسردگی شدند. برای مثال در مورد استفاده از فیس بوک، کاربران نسبت به افراد عادی افسردگی بیشتری از خود نشان دادند. افراد با باز کردن صفحات دیگران و دیدن صحنه های زیبا و مطالب خوب، به خوبی های زندگی آنها فکر می کنند و با دشواری های زندگی خود مقایسه می کنند.

وی در پایان اظهارکرد: در بعضی مواقع هم شبکه های اجتماعی افراد را از جمع گرایی به جمع گریزی تشویق می کنند. یعنی به جای اینکه افراد روابط اجتماعی سالم درست و ارتباطات چهره به چهره داشته باشند، وارد دنیایی می شوند که کاملاً خلاف یک رابطه اجتماعی درست است. از طرف دیگر، جنبه های مثبت این شبکه های اجتماعی را نیز نمی توان نادیده گرفت. در خیلی از موارد و در زمان خیلی کوتاه می توان ارتباطات خیلی خوب و درستی با دیگران داشت. یا اینکه افراد در این شبکه می توانند دوستان خود را پیدا کنند و ارتباطات عاطفی گذشته را بازیابی کنند.