مجید ابهری، پژوهشگر و آسیب‌شناس اجتماعی،
با اشاره به این موضوع که 40 درصد از دانش آموزان ایرانی به اینترنت
دسترسی دارند، اظهار کرد: با توجه به گسترش روزافزون نرم‌افزارهای سایبری،
موبایلی و همچنین برنامه‌های برخط امکان دسترسی نوجوانان و جوانان به
حداکثر خود رسیده است از آنجا که مقابله سلبی و حذفی تأثیری بر دسترسی
افراد به این گونه سایت‌ها و فضاها نداشته و فقط برای کوتاه مدت مؤثر است،
بنابراین خانواده‌ها و نهادهای متولی باید عنایت ویژه به این نکته داشته
باشند که فیلترینگ هوشمند و غیرآن تنها چند دقیقه دسترسی را به تأخیر
می‌اندازد.
وی ادامه داد: انواع فیلترشکن‌های بسیار قدرتمند حتی به رایگان دردسترس افراد بوده و در مدارس دست به دست می‌چرخد.
جاسوسی از طریق فضای مجازی
این آسیب‌شناس اجتماعی تصریح کرد: بسیاری از سازمان‌های جاسوسی از طریق
شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای، انواع فیلترشکن‌ها را عرضه کرده و امکان
دسترسی را به فضای سایبری مقدور می‌کنند.
وی بیان کرد: از نگاه رفتارشناسی با توجه به پژوهش‌ها و مطالعات نظری و
میدانی از آنجا که قبل و هنگام ورود اینگونه فناوری‌ها سازمان‌ها و نهادهای
متولی متوجه عوارض و عواقب آن نبوده‌اند، متأسفانه در مقطعی به آسیب‌های
رفتاری، فرهنگی و اخلاقی اینگونه نرم‌افزارها پی برده‌اند که تقریبا دیر
شده بود، اما در زمینه راهکارهای پیشگیری فرهنگی و کنترل و مقابله با آن
محورهایی پیشنهاد میشود.
ضرورت اطلاع‌رسانی به دانش‌آموزان
ابهری اظهار کرد: اطلاع‌رسانی و آموزش به خانواده‌ها و نوجوانان و جوانان
در زمینه‌های عوارض اینگونه دسترسی‌ها و نتایج عینی آنها که منجر به
اعتیاد، خودکشی، فرار از خانه، افت تحصیلی و روابط غیرمتعارف شده با توجه
به اینکه حداقل فعالیت جوانان در این گونه فضاها دو ساعت و حداکثر آن
نامحدود است و در بعضی از نوجوانان و جوانان این دسترسی به صورت اعتیاد
درآمده وقت‌کشی و اتلاف عمر و عقب‌ماندن از فعالیت‌های تحصیلی و اجتماعی
عوارض دیگری از این گونه دسترسی‌هاست.
وی ادامه داد: رسانه‌ها و در صدر آنها صداوسیما، در این زمینه نقش مهمی
داشته و مدارس و خانواده‌ها نیز می‌توانند به عنوان بستر مکمل در این زمینه
عمل کنند.
این کارشناس تصریح کرد: با ایجاد فضاهای مشابه و حتی بهتر براساس ارزش‌ها و
معیارهای دینی و فرهنگی‌مان می‌توان به رقابت گسترده با این گونه از
نرم‌افزارها پرداخت.
وی افزود: در زمینه بازی‌های رایانه‌ای توفیقات زیادی بدست آمده که قابل
توجه است، منتها حمایت‌های مالی و فرهنگی از عوامل تولید بازی‌های
رایانه‌ای می‌تواند در این میدان مفید و مؤثر باشد.
ضرورت مخاطب‌شناسی در زمینه تولید نرم‌افزارهای بومی
ابهری اظهار کرد: در زمینه تولید نرم‌افزارهای بومی باید سلیقه‌سنجی و
مخاطب‌شناسی انجام شده و از توانمندی نخبگان رایانه‌ای در داخل کشور
استفاده شود، متأسفانه در بعضی از نرم‌افزارهای بومی مسیر دسترسی و ورود به
پروفایل‌های کاربران بسیار ساده بوده و بعضی از افراد توانسته اند به
اطلاعات خصوصی و شخصی افراد دست یابند، همین نکته باعث سلب اعتماد کاربران
از این گونه نرم‌افزارها شد که البته این نقاط ضعف نیز باید پوشانده شود.
وی بیان کرد: آموزش، اطلاع‌رسانی و تولید ابزار مشابه بسیار مؤثرتر و
مفیدتراز فیلترینگ است که هنوز برای این قدم‌ها دیرنشده است، اما ممکن است
سال دیگر کاری نتوان انجام داد.