رفتار مردم در شبکه های اجتماعی چقدر واقعیست؟

تاریخ انتشار : ۰۳ مرداد ۱۳۹۴

پژوهش‌های میدانی نشان می‌دهند تنها 7 درصد از ارتباطات میان فردی مبتنی بر شیوه‌های کتبی و یا شفاهی است. سایر پیام‌های ارتباطی یعنی 93 درصد باقیمانده با شیوه‌های غیرشفاهی که با عنوان زبان بدن شناخته می‌شوند منتقل می‌شوند... رسانه‌های اجتماعی این توانایی را دارند که کاربران خود را اجتماع‌گریز نمایند...

به گزارش گرداب به نقل از رصد، در یک بعداز ظهر دلنشین بهاری ماری و دخترش سارا که در خوابگاه دانشگاه محل تحصیلش به سر می‌برد با یکدیگر از طریق پیام کوتاه گفتگو می‌کردند. سارا ۲۲ ساله دانشجوی رشته معدن در پاسخ به احوالپرسی و دیگر پرسش‌های مادر جملات مثبت و همراه با صورتک‌های خندان ارسال می‌کند. ساعاتی بعد سارا در خوابگاه اقدام به خودکشی می‌کند!

در روزهای بعد که بررسی درباره علل و انگیزه‌های این اقدام سارا پیگیری می‌شد، مشخص شد او چندین روز در اتاق بوده و ساعت‌ها گریه می‌کرده و علائم افسردگی در وی مشهود بوده است. شواهدی کاملا متفاوت از آنچه وی در پیام‌های ارسالی برای مادر، پست‌های فیسبوک و یا توئیتر خود بروز می‌داده است.

تنها شیوه عملی و واقعی برقراری ارتباط میان انسان‌ها، ارتباطات مستند است. پژوهش‌های میدانی نشان می‌دهند تنها ۷ درصد از ارتباطات میان فردی مبتنی بر شیوه‌های کتبی و یا شفاهی است. سایر پیام‌های ارتباطی یعنی ۹۳ درصد باقیمانده با شیوه‌های غیرشفاهی که با عنوان زبان بدن شناخته می‌شوند منتقل می‌شوند. به عبارت دیگر هنگامی که شما لحن مخاطب و یا چشمان وی را در هنگام گفتگو مشاهده می‌کنید می‌توانید تشخیص دهید که چه زمانی «حالم خوب است» واقعا به معنی خوب بودن است.

افراد هیچ‌گاه تا این حد از سرعت و فراوانی با هم‌نوعان خود از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مرتبط نبوده است اما پرسش اینجاست که آیا ما واقعا در حال برقراری ارتباط هستیم؟
در اینجاست که با ورود ابزارهای ارتباطی، رسانه‌های اجتماعی بر پیچیدگی روابط میان‌فردی می‌افزایند.

همه افراد با فراگیر شدن فناوری‌های ارتباطی می‌توانند در نهان پیامک‌ها، ایمیل‌ها، پست‌های فیسبوکی و یا توییتری خود پنهان شوند و هرآنچه را که می‌خواهند از خود در سطح شبکه انعکاس دهند. افراد می‌توانند هر شخصیتی را که بخواهند برای خود انتخاب کنند و نه تنها شما به عنوان ناظر بیرونی بلکه مخاطبان این افراد نیز بدون دسترسی به سرنخ‌های غیرکلامی نمی‌توانند حقیقت و چیستی شخصیت این افراد را شناسایی کنند.

کلاف سردرگم فناوری‌های نوین از اینجا پیچیده‌تر می‌شود چرا که با وجود تمام مزایای غیرقابل انکار رسانه‌های اجتماعی که به سادگی در سرانگشت اشاره ما قرار دارند ما بیشتر در ارتباط با یکدیگر قرار داریم، اما به صورت بالقوه بسیار بیشتر از گذشته منفصل هستیم.

براساس تمامی شاخص‌ها و معیارهای ارتباطی، افراد هیچ‌گاه تا این حد از سرعت و فراوانی با هم‌نوعان خود از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مرتبط نبوده است اما پرسش اینجاست که آیا ما واقعا در حال برقراری ارتباط هستیم؟ این روزها با توجه به اینکه ۹۳درصد از بافت ارتباطات افراد به فراموشی سپرده شده است، اکنون ما تلاش می‌کنیم تا روابط و تصمیم‌سازی‌های خود را براساس جملک‌ها، خلاصه‌نویسی‌ها و صورتک‌ها انجام دهیم. امری که خواسته یا ناخواسته نمی‌تواند نماینگر تمام نمای واقعیت بیرونی باشد.

همواره هنگام صحبت درباره مزایای فناوری‌های اجتماعی به توانمندی آن‌ها در شکستن موانعی چون زمان و مکان اشاره می‌شود که افراد را قادر به برقراری ارتباط با افراد بیشتر در طول ۲۴ ساعت می‌نماید. اما همانند هر مفهوم انقلابی دیگری، موانع و تهدیدات جدیدی را نیز به ارمغان آورده است. آیا این روزها تمرکز بر روی کمیت ارتباطات است یا کیفیت آن؟ ارتباطات سطحی یا عمیق و پرمایه؟ شاید کنایه‌آمیز باشد اما رسانه‌های اجتماعی این توانایی را دارند که کاربران خود را اجتماع‌گریز نمایند؛ بدلی از واقعیت! برای واقعی نمودن این جنس از ارتباطات هر یک از طرفین می‌باید مسئولیت خود را بپذیرند و ضمن حفظ صداقت و خلوص ارتباطی اجازه ندهند ارتباط مجازی جایگزین ارتباط حقیقی افراد با یکدیگر شود.

اصول مدیریت اقتصادی که همواره در تلاش برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری است شرایط را در محیط‌های کسب و کار نامطلوب‌تر ساخته است به نحوی که استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای ارتباطات نیروها با یکدیگر و با مشتریان جایگزین ارتباطات چهره به چهره و یا دست‌کم صوتی شده است. این تغییر عمده به واسطه دو دلیل گستردگی جغرافیایی شرکت‌ها از یک سو و عدم احساس راحتی نسل جدید کارکنان ادارات و شرکت‌های مختلف در برقراری ارتباط به شیوه سنتی با دیگران به وجود آمده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این نسل که تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۰ درصد از نیروی کار را تشکیل می‌دهند استفاده از پیام‌رسان‌ها و ابزارهای اجتماعی را به گفتگو و معاشرت با دیگران به شیوه‌های سنتی ترجیح می‌دهند. چنین تغییر ذائقه‌ای نیازمند تغییر نرم‌ها و انتظارات سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف از شرح وظایف کارکنان جوان خود است.

این روزها بنا به دلایلی که گذشت اعتمادسازی، تشریک مساعی و وفاداری سازمانی از یک سو و استفاده روزافزون از فناوری‌های اجتماعی جلوگیری از کژتابی‌های فرهنگی و برداشتی از پیام‌هایی که رد و بدل می‌شوند، اهمیت دارد. باتوجه به حجم امور اداری، تنش‌های فردی و ضرورت سرعت عمل در حین انجام امور محوله به افراد ممکن است لحن یک ایمیل، جابجایی یک نشانه نوشتاری و یا فهرست دریافت‌کنندگان یک پیام چالش‌برانگیز شود. آیا اگر در متن دریافتی از همکار خود با تعداد زیادی علامت سوال و یا تعجب مواجه شوید چه واکنشی دارید؟ آیا همکار شما قصد توهین داشته است؟ شما اشتباهی انجام دادید؟ در محیط‌های ادارای و سازمانی بسیار اهمیت دارد که مدیران هر بخش بتوانند ارتباطات الکترونیکی کارکنان خود را رصد و آن‌ها را به واقعیت بدل سازند. ۶ راه حلی که نشریه فوربس با نظرسنجی از مدیران شرکت‌های برتر ایالات متحده به آن‌ها دست یافته است را در ادامه می‌خوانید:

ملاحظات خود را شفاف کنید. اگر در گفتگو با کارکنان خود در حال تشریح یک دستور یا تجربه از طریق ابزارهای الکترونیکی هستید، حتما در فواصل زمانی کوتاه پس از پایان ارائه مطلب خود تلفن را برداشته و یا حضوری به تک‌تک آن‌ها مراجعه کنید تا از انتقال صحیح پیام خود مطمئن شوید.
خود کنترلی داشته باشید. برای ارزیابی و بررسی ارتباطات خود وقت بیشتری را صرف نمایید تا از ارسال پیام‌های نادرست ناخواسته جلوگیری کنید. ارائه تصویر واقعی از آنچه مدنظر دارید به کارکنان باید در اولویت باشد.

مساله را درک کنید. به عنوان یک مدیر با نیروهایی در سنین مختلف تعامل دارید که تمایلات ارتباطی مختلفی دارند. بنابراین برای شناسایی راه‌های مناسب برقراری ارتباط و انتقال صحیح پیام با آن‌ها وقت بگذارید و جریان سریع و صحیح ارتباطات را در سازمان خود تضمین نمایید.

تنبل نباشید. نشستن پشت میز و امضای نامه‌ها و ارسال دستورها از طریق رایانه و یا دستگاه‌های قابل حمل نظیر تبلت بسیار ساده است و حتی در مواردی دشواری‌های امر مدیریت را تسهیل می‌نماید. اما فریب این سادگی را نخورید. بلند شوید و راهکاری مداوم برای برقراری ارتباط انسانی با نیروهای خود بیابید. سطح و شیوه ارتباط نیروها با شما ضامن سطح همکاری آنان با شما در رسیدن به اهداف و وفادارای سازمانی است.

حرف تا عمل فاصله دارد. طراحی دستورالعمل‌های انگیزشی و ارسال روزمره آن برای نیروها و ارائه تصویر ایده‌آل از آینده، کار دشواری نیست اما به خاطر داشته باشید اگر فعالیت‌های شما و واقعیت فاصله داشته باشند، اعتبار و توانمندی مدیریتی شما نقض خواهد شد.

ارتباطات دوجانبه را حفظ نمایید. ارسال یک ایمیل و یا پیامک از سوی شما به نیروها به منزله برقراری ارتباط با آنان نیست. این امری دو جانبه است. به بازخوردها و آنچه از سوی نیروها برای شما ارسال می‌شود توجه داشته باشید تا میزان پذیرش و تاثیرگذاری پیام خود را متوجه شوید.