Gerdab.IR | گرداب

یادداشت:

شبکه‌های اجتماعی از «نمای نزدیک»

تاریخ انتشار : ۰۲ آبان ۱۳۹۴

اکنون سئوال این است با توجه به جمعیت قابل توجه جوانان و نوجوانان در کشورمان، متولیان امور در این باره چه تمهیداتی اندیشیده است؟ میزان مشارکت دستگاه‌ها و مراکز ذی‌صلاح در برنامه‌ریزی ها و تصمیم‌سازی‌های خاص شبکه‌های اجتماعی چه اندازه بوده است؟

به گزارش گرداب از تسنیم وضعیت موجود در شبکه‌های اجتماعی نگران کننده است. گسترش دامنه دروغ و شایعه در این شبکه‌ها واکنش برخی از گروه‌های فعال جامعه را برانگیخته است. باید با پدیده مذموم دروغ سازی و شایعه پردازی‌ها با برنامه و راهکار مشخص مواجه شد. بی‌تفاوتی نسبت به این واقعیت نتایج تاسف‌باری به همراه دارد.

شبکه های اجتماعی امروزه به مهم ترین هدف و عامل اصلی حضور کاربران در دنیای مجازی تبدیل شده اند و کارشناسان با توجه به گستردگی دامنه حضور کاربران در این شبکه ها،‌ اجرای پروژه نظرسنجی‌های متعدد با فاصله زمانی‌ مشخص را در دستور کار قرار داده‌اند و مراکز متعدد و متنوعی این مهم را بر عهده گرفته‌اند. 

نتایج این نظرسنجی‌ها از مناظر مختلف قابل تامل است و زمینه تئوری‌پردازی و برنامه‌ریزی‌ها را گسترش می‌دهد. صدها اتاق فکر مسئولیت تولید محتوا برای افکارعمومی جوامع هدف را برعهده دارند.
به رغم این واقعیت ، متاسفانه در این باره تحرک چندانی در میان مراکز ذی‌صلاح و متولیان امور دیده نمی‌شود.

واقعیت این است که مراکز متولی امر آن‌چنان در امور اجرایی خود مستغرق شده‌اند که کمتر به این نکته ریز و ظریف توجه نشان می‌دهند.

مرور اجمالی نتایج نظرسنجی‌ها بیانگر این واقعیت است که  اولا  بیشترین آمار کاربران را گروه سنی جوان و نوجوان به خود اختصاص داده است و ثانیا گستردگی نفوذ هر یک از شبکه‌های اجتماعی در میان افکارعمومی جوامع به صورت روزمره افزایش می‌یابد.

اکنون سئوال این است با توجه به جمعیت قابل توجه جوانان و نوجوانان در کشورمان، متولیان امور  در این باره چه تمهیداتی اندیشیده است؟ میزان مشارکت دستگاه‌ها و مراکز ذی‌صلاح  در برنامه‌ریزی ها و تصمیم‌سازی‌های خاص شبکه‌های اجتماعی چه اندازه بوده است؟

متاسفانه تاکنون برنامه‌ای مشخص و مدون درباره چگونگی تولید محتوایی متناسب با ذائقه جوانان و نوجوانان ایران اسلامی ارائه نشده است و گذشت زمان این‌گونه می‌نمایاند که شاید این گروه بزرگ از افکارعمومی کشورمان در این میدان رها شده‌اند!

نگاهی گذرا به نتایج نظرسنجی‌های اخیر درباره وضعیت شبکه‌های اجتماعی، اهمیت این مهم را صد چندان می‌سازد.

این آمار تنها نمایی از وضعیت موجود شبکه‌های اجتماعی و حواشی آن را آشکار‌تر می‌سازد.

براساس نظرسنجی‌ها،‌ در حال حاضر پرکاربردترین نرم افزار در دستگاه های موبایلی را ابزارهای مخصوص شبکه های اجتماعی تشکیل می دهند؟ این سئوال در حالی مطرح می‌شود که گفته می‌شود وضعیت کنونی بازار خرید و فروش این گوشی‌ها در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه و برخی از کشورهای جهان از نظر تنوع گوشی،‌مسابقه در مدگرایی،‌ مصرف‌گرایی منحصر به فرد گزارش می‌شود!

از طرفی ، نتایج نظرسنجی مرکز Social Media Today نشان می‌دهد که 50 درصد کلیک های روی تبلیغات شبکه های اجتماعی در دستگاه های موبایلی به صورت تصادفی انجام می شود.

پیش از این در نوشتاری، کاربران شبکه‌های اجتماعی را در سه گروه خودخوانده، دعوت شده و شکار شده دسته‌بندی کردیم و به وضعیت هر یک از گروه‌های مذکور اشاره‌ای اجمالی شد.

به عبارت دیگر،‌ بیش از نیمی از حاضران در گروه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی را افراد «خودخوانده» تشکیل می‌دهند. افرادی که از سرکنجکاوی و شاید به قصد گذران اوقات فراغت به صورت تفننی وارد این شبکه ها می‌شوند!

بیش از 500 میلیون نفر در Google+ عضو هستند و یک چهارم آنها کاربر فعال هستند.

تاکنون بیش از 1.5 میلیون گروه کاری فعال در LinkedIn راه اندازی شده است. این شبکه اجتماعی حدود 300 میلیون عضو فعال دارد.

هم اکنون حدود 150 میلیون نفر از مردم جهان در شبکه اجتماعی اینستاگرام عضو هستند. تاکنون بیش از 16 میلیارد عکس در اینستاگرام به اشتراک گذاشته شده است.

به راستی چرا به این ظرفیت‌های موجود توجهی نشده است؟ اگرچه نظام سلطه در جریان شکل‌گیری نهضت امام خمینی(ره) و پیروی انقلاب و ظهور نظام جمهوری اسلامی ایران همواره به لطایف الحیل متنوع درصدد تحریف توجه افکار عمومی جهانی به این مهم شده است اما ظهور شبکه‌های اجتماعی و این ظرفیت‌ها «فرصت» تازه‌ای را فراروی متولیان امور قرار داده تا با توجه به اشتیاق و علاقه‌مندی افکارعمومی جهانی به دانستنی‌ها درباره ایران اسلامی،«پیام» انقلاب اسلامی را فراروی علاقه‌مندان قرار دهند.

نکته دیگر که نباید نسبت به آن به سادگی عبور کرد، نتایج تازه‌ترین نظرسنجی داخلی است. این نتایج  نیز نشان می‌دهد که 87 درصد  جوانان تهرانی با گروه سنی  18 تا 29 سال حداقل عضو یک گروه از شبکه‌های اجتماعی هستند. حال با توجه به محتوای موجود شبکه‌های اجتماعی و  تقلای نظام سلطه و عوامل آن برای «نفوذ فرهنگی» با سؤ استفاده از این شبکه‌ها، ضرورت توجه به تولید فکر و اندیشه و محتوای غنی ایرانی – اسلامی بیش از پیش اهمیت می‌یابد.

وضعیت موجود در شبکه‌های اجتماعی نگران کننده است. گسترش دامنه دروغ و شایعه در این شبکه‌ها واکنش برخی از گروه‌های فعال جامعه را برانگیخته است. باید با پدیده مذموم دروغ سازی و شایعه پردازی‌ها با برنامه و راهکار مشخص مواجه شد. بی‌تفاوتی نسبت به این واقعیت نتایج تاسف‌باری به همراه دارد.


مهدی محمود اقدم/ پژوهشگر ارشد اجتماعی