به گزارش
گرداب، اوباما از دو سال قبل، به‌صورت مخفیانه در تلاش بود روابط دیپلماتیک و تجاری آمریکا با کوبا را بازسازی کند.
اریک اشمیت (Eric Schmidt) مدیر اجرایی گوگل و مدیران چندین شرکت دیگر، با تشویق کاخ سفید، در ژوئن 2014 همراه با هیئت دولت آمریکا به هاوانا سفر کردند تا با مقامات کوبا، درباره‌ی سرعت دسترسی به اینترنت، صحبت کنند.
کاخ سفید در مورد مذاکرات مخفیانه‌ی خود به شرکت گوگل (الفبت فعلی) چیزی نگفته بود؛ اما زمانی که اوباما اعلام کرد روابط دیپلماتیک آمریکا با کوبا در آینده از سر گرفته خواهد شد؛ شرکت گوگل نسخه‌ای از موتور جستجوگر و تجهیزات دسترسی به اینترنت را در این کشور راه‌اندازی کرده بود. اوباما در سفر اخیر خود به کوبا، اعلام کرد شرکت گوگل به‌زودی نمایشگاهی موقت از محصولات خود را در هاوانا برپا خواهد کرد.
یبرت پرلموتر (Brett Perlmutter)، یکی از مدیران اجرایی گوگل گفت: «ما امیدواریم شانس ارائه‌ی خدمات بیشتر به مردم کوبا را در آینده به دست آوریم.» پرلموتر می‌گوید: «ما در حال بررسی امکانات برای بهبود کیفیت دسترسی به اینترنت هستیم؛ اما این تحقیقات در مراحل اولیه خود قرار دارند. ما همیشه می‌خواهیم که طیف گسترده‌تری از مردم سراسر جهان به محصولات ما دسترسی داشته و از آن استفاده کنند؛ زیرا ما اعتقاد داریم دسترسی به اطلاعات و فناوری می‌تواند به بهبود زندگی کمک کند.»
در دوران ریاست جمهوری اوباما، منافع خارجی گوگل بارها تحت تأثیر قرار گرفت. بازدید گوگل با حمایت کاخ سفید از هاوانا، دولت کوبا را با شرکت‌های آمریکایی و مزایای اینترنت آشنا کرد. اوباما تحریم کشور کوبا را خاتمه داد تا بازاری خارجی با بیش از 10 میلیون مشتری جدید برای گوگل ایجاد شود.
در حال حاضر تعداد زیادی از شرکت‌های آمریکایی رقیب گوگل در تلاش هستند تا بخشی از این بازار جدید را به دست بیاورند. شرکت‌های آمریکایی برای تضمین تجارت خود با وزارت خارجه‌ی آمریکا یا وزارت بازرگانی برای مذاکره و ایجاد بازار جدید همکاری می‌کنند.
مدتی است که شرکت گوگل در بیشتر کشورهایی که وزارت خارجه‌ی آمریکا در آنجا حضور دارد، مانند کره‌ی شمالی، عراق و کوبا، فعالیت می‌کند. این شرکت علاقه دارد تا دسترسی همه‌ی مردم دنیا را به اینترنت، به‌ویژه در رژیم‌های سرکوبگر فراهم کند تا مردم آن‌ها بتوانند به اطلاعات و اخبار جدید دسترسی داشته باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این راستا گفت: «بسیاری از شرکت‌های آمریکایی برای پیشرفت منافع اقتصادی آمریکا، در سراسر جهان فعالیت می‌کنند.» وی همچنین بیان کرد، این موضوع در مورد گوگل نیز به همین صورت است.
بر اساس آمارهای ارائه‌شده، تنها یک‌سوم مردم جهان به اینترنت دسترسی دارند و این موضوع بازار بسیار بزرگی را برای محصولات و خدمات اینترنتی گوگل ایجاد می‌کند.
دولت آمریکا معتقد است که افزایش دسترسی مردم به اینترنت و افزایش ارتباطات، دموکراسی و سبک زندگی آمریکایی را در جهان گسترش می‌دهد؛ اما همیشه از خدمات گوگل استقبال نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال وزارت امور خارجه اعلام کرد سفر گوگل به کره‌ی شمالی در سال 2013، ایده‌ی خوبی نبود.
نظریه‌های متفاوتی در مورد اهداف گوگل برای حضور در نقاط مختلف جهان حضور دارد. زمانی که اشمیت در سال 2014، از دانشگاهی در هاوانا دیدن می‌کرد، یکی از استادان آن دانشگاه گفت: «گوگل برای اهداف فنی و تجاری در اینجا حضور ندارد. بلکه اهداف آن سیاسی و در جهت اهداف وزارت خارجه‌ی آمریکا است.»
روزنامه‌ی حزب کمونیست چین، گوگل را ماده‌ی مخدری جدید معرفی کرد. در این روزنامه نوشته شد: «در عصر اینترنت، گوگل با استفاده از انحصار خود از اطلاعات جستجوی اینترنت، سعی دارد ارزش‌های آمریکایی را به فروش برساند.»
شرکت گوگل در زمان اوباما روابط خود را با دولت آمریکا بسیار گسترش داده است و کارمندان گوگل در همکاری با اوباما یکی از بزرگترین شرکت‌های مصرف‌کننده‌ی لابی به‌حساب می‌آیند. نیم‌نگاهی به کاخ سفید نشان می‌دهد، بسیاری از کارمندان سابق گوگل در حال حاضر برای دولت آمریکا کار می‌کنند.
تلاش گوگل در کوبا برای توسعه‌ی فناوری، در قالب واحدی به نام جیکساو (Jigsaw)، شروع شد. در گزارش‌ها آمده است: «فعالیت‌های جیکساو برای حفاظت از جمعیت آسیب‌پذیر و دفاع در برابر چالش تهدیدات امنیت سایبر جهان صورت می‌گیرد.» واحد جیکساو توسط جارد کوهن (Jared Cohen)، کارمند سابق وزارت امور خارجه آمریکا، ایجاد شد و توسط وی نیز اداره می‌شد.
زمانی که کوهن در وزارت امور خارجه برای هیلاری کلینتون کار می‌کرد، هیئتی از مدیران شرکت‌های فناوری اطلاعات از جمله گوگل را با خود به عراق برد. پس‌ازآن بود که اعلام شد با همکاری دولت عراق، اولین کانال یوتیوب این کشور و مجموعه‌ای دیجیتالی از موزه‌ی ملی عراق راه‌اندازی شده است.
کوهان به پیش‌نویس طرح وزارت امور خارجه با عنوان «کشورداری در قرن 21»، برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی و فناوری‌های دیجیتال در راستای دستیابی به اهداف دیپلماتیک، کمک کرد. وی در ژانویه سال 2010، به‌صورت دوره‌ای ترتیب ملاقات مقامات گوگل و اریک اشمیت با کلینتون را فراهم می‌کرد. همچنین کوهان به همراه الک راس (Alec ross) برای انجام بحث‌های عمومی به ملاقات اریک اشمیت در شرکت گوگل رفتند. اشمیت در این ملاقات گفت: «من می‌خواهم اریک و الک را به‌عنوان نمایندگان خود در دولت معرفی کنم. ما آن‌ها را از بهترین دوستان گوگل در نظر می‌گیریم.»
در سپتامبر همان سال کوهن به‌عنوان مدیر گروه جیکساو و نظریات گوگل (Google Ideas) معرفی شد. کوهن معتقد است، وظایف وی در گوگل مشابه وزارت امور خارجه است؛ اما گوگل به علت توانایی‌های فنی که دارد می‌تواند وظایفی را به او محول کند که دولت توانایی آن را ندارد. مدیر واحد جیکساو در سال 2010، گفته بود: «وظایفی هستند که برخلاف بخش دولتی، بخش خصوصی توانایی انجام آن را دارد.»
زمانی که اشمیت در سال 2011 به‌عنوان مدیرعامل و مدیر اجرایی گوگل معرفی شد، کوهن به بیش از 30 کشور سفر کرده بود تا برای ایجاد کتابی با موضوع تأثیر فناوری در آینده‌ی کسب‌وکار دولت، تحقیق کند. در نهایت اشمیت و کوهن با جولیان آسانژ (Jolian Assange)، مؤسس ویکی‌لیکس (WikiLeaks) دیدار کردند. آسانژ در کتاب خود با عنوان «زمانی که گوگل با ویکی‌لیکس ملاقات کرد»، به کوهان لقب «مدیر تغییر رژیم» داد. اشمیت و کوهان در سال 2013، به کره‌ی شمالی سفر کردند تا با مقامات آن درباره‌ی اینترنت و فناوری صحبت کنند. نتایج این سفر باعث شد، جان مک‌کین، مدیران گوگل را «آمریکایی‌های ساده‌لوح» و «احمق‌های مفید»، بنامد.
در هر صورت بعد از این سفر بود که یکی از اپراتورهای تلفن همراه کره‌ی شمالی اعلام کرد، برای اولین بار امکان دسترسی مردم به اینترنت را از طریق تلفن هوشمند فراهم می‌کند.
اوباما سعی کرد روابط آمریکا با کوبا را با گام‌های کوچکی، مانند ساده کردن سفر و انتقال وجه بین این دو کشور، بهبود دهد و از سال 2013 گروه کوچکی از مقامات به‌صورت مخفیانه، روابط خود را با کوبا آغاز کردند. این گروه توسط بن رودز (Ben Rhodes)، معاون مشاور امنیت ملی و ریکارودو زونیگا (Recardo Zuniga)، یک کارمند راه‌اندازی خدمات خارجی آمریکا، رهبری می‌شد و تنها تعداد کمی از افراد این گروه در مورد موضوعات مذاکرات انجام‌شده با کوبا خبر داشتند. شرکت گوگل نیز با همکاری کاخ سفید و وزارت امور خارجه به کوبا علاقه‌مند شد و در میانه‌ی سال 2014، مدیران گوگل از علاقه‌ی خود برای سفر به کوبا صحبت کردند. مقامات گوگل اعلام کردند که می‌خواهند نسخه‌های رایگانی از محصولات خود را در این کشور ارائه دهند. کاخ سفید با هر دوی این پیشنهادها از سوی گوگل موافقت کرد.
برخی گزارش‌ها نوشته‌اند شرکت گوگل از محتوای مذاکرات انجام‌شده بی‌اطلاع بود؛ اما یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا می‌گوید: «بسیاری از مردم، شرکت‌ها و ناظران می‌دانستند ما چه می‌خواستیم. تلاش برای مدیریت مذاکره‌ی در پشت‌صحنه، در حالی که شرکت‌ها به تجارت در همان مکان تشویق می‌شوند، بسیار پیچیده است.» کاخ سفید و وزارت امور خارجه به تشویق شرکت‌های ارتباطی و اینترنتی در کوبا علاقه دارند. این مقام ارشد آمریکا گفت: «آنچه ما انجام دادیم، تشویق مخابرات و شرکت‌های اینترنتی آمریکایی برای برقراری ارتباط بود.»
در ژوئن سال 2014، بعد از بازگشت مدیران گوگل از کوبا، اریک اشمیت در پستی با عنوان «makes absolutely no sense» نوشت: بهترین را برای مدرنیزه کردن کوبا، توانمند کردن مردم با تلفن هوشمند و دادن ابزار اطلاعاتی به‌صورت مستقیم، به آن‌ها است. وی درباره‌ی تلاش‌های گوگل در کوبا گفت: «کاری که گوگل سعی داشت در کوبا انجام دهد با هدف ما در کوبا مطابقت داشت.»
مدتی بعد از سفر گوگل به کوبا، مدیران این شرکت اعلام کردند برای اولین بار گوگل کروم، گوگل پلی و گوگل آنالیز را در کوبا منتشر می‌کنند.
روز بعد از اینکه اوباما، تلاش مخفیانه برای بهبود روابط با کوبا را مطرح کرد، جفری زینت (Jeffrey Zient)، مشاور ارشد اقتصادی اوباما و رئیس شورای اقتصاد ملی آمریکا، گفت: «بهبود روابط با کوبا فرصت‌های شغلی مناسبی را برای شرکت‌های آمریکایی، به‌ویژه شرکت‌های خدمات ارتباطی و اینترنتی فراهم می‌کند.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا، در سپتامبر سال گذشته، چندین قانون جدید برای کمک به اداره‌ی شرکت‌ها در زمینه‌ی گسترش فعالیت در کوبا تصویب کرد. این قوانین به گوگل و دیگر شرکت‌های فناوری اجازه می‌داد تا مردم کوبا را برای توسعه‌ی نرم‌افزارهای خود استخدام کنند. همچنین شرکت‌های مخابراتی بر اساس این قانون، اجازه‌ی صادر کردن تجهیزات ارتباطی مانند وای‌فای و مسیریاب را به کوبا دریافت کردند.
در زمان مذاکرات گوگل با مقامات کوبا، این شرکت پیشنهاد ایجاد کتابخانه‌ی ملی تحت وب، ایجاد نقشه‌های دقیق آنلاین کشور و شبکه‌ی اینترنتی با پهنای باند بالا را مطرح کرد؛ اما هنوز هیچ توافقی در این زمینه‌ها صورت نگرفته است؛ زیرا دولت کوبا شبکه‌های ارتباطی را بخش مهمی از امنیت ملی این کشور می‌داند.
شرکت گوگل اعلام کرد می‌خواهد نمایشگاهی از محصولات خود را در شهر هاوانا برگزار کند تا مردم کوبا تجربه‌ی کار با رایانه‌ها و شبکه‌های اینترنتی پرسرعت را به دست بیاورند.
حضور شرکت‌های آمریکایی در آمریکای لاتین، در زمانی که طبق برخی گزارش‌ها، کشورهای این منطقه با کمبود اینترنت مواجه هستند و جرائم سایبری در آنجا افزایش یافته، بسیار قابل‌تأمل است.