چگونه از یک نرم افزار رایگان درآمد کسب کنیم؟

تاریخ انتشار :
۱۵ تير ۱۳۹۵

ترندهای اصلی صنعت اینترنت از سمتِ انقلاب فیسبوکی به سوی انقلاب موبایلی در حال تغییر است و در این میان پیام رسان های رایگان موبایلی بخش عظیمی از زندگی روزمره ما را به خود اختصاص داده اند. حال سوال این است که با وجود رایگان بودن این نرم افزارها، آنها چه سودی برای صاحبان خود به ارمغان می آورند؟

گروه اقتصاد گرداب؛ تعداد کاربران نرم افزار واتس آپ به عنوان پرطرفدارترین برنامه پیام رسان دنیا، به تازگی از مرز یک میلیارد نفر گذشته است. این یعنی آنکه از هر هفت نفری که بر روی کره زمین زندگی می کنند، یکی از واتس آپ برای تبادل نظر و برقراری ارتباط با دوستان و آشنایانش استفاده می کند. لاین بیش از 400 میلیون کاربر دارد. ویچت، اسنپ چت، کاکائوتالک و دیگران هم نزدیک به لاین حرکت می کنند. در این قیاس، تلگرام هنوز یک طفل نوپا به شمار می رود! روی هم رفته به نظر می رسد ترندهای اصلی صنعت اینترنت از سمتِ انقلاب فیسبوکی به سوی انقلاب موبایلی در حال تغییر است. پیام رسان های رایگان موبایلی بخش عظیمی از زندگی روزمره ما را به خود اختصاص داده اند. به صورتی که برخی افراد اگر بتوانند صبحانه، ناهار و شام خود را هم در داخل تلگرام، واتس آپ و نرم افزارهایی از این دست صرف خواهند کرد!

درآمدزایی نجومی نرم افزارهای ظاهراً رایگان!//منتشر نشود

1-نمودار مقایسه ای رشد اعضای واتس آپ، توییتر، فیسبوک و اسکایپ در 4 سال ابتدایی حضورشان در بازار

با این حال سوال این است که با وجود رایگان بودن این نرم افزارها، آنها چه سودی برای صاحبان خود به ارمغان می آورند؟ به زبانی دیگر، آیا با یک میلیارد کاربر واتس آپ می توان یک دوچرخه خرید؟! پس راه درآمدزایی این نرم افزارها چیست؟ ما در این گزارش دو قسمتی سعی خواهیم کرد حتی الامکان به این سوال پاسخ دقیقی بدهیم. در بخش ابتدایی این گزارش، به بررسی مدل درآمدزایی نرم افزارهای لاین، ویچت، اسنپ چت، کاکائوتالک، واتس آپ و غیره خواهیم پرداخت. تجزیه و تحلیل مدل کسب و کار نرم افزار تلگرام، بخش دوم این گزارش را شکل خواهد داد

قیمتِ برخی نرم افزارهای رایگان!

پیش از وارد شدن به بحث مدل های درآمدزایی پیام رسان ها، بد نیست نگاهی به ارزش مالی هر یک از آنها داشته باشیم. فوریه 2014 فیسبوک، واتس آپ را به مبلغ 19 میلیارد دلار خریداری کرد! در آن زمان، تعداد کاربران واتس آپ چیزی حدود 450 میلیون نفر و تعداد کاربران فیسبوک، 1.2 میلیارد نفر بود. مارک زاکربرگ پس از خریدن واتس آپ گفته بود:«واتس آپ تنها برنامه ای است که تا به حال با پتانسیل تعاملی بالاتری از فیسبوک خودم دیده ام!» حدس زاکربرگ و دیگر مدیران فیسبوک درست بود. آنها در سال 2012 نیز اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری کرده بودند. آنها سپس در اواخر سال 2013 یک پیشنهاد 3 میلیارد دلاری را برای خرید اسنپ چت، روی میز مالکان این نرم افزار گذاشتند که البته از سوی اسنپ چت رد شد! (اینجا) حالا البته ارزش اسنپ چت در حدود 19 میلیارد دلار تخمین زده شده است.

برای آنکه مقایسه ای کوچک داشته باشیم بد نیست بدانیم بر اساس ارزشگذاری فوربس، همزمان با خرید واتس آپ به قیمت 19 میلیارد دلار، ارزش باشگاه منچستریونایتد، 2.23 میلیارد دلار، ارزش رئال مادرید، 1.88 میلیارد دلار، ارزش نیویورک یانکیز(باشگاه بیسبال آمریکایی) 1.85 میلیارد دلار و ارزش دالاس کاوبویز، تنها 1.85 میلیارد دلار بوده است! تصویر وقتی واضح تر می شود که بدانیم منچستریونایتد در همان زمان 650 میلیون طرفدار داشته و باشگاه نیویورک یانکیز سودآورترین بخش ورزشی کشور آمریکا محسوب می شده است! این یعنی آنکه بر خلاف آنچه ما می پنداریم، این نرم افزارها خیلی هم نباید رایگان باشند. ولی سوال این است که مدل درآمدزایی این پیام رسان ها چگونه است؟

2- قیمت واتس آپ در ماه فوریه سال 2014، 10 برابر ارزش باشگاه رئال مادرید و 8.5 برابر منچستریونایتد بوده است!

درآمدزایی پیام رسان ها در سه حوزه کلی

واقعیت آن است که برای تمام پیام رسان ها، جذب مخاطب اولویت اول محسوب می شود و درآمدزایی اولویت دوم! این یعنی آنکه اگر شرکتی نتواند به خوبی بر تعداد کاربران خود بیفزاید، درآمدزایی خوبی هم نخواهد داشت و به تدریج ماهیت اصلی خود یعنی پیام رسانی را نیز از دست خواهد داد. بیشتر نرم افزارهای پیام رسان از راه های زیر کسب درآمد می کنند.

1- فروش نرم افزار: فروش نرم افزارهای جنبی از دیگر راه های کسب درامد شبکه های اجتماعی است. برای نمونه مایکروسافت با فروش Pocket Edition به قیمت 6.99 دلار، تنها در روز کریسمس سال 2014، یک میلیون دلار به جیب زده است. واتس آپ نیز به ازای هر سال استفاده کاربر، یک دلار از او طلب می کند. با همین مدل ابتدایی، واتس آپ در سال 2014، 20 میلیون دلار درآمد داشته است.

2- مدل رایگان: نرم افزارهای رایگان نیز برای ارتقا و ... پول می گیرند. این مسئله در زمینه پیام رسان ها هم صدق می کند ولی به صورتی دیگر که در ادامه توضیح خواهیم داد.

3- تبلیغات: ویچت با 440 میلیون کاربر در سال 2014، با ارائه بازی های آنلاین و تبلیغات، تنها در سه ماهه سوم همان سال، 924 میلیون دلار درآمد کسب کرده است.

3-نمودار درآمدزایی صنعت پیام رسان ها در فاصله سالهای 2011 تا 2017- توجه: سال 2016 و 2017 بر پایه سال های قبل پیش بینی شده است

حالا برنامه های پیام رسان در واقع مکانی برای خرید، خدمات مالی، پرداخت اینترنتی، خرید و فروش استیکر و ... هستند. برای نمونه لاین سه منبع درآمد دارد. اول، بازی های ویدیوئی رایگان که با فروش آیتم های مجازی در آن، کسب درآمد می کند. دوم، استیکرها و سوم، حساب های رسمی صاحبان تجارت و افراد مشهور که برای ارسال پیام های تبلیغاتی گروهی به لاین دستمزد پرداخت می کنند. طبق اعلام لاین، درآمد این پیام رسان در سه ماهه چهارم 2013، 120 میلیون دلار بوده است. لاین همچنین به دنبال راه هایی همچون تجارت الکترونیک و پخش موسیقی برای کسب درآمد هست. کاکائو تالک که بر بازار کره جنوبی تسلط دارد، از روش هایی شبیه لاین برای کسب درآمد استفاده می کند. ویچت نیز مانند لاین از بازی های آنلاین و ... برای درآمدزایی استفاده می کند.

تحقیقی در زمینه استراتژی درآمدزایی پیام رسان ها

برای آگاهی دقیق تر از «آمار کاربران و درآمد» واتس آپ و ویچت می توانید به این (لینک) و این (لینک) مراجعه کنید. واتس آپ اکنون بر روی دستگاه های با سیستم عامل IOS در رده ششم محبوب ترین نرم افزارهای دنیا قرار دارد. برای آگاهی بیشتر از جزئیات این بررسی آماری به این (لینک) مراجعه نمایید. برای مشاهده آمار درآمدی نرم افزارهای موبایلی در سال 2015 به این (لینک) مراجعه کنید. همچنین برای دریافت دیدی وسیع تر از صنعت پیام رسان های موبایلی و نسبت آن با دیگر اجزای صنعت اینترنت، می توانید با کلیک بر روی این (لینک) گزارش مفصل مربوط به ترندهای اصلی صنعت اینترنت در سال 2015 را هم دریافت کرده و مطالعه کنید.

چالش های درآمدزایی

بازیگران بزرگ صنعت پیام رسان های موبایلی در جذب تعداد زیاد کاربر موفق عمل کرده اند و اغلب به وسیله سرمایه گذاران بزرگی مورد حمایت قرار گرفته اند. به نظر می رسد چالش واقعی در حال حاضر، یافتن مدلی برای به دست آوردن بیشترین سود از هر کاربر است. فروش حق استفاده از نرم افزار به هر کاربر، تنها یکی از گزینه های ممکن در این زمینه است. به نظر می رسد تلاش برای تنوع بخشیدن به ابزارهای کسب درآمد همچون فروش استیکر، کالاهای مجازی، بازی ها و ... می تواند راه هایی برای افزایش برق آسای درآمد بازیگران در این حوزه باشد. یکی از چالش های اصلی در زمینه درآمدزایی این نرم افزارها این است که رفتن آنها به این سمت، ماهیت آنها به عنوان ابزارهای ارتباطی و شبکه اجتماعی را زیر سوال نبرد.

لاین می گوید پیام های تبلیغاتی ارسالی توسط حساب کاربری های رسمی، با تبلیغات معمول متفاوت است و تنها کاربران عضو همان حساب ها آنها را دریافت خواهند کرد. یکی از سخنگویان لاین می گوید:«توصیه ما به صاحبان حساب های رسمی تجاری و شخصیت های مشهور این است که کمتر پیام ارسال کنید. در حالی که همان پیام های ارسالی هم باید کوتاه باشد!» کاربران می توانند حسابی را که احساس کنند زیاد پیام می دهد، مسدود کنند. مبلغ پرداختی حساب های رسمی بر مبنای تعداد اعضا و تعداد پیام های ارسالی محاسبه می شود. جان ماسودا مدیر مالی لاین طی کنفرانسی مطبوعاتی در توکیو می گوید:«ما در حال کار کردن بر روی چند استراتژی به جای محدود شدن به یک استراتژی هستیم.» ماسودا می گوید شرکت در حال حاضر در حال کار کردن بر روی سرویس های دیگری همچون تجارت الکترونیک و توزیع موسیقی برای کسب درآمد بیشتر است. جان کوام مدیر واتس آپ اما سال 2014 و پس از تصاحب واتس آپ توسط فیسبوک طی یک کنفرانس مطبوعاتی(اینجا) گفته بود:«کسب درآمد فعلا اولویت ما نیست و ما فعلاً بر روی رشد و گسترش بیشتر متمرکز شده ایم.» واتس آپ هنوز هم رویه اعلامی خود در این زمینه را تغییر نداده است.

مروری بر چند مدل درآمدزایی مشابه و متفاوت!

واتس آپ یک مدل ساده کسب درآمد طراحی کرده است و به ازای هر سال استفاده کاربر از این پیام رسان، .99 دلار دریافت می کند. وایبر در سال 2012 هیچ درآمدی نداشت. مدیران وایبر سال 2013 تصمیم به فروش استیکر، کلیپ آرت و متن برای کسب درآمد گرفتند. در آن زمان وایبر تقریباً 280 میلیون کاربر ثبت شده و بیش از 100 میلیون کاربر فعال ماهانه در سراسر جهان داشت. در آسیا، چالش اصلی را ویچت ایجاد کرد. سال 2014، نزدیک به 300 میلیون کاربر فعال داشته است. از سال 2013 و با انتشار نسخه 5. از سه طریق بازیهای موبایلی، استیکرها و ایجاد امکاناتی برای خرده فروش های وارد عرصه کسب درآمد شده است. بر اساس تخمین موسسه بارکلایز، ویچت در سال 2014 1.1 میلیارد دلار درآمد داشته و در سال 2015 با یک جهش 40 درصدی در درآمدها روبرو شده است. لاین در همین محدوده جغرافیایی، از طریق استیکرهای قابل استفاده در چت ها، فروش بازی رایانه ای و دانلودهای رایگان با 350 میلیون کاربر، 120 میلیون دلار درآمد در سال 2013 داشته است. یعنی تقریبا چیزی 5 برابر سال 2012.

4-مقایسه بازارهای اصلی واتس آپ، اسنپ چت و ویچت

این دو برنامه (واتس آپ و اسنَپ چت) در تعریف راه های کسب درآمد از خدمات خود، بدون خروج کاربران بر اثر احساس بیگانگی با نرم افزار، بسیار موفق بوده اند. آگوست 2015 گفته شد اسنپ چت در ازای تبلیغات یک روزه، یک صورتحساب 750 هزار دلاری برای برندهای معتبر جهانی صادر می کند! شرکت ها از تجمع یکجای این تعداد افراد فعال در نرم افزارهای پیام رسان- که غالباً جوان هستند- نمی توانند صرف نظر کنند و به آن به صورت یک شانس بی نظیر برای رشد معجزه آسا در بازار روز دنیا نگاه می کنند. در آگوست 2015 تنها در ایالات متحده، 60 میلیون جوان آمریکایی از نرم افزار اسنپ چت استفاده می کرده اند. با این حال کارشناسان معتقدند اسنپ چت هنوز در حال برداشتن گام های کودکانه در این حوزه است و جای رشد زیادی خواهد داشت! برنامه های پیام رسان تلفن همراه حالا تبدیل به یکی از بزرگترین فرصت های تبلیغات تجاری شده اند. نرم افزارهای آسیایی همچون «ویچت»، «کاکائو تالک» و «لاین» فضای جدیدی را در این زمینه ایجاد کرده اند. با این حال راه حل های تبلیغاتی ارائه شده در لاین مانند اسنپ چت نیستند.

لاین به خوبی در آسیا جا افتاده است. به خصوص در تایوان، تایلند و ژاپن! بیشترین کاربران لاین در اینجا هستند. کاراکترهای ارائه شده به وسیله لاین، غالباً نمایانگر فرهنگ آسیایی هستند. با این حال، استیکرها دیگر تنها نمادهای ژاپنی نیستند و در سراسر دنیا با استقبال مواجه می شوند. بسیاری از برندهای معتبر، پول زیادی را به لاین می دهند تا استیکرهای مربوط به آنها را در فروشگاه لاین در دسترس مخاطبان قرار دهد. مسئله دیگری که این تبلیغات را برای برندها جذاب تر می کند این است که آنها می توانند با کاربران دانلودکننده استیکرها ارتباط خود را حفظ کنند. کاربران همچنین می توانند از طریق لاین به خدمات یکپارچه دیگری مانند سفارش غذا، سفارش تاکسی یا سرویس پخش موسیقی زنده دسترسی داشته باشند. در این فضا، طبیعتاً در کوتاه مدت، استیکرها تنها بخشی از منابع درآمدی لاین را شامل می شود.

اسنپ چت یک نرم افزار بسیار متفاوت برای نمایش دادن لحظه ای عکس، ویدئوی کوتاه و متن در یک زمان معین برای گروهی مشخص از افراد است. «دو سِنت» یک محصول تبلیغاتی اسنپ چت است که در قسمت موسوم به «اکتشاف» این نرم افزار تعبیه شده است. شما در این قسمت با لیستی از محتواهای انتخاب شده رسانه های بزرگتری چون دیلی میل و ... روبرو خواهید شد. شما همچنین لیستی از داستان های انتخاب شده به وسیله اسنپ چت را در این قسمت خواهید یافت. این قسمت جایی است که برندهای های تجاری معروف، نویسندگان، افراد عادی و ... به انتشار محتواهای مورد نظر خود دست می زنند. دو بخش "Discover" و "Story" را می توان صفحه اصلی تبلیغات 10 ثانیه ای این نرم افزار نامید. تبلیغات ویدیوئی 10 ثانیه ای اسنپ چت کاملاً متفاوت از تجربه مشاهده ویدئوهایی است که تمام صفحه را اشغال می کنند. این فرمت برای موبایل بهینه سازی شده است. اسنپ چت در سال 2015 دارای بیش از 2 میلیارد بازدید عمودی پستها در طول روز بوده است. با این حال با وجود پدیده هایی چون لاین و ویچت، امکان ادامه این روند آمریکایی در سطح آسیا مشکل است! الان بازیگران بزرگ و جدید بازار مانندtelegram, Whisper و Secret هم کم کم در حال عرض اندام در این حوزه هستند.

پیشتازی لاین در صنعت پرسود استیکر

فروش استیکر یا برچسب، حالا یکی از روش های شناخته شده نرم افزارهای پیام رسان برای کسب درآمد به شمار می رود. همه چیز از ژاپن شروع شد! در سال 1990، بزرگترین اپراتور تلفن همراه ژاپن، (ntt docomo) مدل جدیدی از ارتباط را راه اندازی نمود. به صورتی که به کاربران این امکان را می داد تا در حین تایپ متون معمول، یک شکل قلب مانند را نیز به دیگران ارسال کنند. این رسم الخط تصویری ساده، خیلی زود تبدیل به یکی از محبوب ترین امکانات ارتباطی شد و بدین ترتیب، پدیده شکلک متولد شد! ابتدا شکلک ها در پلت فرم های مختلف، سیستمِ کدگذاری متفاوتی داشتند. با این حال، وقتی گوگل و اپل یک کدگذاری واحد را به عنوان استاندارد معرفی کردند، شهرت شکلک ها خیلی زود جهانی شد. در سال 2011 اپل اولین صفحه کلیدِ شکلک دار خود را بر روی آیفون رونمایی کرد. نرم افزارهای پیام رسان آسیایی همچون ویچت، کاکو تالک و لاین، موفقیت بزرگی در کسب درآمد از طریق شکلک کسب کرده اند.

استراتژی لاین برای بومی کردن استیکرها و کسب درآمد بیشتر

استراتژی لاین در حوزه برچسب ها(استیکرها) چهار بخش کلیدی دارد.

1- همکاری با برندهای بومی: در این استراتژی، هدف این است که مردم روزانه درباره برندهای محلی که با آنها مواجه می شوند، حرف بزنند. تبدیل علامت تجاری به شکلک را می توان سریع ترین راه برای استفاده های محلی از شکلک به شمار آورد و در این مسیر به همکاری های سودآوری با شرکت های محلی دست زد. در برنامه مشارکت لاین با برندهای محلی، ایجاد دو نوع شکلک تجاری در برنامه قرار گرفته است. 1-استیکرهای اسپانسرشده که به منظور افزایش رسمیت یافتن نام تجاری، به صورت رایگان توزیع می شوند. 2-مدل بعدی استیکرها برای تبلیغات حین فروش طراحی می شوند. به صورتی که مشتریان خرید کالا، همزمان با خرید کالای موردنظر، یک شماره سریال اختصاصی برای دانلود استیکرهای اختصاصی لاین دریافت می کنند! لاین بر همین اساس، همکاری های خود را با برخی برندهای پیشتاز جهانی همچون Burberry، BuzzFeed و NBA را شکل داده است.

2- ترویج جوامع هنرمند بومی: بیشتر از هر کس دیگری، هنرمندان محلی تصاویر پرطرفدار در میان هر جامعه را می شناسند. بر همین اساس، لاین با جدیت به دنبال ارتباط گیری با این هنرمندان است. هر هنرمند محلی-اعم از حرفه ای یا آماتور- از طریق یک حساب کاربری لاین می تواند یک تجارت مخصوص به خود را شکل بدهد و با آپلود کردن استیکرهای خود آنها را در فروشگاه لاین به سرعت به فروش برساند. در این بستر، طراحان برچسب، علاوه بر آنکه کسب درآمد می کنند، همزمان هنر خود را به بیش از 200 میلیون کاربر فعال لاین نمایش می دهند! از این طریق، لاین خود به خود بومی تر و جذاب تر خواهد شد. لاین بیشتر اطلاعات مربوط به چنین تجارت های شخصی با فروش بالا را اعلام نکرده است. بااین حال گفته می شود 10 سازنده برتر برچسب به صورت میانگین 50.5 میلیون یوآن(معادل 421 هزار دالار) درآمد داشته اند. در این بازار اما بسیاری از سازندگان، برچسب های متنوعی را به فروش می گذارند. در این حوزه نیز، 10 فروشنده کلی، به طور میانگین، 109 میلیون ین(معادل 909 هزار دلار) کسب درآمد داشته اند.

3- تماس مستقیم با مردم بومی: در بسیاری از بازارها، کاربران با صورتکها آشنا نیستند. چرا که این یک نوعِ جدید از ارتباطات برای آنها به شمار می رود. بر همین اساس، لاین تلاش های خود در دو شکل آنلاین و آفلاین را، در بازارهای جدید بر آموزش کاربرد شکلک ها به کاربران متمرکز کرده است. به عنوان مثال، در اسپانیا، لاین یک سری آموزش های تلویزیونی در مورد استفاده از شکلک ها برای ابراز احساسات تولید کرده است! در قسمت آفلاین، لاین فرم کارتونی هر محصولی را توسعه داده و با درج شکلک های خود بر روی آنها، به فروش این محصولات در فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ خود در سراسر جهان مشغول شده است. شما برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه و همچنین دیدن لیستی از فروشگاه های لاین در کشور کره جنوبی، می توانید به این (لینک) مراجعه نمایید. همچنین برای دیدن محصولات متنوعِ لاین می توانید به فروشگاه های آنلاین این پیام رسان در (اینجا) مراجعه نمایید. لاین در همین راستا چندی پیش یک فروشگاه تبلیغاتی در میدان تایمزِ شهر نیویورک نیز راه اندازی کرده است. در این فروشگاه، لاین برندهایی که شکل کارتونی آنها ساخته شده است را به فروش می رساند.

پیام رسان های جدید چگونه نیازهای شما را تعریف می کنند؟

4- جدا کردن استیکرها از برنامه اصلی: در بازار آمریکا غول هایی مانند فیسبوک، واتس آپ و دیگر نرم افزارهای پیام رسان مسلط هستند. لاین برای رقابت با این غول ها، یک راه جایگزین را برای یافتن پایگاه در این بازار برگزیده است. بر همین اساس، در آخرین ورژن IOS، که امکان شخصی سازی صفحه کلید را به کاربران می دهد، لاین توابع مربوط به شکلک های خود را از نرم افزار اصلی جدا کرده است. حالا کاربران آمریکایی می توانند صفحه کلید مخصوص لاین-که حاوی دوستان کارتونی لاین است- را دانلود کنند. با این صفحه کلید، کاربران می توانند استیکرهای لاین را به دوستان خود در دیگر نرم افزارهای پیام رسان هم ارسال کنند. این ترفند به لاین اجازه می دهد تا در این بازار اشباع شده نیز حضور داشته باشد!

در بخش دوم این مطلب که هفته آینده منتشر خواهد شد، به تشریح مدل درآمدزایی تلگرام خواهیم پرداخت.

منابع و مأخذ:

http://neurogadget.net/2015/08/24/line-vs-snapchat-how-do-messaging-apps-make-money/13379

http://luissenlabs.com/messaging-apps-the-business-model-challenge/

http://www.oneskyapp.com/blog/emoji-localization/

https://www.idtech.com/blog/why-is-whatsapp-worth-19b-how-do-apps-even-make-money/

https://www.linkedin.com/pulse/how-do-messaging-apps-earn-money-amit-ashwini?forceNoSplash=true

https://www.techinasia.com/talk/messenger-apps-ways-making-money-snapchat-line

http://qz.com/237709/how-do-messaging-apps-stay-alive-theyre-gaming-platforms-in-disguise/

https://www.quora.com/How-do-free-applications-earn-money-other-than-playing-advertisements

https://www.quora.com/How-do-these-messaging-apps-earn-money

http://blogs.wsj.com/digits/2014/03/03/how-messaging-apps-make-money/