محمد حسن انتظاری: این شبکه هنوز به صورت کامل پیاده و اجرا نشده یعنی فعلا هنوز در اول راه است. امید داریم که زودتر طراحی شبکه ملی اطلاعات ارائه شده و با یک زمان بندی روشنی، پیاده شود.
- لطفا اهم فعالیت هایی که در این مدت در شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی صورت گرفته است را بیان بفرمایید.
از اواخر شهریور سال نود وچهار مسئولیت دبیری شورای عالی فضای مجازی بر عهده آقای دکتر فیروز آبادی است و بهتر است ایشان پاسخگوی این سوال شما باشند؛ اما در مورد زمان مسئولیت خودم باید اشاره کنم که در آن دوران برای بهره گیری حداکثری از فضای مجازی، طرح های اصلی تقسیم کار ملی تهیه شد. به نحوی که هر ارگانی مشغول به کار مشخصی باشد؛ این وظایف مدون و مشخص شد؛ سپس در شورای عالی مصوب و به دستگاه ها و قوای مختلف ابلاغ شد.
قوانین و مصوبات مرتبط با شبکه ملی اطلاعات نیز در دی ماه سال نود و دو به تصویب رسید و به وزارت ارتباطات ابلاغ شد. همچنین در سایر مسائلی که اولویت دارد نیز برنامه های دستگاه های مختلف تصویب و ابلاغ شد. این دستگاه ها می بایست بر اساس این برنامه طرح ها را به شورای عالی فضای مجازی تحویل دهند و اکنون قاعدتا باید پیشرفت این امور پیگیری شود.
_ رهبر معظم انقلاب بارها در بیانات خود به استفاده حداکثری از ظرفیت فضای مجازی جهت تولید محتوای همگام با سبک زندگی اسلامی ایرانی تاکید داشتند. به نظر شما شورای عالی فضای مجازی چه نقشی در عملی کردن این امر دارد؟
باید تاکید کرد مسئله تولید محتوا از مهم ترین مسائل فضای مجازی در کشور است و قطعا یکی از موثرترین راه های پیشگیری از تهدیدهای مربوط به هویت و فرهنگ ملی ماست. اگر چنانچه این کار با سستی روبرو شود، ما مخاطرات بزرگ و جدی ای در آینده خواهیم داشت.
یکی از وظایف شورای عالی فضای مجازی همین است که این سیاست کلان مقام معظم رهبری را به یک برنامه قابل اجرا تبدیل کرده و برنامه مصوب را جهت اجرا به دستگاه های مختلف ابلاغ کند. البته ناگفته نماند تا کنون بخشی از آنچه که «همگام شدن فضای مجازی با سبک زندگی ایرانی اسلامی» نامیده می شود، مصوب و ابلاغ شده است. برای مثال در سال نود و سه، موضوع فضای مجازی سالم و پاک در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و قرار شد برای اجرایی شدن آن، وزارتخانه های مختلف طرح و ایده بیاورند، اما تا محقق شدن کامل سیاست مورد نظر رهبر انقلاب راه زیادی باقی است.
در خصوص شبکه های اجتماعی نیز در کارگروه های فرهنگی-اجتماعی مرکز ملی، ایده های متعددی برای تحویل به شورای عالی آماده شد و امیدواریم این کارها به زودی به نتیجه برسند.
_ به نظر شما این تولید محتوا می بایست پیرامون چه موضوعاتی تهیه شود؟
محتوا ابعاد مختلفی دارد. در ابتدا باید زیرساخت های مختلفی را برای کاربران ایرانی فراهم کرد که به واسطه آن بتوانند اطلاعات خود را روی یک شبکه قرار بدهند. در حوزه فرهنگ و بخصوص در حوزه شبکه های اجتماعی ملی و داخلی باید کار بسیار جدی تری در کشور انجام شود. این شبکه ها باید متناسب با فرهنگ بومی خودمان و بر اساس اعتقادات و هنجارهایی که مورد توافق جامعه است، تولید محتوا کنند. زیرا بخشی از محتوایی که در شبکه های اجتماعی خارجی وجود دارد، متناسب با فرهنگ و اعتقادات ما نیست. این مسئله مخاطره ساز است و ضرورت اصلی تاسیس شبکه های اجتماعی داخلی و بومی را روشن می کند.
_ البته این شبکه ها جذابیتی را باید ایجاد کنند که مردم به آن گرایش پیدا کنند. در جهت ایجاد این مهم تا کنون چه تدابیری اندیشیده اید؟
این سوال را باید از مرکز ملی و شورای عالی پرسید. از آنها
مطالبه باید شود تا طرح هایی با خصوصیاتی که شما فرمودید را آماده کرده و آنها را
در شورا مورد بررسی قرار دهند. توجه داشته باشید یک عضو حقیقی شورای عالی نمی تواند
در این زمینه طراح باشد و حتما باید این کار در مرکز ملی فضای مجازی صورت بگیرد.
_ یک بعد استفاده بهینه از این فضا بعد ساختاری است که در قالب شبکه ملی اطلاعات در حال اجراست. این شبکه چه تسهیلاتی برای کاربران دارد؟
این شبکه هنوز به صورت کامل پیاده و اجرا نشده یعنی فعلا هنوز در اول راه است. ویژگی اصلی این شبکه این است که زیر ساخت ارزان و پهن باند قابل اطمینان و سریع تری را برای کاربران داخلی ایجاد می کند و کاربران نیز می توانند اطلاعات خودشان را متناسب با این ویژگی ها منتشر نمایند. با توجه به اینکه ترافیک آن در داخل کشور گردش پیدا می کند کاربران می توانند از پایداری آن اطمینان داشته باشند و از سرویس های ارائه شده در آن استفاده کنند.
امید داریم که زودتر طراحی شبکه ملی اطلاعات ارائه شده و با یک زمان بندی روشنی، پیاده شود.
_این شبکه چه مقدار در تحقق اقتصاد مقاومتی و اشتغال زایی نقش دارد؟
صد در صد یکی از ابزارهای اقتصادمقاومتی در حوزه فضای مجازی،
شبکه ملی اطلاعات است. اگر اتکای کشور به شبکه های خارجی و اینترنت وارداتی باشد، نباید
امید چندانی برای پیشبرد اقتصاد مقاومتی در حوزه فضای مجازی داشته باشیم.
وقتی شبکه ملی اطلاعات ایجاد شود، فکرها و انگیزه ها هم در راستای صحیح هدایت می شوند. همینطور دولت الکترونیک هم در این بستر معنا می یابد؛ زیرا دولت الکترونیک فقط در بستر شبکه ملی اطلاعات می تواند اتفاق بیفتد.
توجه داشته باشیم دولت الکترونیک نمی تواند در بستر اینترنت سرویس بدهد زیرا ممکن است ناپایداری اتفاق بیفتد و دولت نتواند خدماتش را به مردم ارائه دهد و لذا عقلا و منطقا دولت الکترونیک باید روی شبکه ملی اطلاعات باشد تا کنترل همه وقایع آن در دست خود مدیران کشور قرار داشته باشد.
بنابراین با توجه به جمیع این جهات است که بخش خدمات و شبکه های داخلی، قطعا می توانند در رشد شبکه ملی اطلاعات تاثیر بسیار بالایی داشته باشند. زیرا خدمات بخشی از محتوای داخلی را تشکیل داده و تولیدمحتوا می کند و شبکه های داخلی ارتباطات گروه ها و مردم را باهم برقرار می کنند.
شورای عالی قطعا باید این مسئله را بطور جدی در دستور کار خود قرار دهد و در این زمینه جدیت بیش از پیش خود را نشان دهد و برنامه های راهبردی داشته باشد. ارگان های مربوط نیز باید فعالیت نظارتی داشته باشند و روی پیاده سازی طرح های ملی در این زمینه برنامه داشته باشند. اگر اینطور عمل شود، می توان گفت رهنمود مقام معظم رهبری پیاده شده وگرنه ممکن است با گذشت زمان این فرصت ها از دست برود.
_ چه نهادها و سازمان هایی با شما تاکنون در این زمینه همکاری داشته اند؟
در زمان مسئولیت من بخش های متعددی حاضر به همکاری بودند.
حتی تعداد زیادی از بخش های خصوصی آماده ارائه طرح و ارائه فعالیت در این زمینه
بودند ولی الان باید بررسی کرد که وضعیت به چه صورت است. به هرحال به نظر بنده شورای
عالی در این زمینه باید جدی تر عمل می کرد.
_ گام بعدی شورای عالی فضای مجازی بعد از بهره برداری از شبکه ملی اطلاعات چیست؟
اول بگذارید بهره برداری شروع شود. فعلا موضوع اصلی این است که وقتی شبکه ملی اطلاعات پیاده می شود آیا خدمات مورد نیاز جامعه و خدمات دولت به مردم که در دولت الکترونیک دیده می شود، در بستر آن ارایه خواهد شد یا خیر؟ آیا رقابت واحدهای بخش خصوصی با یکدیگر در شبکه کسب و کار در بستر شبکه ملی اطلاعات اتفاق می افتد؟ و همینطور شبکه های اجتماعی که در واقع ارتباطات مردم با مردم است؛ در بستر آن شکل می گیرد؟ اینها بایستی همگی در این شبکه رشد خوبی داشته باشند تا بتوانند ترافیک مورد نیاز کشور و سرویس های مورد نیاز را در داخل ایجاد کنند و حتی الامکان نیازی به خارج از کشور نباشد. در این صورت می توانیم بگوییم شبکه ملی اطلاعات شکل گرفته است.