اگر حتی یکبار تصمیم گرفته باشید که شرکت ارائه‌دهنده اینترنت خود را تغییر دهید، با غولی به نام رانژه مواجه خواهید شد.
اگر حتی یکبار تصمیم گرفته باشید که با شرکت ارایه‌دهنده اینترنت خود قطع ارتباط کرده و از جای دیگری خدمات دریافت کنید با مشکلات فرالوانی که در این راه وجود دارد به خوبی آشنا هستید.
در مرحله اول که شرکت طرف قرارداد به بهانه‌های مختلف شما را معطل کرده و حتی پیشنهاد ارایه بهتر خدمات را می‌دهد که البته این وعده‌ها در بیشتر موارد سرابی بیش نیست و اما در مرحله بعد که شرکت را مجاب کردید که دیگر نمی‌خواهید خدمات آنها را دریافت کنید به سد بزرگتری بر می‌خورید سدی به نام رانژه.
شرکت اینترنتی طرف قرارداد شما حداقل یک هفته زمان می‌خواهد تا تجهیزات خود را از روی خط شما بردارد و البته در مقابل شرکت جدید هم حداقل همین اندازه زمان برای رانژه کردن خطتان طلب می‌کند.
با احتساب تعطیلی آخر هفته و در نوبت ماندن برای آزاد شدن خط و دیگر بهانه‌ها عملا شما برای مدت یک ماه بدون اینترنت می‌مانید آنچه برای خیلی‌ها که کارشان با اینترنت ارتباط دارد عملا نشدنی است.
رانژه چیست؟
اصطلاح"رانژه کردن" به صنعت مخابرات مربوط می‌شود و در یک تعریف کلاسیک رانژه کردن به عملی می‌گویند که طی آن شرکت مخابرات، برقراری ارتباط تلفن مشترک با شرکت خدمات اینترنتی را فراهم می‌کند.
درواقع در طی عملیات رانژه مسیر سیم تلفن مشترک را در مخابرات عوض می‌کنند تا کابل تلفن مشترک از تجهیزات شرکت خدمات اینترنتی نیز بگذرد و امکان دریافت اینترنت را در کنار مکالمات صوتی داشته باشد. این عوض کردن مسیر به درخواست مشترک و با ارسال نامه از طرف شرکت به مخابرات انجام می‌شود.
درنتیجه قبل از این که بتوانید از خط تلفن خود به عنوان خط ای‌دی‌اس‌ال استفاده کنید باید این خط از طرف مخابرات و به درخواست شرکت ارایه دهنده سرویس، رانژه شده باشد.
مشکل از کجا آب می‌خورد؟
شرکت‌های اینترنتی درباره علت تعللشان برای قطع و وصل کردن ارتباط مشترک انگشت اتهام خود را به سمت شرکت مخابرات دراز می‌کنند و مدعی هستند که مخابرات مانع دسترسی سریع آنها به خطوط است.
مخابرات اما مدعی است که کار نصب و قطع ارتباط مشترک بین دو شرکت به آن شرکت‌ها بر می‌گردد و مخابرات هیچ لزومی ندارد که کار این شرکت‌ها را با کارمند خود به صورت رایگان برای آنها به انجام رسانده و خطوط را رانژه کند. لذا مخابرات از شرکت‌های اینترنتی می‌خواهد که نمایندگان خود را بفرستند تا با نظارت کارمند مخابرات تجهیزات خود را از روی خطوط مشترکان برداشته یا نصب کنند و عملیات رانژه کردن خطوط را به انجام رسانند.
در این بین اما باز هم شرکت‌های اینترنتی مدعی‌اند که با وجود آنکه در چندین نوبت آنها کارمندشان را برای رانژه کردن خط می‌فرستند اما مخابرات اجازه ورود آنها به مراکز مخابراتی را نمی‌دهد. مخابرات در مقابل اما می‌گوید از آنجایی که تجهیزات مخابراتی بسیار حساس و گران هستند عملیات رانژه حتما باید با نظارت کارمند آنها صورت گیرد تا به تجهیزات مخابرات لطمه‌ای وارد نشود.
این اختلافات شرکت‌های اینترنتی و شرکت مخابرات اما فارغ از این که چه کسی مقصر است بیش از هر کس مشترکان اینترنت ایران را متضرر کرده است و باعث شده حتی اگر فرد از خدمات اینترنتی که دریافت می‌کند رضایت ندارد و حتی اگر مرتبا با افت سرعت، قطعی و گرانی مواجه است اما باز هم با خدمات ضعیف شرکت اینترنتی طرف قراردادش بسوزد و بسازد اما گرفتار غولی به نام رانژه نشود. غولی که حداقل یک ماه او را ار دریافت خدمات اینترنتی محروم می‌کند.
درگیری‌های مشترکان با ارایه‌دهندگان اینترنت بر سر رانژه
درگیری‌ها و اختلافات کاربران اینترنت با شرکت‌های اینترنتی‌شان بر سر تعلل در رانژه خطوط از ابتدای آمدن ADSL به کشور جزیی جدا نشدنی از مباحث اینترنت کشور بوده است.
با یک جستجوی ساده اینترنتی به سیلی از شکوه‌های کاربران درباره رانژه نشدن خطوطشان می‌رسید. یکی از کاربرانی که حسابی از این مساله گلایه دارد در یک فروم اینترنتی نوشته است:
"می خواستم به اطلاع‌تان برسانم که شرکت اینترنتی که از آن سرویس خریده‌ام سرعت کارشان از لاک پشت هم کمتر است و با وجود آنکه از تاریخ ثبت‌نام من حدود 13 روز می گذرد ولی هنوز سرویس ADSL راه اندازی نشده است. این در صورتی است که اگر از مخابرات خریداری می کردم حداکثر 48 ساعته اینترنت درخانه‌ام بود. یکی از دوستان خودم اقدام به خرید از مخابرات کرده و بعد از 24 ساعت خط رانژه شده و سرویس توسط کارشناس راه اندازی شده است."
البته این مشکل محدود به کاربران یک شرکت اینترنتی خاص یا یک استان خاص در کشور نیست و با نگاهی به پیام‌های مردم به وضوح می‌بینید که کاربران تعداد زیادی از شرکت‌های اینترنتی در استان‌های مختلف از این مساله ناراحت و آزرده خاطر هستند.
برخی از کاربران در این میان معتقدند که مشکل از مخابرات آب می‌خورد و این شرکت این کار را می‌کند تا کاربران اینترنت پرسرعت را ناچار کند از خودش اینترنت بگیرند تا برای راه‌افتادن اینترنتشان معطل نشوند. این عده عقیده دارند که اگرچه رانژه شدن خط برای شرکت‌های اینترنتی زمانبر است اما مخابرات این کار را برای مشترکان اینترنت خود در کمتر از 48 ساعت انجام می‌دهد.این در حالی است که برای رانژه خطوط دیگر شرکت‌ها مخابرات چوب لای چرخ می‌گذارد.
یکی دیگر از کاربران که چند ماه پیش مشکل رانژه داشته است می‌گوید که رانژه شدن خطش 28 روز طول کشیده است و دست آخر هم پس از 10 بار رفتن و داد و بیداد کردن در مخابرات مجبور شده خودش مسوول نمایندگی شرکت اینرنتی‌اش را به مخابرات ببرد تا کارش انجام شود.
البته تعداد زیادی از کاربران هم این استدلال را رد می‌کنند و معتقدند که این شرکت‌های اینترنتی هستند که به دلیل ضعف و کمبود نیرو در ساختار خود مشترکانشان را معطل می‌کنند. چنانکه در هنگامی که برای هر مشکلی با اپراتور این شرکت‌ها هم تماس گرفته می‌شود آنها حتی اتصال به اپراتور را آنقدر طول می‌دهند تا فرد قید اعتراض و بیان کردن مشکلش را بزند.
چه باید کرد؟
با وجود تمام ریزه‌کاری‌هایی که در رانژه کردن خطوط وجود دارد و با وجود هماهنگی‌هایی که می‌بایست بین مخابرات و شرکت‌های اینترنتی صورت گیرد عملیات رانژه نباید بیش از 72 ساعت زمان ببرد. پس اگر رانژه شدن خط شما بیش از این میزان زمان برده حتما هر چه سریعتر به وب‌سایت https://195.ict.gov.ir مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کنید.
سامانه 195 که توسط وزارت ارتباطات ایجاد شده برای رسیدگی به شکایات مردمی است و با توجه به این که وزارت ارتباطات مستقل از مخابرات و شرکت‌های اینترنتی تعریف شده است می‌تواند بین آنها حکمیت کرده و حق و حقوق مشترکان را از آنها بگیرد.
البته طبیعی است که انتظار می‌رود سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز توجه بیشتری به مساله رانژه نشان داده و شرکت‌های اینترنتی و مخابرات را ملزم به رعایت حقوق کاربران ایرانی کند.