آیا شبکه ملی اطلاعات به صورت نمایشی افتتاح شده است؟

به گزارش گرداب صحبت های روز گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دو نکته مهم را در بر داشت. نکته اول در تعریف شبکه ملی اطلاعات و نکته دوم در دستاوردهای فاز اول. نکاتی که به نظر می رسد با واقعیت، ارتباط چندانی نداشته باشد و صرفا آدرس غلطی برای ارائه عملکردی است که وجود ندارد.

نکته اولی که آقای واعظی به آن اشاره نموده است؛ تعریف شبکه ملی اطلاعات است. وی در ابتدا با بیان اینکه «تاکنون تعریف خوبی از شبکه ملی اطلاعات به مردم ارایه نداده ایم»؛ در مقام تبیین این تعریف برآمده و در دو جمله آن را تعریف و محدوده آن را از منظر خود مشخص می کند. وی در ابتدا با بیان اینکه:

«آن ‌چیزی که هاست و سرور آن در خارج از کشور است جزیی از شبکه ملی اطلاعات نیست. امکان دارد هزینه بیشتر و سرعت کمترین هم داشته باشد.»

محدوده این شبکه را مشخص و در ادامه شبکه ملی اطلاعات را اینگونه تعریف می کند:

«در شبکه ملی اطلاعات تمام اطلاعاتی که مردم به عنوان محتوا به آن نیاز داریم در چهار مرکز تبادل قابل دسترسی است. تمام آدرس های داخل ایران در این شبکه قابل دسترس است.  شبکه ملی اطلاعات یعنی، سرعت بالاتر، هزینه کمتر و امنیت بیشتر برای کاربران.»

مشابه چنین تعریفی را پیش از این جهانگیری رئیس سازمان فناوری اطلاعات و معاون واعظی در مراسم رونمایی از فاز یک شبکه ملی اطلاعات در صحبت های خود بیان کرد و در آنجا میگوید، شبکه ملی اطلاعات، شبکه ای است که مطابق نظر مقام معظم رهبری؛ سرعت در آن بالا رود و قیمت پایین بیاید.

قبل از اینکه به نقد تعریف شکل گرفته از سوی آقای وزیر بپردازیم می بایست نکات مهم زیر را یادآور شویم:

آقای وزیر در بخشی از صحبت های خود در مقدمه بیان تعریف، صحبت از زیر ساخت لازم برای راه اندازی این شبکه می کند و از مراکز تبادل می گوید. این صحبت های آقای وزیر چند سوال را در ذهن متبادر می کند که در ادامه به آن اشاره می کنیم:

سوال اول: مرکز تبادل که عبارت فنی آن IXP یا IP Exchange Point است در چه زمانی راه اندازی شده اند؟

جواب: هم اکنون 4 مرکز تبادل در کشور وجود دارد که دو مرکز آن در دولت دهم در سال 1391 راه اندازی شد و به بهره برداری رسید.

سوال دوم: معماری شبکه ملی اطلاعات وابسته به چیست؟

جواب: سه مرکز در تکمیل این معماری نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. این سه مرکز شامل IXP، دیتا سنتر و CDN هستند.

سوال سوم: تکمیل شبکه ملی اطلاعات در چه زمانی رخ داد؟

جواب: در انتهای دولت دهم این معماری کامل شد. در انتهای دولت دهم دو مرکز IXP، 20 دیتا سنتر و چندین مرکز CDN در شاتل، پارس آنلاین، TelC و ... در کشور ایجاد شد. با ایجاد دو مرکز IXP جدید در دولت یازدهم صرفا ظرفیت معماری شبکه ملی اطلاعات افزایش یافت.

سوال چهارم: آیا امکان راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در ابتدای دولت یازدهم فراهم بوده است؟

جواب: بلی. از آنجا که معماری این شبکه در انتهای دولت دهم تکمیل شده بود؛ دولت یازدهم می توانست این شبکه را سه سال قبل افتتاح کند.

سوال پنجم: چرا دولت یازدهم در سال 1392 شبکه ملی اطلاعات را با توجه به تاکید بسیار زیاد مقام معظم رهبری افتتاح نکرد؟

جواب: پاسخ این سوال در صحبت های روز گذشته آقای واعظی نهفته است. پاسخ این است که اگر سه سال قبل این شبکه را افتتاح می کردند؛ امروز نمی توانستند تعریفی "تقلبی" از شبکه ملی اطلاعات را از تریبون رسمی دولت به مردم عرضه کنند.

سوال ششم:  «تقلبی» بودن شبکه ملی اطلاعات به چه معناست؟

جواب: برای رسیدن به پاسخ این سوال باید به نکات زیر توجه نمود. این نکات به ترتیب و مرتبط با هم هستند.

1)    آقای جهانگیری در مراسم افتتاحیه به نکته ظریفی اشاره می کند و آن اینکه؛ «شما قبلا برای خرید حجم یک گیگابایت با سرعت 128 کیلو می بایست 12 هزار تومان پول میدادید؛ ولی الان با سرعت 2 مگا بایت شما 12 هزار تومان پول می دهید.»

2)    آقای جهانگیری با بیان این نکته، سوالی را در ذهن مخاطبین خود نگارش می کند و آن اینکه؛ «آیا قبلا با پذیرش اینکه همه آن زیر ساخت ها در کشور موجود بود، امکان اینکه یک گیگابایت اینترنت با سرعت 128 کیلوبایت و قیمت 12 هزار تومان را به قیمت 2 هزار تومان رساند، وجود داشت؟»

3)    کاملا مشخص است هدف از سه سال تاخیر این بوده است که وزارت ارتباطات بتواند کشور را به مرحله ای برساند که بتواند این ادعا را مطرح کند که معنای شبکه ملی اطلاعات چیزی جز افزایش سرعت و کاهش قیمت نیست. معنایی که پیش از افتتاح فاز اول شبکه ملی اطلاعات از مسیر دیگری به اجرا در آمد تا اعتبار این شبکه زیر سوال رود.

4)    دولت یازدهم در تمامی سه سال گذشته همت و تلاش خود را بکار برد تا اثبات کند برای افزایش سرعت و کاهش قیمت، هیچ نیازی به شبکه ملی اطلاعات نیست و پس از اثبات این حرف، برای تمسخر مدعیان نیاز کشور به شبکه ملی اطلاعات، آن را افتتاح می نماید. سوال: دولت چگونه بدون افتتاح شبکه ملی اطلاعات توانست سرعت اینترنت را چند برابر کرده و در کنار آن قیمت را نیز چند برابر کاهش دهد؟ جواب را در بند 5 مطالعه کنید.

5)    دولت در سه سال گذشته، پهنای باند اینترنت بین الملل ایران را از 60 گیگ به 700 گیگابیت بر ثانیه رساند تا با تغییر رابطه های اقتصادی بازار با ایجاد محاسباتی متفاوت، موفق شد قیمت کاهش پیدا کند و با افزایش پهنای باند، سرعت نیز بیش از 10 برابر افزایش یافت.

6)    وقتی محاسبات بازار تغییر کرد و قیمت ها به طبع آن کاهش یافت، نتیجه و خروجی ای برابر با همان انتظار ناقصی است که از شبکه ملی اطلاعات وجود داشت، حاصل می گردد. دقیقا یک معادله ساده و این تعریف وزیر ارتباطات، بر آن تعریف ناقص و تقلبی دامن زده تا آن را به تثبیت برساند.

7)    سوال اساسی این است: فاز یک شبکه ملی اطلاعات چه بوده است؟ اگر اینکه قیمت پایین بیاید و سرعت بالا رود چه ربطی به شبکه ملی اطلاعات دارد؟ افزایش سرعت و کاهش قیمت رخ داده مبتنی بر معادلات بازار است.  فلذا بی ربط ترین دلیل برای لمس شبکه ملی اطلاعات، چیزی جز افزایش سرعت و کاهش قیمت خدمات نیست.

برای اثبات این بی ربطی کافیست، اسم شبکه ملی اطلاعات را خط بزنید. پهنای باند اینترنت بین الملل را از 60 به 510 گیگابیت بر ثانیه برسانید. امری طبیعی است که سرعت افزایش و قیمت کاهش پیدا می کند.

8)    سوال : تعریف واقعی از شبکه ملی اطلاعات چیست؟

جواب: شبکه ملی اطلاعات، شبکه ای است که در آن شاهد افزایش ترافیک داخلی منتج از محتوای داخلی خواهیم بود.

شبکه ملی اطلاعات واقعی بر محتوای داخلی خدمات عرضه می کند نه صرفا بر هاست داخلی. داشتن هاست داخلی تضمینی بر وجود محتوای داخلی نیست.

دغدغه رهبر معظم انقلاب این نبود که اگر فضای مجازی از طریق شبکه اینترنت خارجی به دست مردم می‌رسد، همین فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات به دست مردم برسد.

آیا دغدغه مقام معظم رهبری صرفا کاهش ترافیک خارجی، افزایش ترافیک داخلی، افزایش سرعت و کاهش قیمت بوده است؟

معظم له در دیدار امسال با معلمان در این خصوص می فرمایند: