به گزارش گرداب، رجیستری گوشی‌های همراه بحث دیروز و امروز نیست و هر بار از طرف یک سازمان مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از وزارت صنعت، معدن و تجارت تا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و در شرایط کنونی با اعلام آمادگی وزارت صنعت به نظر می‌رسد این طرح تماما بر دوش وزارت ارتباطات گذاشته شده که خود را موظف به اجرای بی‌نقص آن می‌داند تا دو مرتبه با مشکلات قبلی مواجه نشود.
مسوولان متعدد بهترین راه جلوگیری از قاچاق گوشی را اجرای رجیستری می‌دانند. بدین صورت که با اجرای ثبت سریال در رگولاتوری، در صورت واردات غیرقانونی موبایل، سیم‌کارت روی آن فعال نشده و توسط اپراتورهای تلفن همراه خدماتی به این دستگاه‌های تلفن ارایه نشود. با وجود این در گذشته به دلیل طرح‌های عجولانه‌ای که مشکلاتی از جمله دور زدن قانون رجیستری را به همراه داشت، باعث شد این طرح با ناکامی چندباره همراه شود.
قدمت رجیستری به چندین سال می‌رسد و طرحی است که در آن شماره سریال موبایل توسط واردکنندگان قانونی در گمرک و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی ثبت می‌شود. محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است با اجرایی شدن طرح رجیستری تلفن‌های همراه، به راحتی امکان پیدا شدن گوشی‌های گمشده وجود خواهد داشت. البته پیش از این هم طرح رجیستری موبایل انجام می‌شد اما افراد سودجو موفق به کپی کردن کدIMEI گوشی‌های قاچاق شده بودند.
اگرچه ابهاماتی درباره وضعیت گوشی‌های همراهی که پیش از تصویب طرح رجیسترینگ از راه‌هایی غیرقانونی و به صورت قاچاق وارد و خریداری شده‌اند وجود داشت، مسوولان همواره وعده دادند صاحبان این گوشی‌ها دچار مشکل نشوند و برنامه ریزی به نحوی است که اگر مصرف‌کننده‌ای حتی یک دقیقه قبل از اجرای طرح از تلفن همراه خود استفاده کرده باشد به صورت خودکار شناسه مورد نظر خود را دریافت کند.
در ماه‌های گذشته بازار شایعات و اتفاقات گوشی‌های هوشمند داغ بود. حسین فلاح جوشقانی، سرپرست معاونت نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوئی- تیر ماه سال جاری اعلام کرد طرح رجیستری موبایل در مرحله آزمایشی آغاز شده تا درباره آن تصمیم‌گیری شود و به اجرا درآید، که نهایتا رجیستری به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌های لازم به تعویق افتاد.
تجربه رجیستری‌های ناموفق
اما محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز شهریور ماه با اشاره به آخرین وضعیت طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه گفته بود: رجیستری دو بار در دولت‌های قبلی مطرح شد و شکست خورد. هیچکس در دولت و یا بیرون از دولت موافق قاچاق گوشی نیست و دولت عزم خود را جزم کرده است تا این طرح را با رعایت شرایط به سر انجام برساند. اما باید مطمئن باشیم که این طرح مشکلی را برای مردم ایجاد نکند و به محض این که شرایط مهیا شود آن را اجرایی خواهیم کرد.
او همان زمان هم با بیان اینکه موضوعات فنی طرح رجیستری در وزارت صنعت، معدن و تجارت به انجام رسیده است و پایلوت طرح رجیستری به وزارت ارتباطات داده شده و تحویل اپراتورهای تلفن همراه شده است، از لزوم بی‌نقصی در طرح نهایی موجود سخن گفته و اظهار کرده بود: ما باید طرح رجیستری را طوری پیگیری کنیم که افرادی که قبلا گوشی‌های خود را خریداری کرده‌اند متضرر نشوند.
از سوی دیگر حمیدرضا دهقانی‌نیا، مدیر کل فناوری اطلاعات و ارتباطات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز آن زمان ضمن تشریح آخرین وضعیت اجرای طرح رجیستری موبایل گفت: طرح رجیستری در بخش‌های فنی از آذر سال گذشته آغاز شده و در حال حاضر مراحل مربوط به تست‌های این طرح در مرحله پایلوت در حال انجام و مثبت و موفقیت‌آمیز بوده است.
دهقانی‌نیا درباره جزئیات اجرای طرح رجیستری به صورت آزمایشی و پایلوت عنوان کرد: اولین پایلوت این طرح به معنی برگزاری آزمون‌های تست سیگنالینگ، ارتباط بین اپراتورها و ارتباط بین اپراتورها و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است که باید تست‌های مربوط به آن ها برقرار شود، پس از انجام این تست‌ها قرار است نتایج آن در انتهای شهریور احصاء شود.
به گفته قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز تاخیر در اجرای طرح شناسه‌دار کردن تلفن همراه یا همان طرح رجیستری در هر روز، سه میلیارد تومان درآمد نصیب قاچاقچیان می‌کند که سالانه به بیش از هزار میلیارد تومان می‌رسد و به همین میزان زیان به دولت و کشور وارد می‌شود.
او که معتقد است اساسی‌ترین راه مقابله با قاچاق تجهیزات رایانه‌ای سیم‌کارت‌خور، شناسه‌دار کردن کالاهای قانونی و عدم سرویس‌دهی اپراتورهای سه‌گانه کشور به گوشی‌های تلفن همراه قاچاق است، می گوید: طرح شناسه‌دار کردن تلفن همراه یا همان رجیستری با توجه به مجموعه مطالعات صورت گرفته و امکان‌سنجی‌های فنی باید تاکنون آغاز شده و اجرای آن به اتمام می‌رسید و هر روز که این طرح اجرا نمی‌شود به قاچاقچیان خدمت کرده‌ایم و به منافع ملی ضربه زده‌ایم.
وزارت ارتباطات، متولی اصلی رجیستری
از سوی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را متولی اصلی این رجیستری دانسته، در حالی که آمادگی خود را برای اجرای این طرح را اعلام کرده بود. رمضانعلی صادق‌زاده، سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: وزارت صنعت در حال ایجاد زیر ساخت برای معرفی شناسه کالا و کد رهگیری برای همه کالاهاست. در این میان بعضی کالاها وارد حوزه‌های تخصصی مانند تلفن‌های همراه می‌شود که به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز مربوط است. ما در مرکز توسعه تجارت الکترونیکی و وزارت صنعت آمادگی شروع این کار را داریم اما در اصل کلید اصلی اجرا در دستان وزارت ارتباطات است.
سید محمود نوابی، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان- نیز گفته بود که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید هرچه سریع‌تر طرح شناسه‌دار کردن گوشی‌های تلفن همراه یا همان رجیستری را اجرا کند، چرا که از نظر سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اجرای این طرح می‌تواند ضمن به حداقل رساندن قاچاق گوشی‌های تلفن همراه، قیمت آنها را نیز کنترل کند.
او نیز مسوولیت این کار را با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌داند و می‌گوید: وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه وظیفه‌ای ندارد و بهتر است وزارت ارتباطات هرچه سریع‌تر آن را عملی کند زیرا در بیشتر کشورهای دنیا نیز اجرایی شده است.
در حالی که یداللـه صادقی، سرپرست معاونت بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت از اجرای کد شناسایی کالا تا بهمن ماه خبر داد و اعلام کرد این وزارتخانه با طراحی سامانه و تدوین فرآیندهای اجرایی مربوط به طرح رجیستری موبایل، آمادگی اجرای آن را دارد و منتظر اعلام آمادگی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در بخش فنی است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اما در آخرین اظهاراتش درباره رجیستری گفت: در این خصوص دو بار در دولت قبل هجوم برده شد و با عجله اقداماتی صورت گرفت که موفق نبود، اما اینکه حال به‌طور مداوم رادیو و تلویزیون می‌گویند چرا اجرای این طرح دیر شده موضوعی است که در خصوص آن باید دقت داشت. اجرای این کار یک کار فنی به‌شمار می‌رود و برای آن نیاز به زمان است.
پاسخ او به منتقدان عدم اجرای این طرح این بود: سال‌هاست که بیش از ۹۷ درصد گوشی‌های کشور از طریق قاچاق وارد می‌شوند. اگر این رویه چند ماه دیگر هم رخ دهد اتفاقی نمی‌افتد، اما به هر صورت لازم است طرح رجیستری به شکل درست اجرا شود. اکنون به صورت پایلوت اجرای این طرح در حال آماده‌سازی است، اما ما اجرای نهایی آن را زمانی آغاز می‌کنیم که شکست سوم رخ ندهد و از سوی دیگر نارضایتی مردم هم پیش نیاید.
در نهایت واعظی با بیان اینکه مسوولان دیگر اصرار داشتند اجرای رجیستری در وزارت ارتباطات دنبال شود و این وزارتخانه نیز تاکید دارد که با بر عهده گرفتن مسوولیت کار باید به شکل درست انجام شود، گفت: تا زمانی که مرحله آزمایشی این طرح طی شود فکر می‌کنیم زمان به خرداد ماه و تیرماه سال آینده برسد.
اگرچه همان‌طور که واعظی هم تاکید می‌کند اجرای طرح رجیستری برای چندمین بار نیازمند دقتی است که با شکست مواجه نشود اما از آنجا که صنعتی‌ها آمادگی خود را اعلام کرده‌اند، مسوولان ارتباطی کشور باید دست بجنبانند تا بتوانند این طرح را حداکثر تا زمان معهود اجرایی کنند.
