پنج چشم؛ خیره به اطلاعات کاربران اینترنت

 به گزارش گرداب، در جستاری پیرامون پروژه های جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا که اطلاعات آن از سوی ادوارد اسنودن کارمند سابق این آژانس افشا شده بود به پروژه ای تحت عنوان پریزم (PRISM) برخوردیم، پروژه ای که ویکی پدیا با عقبه مشخصش آن را اینگونه معرفی می کند: "پریزم عنوان یک برنامهٔ جاسوسی مخفی و گسترده، اجراشده توسط آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا از سال ۲۰۰۷ به بعد است. این برنامه‌ها ۶ سال بعد در سال ۲۰۱۳ توسط ادوارد اسنودن و از راه روزنامه گاردین افشا شد که او پس از این افشاگری به هنگ کنگ گریخت.

لوگوی پروژه جاسوسی پریزم

بر طبق اطلاعات افشاشده، یک دادگاه فوق سری در آمریکا به یک شرکت مخابراتی آمریکایی به نام ورایزن دستور داده است کلیهٔ اطلاعات و سوابق مشترکانش را که شامل میلیون‌ها تماس با جزئیات دقیق بوده است را تحویل آژانس امنیت ملی آمریکا دهد. همچنین بر طبق این اطلاعات مشخص شد که آژانس امنیت ملی آمریکا مستقیماً و بدون واسطه به اطلاعات سِروِرهای ۹ شرکت اینترنتی از جمله فیسبوک، گوگل، مایکروسافت، یاهو، اپل، فیس‌بوک، یوتیوب و اسکایپ دسترسی داشته است و می‌توانسته مکاتبات و مکالمات برخط کاربران خدمات این شرکت‌ها را شنود کند.

دولت اوباما در این باره اظهار کرد بود که این داده‌ها برای پیگیری اتباع خارجی مظنون به تروریسم یا جاسوسی استفاده می‌شودو بر پایهٔ این اسناد کشورهای ایران، پاکستان، اردن، مصر و هند به ترتیب اهداف اصلی این برنامه بوده‌اند."

در اسلایدهای نمایش داده شد اسنودن افشا کرده است که به دلیل اینکه حجم عظیمی از زیرساخت های اینترنت جهان در ایالات متحده است و دادها برای رسیدن به مقصد به دنبال ارزانترین مسیر هستند نه مسیری مستقیم از بعد فیزیکی، عمده ارتباطات الکترونیکی در جهان از آمریکا می گذرد، این امر شرایطی را فراهم کرده تا تحلیلگران جاسوسی اطلاعاتی آمریکا به راحتی به داده ها دسترسی داشته و آنها را شنود کنند.

رسوایی افشای جاسوسی گسترده با افشاگری های اسنودن از ژوئن سال 2013 کلیدخورد و کارمند سابق NSA با انتشار اسنادی جزئیات چگونگی تلاش گسترده آمریکا و انگلیس را با مجموعه "پنج چشم" (امریکا، انگلیس، کانادا، استرالیا و نیوزلند) برای جاسوسی به خصوص از طریق فضای اینترنت افشا کرد.

سید علیرضا آل داوود کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی در توضیح پروژه پریزم در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: اسنودن از این پروژه رونمایی و آن را افشا کرد، این پروژه یکی دیگر از برنامه های جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکاست که بر اساس آن نشان داده شده دیتا بیس برخی از شرکت ها و غول های بزرگ فناوری در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکاست.

وی ادامه داد: از سال 2007 تا 2013 هر ساله 20 میلیون دلار برای اجرای این پروژه جاسوسی هزینه شده است، مایکروسافت در سال 2007 اولین شرکتی بوده که به این پروژه پیوست، یاهو در سال 2008، گوگل و فیس بوک در 2009، پالتاک و یوتویوپ در 2010، AOL و اسکایپ در سال 2011 به این پروژه پیوستند و اپل نیز به عنوان آخرین شرکت در سال 2012 به این پروژه ورود کرد.

این کارشناس تاکید کرد: پیشنهاد می شود همه کاربران فضای وب حریم خصوصی گوگل را برای یک بار مشاهده کنند و ببینند چه اطلاعاتی از آنها گرفته می شود، چرا جمع آوری می شود، برای دسترسی به این اطلاعات کافی است " حریم خصوصی گوگل" را سرچ کنید و اطلاعات را ببینید.

آل داوود با بیان اینکه در پروژه های جاسوسی NSA و شنود اطلاعات از سوی این آژانس به خصوص در هاردها و ایمپلنت های جاسوسی کشورهای برای در امان مانده باید به فکر محدود کردن استفاده از تجهیزات خارجی باشند، اعلام کرد: طبق اطلاعات گاردین، جمهوری اسلامی ایران کشوری است که بیشترین مقدار اطلاعات از آن جمع‌آوری شده است؛ به طوری که در پروژه خبرچین بیکران، تنها در ماه مارس ۲۰۱۳ تعداد ۱۴ میلیارد گزارش از ایران جمع‌آوری شده است.

این پژوهشگر افزود: در این پروژه جاسوسی از کشورهای هم پیمان آمریکا مانند فرانسه و آلمان هم بسته های اطلاعاتی زیادی به سرقت رفت و این کشور ها پس از این اتفاق به سمت شبکه های ملی و گمرک اطلاعاتی حرکت کردند اما متاسفانه کشور ما همچون مورد سرقت اطلاعاتی قراری می گیرد.

وی علت به سرقت رفتن اطلاعات از کشور را عدم گفتمان واحد، آشفتگی فضای اینترنت در کشور و عدم تمرکز در نهادهای تصمیم گیر برای ساماندهی به فضای مجازی دانست و تصریح کرد: در شرایط کنونی همچنان میلیاردها بسته اطلاعاتی در کاربران این فضا در ایران سرقت می شود و مسئولان باید به فکر راه علاج به خصوص راه اندازی صحیح شبکه ملی اطلاعات و حمایت از شبکه های اجتماعی بومی باشند.

آل داوود تاکید کرد: یکی از راه های سرقت اطلاعات در ایران نرم افزار تلگرام است، خطر سرقت اطلاعات از طریق این نرم افزار معادل ذائقه سنجی بسیار دقیق سازمان های اطلاعاتی غربی از مردم ایران است که منجر به ذائقه سازی خواهد شد و قطعا این موضوع به ولنگاری فرهنگی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند، دامن خواهد زد.

این پژوهشگر گفت: پاول دروف طراحی تلگرام با همکاری دستگاه های آمریکا همچون سازمان سیا از روسیه خارج به آلمان فراری داده شد، این خروج در پاسخ به اعطای پناهندگی سه ساله به اسنودن از طرف روسیه بوده است و سازمان های امنیتی غربی بر روی مهره ای هم تراز اسنودن در روسیه مانند دروف کار کردند تا بتوانند وی را از روسیه خارج کنند.

وی در پایان گفت: باید مردم را در خصوص پروژه های جاسوسی در حوزه فناوری اطلاعات و اشراف سازمان امنیت ملی آمریکا به اطلاعات مردم برای رسیدن به اهداف شوم این آژانس آگاه کرد، همچنین مسئولان باید با بررسی نحوه برخورد بسیاری از کشورها در مقابل جاسوسی اطلاعات به فکر مقابله ای مناسب برای جلوگیری از ضربه های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی در کشور باشند.

و در پایان؛ 

پیدایش فضای مجازی در چند دهه اخیر یکی از بزرگترین نمادهای تحول جهانی به شمار می رود، رخدادی که تاثیرات شگرف آن هر روز در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دفاعی و امنیتی در عرصه ملی و بین المللی نمود بیشتری پیدا می کند، مسئولان تصمیم گیر و اثرگذار در حوزه مجازی کشور به خصوص شورای عالی فضای مجازی به عنوان نقطه کانونی مواجهه هوشمندانه و مقتدرانه با تحولات پرشتاب این عرصه برای استفاده از فرصت ها و ظرفیت ها و مقابله با آسیب ها و تهدیدات شناخته شده است.