به گزارش گرداب، تحولات سریع و گسترده در عرصه فضای مجازی ضمن ایجاد فرصت های بسیار زیاد تهدیدهای مهمی را نیز متوجه امنیت بازیگران گوناگون عرصه سیاسی نموده است.
تهدیدات فضای مجازی با عنایت به ویژگی های خاص آن از قبیل شبکه ای بودن و قابلیت نفوذ سریع تر و آسان تر در شبکه رقبای سیاسی، کم هزینه بودن، ناشناسی منبع تهدید و قابلیت تصویر سازی بیشتر وهمچنین به دلیل افزایش جمعیت مجازی جهان و ضریب نفوذ اینترنت و اتصال روز افزون مردم درسراسر گیتی به این فضا و ماهیت پوپولیستی بیشتر در شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از بخش های مهم فضای مجازی به دلیل وجود گزینه هایی تحت تاثیر ساختار فنی این شبکه ها مانند قابلیت لایک شدن باعث شده فرصت ها و تهدیدات این عرصه برای بازیگران فروملی، ملی و فرا ملی جدی تر باشد.
در صحنه عمل در چند سال گذشته شاهد کنش های سیاسی متعددی در عرصه های بین المللی با موضوع فضای مجازی بوده ایم. برگزاری اجلاس های جهانی مانند اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی، ایجاد گروه کارشناسان سازمان ملل متحد درحوزه فضای مجازی، ایجاد دپارتمان های خاص فضای مجازی در اندیشکده های مهم جهان از جمله این تلاش ها بوده است.
اجلاس امنیتی مونیخ در سال های اخیر به موضوع امنیت فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی پرداخته است و مسائل و دغدغه های امنیتی این فضا جزو سرفصل های گزارش نهایی آن است.
هفته گذشته اجلاس امنیتی مونیخ برگزار گردید و گزارش نهایی آن منتشر شد در بخش فناوری اطلاعات و فضای مجازی بر خلاف گزارش اجلاس سال ۲۰۱۶ که بیشتر در حوزه های فنی و زیر ساختی، حقوق مالکیت معنوی و حملات سایبری بود امسال تحت تاثیر اتهامات غرب به روسیه در خصوص تلاش این کشور در جهت مهندسی انتخابات در کشور های غربی قرارگرفت و در گزارش نهایی این اجلاس تنها به این مورد پرداخته شد. در گزارش نهایی سرفصلی تحت عنوان: «اطلاعات اشتباه :جعل، نشت و گسترش اطلاعات جعلی» قرار داده شده است و به تحلیل اثرات جنگ های اطلاعاتی با عنایت به نقش روسیه پرداخته شده است.
در این گزارش با تاکید بر نقش شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از منابع مهم اطلاعاتی در عصر حاضر به رفراندوم خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایالات متحده اشاره شده است.
در گزارش نهایی اجلاس به گزارش اوایل ژانویه جامعه اطلاعاتی آمریکا که در آن با اطمینان زیادی به نقش «پوتین» رئیس جمهور روسیه برای ایجاد یک کمپین برای تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اشاره شده است و این گونه ادعا شده است که هدف روسیه کاهش اعتماد عمومی به فرآیند های دموکراتیک ایالات متحده، صدمه زدن به تصویر «کلینتون» و قابلیت ها و ظرفیت او برای ریاست جمهوری عنوان شده است. دراین گزارش روش روسیه از طریق هک کردن سرورهای حزب دموکرات، نشت اطلاعات ایمیل و ارائه آن به ویکی لیکس و حمایت ازتولید اخبار نادرست عنوان شده است.
در گزارش نهایی اجلاس در خصوص تکرار این اقدام در انتخابات سال ۲۰۱۷ کشورهای اروپایی ابراز نگرانی شده است و این گونه نتیجه گیری شده است که اصلی ترین تهدید این اقدامات کاهش اعتماد مردم به رسانه ها و سیاستمداران و ضربه زدن به لیبرال دموکراسی است.
در نهایت به دولت ها توصیه شده است که از زیرساخت ها مراقبت بیشتری به عمل آورده و تاکید کرده است که نهاد های دموکراتیک باید از توسعه سواد رسانه ای و تقویت مهارت های ارتباطی جوامع حمایت کنند و کمک کنند تفکر «هیچ چیز حقیقت نیست و همه چیز ممکن است» از بین برود.
در مجموع می توان این گونه نتیجه گیری کرد که جدای از درستی و یا نادرستی اتهامات وارد شده از سوی کشورهای غربی به روسیه طرح موضوع تاثیر اطلاعات نادرست و گسترش آن بر لیبرال دموکراسی ها در اجلاس امنیتی مونیخ تایید کننده ورود جوامع به عصر اطلاعات و فرصت ها و تهدیدات ناشی از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی بر حوزه سیاسی- امنیتی جوامع است.
به دلیل ماهیت خاص فضای مجازی از جمله اتصال شبکه های اطلاعاتی و ارتباطاتی کشورهای گوناگون، کم هزینه بودن جنگ های اطلاعاتی و ناشناسی منبع تهدید به نظر می رسد علاوه بر آمادگی جوامع برای دفاع از زیر ساخت های حیاتی و افزایش سواد رسانه ای ایجاد رژیم های بین المللی در خصوص امنیت اطلاعات و فضای مجازی ضروری بوده و در این خصوص کشورها باید از بکار بردن معیارهای دوگانه امنیت فضای مجازی در برخورد با بازیگران سیاسی اجتناب نماید تا عرصه فضای مجازی بیشتر همکاری جویانه باشد تا رقابت انگیز.
