به گزارش گرداب، صداوسیما در چند سال اخیر و همزمان با پیدایش رسانه‌های جایگزین دیگر ماهیت انحصاری خود را از دست داده است. از سویی در فضای اینترنت نیز نیازمندی به تولید محتوای داخلی بیش از پیش احساس می شود؛ مخصوصا اگر راه اندازی شبکه ملی اطلاعات کاملا عملی شود، آنگاه ما با یک ظرفیت عظیم در پهنای باند و اینترنت ارزان داخلی برخوردار خواهیم بود که بدون محتوای داخلی عملا بلااستفاده خواهد ماند. یکی از ظرفیت­های تولید محتوا در فضای مجازی استفاده از ظرفیت های رسانه ملی است به طوریکه در این راستا می‌توان با اشاعه تولیدات صدا­و­سیما به فضای مجازی بخشی از این خلا محتوایی در فضای مجازی کشور را برطرف کرد.

فناوری‌های ارتباطاتی و اطلاعاتی جدید علاوه بر ایجاد تسهیلات بیشتر برای انجام برخی امور از قبیل امکان برقراری ارتباطات از راه دور در سطحی گسترده، روز به روز ماهیت رسانه ها را نیز دستخوش تغییر می‌کنند. در شکل­های جدیدتر رسانه‌ها و رسانه­‌های مجازی، برقراری ارتباطات از حالتی یک طرفه به وضعیتی دوطرفه یا اصطلاحا تعاملی تغییر شکل داده است؛ به این صورت که مخاطبان رسانه‌های جمعی دیگر بینندگان یا شنوندگانی منفعل نیستند که اخبار و برنامه هایی مشخص را فقط در ساعاتی معین دریافت کنند.

مخاطبان در رسانه‌های جدید علاوه بر قابلیت ارائه نظر در امتیاز دادن به برنامه های دریافتی همچنین قدرت انتخاب و دریافت برنامه های مطلوب خود را به صورت شبانه روزی و بدون محدودیت زمانی دارند.

"آی پی تی وی" مخفف Internet protocol Television است. سیستم IPTV در واقع نوعی سیستم تلویزیون تعاملی است که بر بستر شبکه IP پیاده‌سازی شده است و برای عملکرد نیاز به اتصال شبکه و اینترنت دارد. دسترسی به خدمات اینترنتی، امکان خرید و فروش اینترنتی، استفاده از برنامه‌های آرشیوی صداوسیما، دسترسی به سریال‌های مختلف تلویزیونی و اطلاعات اضافی، بازگشت به گذشته، دسترسی به حداقل یک ماه برنامه‌های پخش شده در هر زمان و برخورداری از صداهای ماندگار در رادیو از ویژگی‌های این تلویزیون است.

محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - با تاکید بر اهمیت شبکه ملی اطلاعات گفته است: یکی از مهم‌ترین اهداف توسعه شبکه ملی اطلاعات و تولید محتوای داخلی و دو برابر کردن آن است. در حال حاضر شرکت‌هایی که مجوز IPTV  از سازمان صدا و سیما دریافت کردند و شرکت‌هایی که مجوز VOD داشتند، فعالیت خود را آغاز کردند. این شرکت‌ها مرحله پایلوت را در سطح بازار گذرانده‌اند و تا پایان امسال برندهایی در این حوزه خواهیم داشت.

اپراتورهای همراه با ارائه‌ی پیشنهادات شخصی می‌توانند این اطمینان را داشته باشند که کاربران برای این نوع محتوا پول پرداخت می‌کنند و دیگر نیازی نیست کاربر به صورت آگاهانه تلاش کند محتوای مورد نظر خود را بیابد. برای مثال در حال حاضر، بسیاری از اپراتورهای همراه خدمات IPTV (تلویزیون تعاملی) و ویدئو ارائه می‌دهند. اپراتور با تجزیه و تحلیل محتوایی که کاربر تماشا می‌کند می‌تواند پیشنهادهایی را به کاربر ارائه دهد و این امکان را برای کاربران خود فراهم آورد که برنامه‌ها و ویدیوهای جدیدی را که اطلاعی از پخش آنها نداشته‌اند، کشف کنند.

در این زمینه برات قنبری - مدیر عامل شرکت مخابرات ایران - هم با بیان این که در دور جدید و با همکاری صداوسیما و سایر وزارتخانه‌ها فضای جدید خدمات اینترنتی گسترش می‌یابد، اظهار کرده است: در دولت قبلی نتوانستیم سرویس IPTV یا ویدئو یا قوانین کپی‌رایت را فعال کنیم. در این صورت شیوه‌ی رفتار مردم در فضای اینترنتی عوض می‌شود و پهنای باند نیز گسترش پیدا می‌کند.

از دیگر کارکردها و تاثیرات تلویزیون تعاملی، امکان ایجاد بازار یا گنجینه محتواست. کاربران می‌توانند انواع محتوا مانند فیلم، سریال، تئاتر، عکس یا حتی فیلم‌ها و مستنداتی از تولیدات هنری، صنعتی و... را در این فضا به امانت بگذارند و علاقه‌مندان با یک جست‌وجوی موضوعی به این محتوا دسترسی پیدا کنند. از آنجا که محصولات عرضه شده در این فضا به شکل‌گیری یک بازار منجر می‌شود می‌تواند مخاطبان یا به عبارت دقیق‌تر مشتریانی از سراسر دنیا داشته باشد.

یکی دیگر از کارکردهای تلویزیون تعاملی، دستگاهی به مثابه یک بانک، فروشگاه یا محل کسب و کار است. بانک‌ها، فروشگاه‌ها و حتی افراد می‌توانند از طریق تلویزیون‌های تعاملی طی یک همکاری مشترک به مردم خدمات ارائه دهند و در نتیجه مردم می‌توانند در خانه خودشان به بانک، فروشگاه یا حتی تولید کنندگان انواع محصولات دسترسی پیدا کنند. از آنجا که دسترسی به محتوا در تلویزیون‌های تعاملی به صورت امانی و غیرقابل برداشت است، احتمالا در رعایت حق مولف یا همان کپی رایت نیز موثر خواهد بود.

در کنار همه این ویژگی‌ها، تحولی که تلویزیون‌های تعاملی می‌توانند ایجاد کنند، رهگیری محصولات است. در این فضا شما به عنوان ارائه‌دهنده محتوا می‌توانید پیگیری کنید که چند نفر محتوای شما را دیده‌اند، چقدر بابت آن وجه پرداخت کرده‌اند، در کدام شهرها و استان‌ها چه محتوا یا محصولی با استقبال بیشتری مواجه شده و در نهایت به کمک استخراج و پردازش اطلاعات در تلویزیون تعاملی، ذائقه سنجی کنید و محتوا و محصول خود را مورد کنترل و مراقبت قرار دهید.

تلویزیون‌های تعاملی همچنین نقش قابل توجهی بر سبک زندگی خواهند داشت. هر محتوایی در این فضا قابل مدیریت است و خدمات و امکانات متنوعی در اختیار قرار می‌دهد که با وجود تنوع و گستردگی زیاد از سلامت لازم برخوردار است.

خاصیت برجسته سیستم‌های تلویزیون تعاملی آن است که توانایی آن را دارد تا هر دستگاه تلویزیون یا بیننده، محتوای دلخواه بیننده آن را در اختیار بگذارد. با این روش هر تلویزیون خانگی بر اساس سلیقه، علاقه، تخصص و فضای فکری بیننده خود، محتوای مخصوص به او را ارائه و قابل دسترس قرار خواهد داد.

تلویزیون هوشمند یا تعاملی، تلویزیونی است که به مخاطب اجازه می‌دهد با آن ارتباط فعال و دوطرفه برقرار کند. یعنی در این تلویزیون، اطلاعات علاوه بر اینکه از مرکز پخش به بیننده می‌رسد، از سوی بیننده نیز به مرکز پخش باز می‌گردد. سرویس های تلویزیون تعاملی یا همان IPTV در واقع نوعی تلویزیون اینترنتی است که این قابلیت را فراهم می‌آورد که شهروندان به صورت ۲۴ ساعته از تمام خدمات تولیدی تلویزیون استفاده کنند.