«اینترنت در حال متحول کردن همه چیز است!» این عبارت، حالا دیگر کم کم در ردیف کلیشه ها و مفاهیم تکراری قرار گرفته است. با این حال، واقعیت این است که میزان تحول زندگی ما توسط اینترنت و فضای مجازی، از این پس، بسیار بیشتر از چیزی خواهد بود که تا کنون، وجود داشته است!
گروه اقتصادی گرداب؛ «اینترنت در حال متحول کردن همه چیز است!» این عبارت، حالا دیگر کم کم در ردیف کلیشه ها و مفاهیم تکراری قرار گرفته است. با این حال، واقعیت این است که میزان تحول زندگی ما توسط اینترنت و فضای مجازی، از این پس، بسیار بیشتر از چیزی خواهد بود که تا کنون، وجود داشته است! طبق آمار ارائه شده توسطموسسه جهانی مک کینزیدر سال 2011، اینترنت، میزان درآمد سرانه در کشورهای توسعه یافته را در 15 سال قبل از آن، 500 دلار افزایش داده است. این یعنی آنکه: تاثیر 15 ساله اینترنت، برابر با تاثیر 50 ساله انقلاب صنعتی بوده است! با این وجود، جوامع هنوز هم باید خود را برای تحولاتی بسیار بسیار بزرگتر آماده کنند. طوفانِ اینترنت، ناگزیر، جریان زندگی بشر را به سمت و سوی دلخواه خود خواهد برد. در این میان، یکی از زیرساختی ترین تحولات مدیریت شده به وسیله اینترنت، تحول در عرصه مشاغل و کسب و کارهای موجود در جوامع است. اینترنت، طبیعتاً با گسترش روزافزون خود، بسیاری از مشاغل را بی معنی کرده و در مقابل، مشاغل جدیدی را متولد خواهد کرد.
اینترنت تاثیرات خود بر بازار کار را در دو حوزه «خلق موقعیت های شغلی جدید» و «افزایش دسترسی کارفرمایان به متقاضیان کار» نشان می دهد. بانک جهانی طی گزارشی که در دهم سپتامبر سال 2013 منتشر کرده است، به معرفی سه عامل اصلی افزایش دهنده مشاغل مرتبط با حوزه اینترنت و IT در سراسر جهان پرداخته است: «ارتباط بهتر»، «دیجیتالی شدن جنبه های بیشتری از کار» و «عمومیت یافتن مهارت ها در سراسر جهان»! فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال ارائه راه های جدیدی برای ایجاد شغل است و فرم های انعطاف پذیر تر از اشتغال و کار را ایجاد کرده است. بر اساس گزارش مجمع اقتصاد جهانی در سال 2015(اینجا)، پس از رواج اینترنت صنعتی(اشیاء)، همپای خلق مشاغل جدید، تقاضا برای مشاغل سنتی حوزه فناوری اطلاعات همچون توسعه نرم افزار، امنیت داده، آنالیز داده و ... نیز افزایش خواهد یافت.
ما در گزارش ذیل سعی خواهیم کرد به مقایسه روش شناسی و آماری ایجاد اشتغال اینترنتی در ایران و سایر کشورهای جهان بپردازیم. در واقع سعی می کنیم به این سوال پاسخ دهیم که ایران در مقایسه با دیگر کشورها، تا چه اندازه در زمینه ایجاد اشتغال با استفاده از فضای مجازی موفق بوده و پیش نیازهای ایجاد اشتغال موثرتر در این حوزه بر طبق استانداردهای جهانی، چیست؟ سوال ابتدایی در این زمینه این است که ظرفیت اشتغالزایی در حوزه فضای مجازی چقدر است و سطح توقعات در این زمینه، باید بر چه مبنایی تنظیم شود؟ در متن جدیدترین گزارش مجمع جهانی اقتصاد با عنوان «آینده مشاغل»-منتشر شده در 27 ژانویه 2016- در همین زمینه آمده است:« انقلاب صنعتی چهارم یک طوفان بزرگ در عرصه تغییر مدل کسب و کار ایجاد خواهد کرد. فاکتورهای مختلف، هم اکنون در حال پیوستن به یکدیگر هستند تا بزرگترین تغییرات کسب و کارِ تاریخ بشری را شکل دهند. همه اینها تنها در 5 سال آینده اتفاق خواهد افتاد!» برای دریافت فایل متنی این گزارش و مشاهده اطلاعات جامع مربوط به آن، به (اینجا) مراجعه نمایید.
فایل پی دی اف گزارش آینده مشاغل
مطالعه ای که توسط موسسه تحقیقاتی دلوئیت درباره تاثیرات فیسبوک بر اقتصاد جهانی انجام شده است(اینجا)، نشان می دهد شبکه های اجتماعی اینرنتی، تنها در سال 2014، 4.5 میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد کرده و 227 میلیارد دلار درآمد داشته اند. افراد شاغل از این طریق، الزاماً توسط مالکان شبکه های اجتماعی استخدام نشده اند، بلکه شامل بازاریابان، توسعه دهندگان نرم افزار و حتی مشاغل غیرمستقیم مانند سازندگان قطعات کامپیوتر بوده اند! بر اساس برآورد دلوئیت، در سال 2014، تنها 189000 نفر مسئول تبلیغات یک برند خاص در فضای فیسبوک و دیگر شبکه های اجتماعی بوده اند.
فایل پی دی اف پژوهش موسسه دلوئیت
موسسه جهانی مک کینزی نیز در پژوهشی مشابه، پیش بینی کرده است: صنعتِ اینترنت اشیاء(IoT) تا سال 2025، سالانه چیزی بین 3.4 تا 11.1 تریلیون دلار ارزش افزوده ایجاد خواهد نمود.(اینجا) در مقابل، مجمع اقتصاد جهانی پیش بینی کرده است اینترنت اشیاء در سال 2030، 14.2 تریلیون دلار ارزش افزوده ایجاد خواهد کرد. این بازار اقتصادی پرحجم، نسل جدیدی از مشاغل پرشمار را با خود به همراه خواهد آورد. مشاغلی که ماهیتی بین رشته ای خواهند داشت و مهارت، تجربه و دانشی گسترده تر را طلب خواهند کرد. بر اساس گزارش موسسه مک کینزی، اینترنت به ازای از بین بردن هر موقعیت شغلی، 2.4 موقعیت جدید خلق کرده است. بر اساس این گزارش، اینترنت طی 15 سال گذشته، در کشور فرانسه، همزمان با از بین بردن 500 هزار جایگاه شغلی، 1.2 میلیون شغل جدید ایجاد کرده است. نتیجه بررسی های مک کینزی بر روی 13 کشور-اعضای گروه G8، برزیل، هند، چین، سوئد و کره جنوبی- نیز نتایجی مشابه به دست داده است.
در 13 کشور مورد بررسی، اینترنت به طور میانگین، 3.4 درصد تولید ناخالص ملی را فراهم آورده است؛ یعنی سهمی بیشتر از بخش کشاورزی، انرژی و دیگر بخش های سنتی و پایه ای اقتصاد! تحقیق دیگری که در همین زمینه به صورت خاص بر روی ایالات متحده انجام شده است، می گوید: «در فاصله بین سالهای 1995 تا 2009، اینترنت تشکیل دهنده 8 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی ایالات متحده بوده است. این رقم البته از سال 2004 به بعد، به 15 درصد ارتقاء یافته است.» شما می توانید برای دیدن خلاصه آماری مربوط به این پژوهش و آگاهی بیشتر از تاثیر اینترنت بر اقتصاد ایالات متحده، به این (لینک) مراجعه نمایید.
موسسه تحقیقاتی بی سی جی پرسپکتیو وابسته به گروه مشاوره بوستون، تحقیق میدانی مفصلی در زمینه رشد صنعتِ اینترنت موبایل در سطح جهان و تاثیر آن بر اشتغالزایی در مناطق مختلف انجام داده است. بر اساس نتایج این پژوهش گسترده، اینترنتِ موبایل هم اکنون به عنوان یک موتور تولیدِ کار فعالیت می کند و در 13 کشور مورد مطالعه، باعث ایجاد 3 میلیون شغل شده است. بیشتر این شغل ها در کشورهای آسیایی ایجاد شده اند. اینترنت موبایل، همچنین باعث رشد قابل توجه خرده فروشی در آمریکا و سراسر اتحادیه اروپا شده است. مشاغل مربوط به سیستم عامل و راه اندازی آن، بخش اصلی اشتغال آمریکا و اروپا در این صنعت را به خود اختصاص داده است. شما می توانید برای مطالعه نتایج این پروژه تحقیقاتی به این (لینک) مراجعه نمایید. نتایج این پژوهش تاکید دارد که اشتغال در بسیاری از مشاغل این بخش، به مهارت، خلاقیت و دانش بسیار بالایی نیاز خواهد داشت. از این رو، فعالیت دولت ها در جهت آموزش نیروی انسانی، پیش نیاز بهره مندی از فرصت های شغلی موجود در این عرصه خواهد بود.
مقایسه مهارت های مورد نیاز بازار کار در سال های 2015 و 2020
حال سوال این است که راه بهره مندی از مزایای انقلاب صنعتی چهارم چیست و کدام کشورها در این زمینه موفق عمل کرده، اشتغالزایی بهتری در حوزه فضای مجازی ایجاد کرده اند؟ به نظر می رسد گزارش بانک جهانی با عنوان «کاریابی» به همراه آمار و شاخص های موجود در آن، می تواند معیار استاندارد و قابل اعتمادی در این زمینه باشد. گزارش مذکور، کاربران حوزه سایبر را در سه بخش اصلی طبقه بندی کرده است. 1-متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات: اینها کسانی هستند که ابزار و فضای مورد نیاز برای استفاده دیگران از فضای سایبر را فراهم می کنند. 2-کاربران پیشرفته: کاربرانی دارای مهارت قابل توجه که از IT به عنوان یک ابزار استفاده می کنند. 3-کاربران پایه: کاربران دارای مهارت معمولی مورد نیاز برای گذراندن زندگی در دولت الکترونیک و جامعه اطلاعاتی!
هر اقتصادی، ناگزیر این طبقه بندی از کاربران حوزه سایبر را خواهد داشت. به عنوان مثال؛ بررسی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نشان داده است در سال 2003، تنها 4.7 درصد نیروی کار سوئد در بخش IT، متخصص بوده اند. این شاخص برای بلژیک 2.1 درصد بوده است. طبق برآورد این سازمان در سال 2013، کاربران حوزه سایبر در اروپا و آمریکای شمالی، 20 درصد مجموع افراد شاغل به کار در این کشورها را تشکیل داده اند. اینترنت موبایل، تنها در سال 2011، 500 هزار جایگاه شغلی جدید در سطح آمریکا ایجاد کرده است که نسبت به سال 2010، یک رشد 45 درصدی را نشان می دهد! سیستم تراکنش مالی اینترنتی نیز در همان سال تنها در کشور کنیا، 23000 نفر را مشغول به کار کرده است.
بخش دیگری از اشتغال در حوزه فضای مجازی را ساماندهی و مدیریت پایگاه های بزرگ داده ایجاد می کنند. بر اساس برآورد موسسه مشاوره فناوری اطلاعات گارتنر، داده های بزرگ، باعث ایجاد 4.4 میلیون فرصت شغلی در سال 2015 شده اند. مسئله ای که باید در این زمینه به آن توجه نمود این است که تعداد متخصصان بخش IT در مقایسه با نیروی کار مشغول در این بخش، به صورت قابل توجهی اندک است. به عنوان مثال در کشور هند، هر شغل تخصصی حوزه IT، چهار جایگاه شغلی غیرمستقیم نیز ایجاد می کند. این رقم برای کشور فیلیپین، دو الی سه شغل غیرمستقیم، برای حوزه آمریکای لاتین، 2.4 و برای ایالات متحده، چهار شغل غیرمستقیم بوده است. مشاغل غیرمستقیم، درواقع همکاران بخش سایبر در حوزه های مختلف محسوب می شوند. به عنوان مثال، اینترنت موبایل، تنها در سال 2012 در کشور هندوستان، 7 میلیون جایگاه شغلی غیرمستقیم ایجاد کرده است.
موسسات فناوری کوچک و متوسط در حوزه اشتغالزایی در فضای مجازی نقشی تعیین کننده دارند. طبق پژوهشی که در سال 2013 انجام شده، استارت آپ های اینترنتی در سطح ایالات متحده، سالانه به طور متوسط 3 میلیون شغل ایجاد کرده اند. این در حالی است که دیگر بخش های اقتصادی، همزمان سالانه یک میلیون شغل را از دست داده اند! پژوهشی که بر روی 8 کشور عضو اتحادیه اروپا انجام شده، نشان می دهد 70 درصد مشاغل تخصصی حوزه IT، در این موسسات ایجاد شده اند! طبق تحقیق موسسه مک کینزی، این موسسات به ازای هر شغل تخریب شده توسط خدمات آنها، 2.6 شغل دیگر ایجاد کرده اند. این عدد در برخی کشورهای پیشرفته، تا 3.2 شغل به ازای هر شغل از دست رفته نیز رسیده است. واقعیت دیگری که پتانسیل اشتغالزایی در حوزه فضای مجازی را بیش از پیش برجسته می کند، لزوم رشدِ سبز و سازگاری مشاغل ایجاد شده با محیط زیست است.
بر اساس آنچه گفته شد، در اقتصادهای نوظهور، ایجاد شغل از طریق اینترنت به عنوان یک کاتالیزور برای رشد اقتصادی، بخش مهمی از تلاش های مورد حمایت دولت را شکل می دهد. با این حال، قدم اول در این مسیر، هماهنگی با اقتضائات جدید این عرصه خواهد بود. مجمع جهانی اقتصاد، هماهنگی با گزارش موسسه مک کینزی، قدم اول در مسیر بهره مندی از مزایای این انقلاب را، تغییر رویکرد دولت ها و بخش خصوصی معرفی کرده است. فرصت های ایجاد شده در فضای مجازی، به دولت و شرکت های خصوصی این امکان را می دهد تا با استفاده از فرآیند برون سپاری، به جای آوردن کارگر به محل کار، کار را به محل کارگر ببرند! بنگلادش به عنوان یک کشور موفق در این عرصه شناخته می شود.
اینترنت می تواند باعث افزایش بهره وری اقتصادی در هر موقعیت جغرافیایی باشد. بر اساس گزارش بانک جهانی، افزایش 10 درصدی در پهنای باند، رشد 1.38 درصدی تولید ناخالص داخلی را در پی خواهد داشت. در شیلی، ایجاد یک شبکه اینترنتی بین سازمان های کشاورزی توانسته با به اشتراک گذاشتن اطلاعات مربوط به وضعیت محصول، آب هوا، بازار جهانی محصول و آموزش کشاورزان به صورت قابل توجهی درآمد این قشر را ارتقاء دهد. ژاپن تنها در بین سالهای 1990 تا 1999، دو میلیون شغل در حوزه ITایجاد کرده است. پروفسور عمر دامباتا؛ معاون اجرایی کمیسیون ارتباطات دولت نیجریه نیز چندی پیش اعلام کرد: حوزه فاوا طی 10 سال گذشته، 2.5 میلیون شغل در این کشور ایجاد کرده و تنها در سا ل 2014، 500 میلیارد دلار به اقتصاد نیجریه کمک رسانده است. این بخش طی سال های 2003 تا 2014، میزان 30 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب کرده و به گفته پرفسور دامباتا می تواند جایگزین مناسبی برای بخش رو به رکود نفت و گاز در سالهای آینده باشد.
پیتر جک، مدیرکل آژانش ملی توسعه فناوری دیجیتال نیجریه
پیتر جک، مدیرکل آژانش ملی توسعه فناوری دیجیتال نیجریه اما آمار جالب توجه تری را در این زمینه ارائه داده است. وی می گوید عمده تلاش دولت فدرال برای اشتغالزایی بر این بخش متمرکز شده و در نتیجه آن از سال 2012 تا کنون، 12 میلیون شغل در این حوزه ایجاد شده است! (اینجا) بنا بر گفته آقای جک، این بخش در همان دوره زمانی، 10.56 درصد از تولید ناخالص ملی نیجریه را به خود اختصاص داده است. وی معتقد است با توجه به چشم انداز 2020 نیجریه، تاکید بر اولویت داشتن بخش IT برای دولت، می تواند تنها راه رسیدن به اهداف چشم انداز ترسیم شده در حوزه اشتغالزایی باشد. بر این اساس، نقش فناوری اطلاعات برای تبدیل شدن نیجریه به یکی از اقتصادهای پیشرو در 6 سال آینده، بسیار حیاتی خواهد بود. اقتصاد کشورهای آفریقایی در حال تجربه کردن رشدی بی سابقه است. آفریقا برای حفظ مسیر رشد فعلی خود، باید تا سال 2050، برای 400 میلیون فرد زیر 25 ساله خود، شغل ایجاد کند! در این میان، نقش اینترنت برای پاسخ دادن به تقاضای کار جمعیت جوان، بسیار برجسته خواهد بود.
اینترنت و فناوری اطلاعات در حال حاضر میلیون ها نفر از مردم سراسر جهان را در مشاغل مرتبط با فضای سایبر به خدمت گرفته است. با این حال، دنیا برای حفظ وضعیت فعلی اشتغال، در سال 2030، نیازمند ایجاد 600 میلیون شغل جدید برای استخدام افراد بیکار خواهد بود! اینترنت می تواند برای حل بخشی از این مشکل نقش موثری داشته باشد. کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات و فراهم کردن بازار کارِ جامع، خلاقانه، انعطاف پذیر و شفاف تر، می تواند دو نقش کلیدی اینترنت در این حوزه باشد. اینترنت علاوه بر آنکه می تواند خود فضای اشتغال بخشی از آن 600 میلیون نفر بیکار را فراهم کند، خواهد توانست به مردم برای پیدا کردن کار مناسب در حوزه هایی غیر از حوزه IT نیز کمک کند.
نیوزیلند یکی دیگر از کشورهای موفق در زمینه اشتغالزایی در فضای سایبر محسوب می شود. بخش تکنولوژی IT در نیوزیلند یک بخش متنوع و پیشرفته محسوب می شود و قابلیت رقابت در سطح جهانی را داراست. این صنعت در سال 2014، یک سهم 30 میلیارد دلاری را در تولید ناخالص ملی این کشور به خود اختصاص داده و سالانه رشدی بیش از 9 درصد را تجربه می کند. صادرات این بخش نیز سالانه رشدی 14 درصدی را تجربه کرده و در سال 2014، به 930 میلیون دلار رسیده است. در حال حاضر پیشرفته و امن ترین سیستم سیستم شارژ بی سیم با برند PowerbyProxi، توسط شرکتی در زیرمجموعه دانشگاه اوکلند تولید می شود.
به علت عدم وجود آمار دقیق، امکان مقایسه میزان اشتغالزایی بخش سایبر کشورمان با کشورهای پیشرو در این عرصه وجود ندارد. با این حال، رصد مجموعه فعالیت های خبری شده در این عرصه، متاسفانه از عدم وجود یک سازوکار واحد و منسجم برای ایجاد اشتغال در حوزه فضای مجازی خبر می دهد. 9 شهریور ماه 95، سیدابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است:«در صورت همکاری دستگاه های مختلف امکان ایجاد 100 هزار شغل جدید در حوزه ICT وجود دارد.» در همین زمینه، بسته اشتغالزایی بخش ICT با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت کار نیز از مرداد ماه سال جاری اجرایی شده است. از طرفی، مهندس خسرو سلجوقی عضو هیأت عامل سازمان فناوری اطلاعات ایراننیز چندی پیش با اشاره به نوشته شدن حدود ۵۰ هزار برنامه کاربردی(App)در سال گذشته، گفته است این پروژه در سال گذشته زمینه اشتغال ۱۰۰ هزار نفر را در کشور فراهم کرده و لازم است برای رفع نیاز کشور این برنامه‌ها ارتقا یابند.
با این همه، سخنان محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این حوزه را شاید بتوان مستندترین آمار موجود دانست. واعظی در مراسم افتتاح طرح(بسته) اشتغالزایی بخش ITC گفته است: «ارزش جهانی بازار فناوری اطلاعات ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد یورو برآورد شده که با توجه به سهم یک درصدی ایران از جمع جهان، باید سهم بازار ایران حدود ۳۵ میلیارد یورو، معادل ۱۴۰ هزار میلیارد تومان باشد، اما هم‌اکنون ارزش بازار فناوری اطلاعات ایران حدود ۳۹ هزار میلیارد تومان است و این نشان می‌دهد که ما در این زمینه نیاز به رشدی تا 3.5 برابری داریم. از سوی دیگر رشد ایران نیازمند سرمایه‌گذاری بسیاری است و باید به این بخش بیشتر توجه شود.» طبیعتاً پیش زمینه نیل به هر گونه توفیقی در این زمینه، فراهم نمودن زیرساخت های لازم برای اشتغالزایی در این حوزه خواهد بود.
طبیعتاً تمرکز بر این بخش، یکی از پیش نیازهای موفقیت در این عرصه است. گسترش زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق کم جمعیت و روستایی، افزایش سهم تحقیق و توسعه در بودجه عمومی کشور (این سهم هم اکنون در اتحادیه اروپا، 2.027 درصد است.) و فراگیر شدن آموزش هدفمند و عمومی در زمینه فاوا از دیگر پیش نیازهای اشتغالزایی در این عرصه به حساب می آید. آموزش شرکت های کوچک و متوسط و حمایت از پروژه های کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در جای خود واجد اهمیتی مضاعف خواهد بود. در متن گزارش بانک جهانی پیرامون اشتغالزایی اینترنتی اما پنج فاکتور اصلی برای موفقیت در این عرصه ذکر شده است.
1-نیروی انسانی مناسب: وجود یک سیستم نیروی انسانی مناسب، اطمینان از وجود متخصصان،نوآوران و کارآفرینان را تضمین خواهد کرد. در این زمینه، متناسب با نیازهای روز صنعت و بازار کار، بایستی مهارت های فاوا به دانش آموزان، دانشجویان، کارمندان و ... آموزش داده شود.
2-زیرساخت مناسب: انجام هر فعالیت شغلی در حوزه فضای مجازی، نیازمند زیرساخت های سرعت بالای ارتباطی و اینترنتی خواهد بود.
3-سیستم های اجتماعی متناسب: کار در حوزه فاوا، اغلب با دو نگرانی اجتماعی همراه است. یکی خطر ناپایداری شغل در این حوزه و دیگری، عدم اعتماد کارفرمایان به متقاضیان کار. دولت ها باید با ایجاد شبکه هایی از امنیت اجتماعی، در جهت به حداقل رساندن پیامدهای منفی اشتغال در این حوزه تلاش کنند.
4-سیستم های مالی: سیستم های کارآمد و پاسخگو برای اطمینان از پرداخت به موقع مطالبات و دسترسی به منابع مالی کافی برای حمایت از نوآوری و کارآفرینی، از دیگر پیش نیازهای اشتغالزایی در فضای مجازی به حساب می آید.
5-سیستم های نظارتی: ایجاد محیطی مساعد برای افزایش انعطاف بازار کار در این حوزه و حفاظت از حقوق فعالان آن، کارکرد اصلی سیستم های نظارتی خواهد بود.
کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD)، دارای طیف گسترده ای از سیاست ها برای حمايت از اشتغال و کارآفرینی مرتبط با حوزه فاوا می باشند. سه سیاست «پیشبرد آموزش و پرورش IT محور»، «بهبود اطلاعات بازار کار» و «ترویج منبع گزینی بین المللی مهارتهاي ICT» از آن جمله است. در بخشِ«پیشبرد آموزش و پرورش IT محور»، اقداماتی چون ارتقای مهارت های ICT در آموزش عالی، ارتقای مهارت های ICT از طريق کارآموزی و آموزش در محل کار، ارتقای مهارت های ICT برای گروه های خاصی از کاربران به خصوص زنان و جوانان و نهایتاً ارتقای مهارت های ICT در آموزش ابتدايی و متوسطه مورد تاکید قرار می گیرد. ژاپن در همین راستا، بر اساس استراتژی 2015 خود يک ستاد راهبری را برای توسعه يک شبکه پیشرفته اطلاعات و ارتباطات از راه دور ايجاد کرده و همچنین نظام ICT ، محتوی ديجیتال و پهنای باند را در همه سطوح آموزشی توسعه داده است.
ايتالیا نیز بر اساس استراتژی دولت الکترونیک2012 خود نزديک به241 میلیون يورو برای ايجاد نوآوری های ديجیتالی در مدارس سرمايه گذاری کرده، اقداماتی نظیر: گسترش اينترنت برای همه مدارس، تابلوهای ديجتالی برای آموزش و خدمات ديجیتالی برای تعامل با والدين را به کار گرفته است. در بخش «بهبود اطلاعات بازار کار» اما در بسیاری از کشورها، دولت ها پورتال های مبتنی بر وب را برای مشاغل ايجاد نموده اند که امکان جستجو در آنها وجود دارد. مثل پورتال EURES انجمن اروپايی که اطلاعات مربوط به مشاغل، و خدماتِ پیشنهاد شغل را در اختیار کارگران و کارمندان قرار می دهد و امکان جستجو در آن پورتال بر اساس شغل، کشور، سال و تجربه وجود دارد. سیاست «ترویج منبع گزینی بین المللی مهارتهاي ICT» نیز به اتخاذ سیاست های مناسب برای شناسايی شايستگی ها و مهارت های کارگران خارجی و استفاده از آنها در جهت آموزش نیروی کار داخلی اختصاص دارد.
ايرلند کشوری است که دارای نقاط قوت زيادی در حوزه توسعه مهارتهای ICT و خلق شغل می باشد و همچنین از قابلیت هايی نظیر پايگاه ICT در حال رشد، سیستم آموزش و پرورش با کیفیت و نیروی کار با استعداد و منعطف برخوردار است. بررسی«برنامه اقدام مهارت هاي ICTدر ایرلند» می تواند گام دیگری در جهت روش شناسی ایجاد اشتغال در فضای مجازی باشد. این برنامه، با هدف تحقق بخشیدن به رويای دولت ايرلند برای تبديل شدن به جذاب ترين مکان دنیا در زمینه مهارت های ICT تهیه شده و به صورت کلی، شامل موارد ذیل خواهد بود: «تامین سالانه بالغ بر 1250 کارشناس ICT در سال توسط نهادهای آموزش عالی»، «انجام اقدامات اضافی در ادامه فعالیت های نهادهای آموزش عالی به منظور افزايش نرخ حفط دانشجويان ICT»، «راه اندازی دوره های جديدی از برنامه های آموزش مهارت های جديد در سال2014»، «ارائه برنامه های توسعه شبکه های مهارت های ICT»، «پیاده سازی چارچوب های عملکرد برای سیستم های آموزش عالی از سال 2014 تا 2016»، «تجديد نظر در علوم»، «راه اندازی و پیاده سازی استراتژی ديجیتال برای مدارس»، «توسعه های حرفه ای مستمر در حوزه ICT برای معلمان» و غیره!
همانگونه که مشاهده می شود، تمرکز اصلی برنامه های ایرلند برای اشتغالزایی در حوزه فضای مجازی، بر آموزش نیروی انسانی در سطوح مختلف قرار گرفته است. امری که نشان می دهد این کشور، عمده مشکلات خود در حوزه زیرساخت های فنی و قانونی را تکمیل کرده و از اولویت خارج نموده است. در مقابل، بررسی « استراتژي توسعه ICT در کشور مصر»، شرایط متفاوتی را پیش روی خواننده قرار می دهد. کشور مصر استراتژی کارآفرينی و نوآوری خود در فضای مجازی را بر اساس شش رکن اصلی قرار داده است: «تشويق فرهنگ نوآوری در سطوح مختلف»، «برند سازی برای بخش ICT و تجلیل از نوآوری و کارآفرينی»، «تسهیل مديريت مالکیت فکری و توانمند سازی تبادل مالکیت فکری»، «استقرار خوشه های نوآورانه و پیشنهاد زيرساخت های مشترک»، «ايجاد محیط تجاری تسهیل کننده نوآوری و کارآفرينی» و نهایتاً «سرمايه گذاری و بهبود منابع!» مصر در راستای تحقق استراتژی توسعه اشتغال و کارآفرينی خود در این حوزه، دارای مجموعه ای از اقدامات استراتژيک و تعریف شده ذیل همان شش رویکرد اصلی می باشد.
مجموع بررسی های تطبیقی صورت گرفته درباره سیاست های اشتغالزایی کشورهای مختلف در فضای مجازی، نشان دهنده تاکید ویژه دولت ها بر چندین رویکرد تقریباً ثابت است. طبیعتاً گزینش تعداد محدودی از رویکردهای مذکور در هر کشور، متناسب با نیاز و شرایط مخصوص به آن کشور صورت خواهد گرفت. بر این اساس، رویکردهای اصلی کشورها در حوزه اشتغالزایی در فضای مجازی، شامل موارد ذیل خواهد بود: «ايجاد ظرفیت از طريق آموزش عالی»، «توسعه برنامه ها و انجام اقدامات در جهت توسعه مهارت های ICT»، « توسعه همکاری های بین المللی»، «ساده سازی و تسهیل قوانین و مقررات مربوط به توسعه کسب و کارهای جديد»، «فراهم اوردن مشوق های مالی برای کارآفرينان و نوآوران»، «حمایت از ایجاد موسسات دانش بنیان»، « تقويت نوآوری از طريق مسابقات، رقابت ها و بازی ها»، « تحريک و تشويق تولید محتوی، برنامه های نرم افزاری و محصولات محلی»، « انجام خريدهای دولتی برای خريد محصولات و خدمات از کارافرينان و شرکت های کوچک»، « برند سازی برای بخش ICT و تجلیل از نوآوری و کارآفرينی»، « تسهیل مديريت مالکیت فکری و توانمند سازی تبادل مالکیت فکری»، « سرمايه گذاری و بهبود منابع»، « حمايت از استارت آپ ها و SME ها»، « انجام اقدامات در زمینه بهبود اطلاعات و آگاهی از بازار کار و نوآوری ها» و نهایتاً «توسعه زیرساخت ها»!
منابع و مآخذ:
http://www.insidermonkey.com/blog/10-most-advanced-countries-in-information-technology-378359/
https://www.linkedin.com/pulse/iot-job-killer-creator-people-finder-internet-of-things-
http://reports.weforum.org/future-of-jobs-2016/employment-trends/
http://money.howstuffworks.com/10-jobs-internet-of-things.htm
http://www.zdnet.com/article/study-internet-has-created-more-than-three-million-jobs/
http://www.vanguardngr.com/2016/03/ict-sector-contributed-n500bn-2014-created-2-5-jobs-10-years-ncc/
http://www.vanguardngr.com/2014/11/ict-sector-created-12m-jobs-two-years-nitda-dg/
https://www.linkedin.com/pulse/local-content-ict-tool-jobs-creation-mkpe-abang
http://www.mckinsey.com/industries/high-tech/our-insights/internet-matters
https://www.newzealandnow.govt.nz/work-in-nz/nz-jobs-industries/information-technology-jobs
http://momonigeria.org/2013/09/14/impact-of-the-internet-in-nigeria-event/
http://money.cnn.com/2015/01/20/technology/social/facebook-jobs/
http://www.mckinsey.com/industries/high-tech/our-insights/the-great-transformer
http://www.ge.com/digital/blog/will-industrial-internet-create-new-jobs-yes