به گزارش
گرداب، دکتر سعیدرضا عاملی در سومین همایش "حکمرانی و سیاستگذاری عمومی"، گفت: این روزها نمی توان بدون یاد و خاطره سردار سلیمانی و یاران شهیدش و همچنین عزیزانی که در مراسم تشییع ایشان جان باختند و همچنین عزیزان جانباخته در سانحه هوایی اخیر سخن گفت.
وی افزود: به حق سردار سلیمانی سردار اراده های بزرگ و سردار رفع موانع از مسیر پیشرفت ایران اسلامی بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: خوشبختانه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز شهادت سردار سلیمانی را "روز جهانی مقاومت" نامگذاری کرده تا در پرتوی این نامگذاری یاد این شخصیت بزرگ همیشه جاودان و ماندگار بماند.
دکتر عاملی گفت: سانحه هوایی اخیر هم یک هشدار جدی برای ما بود تا سیستم مدیریتی خود را اصلاح کنیم.
وی افزود: بحث من امروز بیشتر معطوف به حوزه فناوری و حکمرانی است و عنوان آن پیشرفت دو فضایی معطوف به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است.
چه تحولاتی، حکمرانی جدید را الزامی کرده است؟
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: باید به این سوال اساسی پاسخ دهیم که چه تحولاتی حکمرانی جدید را الزامی کرده است که البته این مفهوم ناظر به نسل جوان مان است که هم قدرت درک و فهم شرایط را به صورت عمیق و هم توانایی های تازه برای استفاده از نوآوری ها را دارند.
دکتر عاملی گفت: باید ببینیم حکمرانی در سطح دولت با چه الگوی جدیدی باید بازمهندسی شود؟
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: در این تغییر، زمان فیزیکی که به قول اینشتین تابع فاصله، سرعت و حرکت است مفهوم نسبی پیدا می کند و تبدیل به یک زمان مجازی خالی از فاصله می شود که دیگر نسبی نیست.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: به همین دلیل است که بحث غیر مرکزی شدن در محیط مجازی اتفاق می افتد و این به آن معناست که منابع انبوه در محیط مجازی ایجاد می شود و با مفهوم همزمانی زمان و غیر خطی بودن زمان مواجه می شویم.
وی افزود: باز هم به همین دلیل است که در بانکداری الکترونیکی و دیجیتال در زمان واحد هزاران نفر تراکنش مالی انجام می دهند و هیچ کسی جای کس دیگر را نمی گیرد چون زمان همزمان شده است.
در کار مجازی یک تلاش و تولید به منزله همه تولید، توزیع و مصرف متمایل به بی نهایت است
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان اینکه در فضای دوم کار مکانیکی به کار مجازی تبدیل شده است گفت: در کار مکانیکی یک تلاش یک تولید را به دنبال دارد اما در کار مجازی یک تلاش و تولید به منزله همه تولید، توزیع و مصرف متمایل به بینهایت است، مثلا شما وقتی در فضای مجازی یک کتاب تولید می کنید ظرفیت توزیع آن بی نهایت است و هرچه از آن کتاب مصرف شود کاهش نمی یابد.
وی افزود: مکان نیز در این مسیر به فضا تبدیل می شود و این تبدیل دنیایی از تغییرات را در نظام حکمرانی به وجود می آورد.
دکتر عاملی گفت: وقتی در این مدل که جهان را دو فضایی معرفی می کند به سراغ بحث حکمرانی می رویم از همه قابلیت های حکمرانی در فضای مجازی به اضافه قابلیت های حکمرانی در فضای فیزیکی برخوردار هستیم.
وی افزود: جهان رقومی یا دیجیتال جهان کوانتومی و جهان متمایل به بی نهایت است و این جهان از منظری دیگر جهان ایجاد تغییر؛ بر اساس اراده و فکر است. با آمدن وب افکار، این معنا و مفهوم ذهنی تحقق عملی پیدا کرده است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: در واقع آن چیزی که در جهان مجازی غیر واقعی محسوب می شد به واقعیت تبدیل می شود و به عبارت دیگر هر چه در مغز انسان می گذرد واقعیت دارد.
وی افزود: فضای الگوریتمی عقلانیت سیستمی تولید می کند و هیچ کس خارج از این سیستم نمی تواند عمل کند و به عنوان مثال اگر دولت کره جنوبی توانست با 10 هزار نفر نظام حکمرانی خود را بازمهندسی کند دلیل آن استفاده از الگوی عقلانیت سیستمی بود.
چگونگی بازمهندسی دولت برای رسیدن به حکمرانی مطلوب
دکتر عاملی ادامه داد: هر چند مفهوم حکمرانی با مفهوم دولت فرق می کند اما نقش حداکثری در حکمرانی را دولت بر عهده دارد و بر این اساس باید ببینیم دولت چگونه باید بازمهندسی شود تا به حکمرانی مطلوب برسیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای پاسخ به این سوال باید ابتدا ببینیم نتیجه حکمرانی مطلوب چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید توجه کنیم که رهبر حکیم انقلاب «مدظله العالی» در بیانیه گام دوم فرموده اند هدف ما رسیدن به تمدن نوین اسلامی است و بنا براین باید همه تلاش ها در مسیر حکمرانی و سیاستگذاری به سمت این هدف باشد.
وی افزود: بنیان تمدن نوین اسلامی بر توحید، عدالت، آسایش، آرامش، ایجاد امنیت و داشتن یک جامعه سالم، استوار است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: با ظهور فناوری های جدید مفهوم دولت و حکمرانی تغییر می یابد و به ناچار چینش جدیدی از حکمرانی و دولت را خواهیم دید که این به مفهوم آغاز حکمرانی فرآیندی و الگوریتمی است.
وی گفت: در این مفهوم از حکمرانی، دولت دیگر معنای وزارتخانه های مرسوم را ندارد بلکه حکمرانی در لایه های مجازی جریان پیدا می کند.
دکتر عاملی افزود: دولت در این حکمرانی جدید به مفهوم دولت در بخش عمومی است که خدمات عمومی را ارائه می دهد و این دولت، دولتی است که همه خدمات در آن در بستر دیجیتال تحقق پیدا می کند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: منطق فضای دیجیتال منطق یک تولید برای بی نهایت مصرف کننده است و اگر این مفهوم درنظام اداری ما درک شود دیگر بسیاری از موازی کاری های فعلی را شاهد نخواهیم بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در نقشه مجازی شهر تهران حوزه خدمات عمومی در 8 حوزه و 69 لایه و بیش از 1700 خدمات تعریف شده است و در این مدل دیگر مناطق شهرداری به معنای مرسوم آن مطرح نیست و شهرداری یک حوزه خدمات عمومی دارد که همه شهروندان می توانند از آن استفاده کنند.
وی افزود: یک سری از خدمات دولت نیز "مکان مبنا" است چون مکان اهمیت زیادی دارد و امروز سامانه اطلاعات جغرافیایی شهر تهران، 170 لایه اطلاعات دارد که همه این لایه ها "مکان مبنا" هستند.
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ادامه داد: حوزه های "مکان مبنا" یک قلمروی متفاوت را ایجاد می کند که در نظام حکمرانی قابل تعریف هستند ولی بسیاری از خدمات "مکان مبنا" نیز با استفاده از هوش مصنوعی قابل بهره گیری هستند.
دکتر عاملی گفت: برای تحقق حکمرانی مطلوب باید برای بخش خصوصی ظرفیت ایجاد کنیم و رویه ای که امروز وجود دارد و در آن بخش خصوصی خودگردان است باید تغییر کند تا از هرز رفتن منابع حتی منابع دیجیتال جلوگیری کنیم.
وی افزود: امروز 1 میلیارد و 800 هزار پایگاه اینترنتی در جهان وجود دارد که می توان گفت بیش از 95 درصد این پایگاه ها قدرت چندانی ندارند.
فضای مجازی، فضای قدرت های بزرگ و با تراکنش های بالا
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: فضای مجازی فضای قدرت های بزرگ و با تراکنش های بالاست و شما در این فضا می بینید بخش خبر گوگل خبر 3 هزار خبرگزاری در جهان را ویرایش می کند و در واقع بزرگترین ظرفیت منابع خبری جهان را در خود جمع کرده است.
دکتر عاملی گفت: یکپارچگی در مدیریت جدید یک اصل گریزناپذیر است و این به آن معناست که حلقه های اتصال بین منابع بوجود بیاید و موجودیت بخش های دیگر را دریافت کنند تا به نقطه برسیم که دولت برخوردار از داده های بزرگ برای مدیریت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شود.
وی افزود: در این مدل بخش عمومی هم خدمات رسانی عمومی دارد و هم پلتفرم خدمات عمومی را برای بخش های مختلف مانند بخش بانکی ارائه می دهد.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: اینجاست که عمق سخن رهبر حکیم انقلاب «مدظله العالی» را درک می کنیم که فرمودند: اگر کسی مفهوم فضای مجازی را درست درک کند متوجه می شود این فضا به لحاظ ظرفیت ها و آسیب ها ما را وارد یک دوره تمدنی جدید می کند.
دکتر عاملی گفت: اگر این دوره متفاوت را درک کنیم، درک و تلقی ما از مفهوم حکمرانی و سیاستگذاری تفاوت پیدا می کند.
وی افزود: در دوره اول حاکمیت دیجیتال؛ اطلاعات به داده دیجیتال تبدیل می شود و در دوره بعد یکپارچگی اطلاعات دنبال می شود و در دوره سوم هم خدمت برای مصرف کاربر نهایی تولید می شود.
دکتر عاملی تصریح کرد: ما امروز از یک تحول در پارادایم صحبت می کنیم چون پارادایم ها هر روز عوض نمی شوند بلکه پارادایم یعنی یک زبان متفاوت که نظام فهم را هم عوض می کند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: در حوزه های سیاستگذاری موفق، سیاست ها از جانب ذی نفعان به سمت سیاستگذار جریان پیدا می کند و به تعبیر دیگر سیاست ها از پائین به بالا جریان می یابند.
وی گفت: این موضوع که سیاست ها از بالا به پائین می آیند یکی از موانع اجرایی شدن سیاست هاست.
دکتر عاملی جمع بندی کرد که؛ الان در کشور ما چهارموضوع مهم وجود دارد که تغییر دهنده راهبردی و بلند مدت را بدنبال دارد و می تواند منجر به تغییرات مثبت و پیشرفت گرایانه اسلامی ایرانی شود: 1) الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، 2) اقتصاد مقاومتی 3) باز مهندسی ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران و 4) اصلاح نظام بورکراسی.
وی در پایان تاکید کرد: به نظر اینجانب در چارچوب گام دوم جمهوری اسلامی ایران که یک نگاه چهل ساله به نظام برنامه ریزی دارد، با بازمهندسی دو فضایی یکپارچه اسلامی – ایرانی پیشرفت به هر چهار هدف می توانیم دست پیدا کنیم و جلوی تداخل های سیاست گذاری و برنامه ریزی و همچنین اقدامات موازی را بگیریم.
