تکالیف قانونی دستگاه‌های اجرایی برای «صیانت از کودکان» در فضای مجازی چیست؟

به گزارش گرداب، مصوبه جلسه هفتاد و یکم مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۱۷ شورای عالی فضای مجازی با موضوع "صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی"، که به استحضار مقام معظم رهبری (مدظله العالی) رسیده است، طی نامه شماره ۱۰۲۶۲۰ در تاریخ ۱۴۰۰/۰۴/۲۳ توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی ابلاغ شد. طبق این سند که با هدف فراهم سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن به تصویب رسیده است، نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف موظف به تقسیم کار ملی و اقدامات کلان شدند که این اقدامات عبارت است از:

یک. مدیریت و راهبری

مدیریت کلان، راهبری و تدوین الگو‌های عملیاتی و مقررات عمومی صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی توسط مرکز ملی فضای مجازی از طریق کمیته‌ای با عضویت نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت تعاون کار و رفاه اجماعی، وزارت اطلاعات، وزارت صنعت معدن و تجارت، قوه قضاییه، نیروی انتظامی، سازمان صداوسیما، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه قم، سازمان بسیج مستضعفین، دو نفر از اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی، دو نفر از بخش خصوصی و از اساتید دانشگاه به انتخاب دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی.

دو. ایجاد محیط صیانت شده

ایجاد زیرساخت و خدمات پایه و پیشران ویژه محیط‌های صیانت شده مجازی اعم از احراز هویت، امکان دسترسی طبقه شده، امکان نظارت اولیاء، گزارش دهی، خدمات پرداخت و مقررات گذاری برای ترغیب دارندگان پروانه‌های ارایه خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات به توسعه زیرساخت و خدمات پایه در این محیط توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری نهاد‌های ذیربط ظرف مدت شش ماه.

سه. توسعه محتوا و خدمات رده بندی شده

تأمین پایداری کسب و کار محتوا و خدمات مورد نیاز در محیط صیانت شده اعم از بررسی و اصلاح قیمت خدمات ارزش افزوده و حق السهم، تخصیص اعتبارات سالیانه به تولید کنندگان محتوا و خدمات و رتبه بندی شرکت‌های برتر این حوزه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما

تدوین ضوابط و نصاب‌های اعتبار سنجی، ممیزی و نشان دار کردن محتوا و خدمات مورد اطمینان، تایید فهرست‌های سفید و سیاه و ایجاد سامانه نظارت و رده بندی محتوا و خدمات توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت آموزش و پرورش و سازمان صداوسیما

حمایت از توسعه نرم افزار‌ها و سخت افزار‌های بومی مورد نیاز محیط صیانت شده (اعم از جویشگر ایمن، نرم افزار‌های نظارت اولیاء و تبلت‌های دانش آموزی) توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با همکاری وزارت صنعت معدن و تجارت و وزارت ارتباطات

ملزم بودن کلیه سکو‌ها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی مرتبط با خردسال، کودک و نوجوان به ارائه در بستر محیط صیانت شده ظرف مدت یک سال

به کار گیری نوجوانان مستعد و خلاق برای توسعه محتوا و خدمات مفید و سازنده توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری سازمان بسیج مستضعین، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

چهار. حمایت و مراقبت

توسعه نظام خدمات مشاوره و مددکاری به خانواده‌ها و راه اندازی خط تماس مشاوره برخط برای کمک به خانواده ها، خردسالان، کودکان و نوجوانان در معرض خطر فضای مجازی به صورت ارزان و در دسترس با محوریت آموزش و پرورش و مشارکت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نیروی انتظامی، بخش خصوصی و مشارکت مردمی ظرف مدت شش ماه

راه اندازی خط تماس اضطراری ویژه جرائم علیه خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و دریافت گزارشات به صورت سریع و آسان و در ارتباط با دیگر مراجع ذیصلاح برای مداخله، پیشگیری از وقوع جرم، تعقیب مجرمان و حمایت از افراد آسیب دیده توسط نیروی انتظامی با همکاری وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و بخش غیردولتی ظرف شش ماه

تقویت دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان قوه قضاییه موضوع قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و تلاش برای شناسایی، پیشگیری و مقابله با وضعیت‌های مخاطره آمیز، سوء استفاده در تبلیغات و جرائم علیه خردسالان، کودکان و نوجوانان و دسترسی به خدمات و محتوای ناهنجار در فضای مجازی با همکاری وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، نیروی انتظامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

ملزم بودن کلیه سکو‌ها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی به نظارت، صیانت از داده ها، رده بندی و تفکیک محتوا و خدمات ویژه هر رده سنی از خدمات عمومی و در معرض دید قرار ندادن تبلیغات، محتوا و خدمات مضر به این سنین و نیز جلوگیری از افشا یا بهره برداری غیرمجاز از اطلاعات آن‌ها ظرف مدت یک سال
حمایت، نظارت، تبلیغ و اطلاع رسانی غیر انحصاری کلیه سکو‌ها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی صیانت شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش و سازمان صداوسیما

پنج. فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی

اطلاع رسانی، آموزش سواد فضای مجازی و ترویج محتوا و خدمات موجود در محیط مجازی صیانت شده و نحوه استفاده از امکانات تعبیه شده در این محیط توسط سازمان صداوسیما و وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت ارتباطات

تولید، ترویج و عرضه راهنمای اجرایی عملیاتی مراقبت از فرزندان در فضای مجازی ویژه خانواده‌ها توسط سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی و سازمان بسیج مستضعین در حیطه مسئولیت‌های قانونی آن‌ها

ترویج و تقویت فرهنگ مسئولیت پذیری نوجوانان و اولیای آن‌ها در استفاده از فضای مجازی توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان صداوسیما

شش. تعاملات بین المللی

تعامل موثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهاد‌های بین المللی به منظور رعایت استاندارد‌ها و معیار‌های جمهوری اسلامی ایران توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنعت معدن و تجارت و قوه قضاییه

الگودهی و الگوگیری تجارب موفق از طریق شرکت در مجامع، کارگروه و برنامه‌های بین المللی در خصوص صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیروی انتظامی