دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه، حوزه پژوهش در ایران رشد قابل توجهی داشته است، سهم این حوزه در رفع مشکلات معیشتی را ناچیز دانست و تنها راه برون رفت از این مساله را خصوصی شدن حوزه پژوهش، تحول در حوزه مدیریت پژوهش و همراهی دولت عنوان کرد.
به گزارش گرداب - دکتر مصطفی قانعی روز جمعه به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش در گفتگو با ایرنا، اظهار داشت: روند رشد فعالیت‌های پژوهش در ایران روندی بسیار مهم و باارزش بوده و ضروری است به ویژه در هفته پژوهش دست اندرکاران این حوزه مهم در کشور برای ادامه و پیشبرد این روند تشویق شوند.
هفته پژوهش و فناوری با شعار "پژوهش و فناوری؛ پشتیبان تولید" در سال جاری از ۲۰ تا ۲۶ آذر ماه گرامی داشته می‌شود.
وی با بیان اینکه، با زحمات هیات علمی دانشگاه، دانشجویان دکتری و مدیران پژوهشی، رتبه ایران در حوزه علم و فناوری در دنیا ارتقا یافته است، افزود: بر اساس قضاوت‌های بین المللی در هفته پژوهش در این زمینه ایران رتبه آبرومندانه‌ای کسب کرده است و ما باید به خودمان افتخار کنیم.
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری درعین حال از اینکه، مردم هنوز نتوانسته اند سهم پژوهش را در سفره خود بچشند، این مهم را یک مطالبه مردمی و البته مطالبه مجموعه نظام از بخش پژوهش کشور دانست.
وی افزود: در واقع این مدیران هستند که باید بر اساس بلوغی که در کشور در طول سال‌های اخیر حاصل شده است، ترجمان علم و فناوری را در جهت بهبود معیشت مردم رقم بزنند.
حوزه زیست فناوری از خروج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کرد
قانعی ادامه داد: شاید یک دهه قبل نمی‌شد این حرف‌ها را زد چراکه حوزه علم و فناوری در کشور به بلوغ نرسیده بود و نمی‌توانستیم این قدر کارایی داشته باشیم، اما امروز در حوزه‌هایی که عزم و اراده وجود داشته است، نشان داده ایم با علم و فناوری توانسته ایم امنیت کشور و نظام را تضمین کنیم.
وی با اشاره به تولید بخشی از دارو‌های وارداتی از سوی پژوهشگران حوزه سلامت در کشورمان با استفاده از علم و فناوری، اظهار داشت: در شرایط شیوع بیماری کرونا حتی موفق به تولید واکسن کرونا شدیم، این بدان معنی است که توسعه و سرمایه گذاری در حوزه علم و فناوری معیشت و امنیت کشور را تضمین کرده است و نام ایران را در فهرست سازندگان برخی تجهیزات حوزه سلامت قرار داده است.
مشکل حوزه پژوهش کشور بیشتر مدیریتی است
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه؛ یکی از معضلات اصلی حال حاضر حوزه پژوهش در کشور را مشکل مدیریتی
دانست و افزود: حوزه پژوهش در واقع نیازمند مدیریت اثربخشی است که بتواند جریان نخبگان را به سمت رفع نیاز‌های مردم سوق دهد.
قانعی با تاکید بر اینکه، حوزه پژوهش در کشور نیازمند رهبری و مدیریت علمی و مدبرانه است، ادامه داد: انتظار این است که مدیران آنقدر به علوم مدیریت مسلط باشند که بتوانند به بهترین شکل از سرمایه‌های انسانی که فرهیخته‌ترین آن‌ها در کشورمان وجود دارد، استفاده کنند.
وی همچنین گفت: به طور حتم وجود برخی مشکلات در حوزه پژوهش به هیچ عنوان به پژوهشگران ارتباطی ندارد بلکه بیشتر مشکلات این حوزه مدیریتی است.
قانعی با تاکید بر اینکه، پژوهش در کشور با شعار و دستور شکوفا نمی‌شود، افزود: یکی از نقایصی که بنده گا‌ها در حوزه پژوهش مشاهده می‌کنم این است که گاهی یک مسوول می‌گوید ما پژوهش کاربردی یا پژوهش محصول‌محور می‌خواهیم در صورتی که این وظیفه برعهده خود مدیریت و رهبر مجموعه و نه پژوهشگر است.
حوزه پژوهش نیازمند حمایت رسانه‌ای بیشتر
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه، پژوهشگر نیازمند راهبری است، افزود: مسیر و سمت و سوی حرکت پژوهشگر را مدیر تعریف می‌کند و جریان رسانه‌ای در کشور نیز این را باید از دست اندرکاران حوزه علم و پژوهش کشور پیگیری کند.
قانعی، رفع مسائل و معضلات حوزه پژوهش در بخش‌های مختلف از جمله ساختار، برنامه ریزی و اجرا در این حوزه را نیازمند پرداخت بیشتر از سوی رسانه‌ها دانست.
وی با بیان اینکه، امروز پیشرفت فناوری، نفوذ و تاثیرگذاری رسانه‌ها در جامعه را برای رفع مسائل و مشکلات کشور به شکل محسوسی افزایش داده است، اضافه کرد: حوزه پژوهش نیز از این امر مستثنی نیست و رسانه می‌تواند نقش و اثرگذاری خود را در بهبود هرچه بهتر این حوزه ایفا کنند.
وی افزود: رسانه‌ها باید برنامه‌های مدیران و راهبران حوزه پژوهش و علم و فناوری در کشور برای رفع مسائل از جمله مشکلات معیشتی مردم را مطالبه کنند یا اینکه از مدیران بخواهند که مثلا برنامه آن‌ها برای ساخت خودرو باکیفیت و ارزان‌تر برای مردم چیست؟
یا برنامه آن‌ها برای تامین و توزیع بهتر مایحتاج اساسی مردم با استفاده از فناوری چیست؟ هفته پژوهش که در حال برگزاری است باید هفته‌ای باشد که مردم با اقدامات مسوولان و دست اندرکاران در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه علم و فناوری در ایجاد رفاه و کاهش هزینه‌های زندگی خود آشنا و مطلع شوند.دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص بحث مربوط به موازی کاری‌ها و جزیره‌ای عمل کردن در حوزه پژوهش نیز با بیان اینکه، این یکی از
معضلاتی است که در دو سه دهه قبل بسیاری از کشور‌های دنیا با آن دست و پنجه نرم کرده اند، افزود: آن‌ها برای رفع این مشکل در حوزه‌هایی که دولت نیاز داشته است، مشوق‌های بزرگ تعریف و کاری کرده اند که تمام بودجه و موازی کاری‌ها به سمت حل مساله اصلی هدایت شود.
به گفته وی، برای رفع موازی کاری باید روی نقطه کانونی به عنوان نقطه‌ای که نیاز‌های اصلی کشور وجود دارد، کشش ایجاد کنند و محقق به سمتی می‌رود که بودجه‌ها وجود دارد.
قانعی به عنوان دبیر ستاد زیست فناوری کشور در ارتباط با دستاورد‌های پژوهشی در این حوزه و رفع نیاز‌های مردمی گفت: یکی از اقدامات ما در سال‌های اخیر حمایت از جریان تولید واکسن آنفلوآنزا بود که با وجود آنکه سال قبل ایران ۵۰ میلیون دلار هم برای خرید این واکسن پرداخت کرده بود، اما در جریان بیماری کووید ۱۹ از فروش این واکسن به کشورمان خودداری کردند که با کوشش و همت پژوهشگران کشورمان این واکسن امسال در کشور ساخته شد. این یعنی اینکه امنیت و سلامت در این حوزه تامین شد.
وی با اشاره به ساخت واکسن ایرانی سرطان دهانه رحم (HPV) توسط پژوهشگران حوزه سلامت در کشورمان و ورود آن به بازار کشور افزود: این‌ها محصولاتی است که رسانه‌ای و اعلام شده است و به این ترتیب مردم نتایج تحقیقات را مشاهده کرده اند.
قانعی گفت: در زمینه مشکل تولید فرآورده‌های پلاسما نیز که در کشور حل نشده بود، ما بدون وابستگی به شرکت‌های خارجی موفق به تولید فرآورده‌های پلاسما به شیوه نوآورانه شدیم.
حوزه زیست فناوری از خروج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کرد
وی اظهار داشت: با حمایت مناسب از حوزه پژوهش در حوزه زیست فناوری کشورمان بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیارد دلار از واردات به کشور به دلیل تولید محصولات زیستی ساخت داخل کاسته شد. این مساله در آمار ۶۰ سال گذشته مشخص است.
قانعی با اشاره به واردات ۳۳ دارو به کشورمان در دهه گذشته افزود: در حال حاضر خودمان با تکنولوژی بالا در حوزه زیست فناوری این دارو‌ها را در داخل کشور تولید می‌کنیم و این‌ها بیانگر کاهش خروج ارز از کشور و تاثیر سرمایه گذاری بر حوزه بیوتکنولوژی است. در تمام بخش‌های بیوتکنولوژی برنامه داشته و قصد داریم تا حد ممکن از خروج ارز از کشور و واردات جلوگیری کنیم.
