توانایی طراحی و ساخت ارگان‌های مصنوعی پیچیده قطعا یکی از توانایی‌های کشور‌های پیشرفته جهان و از نیاز‌های مهم بیماران در تمامی کشور‌های جهان خواهد بود.
به گزارش گرداب، طراحی و ساخت ارگان‌های بدن انسان از مواد مختلف یکی از مهم‌ترین اقدامات پزشکان و مهندسین در طول تاریخ بشر بوده است، از دندان‌های طلایی و نقره‌ای گرفته تا دست و پا‌های ساخته شده از چوب و آهن. اما برخی از ارگان‌های بدن پیچیدگی‌های بیشتری دارند که ساخت آن‌ها را حتی تا قرن ۲۱ به تأخیر انداخته است. ازجمله این ارگان‌ها می‌توان به چشم، قلب و مغز اشاره کرد.
قلب یکی از حیاتی‌ترین ارگان‌های بدن انسان است. توانایی ساخت و پیوند قلب مصنوعی یکی از موفقیت‌های بزرگ علم پزشکی در دهه‌های اخیر بوده است. در سال ۱۹۸۲، Paul Winchel نمونه اولیه‌ای از یک قلب مصنوعی را طراحی کرد و جراح متبحری به نام William Devries از دانشگاه Utah آمریکا تصمیم به انجام عمل پیوند این قلب مصنوعی گرفت. بیمار دریافت‌کننده پیوند، دندانپزشکی ۶۱ ساله به نام Barney Clark بود.
شانس زندگی او در صورت عدم دریافت پیوند، کمتر از سی روز پیش‌بینی می‌شد. جراحی با موفقیت انجام‌شد و کلارک ۱۱۲ روز زنده ماند. با انجام برخی اصلاحات در طراحی، یک مدل قلب مصنوعی با نام AbioCor در سال ۲۰۰۱ برای نخستین‌بار به‌کارگرفته شد و در سال ۲۰۰۴ با رسیدن به حد نصاب‌های لازم، مجوز FDA را دریافت کرد. ۸۶درصد از بیماران دریافت‌کننده AbioCor بیش‌از یک سال و ۶۴ درصد بیش‌از ۵ سال شانس زندگی یافتند. این عمل در ایران نیز با موفقیت انجام شده است.
جایگزینی چشم با یک گوی مصنوعی که ظاهراً شبیه چشم است، هزاران سال پیش از میلاد مسیح نیز وجود داشته‌اند. اما جایگزینی چشم با عضوی که بتواند دوباره قدرت بینایی را به فرد بازگرداند کاری بسیار پیچیده است، زیرا چشم یکی از پیچیده‌ترین ارگان‌های بدن انسان محسوب می‌شود. پیشرفت مهندسی مواد و همچنین امکان انجام عمل‌های جراحی پیشرفته سبب شده تا علم پزشکی بتواند چشم‌های مصنوعی با کارایی مشابه چشم انسان را به بیماران پیوند بزنند. این چشم‌های مصنوعی به حدی دقیق ساخته می‌شوند که تشخیص مصنوعی بودن آن‌ها کار دشواری است.
اما به جرات می‌توان گفت که مغز انسان پیچیده‌ترین ارگان بدن است، عضوی که از ۱۰۰ میلیارد نورون تشکیل شده و تمامی اطلاعات اعضای دیگر بدن را دریافت و انتقال می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ شبیه‌سازی مغز انسان بر روی کامپیوتر به طور کامل انجام خواهد شد و انتظار می‌رود که تا آن زمان، بتوان ارگانی که کارکردی مشابه مغز انسان داشته باشد را ساخت.
اما صرف رسیدن به این فناوری‌ها کافی نیست. در کنار مسائل پزشکی و خطرات انجام عمل‌های پیوند پیچیده، عواملی ازجمله هزینه تهیه این ارگان‌ها و عمل جراحی مربوط به آن و اولویت دریافت این ارگان‌ها با توجه به تعداد متقاضیان اهمیت بسیاری دارند. مدیریت و سیاست‌گذاری نامناسب در این حوزه، ورود عرضه‌کنندگان و متقاضیان به بازار سیاه ارگان‌های مصنوعی را به دنبال خواهد داشت. البته برخی متخصصین، با در نظر گرفتن ورود شرکت‌های خصوصی به طراحی و توسعه ارگان‌های مصنوعی، آزاد گذاشتن قیمت‌گذاری در این حوزه و در نتیجه رقابتی شدن این بازار را به عنوان یکی از راه‌حل‌های برطرف شدن این مشکل مطرح می‌کنند.
ایران همواره در علم پزشکی جزو کشور‌های پیشتاز جهان بوده است. توانایی طراحی و ساخت ارگان‌های مصنوعی پیچیده قطعا یکی از توانایی‌های کشور‌های پیشرفته جهان و از نیاز‌های مهم بیماران در تمامی کشور‌های جهان خواهد بود. ایران نیز تحقیقات بسیاری را در این حوزه انجام داده و باید همگام با کشور‌های برتر جهان، در زمینه ساخت ارگان‌های مصنوعی پیچیده پیشرفت کند.
