هوش مصنوعی در دنیای واقعی چه کاربرد‌هایی دارد؟

هوش مصنوعی در دنیای واقعی چه کاربرد‌هایی دارد؟
تاریخ انتشار : ۳۰ آذر ۱۴۰۱

هوش مصنوعی ابزاری پویا است که در صنایع مختلف به تصمیم‌گیری‌های کارکنان کمک می‌کند و از طرفی زحمت انجام کار‌های تکراری را نیز به دوش می‌کشد. به طور کلی می‌توان گفت هر ماشینی که مکانیزم کار کردن آن مشابه یادگیری و حل مسئله ذهن انسان باشد، در آینده نه چندان دور رد پای هوش مصنوعی را در آن خواهیم دید!

"پایگاه رسانه ای گرداب جهت اطلاع و افزایش دانش و سواد فضای مجازی مخاطبان خود و به ویژه دانشجویان، پژوهشگران و تصمیم گیران، ترجمه هایی در این زمنیه منتشر می‌کند. بدیهی است انتشار این مطالب، لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست."

به گزارش گرداب، متفکرین در اقصی نقاط جهان نظرات بسیار متنوعی در زمینه تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل ابراز نموده‌اند. برخی معتقدند هوش مصنوعی اغلب مشاغل را می‌بلعد و افراد زیادی با از دست دادن شغل خود آسیب می‌بینند؛ برخی نیز معتقدند هوش مصنوعی باعث تقویت توانایی و ظرفیت انسان‌ها می‌شود. به منظور بررسی تأثیرات این دستاورد بر جهان، کارکرد هوش مصنوعی را در حوزه‌های مختلف به تفکیک بررسی می‌کنیم. با توجه به این که تعداد صنایعی که هوش مصنوعی به گونه‌ای در آن رسوخ کرده است بسیار زیاد است، مهم‌ترین آن‌ها را در ذیل لیست کرده‌ایم.

کاربرد‌های هوش مصنوعی:

۱- بهداشت و درمان:

یکی از مهم‌ترین فوایدی که هوش مصنوعی نصیب بشریت کرده است، کمک به مراقبت‌های بهداشتی و درمانی است. به عنوان مثال، ساعت‌های هوشمند پس از مدتی استفاده، اطلاعات زیادی در اختیار افراد قرار می‌دهد؛ این ساعت‌ها میزان کالری مصرف شده توسط فرد، الگوی خواب، ضربان قلب و بسیاری دیگر از این قبیل اطلاعات را جمع آوری کرده و در صفحه نمایش در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌تواند به تشخیص زودهنگام برخی بیماری‌ها کمک کند. زمانی که هوش مصنوعی روی این ساعت‌ها پیاده‌سازی شود، هرگونه روند غیرعادی را رصد می‌کند و حتی می‌تواند مانند یک پرستار زمان ملاقات با نزدیک‌ترین پزشک را نیز پیشنهاد بدهد! به این طریق جامعه پزشکان نیز از این دستاورد بهره می‌برند و می‌توانند برای بیمار خود در اسرع وقت بهترین تصمیم‌ها را بگیرند.

از طرف دیگر با آموزش دادن الگو‌های مختلف به هوش مصنوعی، می‌توان بسیاری از خطرات احتمالی را حدس زد. بیماری‌های احتمالی نوزاد قبل از به دنیا آمدن و تشخیص عفونت‌های اکتسابی در بیمارستان از مهم‌ترین خدماتی است که هوش مصنوعی در اختیار کادر درمان قرار می‌دهد.

۲- خودرو:

امروزه شرکت‌های بزرگی در صدد طراحی و توسعه خودرو‌های خودران هستند. شرکت تسلاموتورز یکی از شرکت‌های پیشتاز در زمینه این خودرو‌های هوشمند است. بی‌شک نقش هوش مصنوعی را در این باره نمی‌توان نادیده گرفت. آموزش هوش مصنوعی، پس از انجام ارزیابی‌های متعدد نسبت به رانندگی صحیح، کنترل‌کننده را به الگوریتمی می‌رساند که کمترین خطا را در هدایت خودرو داشته باشد.

این گونه خودرو‌ها را می‌توان روبات‌هایی دانست که درست مانند یک انسان به اطراف خود نگاه می‌کنند و با توجه به مسیر و اشیا حول خود، تصمیم می‌گیرد که حرکت کند، سرعت خود را کم یا زیاد کنند و چه زمانه گردش به راست یا چپ داشته باشند. با این تفاوت که این روبات‌ها بجای چشم از دوربین برای دریافت اطلاعات تصویری استفاده می‌کنند؛ و البته برای پردازش اطلاعات دریافتی و در نتیجه تصمیم‌گیری، بجای مغز از الگوریتم‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند!

۳- بانکداری و مالی:

یکی از اولین صنایعی که هوش مصنوعی را با آغوش باز پذیرفت و از آن بهرهمند شد صنعت بانکداری و مالی است. از جمله پیشرفته‌ترین و کارآمدترین ابزار‌هایی که بانک می‌تواند به راحتی با استفاده از آن با مشتریان خود تعامل داشته باشد پیامرسان‌های خودکار است که با استفاده از پردازش زبان طبیعی هوش مصنوعی طراحی شده است؛ همچنین می‌توان به ربات‌های معامله‌گر نیز اشاره کرد که در بازار‌های مالی استفاده زیادی از آن‌ها می‌شود. این دستاورد در بازار‌های مالی تأثیرات مفیدی از قبیل افزایش کیفیت خدمات، تشخیص تقلب و رضایت مشتریان را به همراه داشته است. شرکت‌های فعال در این عرصه نیز از ربات‌های هوش مصنوعی برای اهداف متعددی استفاده می‌کنند؛ کاهش احتمال ضرر، بازنگری تجربیات گذشته و افزایش فرصت‌های مربوط به بازار‌های مالی اقتصاد مدرن از مهمترین کاربرد‌های هوش مصنوعی در این صنعت است.

۴- نظارت:

دوربین‌های مداربسته به خودی خود کمکی به ایجاد امنیت نمی‌کنند و قادر نیستند بدون دخالت انسان مسئولیت نظارت را بر عهده بگیرند؛ لذا تعداد قابل توجهی نیروی کار به صورت لحظه به لحظه باید بر این دوربین‌ها نظارت داشته باشند. اما خستگی و خطا‌های سهوی انسان‌ها کیفیت نظارت و امنیت را کاهش می‌دهد. هوش مصنوعی ابزار‌های تشخیص چهره را فراهم آورده است که به این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین بنیاد‌های نظارتی به هوش مصنوعی دسترسی دارند که می‌توانند دوربین‌های مداربسته را ۲۴ ساعته در تمام روز‌های سال لحظه به لحظه بررسی و پردازش کنند. آمار و ارقام نشان می‌دهد امروزه از بین ۱۷۶ کشور در سراسر دنیا حداقل ۷۵ کشور از این دستاورد بهره می‌گیرند.

۵- شبکه‌های اجتماعی:

امروزه قشر عظیمی از جوامع روزانه وقت زیادی را به شبکه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهند. نمی‌توان گفت که این رسانه‌ها صرفاً بستری برای ارسال پیام یا انتشار رویداد‌های روزانه هستند. در پشت پرده تصاویری که جلوی چشم ما قرار می‌گیرد ناخودآگاه خلق و خوی ما نیز دستخوش تغییر و تحول می‌شود. در نتیجه فضای مجازی، به بستری بدل شده است که ایدئولوژی‌های مختلف می‌توانند بی سر و صدا به ذهن بشر القا شوند.
هوش مصنوعی با بررسی کلماتی که کاربر جست و جو می‌کند و یا چیز‌هایی که می‌پسندد، می‌تواند به الگویی دست یابد که از طریق آن حدس بزند کدام کاربر احتمالاً چه محتوا یا محصولی برایش جذاب است. به عنوان مثال، اینستاگرام به منظور توسعه از همین مکانیزم برای نمایش پست به کاربران خود استفاده می‌کند که البته در این زمینه بسیار موفق بوده است.

یکی دیگر از مزایای بزرگ هوش مصنوعی در رسانه‌های اجتماعی این است که به بازاریابان این امکان را می‌دهد که بعد از هر قدم، خود را تجزیه تحلیل کنند؛ به عبارتی ابزار‌های هوش مصنوعی در واقع قادر خواهند بود تبلیغات ما را بنویسند!

۶- سرگرمی:

نتفلیکس به عنوان یکی از بزرگترین سرویس‌های پخش آنلاین فیلم به شدت به اطلاعات جمع‌آوری شده کاربران خود متکی است. به این طریق با تجزیه تحلیل فیلم‌های جست و جو شده، محتوای پیشنهادی را در مسیر نگاه کاربران خود قرار می‌دهد که احتمالاً بپسندند. پروسه پردازش و طبقه بندی این اطلاعات به صورت لحظه به لحظه توسط انسان بسیار دشوار است. ابزار‌های هوش مصنوعی برای انجام این کار به مدد انسان‌ها آمده‌اند! این ابزار‌ها محتوای ویدیو‌ها را فریم به فریم تجزیه تحلیل می‌کنند و با پردازش بازخورد افرادی که فیلم‌ها را می‌بینند به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا تصمیمات استراتژیک مناسبی را اتخاذ کنند.

۷- آموزش:

در آموزش سنتی که در گذشته رایج بوده است یکسری مشکلات وجود داشت که با پیاده سازی هوش مصنوعی در این سیستم حل و فصل شده است. معلمان با استفاده از نرم‌افزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به راحتی بر وضعیت تحصیلی و حتی سلامت روانی، ذهنی و جسمی دانش‌آموزان خود اشراف داشته باشند و تصمیمات بهتری در زمینه رشد همه‌جانبه آن‌ها بگیرند. چنین طرحی در دانشگاه هاروارد به صورت آزمایشی پیاده سازی شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. از طرف دیگر وقتی بستر تماس تصویری آنلاین نیز فراهم گردد، مناطقی که مربیان زبردست نمی‌توانند به صورت فیزیکی حضور داشته باشند می‌توانند از تحصیل باکیفیت برخوردار شوند.

۸- اکتشافات فضایی:

فضانوردان برای کاوش در قلمرو‌های وسیع جهان ناشناخته و اکتشافات فضایی مجبورند سوار بر فضاپیما به نقاط ناشناخته قدم بگذارند که البته می‌تواند خطرات بسیاری را به همراه داشته باشد. مهندسین فناوری اطلاعات اقدام به طراحی و توسعه نوعی هوش مصنوعی کرده‌اند که بتواند فضاپیما را به مقاصد دلخواه هدایت کند و اطلاعات مورد نیازمان را به ما ارائه دهند. در نتیجه ماموریت‌هایی که زمانی غیرقابل انجام بود، اکنون امکان پذیرند. این هوش مصنوعی به جامعه فضانوردان کمک کرد تا سیاره‌های فراخورشیدی، ستاره‌ها، کهکشان‌ها و اخیراً دو سیاره جدید در منظومه شمسی کشف کنند.
ناسا نیز به عنوان یکی از بزرگترین سازمان‌های فضایی جهان، برای تولید فضاپیما‌های خودران و همچنین تجزیه تحلیل تصاویر و اطلاعات دریافتی از برنامه‌هایی که مبتنی بر هوش مصنوعی نوشته شده‌اند استفاده می‌کند. این امر هم کیفیت و سرعت انجام پروژه را افزایش می‌دهد و هم باعث جلوگیری از خطراتی می‌شود که در گذشته فضانوردان را تحدید می‌کرد.

۹- بازی:

هوش مصنوعی در صنعت بازی‌های ویدیویی نیز سرک کشیده و تحولاتی در این عرصه ایجاد نموده است. تیمی از مهندسین دانشگاه آلبرتا درحال تحقیق و توسعه نوعی هوش مصنوعی هستند که در بازی‌های ویدیویی تغییراتی ایجاد کنند به شکلی که شخصی که در حال بازی کردن است هیجانی متفاوت را تجربه کند. از هوش مصنوعی در بازی‌ها، برای طراحی رفتار و عکس‌العمل شخصیت‌هایی که با آن در بازی روبرو می‌شویم استفاده شده‌است. این اتفاق موجب این شده است که تجربه متفاوتی از بازی کردن داشته باشیم؛ به گونه‌ای که حس می‌شود گویا اتفاقاتی که در بازی درحال رخ دادن است با ترجیحات ما انطباق دارد و الزاماً تمام افراد با مسیر‌ها و موانع تکراری از پیش تعیین شده مواجه نمی‌شوند.

۱۰- رباتیک:

با پیشرفت روزافزون در حوزه هوش مصنوعی، روبات‌هایی تولید شده‌اند که به انسان‌ها خدمت می‌کنند. یکی از این خدمات، تحقق ایده اتوماسیونی شدن برخی کارهاست. به این طریق سیستم مورد نظر علاوه بر این که می‌تواند وظایف مشخص شده را انجام دهد، بلکه می‌تواند بدون دخالت انسان کار‌های خود را بررسی و بهینه‌سازی کند. هوش مصنوعی در حوزه رباتیک با آموزش الگو‌های مختلف به ربات‌ها، وظایفی تعیین می‌کند تا بدون دخالت انسان انجام شوند. این ربات‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند تا با نهایت دقت و سرعت مسئولیت‌های خود را انجام دهند. نکته قابل ملاحظه دیگر، انعطاف‌پذیری و قابلیت یادگیری این ربات‌ها است که باعث می‌شود انسان بتواند با ایجاد تغییر، مجدداً دستیار خود را تربیت کند! امید است در آینده شاهد رشد و توسعه بیشتر در این حوزه باشیم.

۱۱- کشاورزی:

کشاورزی را می‌توان جزء اولین حرفه‌هایی نام برد که بشریت مشغول آن شده است. با گذشت ادوار متوالی این حرفه به مرور پیشرفت کرده و به عبارتی راحت شده است. هوش مصنوعی در این صنعت تحول شگرفی بوجود آورده است. ربات‌های کشاورزی، تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی کیفیت و نظارت بر محصولات و خاک از مهمترین تأثیرات هوش مصنوعی بر کشاورزی هستند. علاوه بر این، از پهباد‌ها برای سمپاشی مزارع و تشخیص علف‌های هرز استفاده می‌شود. به این ترتیب مزارع تولید بیشتر و باکیفیت‌تری خواهند داشت و مزرعه‌داران در مراحل نظارت، برداشت محصول، برنامه‌ریزی و حتی بازاریابی زحمت کمتری متحمل می‌شوند.

۱۲- تجارت الکترونیک:

امروزه یکی از مهمترین کاربرد‌های هوش مصنوعی، اتوماتیک کردن بخشی از خدمات دنیای وسیع تجارت الکترونیک است. نرم‌افزار‌های متعددی در این راستا طراحی شده‌اند که به طور گسترده در حوزه تجارت الکترونیک نقش ایفا می‌کنند. از بین کاربرد‌های بسیار هوش مصنوعی می‌توان به پیش‌بینی عرضه و تقاضا، ربات‌های گفتگو و نرم‌افزار‌های خرید و فروش اتوماتیک اشاره کرد. علاوه بر شرکت‌های بزرگ مالی، خرده‌فروشان تجارت الکترونیک نیز به طور فزاینده‌ای به سمت دستیار‌های دیجیتال و دیگر ادوات هوش مصنوعی خیز برداشته‌اند.

نکته قابل توجه این است که این خدمات بر خلاف نیروی کار انسانی، به صورت تمام وقت و بی‌وقفه در حال پردازش نمودار‌ها و اطلاعات آنلاین هستند و پر واضح است که ربات‌های چت هیچ‌وقت خسته نمی‌شوند و نمی‌خوابند! برخی دیگر از متخصصین این حوزه مسئولیت طراحی برنامه‌هایی را بر عهده دارند که تمام داده‌ها را تجزیه تحلیل کنند تا بتوانند الگویی پنهان در بین این اطلاعات پیدا کنند و در نهایت در غالب تصویر نتایج خود را به مشتریان ارائه دهند تا آن‌ها بتوانند در معاملات خود تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.