پیش از پرداختن به اینترنت رفتارها، ابتدا باید اینترنت اشیا را تعریف کرد. اینترنت اشیا شبکهای از اشیای فیزیکی به هم پیوسته است که اطلاعات و دادهها را از طریق اینترنت جمعآوری و مبادله میکند و در دامنه پیچیدگی خود به طور مداوم در حال گسترش و تکامل است؛ یعنی روشی که در آن دستگاهها به هم متصل میشوند، محاسباتی که میتوانند توسط این اشیا به طور مستقل پردازش شوند و دادههایی که در ابر ذخیره میشوند، مدام به روشی پیچیدهتر تکامل مییابند.
به گزارش گرداب، جمعآوری دادههای بزرگ اطلاعات ارزشمندی را در مورد رفتارها، علایق و ترجیحات کاربران فراهم میکند و از آن به عنوان اینترنت رفتار یاد میشود. این فناوری تلاش میکند تا دادههای جمعآوری شده از فعالیت آنلاین کاربران را از دیدگاه روانشناسی رفتاری درک و تفسیر کند.
در ادامه، به شرح گامهایی میپردازیم که اینترنت رفتارها درپیمیگیرد:
۱- تحلیل فعالیتهای افراد:
اینترنت رفتارها دادهها را به فعالیتهای انسانی متصل میکند و درک کاملتری از عادات و ترجیحات رفتاری ایجاد میکند. همچنین میتواند در شرکتها و بسیاری دیگر از زمینههای کار و زندگی مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری نه تنها بر انتخاب مشتری تاثیر میگذارد، بلکه زنجیرهی تامین را تقریبا در همهی صنایع بازطراحی میکند و شرکتها میتوانند به راحتی از رویکردهای جدید برای برآوردن نیازهای مصرفکنندگان پیروی کنند.
۲- تغییر فرهنگ:
اینترنت رفتارها، دادهها را به تصمیمگیری ما پیوند میدهد و بدین ترتیب باعث تغییرات در استانداردهای فرهنگی و قانونی ما میشود. همچنین میتواند حسابهای رسانههای اجتماعی و مخاطبین افراد را برای پیشبینی بهتر رفتارها بررسی کند. این فناوری ارتباط بین دستگاهها را گسترش میدهد و به طیف وسیعی از منابع دادهی جدید از اینترنت اشیا منجر میشود. برای فناوریهای در حال تکامل، امکانات مختلفی در صنعت، امور مالی شخصی، محل کار و بسیاری موارد دیگر وجود دارد.
۳- عادتهای مشتری:
تجزیه و تحلیل بازاریابی گوگل، فیسبوک یا آمازون در حال گستردهتر شدن است. الگوریتمها برای پیشبینی خواستهها و رفتار مصرفکننده بهینه شدهاند. هدف اصلی این پروژهها افزایش مهارتها با استفاده از یک برنامهی کاربردی تلفن هوشمند، نظارت بر دستگاههای پوشیدنی و یادگیری تکنیکهای جدید است.
۴- پیگیری روندها:
الگوریتمها عمدتا برای ردیابی و بایگانی روندهای ما استفاده میشوند که مشخصهی تصمیمات خرید ما هستند. مصرفکنندگان با دیدگاهها و تجربیات متفاوت در استفاده از یک محصول یا خدمات سهیم هستند و شرکتها با کسب اطلاع از این تفاوتها میتوانند در تولید و توزیع محصولات خود موفقیت بیشتری کسب کنند.
۵- نظارت:
صنایع از طریق برنامههایی که رژیم غذایی، عادات خواب، ضربان قلب یا سطح قند خون را در گوشی هوشمند نظارت میکنند، بر رفتار ما تأثیر میگذارند. این نرم افزارها برای رویدادهای نامطلوب هشدار میدهند و تغییرات رفتاری را برای نتیجهی بهتر یا مطلوبتر پیشنهاد میکنند. بر این اساس، به نظر میرسد که فروشندگان و محققین رفتار فهمیدهاند که مشتری رفتارش را تغییر میدهد و این الگوریتمها مؤثر هستند.
۶- پیوند دادن تمام فعالیتهای رفتاری:
در زندگی روزمره، اینترنت آگاهی بیشتری را برای ما فراهم میکند. این فناوری موجود با تمرکز ویژه بر روی کاربر، مانند نظارت بر موقعیت مکانی و دادههای گسترده، ادغام میشود و دادهها را به فعالیتهای رفتاری مرتبط مانند تراکنشهای نقدی یا استفاده از تلفن هوشمند مرتبط میکند. این رویکرد برای سازمانها برای دستکاری رفتار انسانی ساده است.
۷- مرور گذشته و آینده:
این فناوری به کسب و کارها اجازه میدهد تا نتایج گذشته را بررسی و آینده را پیشبینی کنند. دادههای جمع آوری شده توسط این فناوری مبنای رشد، بازاریابی و فعالیتهای فروش شرکتها خواهد بود.
همچنین به طور کلی اگرچه که ممکن است افراد تحصیلکرده بابت سواستفادهی شرکتها از دادههای شخصی خود نگران باشند، اما مصرفکنندگان عادی خوشحال هستند که این وضعیت زندگی آنها را تسهیل میکند.. شرکتها به تدریج از این توانایی برای ارائهی برنامههایی استفاده میکنند که مقادیر زیادی داده را برای تغییر رفتار جمعآوری میکنند.
استفاده از اینترنت رفتارها در بخشهای مختلف:
۱. اینترنت رفتارها در تجارت
تبلیغات آنلاین به طور فزایندهای توسط مشاغل مختلف برای دسترسی به مشتریان خود استفاده میشود. آنها ممکن است افراد یا گروههای خاصی را که میتوانند از محصولات یا خدمات آنها با کمک اینترنت رفتار بهرهمند شوند، کشف و مورد هدف قرار دهند. هم گوگل و هم فیسبوک از دادههای رفتاری برای ارائهی تبلیغات به کاربران در سایتهای خود استفاده میکنند. بدین ترتیب شرکتها میتوانند با مصرفکنندگان مورد هدف خود تعامل داشته باشند و رفتار آنها را در پاسخ به تبلیغات از طریق آمار کلیک اندازهگیری کنند. به طور مشابه، یوتیوب از تجزیه و تحلیل رفتاری استفاده میکند تا تجربهی بیننده را تنها با توصیه یا برجسته کردن ویدئوها و موضوعات مورد علاقهی آنها افزایش دهد.
۲. اینترنت رفتارها در طول همهگیری کرونا
اینترنت رفتارها در دوران شیوع کووید-۱۹، آگاهی ما را از اقداماتی که برای احتیاط در این دوره باید انجام دهیم، افزایش داده است. کارفرمایان ممکن است از سنسورها استفاده کنند تا ببینند که آیا ناهماهنگی در رعایت استانداردهای ایمنی وجود دارد یا خیر. برای مثال، رستورانها و برنامههای کاربردی تحویل غذا از اطلاعات پروتکل برای هدایت تصمیمات خود استفاده میکنند.
۳. اینترنت رفتارها برای صنعت بیمه
در صنعت بیمه، اینترنت رفتارها ممکن است کاملا سودمند باشد. ابزارهای ردیابی راننده قبلا توسط شرکتهای بیمه مانند آلاستیت (Allstate) و استیتفارم (State Farm) برای ردیابی و ایمنسازی رفتار راننده استفاده شده است. با کمک اینترنت رفتارها، شرکتهای بیمه ممکن است رفتار افراد را ارزیابی کنند و شاید تشخیص دهند که آیا یک اتفاق خاص، تصادف بوده است یا یک فرض اشتباه از طرف فرد بیمه شده است. این امر میتواند به جلوگیری از حوادث رانندگی در حالت مستی یا تحت تاثیر مواد مخدر و حتی از رانندگی افراد زیر سن قانونی و غیره کمک کند.
همچنین شرکت بیمهی تیدی (TD Insurance) که در زمینهی بیمهی خودرو فعال است، طرح جالبی با استفاده از این تکنولوژی ارائه کرده است. این شرکت بیمه، نرمافزاری را طراحی کرده است که رفتار افراد را در هنگام رانندگی بررسی میکند. برای مثال، این که فرد با سرعت بالا رانندگی کند یا در پیچها سرعت بگیرد و یا حتی زیاد ترمز بگیرد، همگی نشاندهندهی شیوهی رانندگی آن فرد به شمار می رود. کاربرانی که با نصب و فعالسازی این نرمافزار موافقت کنند، در ازای این کار تخفیف میگیرند.
سپس این نرمافزار با استفاده از حسگرهای سرعت و تکانهای گوشی موبایل فرد، رفتار او را بررسی و به رانندگی او امتیاز میدهد و رفتارهای پرخطر را به او گوشزد میکند. هرچه کاربر نمرهی بهتری داشته باشد و ایمنتر رانندگی کند، تخفیف بیشتری هم میگیرد. نتیجهی این فرایند اثرگذاری روی رفتار مشتریان بیمه است. افراد برای تخفیف بیشتر، ایمنتر رانندگی میکنند و هردو طرف معامله سود میکنند؛ شرکت بیمه تصادفهای کمتری را شاهد خواهد بود و مردم هم علاوه بر تصادف کمتر، حق بیمهی کمتری پرداخت میکنند.
مثال دیگری از این قبیل، نرمافزارهای سلامت گوشیهای تلفن همراه است. این نرمافزارها با حسگرهای مختلف اطلاعاتی مثل میزان پیادهروی، ضربان قلب، فشار خون و خیلی چیزهای دیگر را جمعآوری میکنند. نرمافزار مورد نظر این اطلاعات را تحلیل میکند و مثلا میگوید که شما برای سلامتی بیشتر نیاز به پیادهروی بیشتری دارید. همین هشدار ساده باعث تغییر رفتار بسیاری از کاربران و در واقع تاثیرگذاری روی رفتار آنها شده است.
جمعبندی:
اینترنت رفتارها هنوز روزهای آغازین خود را طی میکند اما موسسهی پژوهشی گارتنر در پیشبینیهای استراتژیک خود برای سال 2021 اعلام کرد که اینترنت رفتار چیزی است که ما در زندگی روزمره و کار خود به طور روزافزون از آن آگاه خواهیم شد. این فناوری ترکیبی از فناوریهای موجود است که به طور مستقیم بر روی فرد متمرکز هستند. برای مثال، شناسایی چهره، ردیابی موقعیت مکانی و دادههای بزرگ و دادههای حاصل از آنها را به رویدادهای رفتاری مرتبط مانند خریدهای نقدی یا استفاده از دستگاه متصل میکند. طبق برآوردهای این تیم پژوهشی، تا پایان سال 2025 بیش از نیمی از جمعیت جهان حداقل یک برنامهی اینترنت رفتاری را خواه از نظر تجاری و خواه دولتی، مشمول خواهند شد.
علاوه بر این، تا سال 2023، گارتنر پیشبینی کرده است که فعالیتهای فردی 40 درصد از جمعیت جهان به صورت دیجیتالی ردیابی خواهد شد تا بتوان بر رفتار انسانها تاثیر گذاشت. وقتی گفته میشود 40 درصد از جمعیت جهان یعنی از بیش از 3 میلیارد نفر جمعیت سخن میگوییم. بنابراین اینترنت رفتارها، معنای انسان بودن در دنیای دیجیتال را به چالش میکشد و این چیزی است که باید توجه زیادی به آن کرد؛ زیرا تمام هستی اجتماعی انسانها محدود میشود به مصرف و تحت نظارت بودن. گویی هیچ آزادی و اختیاری برای انسان باقی نمیماند. نمونههای تصویری و مجسم شده از این چنین وضعیتی را میتوان در آثار سینمایی مثل ماتریکس مشاهده کرد که تمام جهان انسانی تحت تسلط دادههای بزرگ قرار گرفته است.