پنتاگون مهم‌ترین ابزار تحلیل داده‌های جغرافیایی خود را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است.
به گزارش گرداب، یکی از تاکتیک‌های اطلاعاتی موجود در جهان که سازمان‌های اطلاعاتی و جاسوسی برای رصد اطلاعاتی از آن بهره می‌گیرند، استفاده از تصاویر و نقشه‌هاست. تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌های موجود در اینترنت یکی از راه‌های اوسینت است که به آن geoint گفته می‌شود. در این تاکیک با بهره جستن از تصاویر به دست آمده به بررسی تغییرات ایجاد شده توسط انسان در آن مناطق پرداخته می‌شود و منبعی برای کسب اطلاعات از تصاویر جغرافیایی است.
تصویر ماهواره فراهم‌شده توسط شرکت مکسار که نشان از خرابی ساختمان‌ها در روستای اوکراین می‌دهد.
تصاویر ماهواره‌ای یکی از مهم‌ترین منابع کسب اطلاعات در جهان امروز است و به خصوص در جنگ اخیر میان روسیه و اوکراین نیز استفاده از این تصاویر اهمیت زیادی داشته است.
در ژانویه ۲۰۲۳ آژانس ملی اطلاعات جغرافیایی آمریکا (NGA) کنترل عملیاتی مهم‌ترین ابزار هوش مصنوعی وزارت دفاع این کشور را به عهده گرفت؛ ابزاری که پروژه میون (Maven Project) نام داره و در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شده بود.
هدف این پروژه ساخت یک پلتفرم متمرکز اطلاعاتی بود تا به پردازش و تحلیل انواع مختلف داده‌های جغرافیایی بپردازد که از سامانه‌های غیرانسانی و ماهواره‌ها به دست می‌آید. اما مهم‌ترین وظیفه‌ای که این ابزار برعهده دارد، شناسایی و ردیابی خطرات احتمالی است و این کار را از طریق به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی (شامل بینش ماشین و یادگیری عمیق و شبکه عصبی) انجام می‌دهد.
مدیر آژانس ملی اطلاعات جغرافیایی آمریکا، ادمیرال فرانک وایتورت، این نهاد با کمک این ابزار قادر است تا «موفقیت برجسته‌ای در حوزه فناوری» به دست آورد و بتواند دقت مکان‌یابی جغرافیایی، شناسایی هدف و انجام خودکار کار‌ها را افزایش دهد و به شکل فعالانه‌ای ابزارهایش را در راستای جنگ اوکراین به کار بگیرد. این یکی از مهم‌ترین ابزار‌هایی است که آمریکا برای حمایت از اوکراین به کار گرفته است.
سربازان در یک محیط شبیه‌سازی شده برطبق تصاویر دریافتی از پهپاد، فلوریدا، ۲۰۲۲
در بین آژانس‌های اطلاعاتی و امنیتی متعدد در آمریکا، آژانس ملی اطلاعات جغرافیایی (NGA) وظیفه پردازش و تحلیل داده‌های ماهواره‌ای را برعهده دارد که به‌خصوص توسط پهپاد‌ها جمع‌آوری شده است. داشتن نقشه‌ای به‌روز از زمین یکی از وظایف این نهاد است. این آژانس همواره با دانشگاه‌های مهم آمریکایی و شرکت‌های خصوصی ماهواره‌ها و همچنین حوزه آی تی در ارتباط است تا راهکار‌های پیشرفته خود را تقویت کند.
مدیر داده و نوآوری این آژانس می‌گوید در این مرحله، مهم‌ترین هدف پروژه میون، بهبود کیفیت الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین است تا بتوانند توانایی‌شان را برای تشخیص اهداف موجود در تصاویر و مشخصه‌های فیزیکی افزایش دهد.
به همین خاطر است که این آژانس به‌طور فعالانه با ارتش اوکراین ارتباط دارد که بتواند مشکلات آن‌ها را در شناسایی عملیات رزمی حل کند. شناسایی تانک‌ها و نفربر‌های از کارافتاده، شناسایی جبهه‌های ضعیف‌تر دشمن، شناسایی ساختار دفاعی طرف مقابل از جمله مواردی است که این ابزار در آن‌ها به اوکراین کمک شایان می‌کند. در نبرد مسئله اصلی بر سر اطلاعات است و پروژه میون مهم‌ترین ابزار کسب اطلاعات جغرافیایی آمریکا در اختیار ارتش اوکراین قرار دارد.
همچنین باید توجه کرد که یکی از عواملی که باعث شده که ظرفیت اطلاعات جغرافیایی پنتاگون بسیار بالا باشد، این است که این نهاد آمریکایی با شرکت‌های خصوصی حوزه ماهواره ارتباط نزدیکی دارد و داده‌های آن‌ها را دریافت می‌کند.
یک نمونه برجسته در میان ماهواره‌هایی که به جمع‌آوری تصاویر و نقشه‌برداری هوایی مشغول هستند، شرکت فناوری‌های مکسار (Maxar Technologies) است که به خاطر آنکه اطلاعات هوایی برای پنتاگون و سایر نهاد‌های امنیتی آمریکا فراهم می‌کند و در راستای اهداف امنیت این کشور استفاده می‌شود، از اهمیت زیادی برخوردار است.
شرکت مکسار یکی از بازیگران مهم این حوزه است که صورت فلکی ماهواره‌ای خاص خود را دارد. این شرکت ۴ ماهواره دارد:
۱- WorldView-۱ که رزولوشن آن به ۵۰ سانتی‌متر می‌رسد.
۲- GeoEye-۱،
۳- WorldView-۲ که رزولوشن آن به ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد.
۴- WorldView-۳ که رزولوشن آن به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.
این ماهواره‌ها همگی از دقت بسیار زیادی برخوردارند و با استفاده از آن‌ها می‌توان هدف اصلی را به خوبی مشاهده و شناسایی کرد؛ حتی اگر هدف یک نفر سرباز باشد.
متاسفانه حوزه تصاویر ماهواره‌ای مسئله‌ای است که باید بیشتر نگران آن بود. فناوری‌های قدرت‌های بزرگ جهانی، برای کشور‌های دیگر چالش‌های بزرگی به همراه خواهد داشت. در درجه نخست ضرورت دارد، هرچه بیشتر این مسئله مورد توجه قرار بگیرد و پژوهش‌های بیشتری درباره خطرات احتمالی این مسئله و راه‌های مقابله با آن صورت بگیرد.
