مدیریت مقاومت مردمی در اینترنت (2)

گرداب- انقلاب فناوری و اطلاعات، عملیات‌های نظامی و روانی را دچار تحولات عظیمی کرده است. عملیات‌های روانی به تنهایی و یا در همراهی تنگاتنگ با تهاجمات نظامی به ویژه در فضای مجازی و سایبر به ابزار قدرتمندی در جهت تضعیف و حتی نابودی حکومت‌ها، دولت‌ها و فرهنگ‌ها بدل شده است.

تبار شناسی فضای مجازی و کارکردهای آن ثابت می‌کند که فضای دمکراتیک مجازی یکسان برای همه، شعار غیر واقعی بیش نیست. اکنون سخن از استعمار و امپریالیسم مجازی به میان می‌آید و باید مقاومت مردمی را که در گستره جهاد مجازی قابل بررسی است با رویکرد نبرد نامتقارن مدیریت کرد.

هدف این مقاله بررسی عوامل مدیریت مقاومت مردمی در حوزه سایبر است که در این راستا تجربیات مقاومت‌های مردمی در لبنان، فلسطین و… مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه قسمت دوم این مقاله می‌آید.

انتشار تصاویر در قالب عکس‌های خبری، کاریکاتور و … از ابزار با سابقه در راستای عملیات روانی است، اما با توسعه فضای مجازی و آسان بودن و سرعت در فرستادن به صورت جدی‌تر مورد توجه قرار گرفته است.

از یک سو، برخی سرویس‌های اشتراک تصاویر حتی به صورت رایگان راه‌اندازی شده‌اند. از سوی دیگر یکی از سرویس‌های موتورهای جستجوگر‌ که غالباً از سوی کاربران برای دریافت اطلاعات در یک زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرویس جستجوی تصاویر است. اگر در زمینه انتقال مفاهیم نوشتاری محدودیت زبان وجود دارد، این محدودیت تقریبا در بحث تصویر وجود ندارد و تصویر به نوعی، زبان بین المللی است.

برای اینکه اقدامات انجام شده در این زمینه را به صورت عینی ملاحظه کنید، کافی است در بخش جستجوی تصاویر موتور جستجوگر گوگل، کلید واژه‌هایی را که برای ما مسلمانان و شیعیان و ایرانیان مفهوم ارزشی دارند، جستجو کنید؛ کلیدواژه‌هایی چون اسلام، شیعه و حتی نام بزرگان و علما، چه به زبان فارسی و چه به زبان انگلیسی یا زبانهای دیگر؛ به عنوان مثال با وجود این همه تصاویر در زمینه عاشورا، کربلا، محرم و… در صفحه اول و دوم بخش تصاویر موتور جستجوگر گوگل، تصاویر رقت بار، وحشتناک و منزجر کننده‌ای از قمه زنی دیده می‌شود. حال تصور کنید که فرد در یک کشور ثالثی که از اسلام و شیعه اطلاعی ندارد برای کسب اطلاعات به جستجو گر مراجعه می‌کند و با این تصاویر رو به رو می‌شود، چه ذهنیتی از شیعیان در ذهنش نقش می‌بندد؟

هر چند بخشی از این اتفاق به علت حجم زیاد اطلاعات منفی در مقابل اطلاعات واقعی در اینترنت است، بخشی از آن‌ها نیز به علت عدم حضور در این فضا و یا عدم رعایت قوانین موجود در این فضا است؛ چرا که در باره برخی از کلید واژه‌ها به اندازه کافی تصویر تولید و فرستاده شده است؛ ولی در صفحاتی غیر از صفحات اول حضور دارد که عمدتا از سوی کاربران دیده نمی‌شود و در واقع، بود و نبود آن یکی است.

می‌توان با رعایت چند روش فنی مانند رعایت قواعد موسوم به پیج رنک و یا اقدامات فنی دیگر بر برد تأثیرات روانی اقدامات فعلی افزود.

در جنگ غزه گروه‌های مقاومت مردمی سعی کردند از این ظرفیت در راستای بیان جنایت‌های اسرائیل استفاده کنند. بسیاری از وبلاگ‌ها به انعکاس تصاویر جنگ غزه اقدام کردند؛ حتی به راه‌اندازی موزه مجازی اقدام نمودند. رئیس اتحادیه روزنامه‌نگاران مصر در این باره گفت: «در این موزه الکترونیکی، تصاویری از جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در حمله به نوار غزه و اقدامات وحشیانه و غیرانسانی نیروهای این رژیم در کشتار ساکنان بی گناه غزه به نمایش گذاشته شده‌ است» …

"عبیر سعدی" تصریح کرد: «در موزه الکترونیک "هولوکاست غزه"، مطالب و اطلاعاتی در زمینه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه به زبان‌های مختلف ارائه شده است. این موزه هم چنین دربردارنده تصاویری از سلاحهای استفاده شده ضد شهروندان غزه است. برجسته‌ترین بخش این موزه، ارائه تصاویری از جنایت وحشیانه ۱۷ دیماه نیروهای اشغالگران قدس در حمله به مدرسه "الفاخورة" وابسته به آژانس بین‌المللی حمایت از پناهندگان فلسطینی، "آنرو" در شمال غزه است که طی این جنایات غیرانسانی صهیونیست‌ها، ۴۳ نفر شهید و ده‌ها نفر زخمی شدند. (سایت خبرگزاری فارس، ۲۷/۱۰/۸۷، ۱۳: ۰۰)

فیلم و کلیپ
یکی از موارد دیگری که با توجه به افزایش سرعت اینترنت مورد توجه کاربران قرار گرفته، دریافت و تماشای کلیپ از روی اینترنت است. کلیپ‌هایی که از سوی افراد مختلف روی سایت‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود که البته برخی از این کلیپ‌ها با اهداف عملیات روانی دشمن تهیه و منتشر می‌شود. یکی از مهم‌ترین این سایت‌ها، سایت یوتیوب است.

یوتیوب مشهور‌ترین سرویس ویدئویی جهان است. گوگل این سرویس را یک هزار و ششصد و پنجاه میلیارد تومان در سال ۲۰۰۶ خرید. در ماه مارس ۲۰۰۸ اعلام شد که در یوتیوب ۷۰ میلیون ویدئو وجود دارد.! این ویدئو‌ها از سوی ۲۰۰ هزار نفر از کاربران این سایت روی این سرور آپلود شده است. آمار سال ۲۰۰۶ بیانگر این است که روزانه صد میلیون بار ویدئوهای این سایت دیده می‌شود! شاید جالب باشد بدانید روزی یک میلیارد تومان خرج پهنای باند این سرویس می‌شود!

اگر بخواهیم مثالی مملوس درباره این سایت بزنیم در هر دقیقه، ۱۳ ساعت ویدئو به این سرویس اضافه می‌شود. فرض می‌کنیم هیچ چیزی اضافه نشود. شما هم بدون معطلی به دلیل سرعت کم بتوانید ویدئو‌ها را ببینید. باز هم بیشتراز ۴۱۲ سال وقت نیاز دارید که کل ویدئوهای این سرویس را ببینید… بیشترین ویدئویی که در این سرویس دیده شده است، ویدئویی است که ۱۱۲ میلیون و ۵۵۸ هزار و ۸۴۰ بار دیده شده و ۳۵۱۶۷۶ کامنت گرفته است و ۲۹۷۲۲۴ نفر به آن امتیاز داده‌اند. (وبلاگ یک فتحی، ۲۴/۱۰/۱۳۸۷)

استفاده از این امکان سایت یوتیوب و یا سایت‌های مشابه به منظور بیان دیدگاه‌ها و واقعیت‌هایی است که در بسیاری از رسانه‌های رسمی سانسور می‌شود. گروه‌های مقاومت مردمی اقدامات زیادی در این زمینه انجام داده‌اند. در طی جنگ ۳۳ روزه لبنان بسیاری از فیلم‌های حاوی جنایت‌های رژیم اسرائیل، از سوی نیروهای مقاومت اسلامی روی این سایت قرار می‌گرفت؛ فیلم‌هایی که رژیم صهیونیستی بار‌ها آن را تکذیب کرد، ولی کلیپ‌ها به اندازه کافی برای افکار عمومی گویا بود.

از سوی دیگر کلیپ‌هایی که در حمایت از حزب الله لبنان در این سایت قرار داشت نیز مخاطبان بسیاری داشت، کلیپ‌هایی از سرودهای حماسی و انقلابی حزب الله، سخنرانی‌های سید حسن نصرالله، کلیپ‌هایی از خوانندگان که در حمایت از مقاومت خوانده بودند. حتی کلیپ‌هایی از انهدام تانک مرکاوا که در کنار کلیپ‌های تبلیغاتی از این تانک قرار گرفته بود بار‌ها به صورت آنلاین تماشا و یا دانلود شد. این کلیپ‌ها نه تنها تاکتیک تبلیغات جنگی رژیم صهیونیستی را خنثی کرد، بلکه همدردی و حمایت‌های گسترده داخلی، عربی، اسلامی و حتی بین‌ا‌‌‌‌‌لمللی را برای حزب الله لبنان جلب کرد.

طی جنگ غزه نیز کلیپ‌های زیادی منتشر شد که گاه حتی به وسیله موبایل فلسطینیان گرفته شده بود؛ کلیپ‌هایی که کشتار غیر نظامیان و کودکان و زنان را نمایش می‌داد.

بسیاری از افراد مانند پاپ یا حتی شبکه‌هایی مانند بی‌بی‌سی در این سایت کانال اختصاصی راه اندازی کرده‌اند. اما برای اولین بار، یک نیروی نظامی ملی کانال خصوصی خود را در یوتیوب راه‌اندازی کرد.

نیروی دفاعی رژیم صهیونیستی در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۸ این کانال را راه اندازی کرد که در آن صحنه‌هایی از راکت‌پرانی‌های حماس به شهرکهای رژیم صهیونیستی، انبارهای مکشوفه مهمات و هم چنین ورود کاروان‌های کمکرسانی به غزه را به نمایش گذاشته است. (سایت ایتنا، ۱۴/۱۰/۱۳۸۷)

 کلیپ‌ها و برنامه تبلیغاتی رژیم صهیونیستی دو هدف اصلی را دنبال می‌کند: اول توجیه حملات هوایی و دوم اینکه فاجعه انسانی در نوار غزه وجود ندارد. هر چند استفاده از این سرویس‌ها از سوی گروه‌های مردمی می‌تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد، نقاط ضعفی نیز دارد. مدیریت این سرویس‌ها چون در دست کشورهای غربی است و آنان در عین دادن شعار دمکراسی در زمانی که این کلیپ‌ها با اهداف آن‌ها سازگاری نداشته باشد به صورت حذفی با آن‌ها برخورد می‌کنند.

 "حیثم صباح" روزنامه نگار و وبلاگ نویسی فلسطینی در مطلبی از کاربران فضای مجازی، که طرفدار فلسطین و دشمن رژیم صهیونیستی هستند، می‌خواهد که سایت یوتیوپ را تحریم کنند. وی در سایت شخصی خود با اعلام پیوستن سایت یوتیوپ و موتور جستجوی گوگل به (اتحادیه ضد تهمت و همکاری رسمی مقامات این سایت با سردمداران این اتحادیه می‌نویسد: آن‌ها همه برای موساد کار می‌کنند و شک نکنید که دشمن همه مسلمانان هستند.

"اتحادیه ضد تهمت" مؤسسه‌ای صهیونیستی است که تمام سایتهای ضد اسرائیلی و حتی ضد امریکایی را شناسایی، و به نابود کردن آن‌ها اقدام می‌کند. در این راستا یوتیوپ نیز امکانی فراهم کرده است تا کاربرانش هر ویدئوی ضد صهیونیستی را گزارش کنند. (وبلاگ جهاد مجازی، ۲۴/۹/۱۳۸۷، ۱۳: ۵۶) هم چنین از جدید‌ترین اقدامات سایت یوتیوب، حذف برخی از کلیپ‌ها و در ‌نهایت غیر فعال کردن یوزر و اکانت وبلاگ هدف، بدون اطلاع قبلی است.

وبلاگ ایرانی هدف، حدود یک سال بود که فعالیت خود را در جهت انتشار کلیپ‌هایی با حجم کم در مورد موضوعاتی مانند نشان دادن چهره واقعی استعمار، نشان دادن جنایات صهیونیست‌ها، معرفی چهره واقعی کشور‌ها و شخصیت‌های سیاسی استعمارگر، حزب الله، فلسطین، از سوی یوتیوب به بهانه ترویج خشونت حذف شد که به عنوان نمونه می‌توان از کلیپی که مربوط بود به تصاویر کودکان لبنانی کشته شده در جنگ با رژیم صهیونیستی نام برد. این در حالی است که هزاران کلیپ در نشان دادن مظلومیت دروغین صهیونیست‌ها در این سایت وجود دارد.

سایت یوتیوب در جهت نقض آزادی بیان حدود ۴۰۰ کلیپ وبلاگ هدف را به دلیل انتشار مطالب کذب، ترویج خشونت، طرفداری از تروریسم و … حذف و یوزر و اکانت وبلاگ هدف را بدون اطلاع قبلی غیر فعال کرد. این اقدام سایت یوتیوب درست در زمانی انجام شد که آخرین قسمت‌های مجموعه مستند سیره عملی حضرت روح الله که مربوط به اسناد تاریخ انقلاب بود در این سایت در حال آپلود بود و اپوزوسیون خارج از کشور هم مدتی پیش اعتراض خود را به دلیل انتشار طنز اپوزوسیون احمق در این سایت به گوش مسئولان یوتیوب رسانده بودند. (وبلاگ جهاد مجازی، ۱۵/۷/۸۷، ۱۵: ۵۰) این اقدام سایت یوتیوب مانع ادامه فعالیت این مجاهدان مجازی نشد و این گروه به راه اندازی سایت "فور ویزیت" اقدام کرد.

 این گروه در این زمینه اعلام کرد: در پی سانسور شدید کلیپهای مسلمانان و ایرانیان و آزادیخواهان جهان در سایت صهیونیستی یوتیوب جوانان آزادیخواه ایرانی به راه اندازی سایتی با نام فور ویزیت (4VISIT) اقدام کردند تا جلوی سانسور شدیدی را که سایتهای صهیونیستی امریکایی بر مردم جهان تحمیل کردند بگیرد و با فیلم‌ها و کلیپهای عموم مردم جهان و به ویژه ایران بتوانند چهره واقعی اسلام و ایرانی اسلامی و دشمنان را نشان دهند و محیطی آزاد را برای بیان عقاید تمام گروه‌ها و دسته‌ها فراهم نمایند. (وبلاگ جهاد مجازی، ۱۱/۸/۱۳۸۷، ۱۳: ۰۳)

هم چنین مسلمانان ایالت کالیفرنیای امریکا یک پایگاه اینترنتی ویژه مسلمانان را در برابر سایت ویدئویی "یو تیو" راه‌ا‌‌ندازی کردند. "تارک ایوب"، یکی از مسئولان سازمان اسلامی "اسلام پاسخ می‌دهد" گفت: «هدف از راه اندازی پایگاه اینترنتی "مسلم کانال تی.‌وی"، آموزش اسلام به غیر مسلمانان و ارائه سایتی است که مسلمانان بتوانند بدون نگرانی فیلم‌های دلخواه خود را بدون صحنه‌های ضد اسلامی و مستهجن، ببیند.

وی تصریح کرد: «مسلمانان با ورود در این سایت احساس امنیت می‌کنند و مطمئن هستند با فیلم‌ها و مطالب ضد اسلامی روبه رو نمی‌شوند.»

ایوب افزود: «مسلم کانال تی.‌وی با همکاری افتخاری مسلمانان فعالیت خود را آغاز کرده است که تبلیغات و هیچ گونه کمکی برای اعمال نفوذ بر پخش برنامه‌های سایت قبول نمی‌کند.» تارک ایوب در خصوص دلایل ساخت این سایت گفت: «کاربران اینترنت مسلمانان از دیدن مطالب ضد اسلامی در سایتهایی نظیر یو تیوب خسته شده‌اند. بنابراین تصمیم گرفتیم سایتی برای مقابله با تبلیغات آن‌ها راه اندازی کنیم. از سوی دیگر یو تیوب به تماس‌ها و نامه‌های مکرر ما در مورد حذف مطالب ضد اسلامی پاسخی نداده است.»

همچنین "کیت رامشو" یکی از مسلمانانی که در این سایت فعالیت می‌کند، اظهار کرد: «سازمان "اسلام پاسخ می‌دهد" سایت مسلم کانال تی.‌وی را به عنوان پاسخی به سایتهای نظیر یو‌تیوب راه اندازی کرد و در آن، گروهی ویژه به مطالب ضد اسلامی در یوتیوب و دیگر سایت‌ها پاسخ می‌دهند.« وی افزود: «مسلمانان باید بدانند که توهین‌هایی که به اسلام و مسلمانان می‌شود بی‌پاسخ نمی‌ماند و جوابی که داده می‌شود بر اساس دلیل و منطق است. (سایت شبستان، ۱۳۸۷)

هم چنین در طول جنگ غزه در پی سانسور شدید خبری مقاومت مردم فلسطین در مقابل تهاجم رژیم صهیونیستی گروهی از جهادگران مجازی حامی فلسطین به طراحی پایگاه اینترنتی "فلسطینتیوب" (www.‌palutube.‌com) اقدام کردند که در فضای مجازی از آن به عنوان یوتیوب مقاومت یاد می‌شود. (سایت خبرگزاری فارس، ۲۳/۱۰/۸۷، ۱۰: ۴۴)

با توجه به اینکه این زمینه می‌تواند به عنوان یکی از ابزار کارآمد از سوی گروه‌های مقاومت مردمی در حوزه سایبر در راستای رویارویی با عملیات روانی دشمن مورد استفاده قرار گیرد، مطمئنا این حضور مستلزم مدیریت و زمینه سازی مقدمات آن است. راه اندازی سایتهای متعدد سرویس‌دهی در این زمینه مبتنی در سرورهای داخلی با امنیت زیاد و آموزش و حمایت از راه‌اندازی هسته‌های مقاومت مردمی در این راستا و… از مواردی است که باید در راستای حمایت و تقویت گروه‌های مردمی در حوزه سایبر قرار گیرد.

اتاق‌های گفتگو
چت (chat) یا‌ همان گپ زدن یکی از کارکردهای ارتباطی فضای سایبر است که یکی از اساس‌ترین نیازهای بشر یعنی برقراری ارتباط را در خود تجلی می‌دهد. چت به معنی گپ خودمانی است نه گفتوگوی رسمی! پس از نام چت، کارکرد آن به خوبی یافت می‌شود؛ در ‌نهایت صمیمی شدن و راحت بودن. چت کردن برای خود قواعد نانوشته‌ای دارد که کاربران با آن‌ها آشنا می‌شوند و به آن‌ها عمل می‌کنند؛ حتی مختصرسازی کلمات نوعی از فرهنگ چت است. هر چند پرداختن به امور عادی و روزمره در بسیاری از اتاق‌های چت مشاهده می‌شود در عین حال به علت ویژگی چت یعنی برقراری بی‌واسطه بین افراد و فضای ایجاد شده توانسته است به عنوان ابزاری برای ارتباط و انتقال مفاهیم تبدیل شود. (سایت تبیان، ۱۳۸۷)

گروه‌های مختلف اسلامی سعی کردند در جنگ ۳۳ روزه حمله رژیم اسرائیل به لبنان و به ویژه در حمله رژیم صهیونیستی به غزه از این وسیله برای انتشار عقاید و بیان جنایتهای رژیم صهیونیستی استفاده کنند. گزارش اخیر شورای علوم دفاعی درباره عملیات روانی نیز استفاده از فناوریهای رسانه‌ای نوظهور مانند اتاق چت و سرویس‌های پیغام‌رسانی فوری را توصیه می‌کند تا با استفاده از آن‌ها بتوان بر طرز تفکر مردم درباره موضوعات خاص تأثیر گذاشت. این گزارش یادآور می‌شد که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری امریکا و دولت چین از فناوریهای اینترنتی مشابهی برای انتشار اطلاعات استفاده کرده‌اند. (لانکو، ۱۳۸۶)

بنا به گزارش تایمز لندن در ۲۸ ژوئیه ۲۰۰۶ رژیم صهیونیستی دانش‌آموزان را ترغیب به استفاده از سایت‌های اینترنتی و اتاقهای چت برای فرستادن پیامهای حمایت فعالان یهودی مستقر در اروپا و امریکا کرده است. در این زمینه پنج هزار نفر از اعضای اتحادیه جهانی دانش آموزان یهودی، نرم افزار ویژه‌ای را در اینترنت ذخیره کردند که افراد را از وارد شدن در سایت‌ها و اتاقهای چت نظرسنجی ضد صهیونیستی بازمی‌د‌اشت. (حاذق نیکرو، ۱۳۸۶)

شرکت تایم وارنر (Time Warner) از به هم پیوستن چند شرکت رسانه‌ای امریکایی به وجود  آمده است. شرکتهایی همچون برادران وارنر، تایم و AOL که هر کدام در رشته خود یکی از بزرگترین‌ها بوده‌اند. این شرکت جایزه جوبیلی را به دلیل پشتیبانی طولانی و همه جانبه از اسرائیل، از بنیامین نتانیاهو (نخست‌وزیر پیشین این رژیم) دریافت کرده است؛ از جمله سایتهایی که این شرکت خریده سایت ICQ است. این شرکت ناشر و سازنده نرم‌افزاری برای گفتگوی اینترنتی (چت) است که به دست چهار جوان رژیم صهیونیستی، با هدف عرضه شیوه جدید ارتباط از راه دور بنیان نهاده شده است و هم‌اکنون طرفداران زیادی دارد. (سایت امت اسلامی، ۳/۲/۱۳۸۶)

بسیاری از سایتهای دیگر حامی رژیم صهیونیستی دارای اتاق گفتگو هستند؛ از جمله سایت "رژیم صهیونیستی، محبوب من" که سایت مرکز بین‌المللی مسیحیت صهیونیستی است. علاوه بر داشتن بخش‌های اخبار، لینک‌ها، محصولات رژیم صهیونیستی برای فروش، مجله، عکس، دارای محلهای بحث و گفتگو است. (سایت رصد، بی‌تا)

جاسوسان رژیم صهیونیستی با رخنه به چت روم‌ها و سایتهای اینترنتی، اطلاعات مورد نیاز را در مورد حملات اسلامگرایان کسب می‌کنند. به نقل از پایگاه اینترنتی "جاونو" وابسته به دولت کرواسی، جاسوسان رژیم صهیونیستی که تسلط کامل به زبان عربی دارند و از هویت‌های جعلی استفاده می‌کنند در سایتهای اینترنتی به دنبال نشانه‌هایی از حملات آینده اسلامیون می‌گردند.

این افراد، همگی تحلیلگران اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی هستند که از مهارت‌های نظامی خود در این زمینه بهره می‌برند. شرکت "تروگنس" که در مرکز رژیم صهیونیستی فعال است در حالی که بر آموزش منابع اطلاعاتی کلاسیک به منظور محدود کردن تهدیدات امنیتی تمرکز دارد، این جستجوهای آنلاین را مدیریت می‌کند. (سایت عصر ایران، ۹/۲/۱۳۸۷، ۱۷: ۱۵)

نظرسنجی و تومار اینترنتی
یکی دیگر از سرویس‌های اینترنتی، نظر سنجی است. نظر سنجی یکی از ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات به شمار می‌رود که با گسترش اینترنت، نظر سنجی اینترنتی نیز رایج شده است. نظر سنجی‌های اینترنتی از یک سو باعث افزایش سرعت و دقت زیاد در شمارش آرا و کاهش خطاهای آماری می‌شود، اما به دلایلی چون طیف مخاطبان سایت‌ها، روش جلوگیری از بیش از یک بار رأی دادن و نیز احتمال دستکاری نتایج از سوی مسئولان سایت، برخی این گونه نظر سنجی را معتبر نمی‌دانند.

تومارهای اینترنتی نیز یکی از روشهای جلب توجه افکار عمومی به یک موضوع خاص است. امضای چند صد هزار نفری یا میلیونی یک تومار، بیانگر اشتراک نظر در یک زمینه است و باعث ایجاد حساسیت به یک موضوع و جلب توجه رسانه‌ها و افکار عمومی به یک موضوع می‌شود.

در ماجرای انتخاب وزنه‌بردار قرن از سوی فدراسیون وزنه‌برداری جهان، بلاگرهای ایرانی با انعکاس آینه‌ای صفحه نظرسنجی مذکور و رأی‌های انبوه به حسین رضازاده وزنه‌بردار اسطورهای ایران زمین، نشان دادند که قدرت بمباران آن‌ها در فضای اینترنت غیرقابل انکار است. یک رخداد دیگر مربوط به بمباران اینترنتی، مربوط به نظرسنجی سایت سیانان در مورد حذف ایران از جام جهانی فوتبال به دلیل برنامه‌های هسته‌ای بود که بلاگر‌ها نقش اساسی در خنثی‌ سازی حرکت تبلیغاتی سیانان داشتند. پرشین بلاگ به عنوان بزرگ‌ترین سرویس‌دهنده خدمات وبلاگ فارسی در ایران، اطلاعیه و لینکهای مربوط به این نظرسنجی را در صفحه اول خود قرار داد و بسیاری از سایت‌ها، وبلاگ‌ها و لینکدونی‌ها با پیوند دادن به سایت نظرسنجی سیانان، ایرانی‌ها را به سمت رأی دادن منفی به سؤال سیانان راهنمایی کردند. بدین ترتیب با روش بمباران اینترنتی ایرانیان آمارهای نظرسنجی سیانان به یکباره به نفع ایران تغییر کرد. (ضیایی پرور، ۱۳۸۷ ب)

طی جنگ غزه اعلام شد که سایت سی‌ان‌ان به نظر سنجی در این باره اقدام نموده است و از کاربران خواسته که با مراجعه به سایت اینترنتی www.‌israel-vs-palestine.‌com به یکی از دو گزینه "حمایت از فلسطین" یا "حمایت از رژیم صهیونیستی" رأی دهند. وبلاگ نویسان و حامیان فلسطین در فضای مجازی از طریق اطلاع رسانی در این باره از طریق فرستادن یادداشت در وبلاگ، فرستادن ایمیل و حتی پیام کوتاه از طریق تلفن همراه سعی کردند در حمایت از غزه، جنبشی به راه بیاندازند. نگارنده ایمیل‌ها، پیامهای کوتاه و کامنتهایی در این زمینه دریافت کرد، اما در مراجعه به سایت با پیغام خطا روبه رو شدم؛‌ همان طور که بسیاری از کاربران ایرانی نیز با این خطا روبه رو شدند. اما ماجرا از چه قرار بود!

سایت یاد شده، نظر به حمایت همه جانبه ایرانیان از فلسطین و نیز سابقه درخشان حضور ایرانیان در این زمینه به اقدامی غیر دمکراتیک و جانبدارانه از رژیم اشغالگر دست زد.

جنگ سایبرنتیک
در رویارویی با جنگ سایبرنتیک و در راستای جهاد تدافعی باید زیر ساخت‌ها و توانایی‌های فنی افزایش یابد، اما در حالت جهاد سایبرنتیک تهاجمی باید برای مقابله به مثل آمادگی پیدا کرد. همانطور که در بحث جنگ نامتقارن نیز بیان می‌شود، جنگ نامتقارن رویکردی است که در آن بازیگر نامتقارن با هدف تضعیف عزم و اراده رقیب قدرتمند خود و به منظور دستیابی به اهداف استراتژیک، نقاط ضعف و آسیب‌پذیر طرف مقابل را مورد هدف قرار می‌دهد. (نظری، ۱۳۸۷) در واقع، شیوه‌های نامتقارن، مستلزم ارزیابی و شناخت نقاط آسیب‌پذیر دشمن است.

ناتیس در این زمینه می‌گوید: «نقطه تناقض آمیز این است که امریکایی‌ها از لحاظ به راه انداختن نبرد اطلاعاتی در جهان نظیری ندارند؛ هم چنین امریکا بیش از سایر کشور‌ها در مقابل حملات اینترنتی آسیب پذیر است.» (ضیایی پرور، ۱۳۸۶ الف، ص ۱۱۴)

‌ همان گونه که در جنگ نامتقارن وقتی تعداد افراد و اندازه واحدهای مردمی از ارتش منظم مهاجم بسیار کمترین است، با استفاده از حملات مخفیانه و پراکنده ولی جهتدار به قلب ارتش خصم، فراوانی نیروی دشمن به نقطه ضعف تبدیل می‌شود و از آن طریق، میزان آسیب پذیری آن‌ها افزایش می‌یابد در حالی که کمی نیروی دفاع و مقاومت مسلّحانه مردمی به منزله نقطه قوّتی برای ضربه زدن به دشمن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. (گیب، ۱۳۸۶)

کمیت سایت‌ها و شبکه‌های اطلاعاتی و نیز وابستگی مدیریت کشور به این ساختار‌ها به نقطه ضعف در فضای سایبر بدل می‌شود. گزارش اخیر دولت امریکا نشان می‌دهد سازمانهای دفاعی این کشور، بانک‌ها و برخی دیگر از نهادهای الکترونیک امریکا در برابر حملات اینترنتی آماده نیست. در شبیه سازی دو روزه‌ای که برای آزمایش آمادگی این نهاد‌ها در برابر یک حمله بزرگ اینترنتی صورت گرفت و حدود ۲۳۰ نهاد مختلف در آن شرکت داشتند، مشخص شد هنوز کارهای بسیاری در امریکا باید برای رویارویی با این حملات انجام شود.

 "داچ راپرزبرگر"، عضو کمیته فرعی تاکتیکی و تکنیکی اطلاعات در کنگره از ایالت مریلند گفت: «‌باید همواره آماده باشیم این درگیری در محیط مجازی خواهد بود؛ زیرا این امر با فناوری که ما در کشور خود به کار می‌بریم در ارتباط است؛ برای نمونه ممکن است حمله به بانک مرکزی آمریکا باعث از کار افتادن رایانه‌های آن شود و چنین رویدادی باعث ایجاد بی‌اعتمادی در اقتصاد می‌شود. از دیگر سو ممکن است صنایع ما هدف این حملات قرار گیرد و برخی فناوری‌های امریکا علیه خود این کشور به کار گرفته شود.» (سایت خبرگزاری فارس، ۳۰/۹/۱۳۸۷، ۸: ۵۲)

شاید تصور شود که حمله به زیر ساخت‌ها و شبکه‌های اطلاعاتی چه نتیجه‌ای در زمینه عملیات روانی دارد. تجسم کنید که در زمان ایجاد بحران از سوی امریکا از طریق اینترنت، شبکه‌های مالی و اقتصادی این کشور مانند دستگاه‌های خود پرداز مختل شود یا زیر ساختهایی چون شبکه برق یا مخابرات، کنترل نیروگاه‌ها، سد‌ها و یا فرودگاه‌ها در آن واحد حتی به مدت زمان کم مختل شوند و یا با پخش ویروس، سیستم‌های کنترل کننده در تمامی بخش‌ها مختل شوند، چه تأثیر روانی می‌تواند داشته باشد.

در پایین‌تر حد آن اخلال در فعالیت یک سایت و هک شدن آن و قرار دادن مطالب روی آن سایت می‌تواند در راستای عملیات روانی کاربرد داشته باشد. هر چند در میزان اجرایی بودن بخش اول ایراداتی وارد شده و می‌شود در بخش دوم یعنی هک نمودن سایت‌ها طی سالهای گذشته، میزان تأثیر گذاری خود را در بحران‌ها به نمایش گذاشته است. اقدامات سیا برای تحقق بخشیدن به این جنگ علیه اسلو بودان می‌لوشویچ، رئیس جمهور صربستان (برای حمله الکترونیکی به بانکهایی که او حساب دارد به منظور بلوکه، انتقال و یا مخدوش کردن دارایی‌های آن) جزء اولین پیشنها‌ها برای شروع چنین جنگی بود.

در زمان حمله امریکا به عراق جنگ سایبری شدت گرفت. بر اساس آمار منتشره شده سوی شرکت MI۲G تنها در روز سقوط مجسمه صدام سه هزار حمله دیجیتالی موفقیت آمیز علیه سایتهای بزرگ امریکا و انگلیس به ثبت رسید…گروه «ارواح شیطانی» که برزیلی هستند فقط در یک روز هزار سایت را علیه امریکاییان هک کردند. (ضیایی پرور، ۱۳۸۶ الف، ص ۶۵)

طی جنگ ۳۳ روزه لبنان نیز بسیاری از سایتهای رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفت. در اول تیر ماه امسال (۱۳۸۸) نیز حدود ۱۰۰ سایت عربی، که بیشتر سایتهای مهم دولتی و سایتهای دانشگاه‌ها و شرکتهای عربی بود، از سوی گروهی هک شد و چهره تمامی این سایت‌ها به صفحه‌ای با نماد ایران و نماد خلیج فارس تغییر پیدا کرد. هدف این کار، محکوم کردن تغییر نام خلیج فارس و استفاده از اسم خلیج عربی در سایتهای عربی بود. (سایت وبنا، ۱/۳/۱۳۸۷)

هم چنین گروه هکری ایرانی در پاسخ به عملیات توهین آمیزی که هکرهای اجیر شده وهابی انجام داده بودند و سایتهایی از جمله سایتهای حضرات آیات مکارم شیرازی، سیستانی، تبریزی، سبحانی و سایتهای تخصصی دیگری همچون الشیعه، سایت تخصصی قرآن و نهج‌البلاغه را هک کردند، در کمتر از ۷۲ ساعت با گذشت از این عملیات هک، بیش از ۳۰۰ سایت از جمله وب سایت و کل سرور اینترنتی مجموعه سایت‌های تبلیغی شیخ عبدالعزیز بن باز، مختار الاسلامی، ‏ شیخ ناصر بین محمد الاحمد، شیخ عبد الکریم الاخضیر و چندین حوزه و دانشگاه وهابی و ده‌ها وب سایت شخصی وهابیون را هک کردند.

این گروه طی دیداری با آیت الله مکارم شیرازی گزارشی ارائه کردند. در پایان این دیدار معظم له یک جلد کلام الله مجید به میهمانان هدیه داد و برای موفقیت ایشان و تمامی جوانان ایران اسلامی در خدمت به مکتب اهل بیت علیهم السلام دعا کردند. (سایت دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی، ۱۳۸۷)

آخرین جنگ هکری در زمان جنگ ۲۲ روزه غزه به راه افتاد. جنگی که از لحاظ کمی و کیفی بخشی از قدرت گروه‌های مجازی مردمی را به نمایش گذاشت. در این جنگ گروه‌های هکری از کشورهای مختلف جهان در حمایت از مردم فلسطین و غزه اقدام به هک کردن سایتهای رژیم صهیونیستی کردند و بر صفحات این سایت‌ها، تصاویری از جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و جملاتی به زبانهای مختلف در حمایت از مردم غزه و مخالفت با اقدامات صهیونیست‌ها قرار دادند. ساعاتی پس از حمله اسرائیل به نوار غزه، بیش از سیصد سایت رژیم صهیونیستی و طی مدت جنگ بیش از ده هزار وب سایت رژیم صهیونیستی هک شد. گروهی از هکرهای ترکیه موسوم به تیم "آی ایلدیز تیم" در اعتراض به جنایات رژیم اشغالگر قدس به هک کردن برخی سایتهای وابسته به این رژیم اقدام کرده است. در سایتهای هدف قرار گرفته هکرهای ترک با نوشتن "به این قتل عام‌ها و قتل عام نژادی خاتمه دهید" واکنش خود را به جنایات صهیونیست‌ها نشان داده‌اند. (سایت خبرگزاری فارس، ۱۷/۱۰/۱۳۸۷، ۱۵: ۲۰)

 گروه هکری آشیانه از جمهوری اسلامی ایران نیز توانست بسیاری از سایتهای رژیم غاصب صهیونیستی از جمله سایت موساد را مورد حمله قرار دهد.

از سایتهایی که در این جهاد سایبرنتیک از سوی هکران مورد حمله قرار گرفت، می‌توان به سایت روزنامه‌های اسرائیلی معاریو، یدیعوت آحارنوت از پرتیراژ‌ترین روزنامه‌های صهیونیستی، سایت اینترنتی بانک "دیسکونت" رژیم صهیونیستی، سایت رادیو رژیم صهیونیستی و سایت "ایهود باراک" وزیر جنگ رژیم صهیونیستی و… اشاره کرد.

هر چند که هنوز این گونه حملات از سوی مسلمانان علیه غرب و به ویژه رژیم صهیونیستی به صورت سازمان یافته و جدی صورت نگرفته، اما همین اقدامات نیز رژیم صهیونیستی را دچار هراس کرده است. به همین دلیل، روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارنوت در ضمیمه خود با مطلبی که تحت عنوان "تروریسم دات‌کام" منتشر شده بود، اعلام کرد: دستگاه امنیت داخلی، "شاباک" واحد ویژه‌ای را برای مبارزه با تروریسم در شبکه اینترنت تشکیل داد‌ه است. شاباک این واحد را "رام" نامگذاری کرده که تشکیل آن برای محافظت از کاربران صهیونیستی رایانه صورت گرفته است.

یدیعوت آحارنوت افزود: در پس این نوع تروریسم، ایران و حزب الله لبنان قرار دارند. اسلامگرایان بیش از هر زمان دیگری برای ضربه‌ زدن به مراکز حیاتی در اسرائیل به یاری فناوری خوبی که در اختیار دارند، نزدیک هستند. (سایت خبرگزاری فارس، ۲۶/۰۸/۸۷)

مدیریت مقاومت مردمی در حوزه سایبر
مدیریت فرایند به کارگیری مؤثر و کارامد منابع مادی و انسانی در برنامه‌ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می‌گیرد. (رضائیان، ۱۳۸۳، ص ۷)

هر چند مقاومت مردمی در فضای مجازی به صورت تکلیف گرا با رویکرد جهاد مجازی شکل گرفته و تأثیرات بسزایی را نیز در فضای مجازی و حقیقی نیز گذاشته است، مطمئنا چنانچه این قدرت را بتوان مدیریت کرد، می‌توان از آن در مقابل عملیات روانی دشمن بهره برداری نمود. چنانچه بخواهیم مقاومت سایبری مردمی را مدیریت کنیم باید در حوزه فنی و محتوایی اقداماتی را انجام دهیم. اقداماتی که شامل فراهم آوردن زیرساخت‌ها، پشتیبانی، آموزش و… باشد.

اقدامات فنی و زیرساختی
از مهم‌ترین اقداماتی که باید در جهت رویارویی با عملیات روانی صورت پذیرد، اقدامات فنی و زیرساختی است که تداوم و بقا و… مقاومت مردمی در فضای سایبر را تضمین می‌کند؛ اقداماتی که معمولاً به تنهایی از سوی خود گروه‌ها و نهاد‌های مردمی امکان‌پذیر نیست و بر عهده مدیران و هادیان گروه‌های مقاومت مردمی است.

۱- اقدامات فنی
۱-۱- برنامه ریزی و اتخاذ تدابیری برای دسترسی به اینترنت در زمان بحران
۱-۲- فراهم سازی زیر ساختهایی چون هاستینگ امن ملی
۱-۳- استفاده از روشهای فنی به منظور افزایش اثر بخشی اقدامات صورت گرفته در فضای سایبر
۱-۴- تدوین استراتژی امنیتی برای حفظ امنیت شبکه‌های رایانه‌ای در کشور
۱-۵- راه اندازی سرویسهای مطمئن و امن اینترنتی به منظور فعالیت گروه‌های مردمی؛ مانند سرویس وبلاگ، سرویس اشتراک تصاویر، سرویس اشتراک ویدئو، پست الکترونیکی، اتاقهای گفتگو و…

۲ - اقدامات محتوایی
۱-۲- سازماندهی و حمایت از تشکیل هسته‌های مقاومت مجازی
۲-۲- مانیتورینگ و رصد فضای مجازی و تعیین اولویتها
۲-۳- شناسایی گروه‌های مقاومت مردمی فعال در حوزه سایبر
۲-۴- شناسایی تواناییهای گروه‌های مقاومت مردمی فعال
۲-۵- ارتقای توانمندی‌های هسته‌های مقاومت مردمی

۲-۶- بررسی میزان اثر بخشی اقدامات انجام شده
۲-۷- حضور کار‌شناسان عملیات روانی در فضای مجازی همچون اتاقهای گفتگو و ارتباط و تعامل با کاربران
۲-۸- تهیه و تولید پیامهای مورد نیاز هسته‌های مقاومت
۲-۹- توجه به تولید و انتشار محتوا به زبانهای دیگر و انتشار آن از سوی هسته‌های مقاومت
۲-۱۰- شناسایی سرویس‌های نوین و میزان تأثیرگذاری آنها

۲-۱۱-  فراهم کردن رزمایشهای مجازی برای شناسایی قدرت و سرعت واکنش هسته‌های مقاومت مردمی
۲-۱۲- اتخاذ راهبرد عدم تمرکز هسته‌های مقاومت در فضای مجازی در عین تمرکز بر اهداف، مانند حضور وبلاگ نویس‌ها در سرویسهای وبلاگ نویس متعدد و عدم تمرکز در یکی دو سرویس وبلاگ نویسی
۲-۱۳- تشکیل شورایی به منظور ایجاد هماهنگی میان مؤسسات و نهادهای فعال در حوزه سایبر

۱-۱ برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر دسترسی به اینترنت در زمان بحران
با اتخاذ تمام تدابیر در جهت به کار گیری انواع سرویس‌های اینترنتی به منظور عملیات روانی شاید اولین تهدیدی که می‌تواند تمام اقدامات مردمی و دولتی را ناکارآمد کند قطع دسترسی به اینترنت است.

پیشینه تحریم اینترنتی ایران به سال  ۱۳۷۵برمی‌گردد. در آن زمان ارتباط اینترنتی ایران از طریق دانشگاه وین در اتریش برقرار بود که با استناد به قانون "داماتو" و اخطار به مسئولان دانشگاه وین این ارتباط قطع شد. اگرچه با اعتراض ایران پس از چند روز مجدداً ارتباط برقرار شد. این موضوع زمانی جدی‌تر شد که نماینده امریکا در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی "WSIS" در ۵ آذر سال ۱۳۸۴ برای توجیه اعمال محدودیتهای اینترنتی علیه کاربران سایر کشور‌ها اعلام کرد: اینترنت حق نیست، بلکه امتیازی است که ما به بقیه می‌دهیم و هر وقت بخواهیم آن را می‌گیریم. (سایت وین بتا، ۱۳۸۶)

از سوی دیگر اعلام محدودیت‌هایی در دسترسی به برخی امکانات اینترنت برای کاربران ایرانی (از طریق شناسایی آی‌پی کاربران) این فرضیه را تقویت می‌کند که در زمان روی دادن نزاع میان ایران و امریکا احتمالا امریکا دسترسی به اینترنت را قطع و یا محدود کند و در اصل این اقدام یکی از روشهای خلع سلاح نیروهای مقاومت مردمی است.

فراهم ساختن زیر ساخت‌هایی برای چنین زمانی ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر برقراری اتصال به اینترنت از چند مسیر به اینترنت و عقد قرارداد به منظور اتصال به اینترنت از طریق ماهواره علاوه بر اتصال از طریق فیبر نوری از سوی شرکتهای خصوصی خارجی که میزان تأثیرپذیری آن‌ها از سیاستهای امریکا کمترین بوده از اقدامات پشتیبانی است که باید در زمینه مدیریت مقاومت مردمی صورت گیرد.

۱-۲- فراهم سازی زیرساخت‌هایی چون هاستینگ مطمئن ملی
یکی دیگر از اقداماتی که زمینه حضور و بقای فعالیت نیروهای مردمی و حتی دولتی را در حوزه سایبر تضمین می‌کند، فراهم ساختن زیر ساخت‌هایی همچون راه‌اندازی هاستینگ مطمئن، امن و ارزان ملی است. در اینترنت، وب هاستینگ یا میزبانی وب (Web Hosting) به مفهوم فراهم ساختن فضایی است که کاربر می‌تواند فایلهای سایت خود را در آن قرار دهد. در واقع، میزبان‌ها با اختصاص فضا در وب به کاربران اینترنت این امکان را می‌دهند که مطالبشان را روی شبکه جهانی اینترنت بگذارند.

طبق اظهارات مدیر دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس علیرغم بخش‌نامه شورای عالی فناوری اطلاعات مبنی بر الزام تمام سازمان‌های دولتی به انتقال وب سایت‌های خود به داخل کشور تا انتهای سال ٨۵، هنوز میزبانی ٣٢ درصد وب سایتهای دولتی در خارج از کشور انجام می‌شود. در این میان همچنان بسیاری از وب سایت‌های مهم دولتی در کشورهایی همچون امریکا، کانادا و انگلیس میزبانی می‌شوند. (سایت روزنامه خراسان، ۰۶/۰۹/۱۳۸۷) از سوی دیگر عمده سایت‌های غیر دولتی روی سرورهای خارج از کشور مستقر هستند.

به دلایل مختلفی از جمله قیمت‌های بسیار ارزان شرکت‌های امریکایی در مقایسه با دیگر کشور‌ها، امکانات فنی و پشتیبانی بسیار خوب و سرعت و پهنای باند زیاد، بسیاری از مدیران سایت‌ها علاقه‌مند هستند که از میزبان‌های امریکایی استفاده کنند؛ اما این اقدام باعث می‌شود که علاوه به دسترسی بسیار آسان امریکایی‌ها به اطلاعات این سایت‌ها، امکان قطع شدن این خدمات و عدم دسترسی به سایت‌ها در یک زمان را فراهم می‌کند و در واقع در یک لحظه بسیاری از سایت‌ها همچون خبرگزاری‌ها، سایت‌های دولتی و … غیر قابل دسترس می‌شوند.

همان گونه که در چند سال گذشته بسیاری از سایتهای ایرانی که از میزبانی شرکت theplanet استفاده می‌کردند با یک اخطار مبنی بر اینکه از سایتهای آن‌ها در ۴۸ ساعت آینده پشتیبانی نخواهد شد، روبرو شدند و  پس از گذشت زمانی، بسیاری از سایت‌ها (حدود ۵۰۰ سایت) از دسترس خارج شدند. هر چند بسیاری از سایت‌ها اطلاعات خود را به دیگر شرکت‌ها منتقل کردند که بعضا امریکایی هم بودند، این تجربه و یا تجربه‌های مشابه، ضرورت راه اندازی دیتا سنتر‌ها و میزبان‌های امن و مطمئن را اثبات می‌کند. در صورت اجرا نکردن این راهکار در زمان مورد نیاز، کار‌شناسان عملیات روانی در یک لحظه، بسیاری از ابزار عملیات روانی خود را از دست می‌دهند؛ اقدامی که می‌تواند زمینه یک شکست در جنگ رسانه‌ای را فراهم کند؛ اقدامی که حتی می‌تواند فرصت مناسبی برای دشمن در زمان حمله نظامی فراهم سازد.

هر چند اخبار زیادی در زمینه مکان‌های دیتا سنترهای کشور‌ها مختلف منتشر نشده در برخی از کشور‌ها به علت درک اهمیت این مراکز، مکانهای استراتژیک و پنهان بدین منظور در نظر گرفته شده است؛ به عنوان مثال در شهر استکهلم سوئد در زیر شهر، مکانی که قبلا یک مرکز اتمی بوده یک دیتا سنتر راه اندازی شده است. این دیتا سنتر، که در زیر کوه‌ها قرار دارد به موتورهای تولید برق برای زمان اضطراری مجهز است.
 
۱-۳- استفاده از روش‌های فنی به منظور افزایش اثر بخشی اقدامات صورت گرفته در فضای سایبر
اقدامات انجام شده در حوزه سایبر مانند راه‌اندازی سرویس‌های مختلف اینترنتی و ایجاد وب سایت‌ها و وبلاگ‌ها یا سایت‌های اشتراک گذاری تصاویر و کلیپ و … به تنهایی تأثیر گذار نیست یا حداقل تاثیر ‌مورد نظر بدون در نظر گرفتن قواعد فنی حاکم بر فضای اینترنت حاصل نخواهد شد و مطمئنا باید علاوه بر دقت در تولید پیام مد نظر، اقدماتی در جهت دیدن پیام اتخاذ شود.

۱-۳-۱- افزایش بردن امتیاز سایت
با توجه به افزایش تعداد روز افزون سایتهای اینترنتی، دیگر راه‌اندازی سایتهای اینترنتی نمی‌تواند تأثیر گذار باشد؛ چرا که در اصل اینترنت به فضایی پر از سایت‌های اینترنتی بدل شده؛ سایتهایی که فاقد بازدید کننده است، بود یا نبودشان هیچ تاثیری ندارد. در واقع، در عین حضور در فضای مجازی در این فضا مرده‌اند.

عمده کاربران به دلیل افزایش سایت‌ها به منظور دریافت اطلاعات مورد نظر از موتور‌های جستجو برای پیدا کردن مطلب مورد نظر استفاده می‌کنند. به طور معمول هم تنها صفحات ابتدایی که از سوی جستجو‌گر‌ها معرفی می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد و به بقیه سایت‌های پیشنهادی توجهی نمی‌شود. بنابراین باید سایتهای مد نظرمان را به گونه‌ای بهینه‌ سازی کنیم تا در صفحات ابتدایی جستجوگر‌ها قرار گیرند.

هدف Search Engine Optimization یا (SEO) اصلاح کد‌ها و ساختار سایت برای افزایش شانس آن در کسب رتبه‌های بالا‌تر در نتایج جستجو است. SEO پروسه‌ای است که کمک می‌کند محتوای یک سایت ساده‌تر، راحت‌تر و به دفعات در اختیار موتورهای جستجوگر قرار گیرد (سایت ایران سئو)؛ به عنوان مثال در موتور جستجو گر گوگل تحت عنوان پیج رنک (PAGE RANK) به سایت‌های اینترنتی امتیازی از ۰ تا ۱۰ داده می‌شود و هر چه این امتیاز بیشتر باشد در صفحات ابتدایی‌تر دیده می‌شود.

فرض کنید صفحه الف دارای نمره ۳، صفحه ب دارای نمره ۸ و صفحه ج نمره ۵ را داشته باشد و کلمه "عملیات روانی" در تمام صفحات به عنوان کلمه کلیدی آورده شده باشد، وقتی کاربر، کلمه "عملیات روانی" را جستجو می‌کند در میان نشانی صفحات یافته شده، گوگل ابتدا، صفحه (ب)، بعد صفحه (ج) و در ‌نهایت (الف) را نمایش می‌دهد. مطمئنا آموزش این روش به هسته‌های مقاومت مردمی که در فضای سایبری فعالند و حتی سایتهای دولتی می‌تواند در راستای افزایش تأثیر گذاری پیام سودمند باشد.

۱-۳-۲- استفاده از نام و کلید واژه مناسب برای تصاویر
همان گونه که اشاره شد، یکی از روشهای القای پیام، پخش تصاویر مد نظر در اینترنت و دیدن این تصاویر از سوی جستجو گر‌ها است.

چنانچه به سایتهای موجود نگاهی بیاندازیم در بخش تصاویر سایتهای همسو درباره بسیاری از کلید واژه‌های مد نظر آلبوم تصاویر زیادی وجود دارد، اما این تصاویر در صفحات ابتدایی جستجوگر‌ها ارائه نمی‌شود.

از سوی دیگر با افزایش امتیاز سایت می‌توان در این راستا گام برداشت. اما اقدامات کلیدی و در عین  حال بسیار ساده می‌تواند در این زمینه تأثیر گذار باشد. یکی از این اقدامات، نام تصاویر است. متأسفانه بخش عمده سایتهای ما، تصاویر را به منظور آسان بودن با عدد نام گذاری می‌کنند که در صورت رعایت همین گزینه تأثیر چشمگیری در بخش تصاویر روی خواهد داد.

از سوی دیگر در زمان ویرایش تصاویر از سوی نرم افزارهای مختلف این امکان وجود دارد که برای تصویر مورد نظر، کلید واژه‌های مرتبط تعریف کرد؛ کاری که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین می‌توان با یک اقدام ساده برای بخش آلبوم سایت‌ها به ویژه خبرگزاری‌ها، بخشی برای نوشتن کلمات مرتبط در نظر گرفت. اگر این اقدام با واژه‌های مرتبط به زبانهای مختلف و کشورهای هدف عملیات روانی صورت گیرد، می‌تواند در این زمینه انقلابی ایجاد کرد.

نظر به اینکه شناخت این روش‌ها و بررسی میزان تأثیرگذاری و نوع استفاده از این روش‌ها یا روش‌های مشابه به علت تخصصی بودن برای گروه‌های مقاومت و حتی سایت‌های دولتی امکانپذیر نیست. با شناسایی این روش‌ها و آموزش این روش‌ها می‌توان برد و تأثیر اقدامات را افزایش داد؛ حتی تشکیل یک کارگروه به منظور رصد و بررسی نقاط ضعف و قوت سایتهای موجود می‌تواند عملاً به اهداف مورد نظر در راستای عملیات روانی کارایی بسیار زیادی داشته باشد.

۱-۲- سازماندهی و حمایت از تشکیل هسته‌های مقاومت مجازی
یکی از اقداماتی که باید در زمینه مدیریت مقاومت مردمی در حوزه سایبر صورت گیرد، حمایت از تشکیل گروه‌های مقاومت مردمی در زمینه‌های مختلف است؛ گروه‌هایی مثل تشکل‌های وبلاگ نویس، گروه‌های هکری، گروه‌های هنری و فنی جهت تولید و انتشار عکس و ویدئو در فضای اینترنت، گروههایی به منظور حضور در اتاق‌های گفتگو. اما در این راستا، باید هدایت گروههای مردمی به منظور عدم تمرکز و تکثرگرایی در فضای مجازی در عین تمرکز بر اهداف صورت پذیرد؛ به عنوان مثال گروه‌های وبلاگ نویس نباید همگی در یکی دو سرویس وبلاگ نویسی تجمع کنند بلکه باید در سایتهای متعدد داخلی و خارجی توزیع شوند و حتی آینه وبلاگهای خود را در سرویس‌های مختلف ایجاد کنند.

۲-۲- مانیتورینگ و رصد فضای مجازی و تعیین اولویت‌ها و تولید پیام در راستای عملیات روانی
یکی از اقداماتی که باید در زمینه مدیریت مقاومت مردمی در حوزه سایبر صورت پذیرد، مونیتورینگ و رصد فضای مجازی از سوی کار‌شناسان عملیات روانی و شناسایی اقدامات عملیات روانی دشمن در این فضا است. از آنجا که روش تبلیغات در اینترنت نیز به هدایت جدی نیاز دارد با شناخت اولویت‌ها و تولید پیام و توزیع در میان هسته‌های مقاومت یا آگاه سازی هسته‌های مقاومت نسبت به اولویت‌ها به منظور رویارویی با این اقدامات می‌توان مقاومت مردمی را هدایت و مدیریت کرد؛‌ همان اقدامی که مؤسسه بررسی رسانه‌های خاورمیانه (Memri) انجام می‌دهد و در سایتهای وابسته به این مؤسسه منتشر می‌شود.

مؤسسه بررسی رسانه‌های خاورمیانه (Memri) در فوریه سال ۱۹۹۸به دست یک یهودی با نام "یی گول کامرون" تاسیس شد. دفتر مرکزی ممری در واشنگتن است و در دیگر شهرهای جهان چون برلین، لندن و بیت المقدس دفترهای نمایندگی دارد. این مؤسسه با استخراج و ضبط برنامه‌ها و مطالب مورد نظر خود از رسانه‌ها خاورمیانه آن‌ها را به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، عبری، ایتالیایی، فرانسوی، اسپانیولی، ترکی و روسی ترجمه می‌کند و روی سایت اینترنتی خود قرار می‌دهد.

ممری بیش از ۲۰هزار مشترک دارد که گزارش‌ها و تحلیل‌های آن، روزانه از طریق پست الکترونیکی و دورنگار در اختیار آنان قرار می‌گیرد. پایگاه اینترنتی ممری ماهانه بیش از ۸۲ هزار بازدید کننده دارد.

گزارشهای تهیه شده از سوی این مؤسسه در سطح وسیعی در اختیار رهبران دولت، اعضای کنگره امریکا، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های داخلی و خارجی و صاحب‌نظران و تحلیلگران سیاسی و دانشگاهی در داخل و خارج از ایالات متحده قرار می‌گیرد.

طی یک بررسی انجام شده، این مؤسسه در فاصله زمانی ۱۷ماه، در بیش از ۳۵۰ نشریه امریکایی که مقالاتی در مورد خاورمیانه و جهان اسلام چاپ کرده‌اند، به عنوان منبع اصلی ذکر شده است.
واشنگتن تایمز هر ماه به طور متوسط یک بار و وال استریت ژورنال بار‌ها ممری را به عنوان منبع مقالات و تحلیله‌ای خود ذکر کرده‌اند.

سیاستگذاران امریکایی روزنامه‌های لس آنجلس تایمز و نیویورک تایمز بار‌ها و بار‌ها از ممری به عنوان منبع قابل اطمینان و معتبر خود یاد کرده‌اند. نامه‌ای که ۹۹ تن از ۱۰۰عضو مجلس سنای امریکا در آوریل ۲۰۰۲ در ارتباط با سیاست‌های خاورمیانه‌ای ایالات متحده برای جرج بوش فرستاده بودند به استناد گزارش‌های ممری تهیه و تنظیم شده بود. (رسانه‌های بی‌نام و نشان!، ۱۳۸۵) در مجموع ممری نقش زیادی در شکل دهی و جهت‌دهی عقاید مردم امریکا در ارتباط با جهان اسلام و خاورمیانه دارد.

نتیجه گیری
فضای مجازی هنوز در آغاز راه و دامنه تحولات نهفته در این فناوری پنهان است. این فضا به دلیل داشتن ویژگیهای منحصر به فرد، دارای برد و مخاطب بسیار زیادی است. فرستادن پیام از طریق اینترنت به سرعت به سمت آسان‌تر شدن پیش می‌رود. بنابراین از اینترنت به عنوان جامع ابزار عملیات روانی یاد می‌شود.

تبار‌شناسی فضای مجازی و کارکردهای آن ثابت می‌کند که قدرت‌بخشی چند فرهنگی و فضای دمکراتیک مجازی یکسان برای همه، افسانه‌ای بیش نیست و این فناوری از لحاظ شکل و محتوا، مرکز ثقل درونی سنت‌های امپریالیسم فرهنگی را تشکیل می‌دهد. اما در عین حال دال بر این نیست که این شبکه نمی‌تواند خود را از تبار متعلق به خود‌ رها کند.

با شناخت هوشیارانه از فضای مجازی و توانایی‌های آن می‌توان مقاومت‌های مردمی را مدیریت و سازماندهی کرد؛ مقاومت‌ها و مجاهدت‌هایی که از دیدگاه شرعی با عنوان جهاد مجازی نام برده می‌شود که با رویکرد نبرد نامتقارن مدیریت می‌شوند.

با شناخت مزایا و معایب، چالش‌ها و فرصتهای فضای مجازی می‌توان در زمینه مدیریت مقاومت مردمی برنامه‌ریزی و سیاستگذاری اصولی را در پیش گرفت.

 از یک سو با اقدامات نرم افزارانه (حمایت از تشکیل هسته‌های مقاومت مجازی، شناسایی هسته‌های مقاومت موجود، آموزش و ارتقای توانمندی‌های هسته‌ها، بررسی میزان اثر بخشی اقدامات صورت گرفته، عدم تمرکز هسته‌های مقاومت و…) و از سوی دیگر با اقدامات سخت افزارانه (فراهم سازی زیر ساختهای ارتباطی چون هاستینگ امن ملی، اتخاذ تدابیری برای دسترسی به اینترنت در زمان بحران، راه اندازی سرویس‌های مطمئن و امن اینترنتی به منظور فعالیت گروه‌های مردمی، تدوین و اجرایی کردن استراتژی امنیتی برای حفظ امنیت شبکه‌های رایانه‌ای کشور و…) می‌توان مقاومت‌های مردمی را در حوزه فضای مجازی سازماندهی و مدیریت، و از آن در راستای پیشبرد منافع ملی و رویارویی با عملیات روانی دشمن و حتی اقدامات آفندی روانی علیه دشمن بهره برداری کرد.

اقداماتی که در عین عدم مدیریت جدی و مستمر، نتایج قابل قبولی در زمان جنگ ۳۳ روزه در لبنان و جنگ ۲۲ روزه در نوار غزه به جای گذاشت و ضرورت اقدام جدی و عاجل را در زمینه مدیریت مقاومت مردمی در حوزه فضای مجازی یاد آوری کرد.