به گزارش گاردین سعودی‌ها متهم شده‌اند که از این شبکه اجتماعی برای تبلیغ ولیعهد و مقابله با منتقدان استفاده می‌کنند.
«پایگاه رسانه‌ای گرداب جهت آگاهی و افزایش دانش مخاطبان خود به ترجمه و انتشار مطالبی در حوزه‌های مختلف فناوری اقدام می‌کند. انتشار مطالب به معنای تایید محتوای آن نیست».
منتقدان می‌گویند این اپلیکیشن - که بخشی از آن متعلق به یک سرمایه گذار سعودی است – تصویر رسانه‌ای محمد بن سلمان را تبلیغ می‌کند و چهره‌ای مثبت از آن به نمایش می‌گذارد.
گفته می‌شود گروهی که خود را «ارتش سلمان» می‌نامند، منتقدان ولیعهد را گزارش می‌دهند که این کار، بر توانایی آن‌ها برای افزایش دنبال کنندگان تأثیر می‌گذارد.
عربستان سعودی از برنامه پیام‌رسان آمریکایی اسنپ چت برای تبلیغ وجهه ولیعهد خود، محمد بن سلمان، سوء استفاده می‌کند و در عین حال برای کسانی که از این پلتفرم برای انتقاد از پادشاه آینده عربستان استفاده می‌کنند، احکام سختگیرانه‌ای را تحمیل می‌کند.
این شرکت مستقر در کالیفرنیا، که سال گذشته با «همکاریِ مشترک» با وزارت فرهنگ عربستان سعودی موافقت کرد، بیش از ۲۰ میلیون کاربر در عربستان دارد (۹۰ درصد افراد ۱۳ تا ۳۴ ساله هستند) و ولیعهد شخصاً با برخی از بزرگترین کاربران این پلتفرم برای رویداد‌های جاری ملاقات کرده است.
این پلتفرم که به کاربران اجازه می‌دهد پیام‌ها، عکس‌ها و ویدیو‌هایی را که پس از مشاهده ناپدید می‌شوند به اشتراک بگذارند، به قدری محبوب است که یکی از مدیران ارشد اسنپ‌چت اخیراً آن را «بسط دهنده بافت اجتماعی [پادشاهی]» نامیده است. یکی از بزرگترین سرمایه گذاران این شرکت، شاهزاده سعودی الولید بن طلال است که در سال ۲۰۱۸، ۲۵۰ میلیون دلار در این شرکت سرمایه گذاری کرد.
ناظران نزدیک به حساب‌های تایید شده مستقر در عربستان می‌گویند که این پلتفرم توسط بسیاری از اینفلوئنسر‌ها برای تبلیغ تصویر بن سلمان استفاده می‌شود و اینفلوئنسر‌ها به‌طور گسترده و یکسان هر عکس جدیدی از شاهزاده یا سایر محتوای ویدیویی که او را تبلیغ می‌کند به اشتراک می‌گذارند.
منتقدان، مخالفان و کارشناسان حقوق بشر می‌گویند که این پلتفرم به عنوان ابزاری برای سرکوب داخلی و فراملی نیز استفاده می‌شود. افرادی که به شرط ناشناس ماندن با گاردین صحبت کردند تا از مخاطبین در داخل عربستان محافظت کنند، می‌گویند که پست‌ها توسط سرویس‌های امنیتی سعودی به دقت رصد می‌شوند. به گفته فردی که از این موضوع آگاهی مستقیم دارد، در یک مورد، افراد تأثیرگذار که سیاسی نیستند، توسط سرویس‌های امنیتی به دلیل عدم ارسال عکس‌های کافی درباره ولیعهد مورد بازجویی قرار گرفتند.
این تعاملات گاهی اوقات شامل تهدید‌هایی می‌شود تا جایی که به یک فرد، مجوز تایید شده توسط دولت اعطا نمی‌شود. این مجوز اکنون برای اینفلوئنسر‌هایی که به دنبال کسب درآمد از این پلتفرم هستند اجباری است و توسط منتقدان دولت به عنوان راه دیگری برای مقامات جهت حفظ کنترل رسانه‌های اجتماعی در داخل پادشاهیِ عربستان تلقی می‌شود.
منصور الرقیبه، یکی از اینفلوئنسر‌های اسنپ چت سعودی، که بیش از ۲ میلیون دنبال کننده دارد، در ماه مه ۲۰۲۲ در ارتباط با پست‌های رسانه‌های اجتماعی بازداشت شد. در این پست‌ها او تایید کرده بود که توسط فردی که ادعا می‌کرد صحبت‌های او را در انتقاد از طرح اقتصادی چشم انداز ۲۰۳۰ بن سلمان شنیده است، مورد باج خواهی قرار گرفته است. یکی از افراد آشنا به این پرونده گفت که الرقیبه به ۲۷ سال زندان محکوم شده است.
در ایالات متحده، مخالفان سعودی از جمله خالد الجبری، که مکرراً از بن سلمان انتقاد کرده است، گزارش می‌دهند که توسط کاربران اسنپ چت مستقر در عربستان سعودی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند.
الجبری گفت: «محبوبیت اسنپ چت آن را به ابزاری ایده آل برای یک رژیم سرکوبگر تبدیل می‌کند که از اسنپ چت در انتشار تبلیغات دولتی، ترور شخصیت مخالفان و نظارت بر فعالان و تأثیرگذاران استفاده می‌کند.»
این نگرانی‌ها با گزارش حقوق بشر ۲۰۲۲ وزارت امور خارجه ایالات متحده تقویت می‌شود، که اشاره می‌کند که مقامات سعودی «به طور منظم وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها، اتاق‌های گفتگو، سایت‌های رسانه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها و پیام‌های متنی را زیر نظر می‌گیرند». وزارت امور خارجه همچنین گزارش داد که دولت سعودی افراد را با استفاده از حساب‌های خودکار رسانه‌های اجتماعی مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که پیام‌های طرفدار دولت بر فهرست‌های گرایش‌های رسانه‌های اجتماعی غلبه پیدا می‌کند و به طور مؤثر صدا‌های مخالف را خاموش می‌کند».
ران دیبرت، از مدرسه مانک در دانشگاه تورنتو، گفت: «الیگارش‌های نفتیِ خلیج‌فارس، سابقه نگران‌کننده‌ای در مجازات کاربران رسانه‌های اجتماعی و استفاده از عملیات نفوذ دیجیتال چند بعدی برای ساکت کردن منتقدان و انجام سرکوب فراملی دارند.
دیبرت گفت که پذیرش سرمایه گذاری عربستان سعودی نه تنها یک مشکل روابط عمومی ایجاد می‌کند، بلکه احتمالاً یک مشکل عملیاتی است، زیرا تقریباً مطمئن است که چنین دولت‌های مستبدی سعی خواهند کرد از سرمایه گذاری‌های خود برای اعمال کنترل بر پلت فرم استفاده کنند.
یکی از سخنگویان اسنپ گفت که این شرکت متعهد به محافظت از ایمنی و آزادی بیان اسنپ چت‌تر‌ها در سراسر جهان است. اما این سخنگو در مورد زندانی شدن کاربران در عربستان سعودی یا اینکه آیا این موضوع توسط هیئت مدیره این شرکت از جمله مدیرعامل و موسس آن، ایوان اشپیگل، مورد بحث قرار گرفته است یا خیر، اظهار نظر خاصی نکرد.
برخی از مخالفان سعودی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، گفته‌اند که شکایات آن‌ها در ارتباط با حساب‌هایشان توسط این شرکت نادیده گرفته شده است. عمر عبدالعزیز، فعال سعودی مقیم کانادا که از نزدیکان جمال خاشقجی روزنامه‌نگار مقتول سعودی بود، سال‌ها تلاش کرده است تا حساب اسنپ‌چت خود را تأیید کند. در حالی که عبدالعزیز بیش از ۶۰۰ هزار دنبال کننده در توییتر دارد، فالوور‌های او در اسنپ چت، جایی که وی ویدیو‌ها را منتشر می‌کند، سال هاست که راکد بوده و یا فالوور خود را از دست داده است.
عبدالعزیز از دیرباز توسط عربستان به عنوان دشمن شناخته می‌شد. محققان در آزمایشگاه شهروندی دریافتند که این مخالف - که تصویرِ او در یک مستند مهم درباره قتل خاشقجی نمایش داده می‌شود - توسط مقامات سعودی در سال ۲۰۱۸ هک شد. در سال ۲۰۲۰ توسط مقامات کانادایی به او هشدار داده شد که او یک هدف بالقوه عربستان سعودی است و باید اقدامات احتیاطی را برای محافظت از خود انجام دهد.
او گفت که گمان می‌کند احتمالاً قربانی ترول‌های تحت حمایت عربستان سعودی - که گاهی به عنوان «ارتش سلمان» شناخته می‌شود - بوده است که حساب کاربری او را «گزارش می‌کنند» که به نوبه خود ممکن است بر توانایی او برای افزایش فالوور تأثیر بگذارد.
عبدالعزیز با اشاره به مشکلات مشابهی که به گفته خودش قبل از حل این مشکل در یوتیوب با آن مواجه بوده است، گفت: آن‌ها باید از فعالان در برابر این موضوع محافظت کنند.
گاردین اسکرین شات‌هایی از مکاتبات قبلی عبدالعزیز با تیم خدمات مشتریان این شرکت را به اشتراک گذاشت که در آن او درخواست تایید را با سخنگوی اسنپ داشت. اسنپ در پاسخ گفت که این درخواست‌ها به تیم مناسبی ارسال نشده و درخواست عبدالعزیز هرگز رسما رد نشده است.
حساب کاربری اسنپ چتِ داناه المایوف هنرمند سعودی که در ایالات متحده زندگی می‌کند و از منتقدان سرسخت دولت پادشاهی بوده است، بار‌ها بدون هیچ توضیحی به حالت تعلیق درآمده است.
در سال ۲۰۱۹، یک شهروند سعودی به نام ابراهیم الحوسین با المایوف تماس گرفت و سعی کرد او را به یک جلسه جذب کند و قول داد که در دعاویی که در آن شرکت داشته به او کمک کند.
المایوف گفت که با اسنپ چت تماس گرفت تا در مورد حساب کاربری خود بپرسد، اما هرگز پاسخی دریافت نکرد. این شرکت از اظهار نظر خودداری کرد.
یکی از سخنگویان اسنپ گفت که تصمیمات در مورد تأیید حساب و محتوا «توسط تیم جهانی ما گرفته می‌شود و تحت تأثیر هیچ دولتی قرار نمی‌گیرد».
حتی در شرایطی که برخی از سعودی‌های منتقد به دلیل مدیریت حساب‌هایشان دچار سردرگمی شده‌اند، اسنپ‌چت همچنان حسابِ یک فراری اف‌بی‌آی سعودی به نام احمد الجبرین، که پس از اتهام دست داشتن در توطئه عربستان سعودی برای نفوذ در توییتر، از دستگیری فرار کرد، را معتبر نگه داشته است. در حالی که وضعیت الجبرین به عنوان یک کاربر تایید شده اسنپ چت پس از کیفرخواست حذف شد، گاردین از شرکت درباره ادامه حضور او در این پلتفرم سوال کرد.
این شرکت گفت که در حال حاضر در حال بررسی این موضوع است.
