توسعه پایگاه جاسوسی الکترونیک انگلیس در نزدیکی ایران

به گزارش گرداب، دولت انگیس سازمان‌های جاسوسی متعددی دارد که بیش از همه دو سازمان MI5 و MI6 در ایران مشهور هستند؛ دو سازمانی که به ترتیب سرویس امنیتی داخلی و سرویس اطلاعاتی خارجی این کشور محسوب می‌شوند.

اما سازمان کمتر شناخته شده دیگری نیز در انگلیس وجود دارد که کارکردی مشابه آژانس امنیت ملی (NSA) در آمریکا دارد.قرارگاه ارتباطات دولتی (Government Communications Headquarters) که به صورت اختصاری GCHQ خوانده می‌شود مسئول شنود، جاسوسی سیگنال (SIGINT) و مراقبت اطلاعاتی به نفع رژیم انگلیس است. ادوارد اسنودن پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا که در سال ۱۳۹۲ دست به افشای فعالیت‌های نهادهای جاسوسی سایبری آمریکا زد از آژانس GCHQ انگلیس به عنوان تهدیدی به مراتب بزرگ‌تر از NSA برای حریم خصوصی یاد کرد.

مقر مرکزی سازمان GCHQ در «چِلتِنهام» انگلیس

پایگاه‌های جاسوسی GCHQ در عمان

پایگاه تحلیلی Declassified UK که پیرامون نقش نظامی و اطلاعاتی لندن در جهان فعالیت می‌کند، از توسعه یک سایت جاسوسی انگلیس در نزدیکی ایران خبر داد. انگلیس بالغ بر ۱۰۰۰ نیروی نظامی در عمان دارد و سازمان GCHQ سه سایت جاسوسی را در این کشور اداره می‌کند. یکی از آن‌ها در منطقه «صلاله» واقع در ۱۲۰ کیلومتری یمن قرار دارد که توسط اسنودن تحت عنوان «کلارینت» فاش شد.

موقعیت جغرافیایی استقرار سه پایگاه جاسوسی انگلیس در عمان

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد این پایگاه طی ۲ سال اخیر بسط و گسترش یافته است. کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس و ایضاً شبه قاره هند نظیر پاکستان به صورت سنتی در حوزه نفوذ انگلیس قرار دارند، ولی این موضوع در مورد دو کشور صادق نیست. پایگاه جاسوسی GCHQ در عمان میان ۲ کشور هدف انگلیس ایجاد شده است: یمن و ایران.

پایگاه صلاله (اسم مستعار: کلارینت) متعلق به سازمان GCHQ انگلیس
منبع عکس: Declassified UK | تاریخ عکس: ژانویه ۲۰۲۰

طبق تصاویر ماهواره‌ای، دو ساختمان جدید در این پاسگاه جاسوسی ساخته شده یکی از آنان به اندازه شش زمین تنیس است و به نظر می‌رسد چند طبقه باشد. سخنگوی GCHQ در پاسخ به Declassified UK گفت: «نمی‌توانیم در مسائل عملیاتی اظهار نظر کنیم».

موقعیت نقطه ابتدایی این کابل دریایی نیز جالب توجه است. بزرگراه صلاله به سمت شرق در میان انبوهی از درختان پوشیده شده است. در این مسیر، یک جاده فرعی وجود دارد که توسط بلوک‌های سیمانی و ایست و بازرسی محافظت می‌شود. اکثر رانندگان آن را نادیده می‌گیرند و در امتداد مسیر اصلی ادامه می‌دهند، اما در انتهای این جاده فرعی، پس از ایست و بازرسی، یک مرکز بدون علامت وجود دارد که دارای دکل‌های رادیویی بلند و توپ گلف سفید غول پیکری است.

این پایگاه که اخیراً در نقشه‌های گوگل با عنوان 94 Omantel برچسب گذاری شده است در حقیقت به جای آن که بخشی از شرکت تلفن دولتی عمان باشد یک پایگاه اطلاعاتی است. طبق گفته Declassified UK شرکت مخابرات دولتی عمان پیش از این نیز به عنوان یک پوشش برای فعالیت جاسوس‌ها شناخته شده بوده است. با تطبیق اطلاعات پایگاه صلاله با پرونده‌های اطلاعاتی آمریکا که توسط اسنودن افشا شد می‌توان گفت تأسیساتی که با این ویژگی‌ها مطابقت دارد پایگاه کلارینت (Clarinet) است؛ پایگاهی که در آن جاسوسان انگلیس در حال جمع‌آوری داده‌های میلیون‌ها کاربر اینترنتی در سراسر خلیج فارس هستند.

اگرچه اسنودن این افشاگری را با گاردین در میان گذاشت اما جزئیاتی از تاسیسات GCHQ در عمان منتشر نکرد. پس از این افشاگری‌ها GCHQ برای نظارت بر امحای پرونده‌ها به دفتر گاردین در لندن رفت. اطلاعات بعدها توسط یک روزنامه‌نگار تحقیقی به نام دانکن کمپبل در یک وب‌سایت خبری فناوری اطلاعات به نام The Register فاش شد.

توسعه پایگاه صلاله (اسم مستعار: کلارینت) متعلق به سازمان GCHQ انگلیس
منبع عکس: Declassified UK | تاریخ عکس: آپریل ۲۰۲۳

همچنین Declassified UK نوشت: عمان در واقع بهترین دولت مطیع بریتانیا در منطقه است. سازمان اطلاعاتی آن توسط افسران بریتانیایی ایجاد شد، از کهنه افسران GCHQ برای آن عضوگیری شد و تا سال ۱۹۹۳ توسط شخصی از MI6 اداره می‌شد. در ابتدا اداره تحقیقات عمان نام داشت و بعداً به سرویس امنیت داخلی تغییر نام داد و اکنون توسط دفتر سلطنتی اداره می‌شود.

این گوشه‌ای از نفود انگلیس در همسایه جنوبی ایران است. میزان پشتیبانی مردم عمان از غزه پس از عملیات طوفان الاقصی در سطح بالایی قرار دارد و این موضوع برای اتحاد عمان و انگلیس مخاطره‌آمیز است.

انگلیس یک پایگاه دریایی دائمی در بندر دقم عمان دارد که اخیراً محل نزاع مردم عمان با افسران انگلیسی بر سر فلسطین شده است. ویدئویی منتشر شد که نشان می‌داد یک عمانی به در یک غذاخوری خطاب به به پنج سرباز انگلیسی می‌گوید: «این کشور (انگلیس) طرفدار اسرائیل لعنتی است. از اینجا برید بیرون. آشغال‌ها. وقت آن است که از اینجا بروید.»

جاسوسی از کابل‌های اینترنتی زیردریایی

نقشه‌های دریایی نشان می‌دهد که پایگاه کلارینت در یکی از معدود نقاط کشور عمان قرار گرفته است که کابل های زیردریایی اینترنتی به ساحل می‌آیند. این کابل‌ها به خاطر جلوگیری از آسیب دیدن از طرف کشتی‌ها باید بر روی نقشه‌ها نشان داده شوند. این کابل‌های فیبر نوری جریان داده‌ها و اینترنت را بین قاره‌ها جابه‌جا می‌کنند و به GCHQ اجازه می‌دهند تا از ترافیک اینترنت سراسر جهان جاسوسی کند.

انگلیس و آمریکا تمایل بسیاری به استقرار در نقاط کانونی عبور کابل‌های اینترنتی در نقاط مختلف جهان دارند. تسلط روی کابل‌های اینترنتی به سرویس‌های جاسوسی این دو کشور اجازه می‌دهد که «در هر ثانیه صد‌ها گیگابایت داده اینترنتی را رهگیری کنند؛ داده‌هایی که شامل وب سایت‌های بازدید شده، ایمیل‌ها، پیام‌های فوری، تماس‌ها و رمز‌های عبور» می‌شود. در همین رابطه پایگاه رسانه‌ای چندی پیش به پایگاه جاسوسی مخفی انگلیس در قبرس پرداخته بود که محل عبور برخی از کابل‌های اینترنتی است که ترافیک کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا را منتقل می‌کند.

کابل‌های اینترنتی که از قبرس عبور می‌کنند

قبرس حدود ۶۵ سال است که پایگاه اصلی رهگیری ارتباطات انگلیس در جنوب غرب آسیا بوده است. این امر پا به پای نقش بلندمدت GCHQ در جمع آوری اطلاعات این منطقه و به اشتراک‌گذاری آن با NSA به پیش رفته است.

پایگاه Declassified UK در گزارش دیگری گفته بود که: «اتحاد اطلاعاتی انگلیس و آمریکا عملیات خاورمیانه‌ای خود را از دو مرکز اطلاعاتی بزرگ هماهنگ می‌کند: مقر GCHQ در انگلستان و یک مرکز اطلاعات منطقه‌ای NSA در ایالات متحده. هر دو مرکز شامل صد‌ها تحلیلگر است که به زبان‌های رایج در خاورمیانه و اطراف مسلط هستند. آن‌ها به صورت بی درنگ به جریان تماس‌های عمومی و پیام‌هایی که توسط سایت‌های استراق سمع در آن منطقه ضبط می‌شوند، متصل می‌گردند».

در سوم سپتامبر ۲۰۲۳ نیز، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ایده ساخت پروژه‌های زیرساختی مانند کابل فیبر نوری را که کشور‌های آسیا و شبه جزیره عربستان را از طریق اسرائیل و قبرس به اروپا متصل می‌سازد، مطرح نمود.

در همین رابطه بخوانید:

پایگاه جاسوسی سایبری آمریکا در خاورمیانه کجاست؟

یک خط ارتباطی جدید ده هزار کیلومتری به نام کابل عمان-استرالیا (Oman Australia Cable) بین بندر پرث استرالیا (Perth) و صلاله در حال احداث است. این پروژه که در ابتدا به اعلام شد یک پروژه تجاری متعلق به یک شرکت استرالیایی به نام سابکو (Subco) است اما بعدها مشخص شد که این کابل در مسیر خود برای عبور از اقیانوس هند از پایگاه نظامی آمریکا و انگلیس در جزیره دیگو گارسیا در اقیانوس هند میز عبور می‌کند.

در واقع طبق گفته پایگاه Declassified UK ارتش آمریکا مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار به این پروژه کابلی پرداخت کرد که مسیر خود را برای عبور از جزیره دیگو گارسیا منحرف کند. این پرداخت در قالب عملیاتی موسوم به موج بزرگ (Big Wave) صورت گرفت. جزیره دیگو گارسیا بخشی از جزایر چاگوس است که مردم بومی آن در دهه ۱۹۶۰ توسط انگلیس بیرون رانده شد تا محلی برای تاسیس پایگاه نظامی رژیم آمریکا شود. آمریکا نیز در عوض در فروش زیردریایی‌های هسته‌ای به انگلیس تخفیف قائل شد.

این پایگاه یکی از پایگاه‌های اصلی در جریان حمله رژیم آمریکا به عراق و افغانستان بود و پنتاگون در نظر دارد که در صورت حمله به ایران از آن استفاده کند. اتصال این پایگاه به کابل فیبر نوری به این معنی است که دیگر برای ارتباط با بیرون نیازی به اتصالات ماهواره‌ای وابسته نیست.

شهر پرث که در غرب استرالیا واقع شده است و مقصد این کابل زیردریایی اینترنتی است، در سال‌های اخیر بیش از پیش اهمیت ژئواستراتژیک پیدا کرده است. در سال گذشته انگلیس مجوز استقرار تعدادی از زیردریایی‌های هسته‌ای خود را در این بندر به عنوان بخشی از پیمان بحث‌برانگیز AUKUS به دست آورد. هدف از این پیمان تلاش برای محدودسازی چین ارزیابی می‌شود.

نمایی از کابل‌های دریایی (submarine cables) به عنوان زیرساخت اینترنت در جهان

نمایی از کابل عمان- استرالیا (OAC) که از جزیره دیگو گارسیا می‌گذرد. انگلیس بر نقاط ابتدایی، میانی و انتهایی این خط مسلط است.

«نبهان الحناشی» یک فعال عمانی در تبعید نیز گفت که نگرانی‌هایی در مورد استفاده احتمالی از سایت GCHQ علیه مردم عمان و بالاخص طرفداران فلسطین وجود دارد. سازمان جاسوسی GCHQ انگلیس دارای سه پایگاه در عمان با نام‌های مستعار تیمپانی (موساندام)، گیتار (صعب) و کلارینت (صلاله) است. هر سه پایگاه بر کابل‌های دریایی (submarine cables) ارتباطات جهانی مسلط هستند.

منابع:

[۱] خبرگزاری فارس، https://farsnews.ir/news/14021029000326/

[2] declassifieduk.org/uk-quietly-expands-secret-gchq-spy-base-near-iran