معاون علمی رئیس جمهور از ایجاد کانون‌های توسعه فناوری‌های فضایی در هفت دانشگاه دارای زیرساخت و ظرفیت در حوزه فضایی با حمایت معاونت علمی و سازمان فضایی ایران خبر داد.
به گزارش گرداب، حسین افشین ضمن تشریح عملکرد دو ماهواره «کوثر» و «هدهد» که اکنون در مدار قرار دارند، بر اهمیت پذیرش شکست‌ها به عنوان پله‌هایی برای رسیدن به موفقیت تاکید و خاطرنشان کرد: موفقیت‌های امروز ما نتیجه شکست‌های دیروز هستند؛ باید از فناوری‌های جدید بیاموزیم که گاهی اوقات از طریق تجربه شکست‌ها به موفقیت دست پیدا می‌کنیم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور افزود: این رویکرد در پروژه‌های فضایی اخیر نیز بسیار مشهود بوده است. دو ماهواره کوثر و هدهد اکنون در مدار قرار دارند و ما از عملکرد آنها بسیار خرسندیم. اهمیت این پروژه‌ها در آن است که هر دو ماهواره هم‌اکنون به طور فعال داده‌ها را دریافت می‌کنند، به طوری که ما دو مرتبه در روز، از مدار داده دریافت می‌کنیم. صبح امروز و ساعت ۹ شب، هر دو ایستگاه دریافتی داده‌ها را به طور موفقیت‌آمیز دریافت کرده‌اند.
نقطه عطفی در صنعت فضایی
افشین، پرتاب موفقیت‌آمیز اولین ماهواره دانش‌بنیان بخش خصوصی به فضا را نقطه عطفی در توسعه صنعت فضایی کشور دانست و بیان کرد: این پروژه از سال ۱۳۹۸ در معاونت علمی کلید خورد و در سال ۱۴۰۰ با وزارت ارتباطات قراردادی به امضا رسید که براساس آن، داده‌های حاصل از این ماهواره‌ها خریداری شود. حدود ۵۰ درصد از هزینه‌های این خرید‌ها توسط وزارت ارتباطات و باقی‌مانده آن توسط معاونت علمی تامین شد.
وی با اعلام اینکه این موفقیت نتیجه همکاری و هماهنگی‌های گسترده داخلی و بین‌المللی است، افزود: همکاران ما از معاونت علمی هم‌اکنون در روسیه به سر می‌برند تا جزئیات پرتاب را پیگیری کنند.
افزایش شمار شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه فضایی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور به وضعیت فعلی شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فضایی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، ما حدود ۳۰ شرکت دانش‌بنیان در این حوزه داریم که از این تعداد، ۲۰ شرکت فعال هستند؛ یکی از دلایل عدم افزایش میزان شرکت‌های فعال در این حوزه به چالش‌های اقتصادی مرتبط با صنعت فضایی برمی‌گردد. ما امیدواریم که با این پرتاب موفق و حمایت‌های مجدد، اقتصاد این حوزه رونق بگیرد و بتوانیم در کوتاه مدت تعداد شرکت‌های فعال را به ۳۰، ۴۰ و حتی ۶۰ شرکت افزایش دهیم.
ورود بخش خصوصی، گامی به سوی تجاری‌سازی
وی در ادامه اظهارات خود، به سابقه ساخت ماهواره در دانشگاه‌ها اشاره و بیان کرد: در گذشته، ماهواره‌ها توسط دانشگاه‌ها ساخته می‌شدند، هرچند این امر به رسوخ علمی خوبی در دانشگاه‌ها کمک می‌کرد؛ اما نتایج آن به تجاری‌سازی منجر نمی‌شد.
افشین با تاکید بر اینکه، امروز، ورود بخش خصوصی به این حوزه را به عنوان اولین و مهم‌ترین گام تلقی می‌کنیم؛ ادامه داد: در گام بعد، تصمیم گرفتیم که فرآیند ساخت ماهواره‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم.
تسهیلات ۱۰۰۰ میلیارد تومانی برای پرواز دانش‌بنیان‌های حوزه فضایی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، گفت: در دوره جدید معاونت، صحبت‌هایی با سازمان فضایی داشتیم و به منظور تقویت این بخش، تسهیلاتی معادل یک هزار میلیارد تومان برای حوزه فضایی در نظر گرفته‌ایم؛ این اقدام می‌تواند به تحریک بیشتر بخش خصوصی کمک کند و امیدوارم به زودی خبری خوش مبنی بر افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه از ۳۰ به ۶۰ و حتی ۱۰۰ را به اطلاع شما برسانم، زیرا پتانسیل‌های بسیاری برای رشد و توسعه در صنعت فضایی وجود دارد.
اهمیت داده‌های فضایی و هزینه‌های گزاف خرید آنها
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور در ادامه بررسی تحولات جدید در صنعت فضایی کشور، نقش حیاتی داده‌های فضایی را در پیشرفت سایر علوم مورد تاکید قرار داد.
وی گفت: این یک مقدمه برای سایر علوم است؛ برای مثال، در حوزه‌های هوش مصنوعی، مدیریت انرژی، بحث‌های زیست‌محیطی و... داده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و این داده‌ها عمدتاً نیازمند ماهواره‌ها برای جمع‌آوری و ارسال هستند.
افشین افزود: باید به این نکته توجه کنیم که خرید داده‌های فضایی هزینه‌بر است. به طور تقریبی، عمر عملیاتی یک ماهواره در حدود سه سال است و هزینه خرید داده برای یک سال برابر با هزینه ساخت دو ماهواره است. به عبارتی؛ وقتی یک شرکت برای یک سال داده خریداری می‌کند، به نوعی می‌توان گفت که هزینه‌ای معادل ساخت دو ماهواره را پرداخت کرده است.
ایجاد کانون‌های رشد فناوری فضایی در هفت دانشگاه
وی بر اهمیت توجه به دانشگاه‌ها در توسعه فناوری فضایی و همکاری‌های مشترک تاکید کرد و گفت: ما نباید از ظرفیت‌های دانشگاه‌ها غافل شویم. به همین منظور، برنامه ویژه‌ای برای هفت دانشگاه برتر کشور در نظر گرفته‌ایم که دارای پتانسیل و زیرساخت‌های فضایی هستند.
به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، افشین که شب گذشته در گفتگو با بخش خبری ساعت ۲۱ شبکه خبر سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها به عنوان کانون‌هایی برای رشد تکنولوژی‌های جدید در حوزه فضایی در نظر گرفته شده‌اند؛ خاطرنشان کرد: این همکاری تحت قالب توافق‌نامه‌های سه‌جانبه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، دانشگاه و سازمان فضایی انجام خواهد شد.
توسعه فناوری فضایی، زنجیره‌ای متصل بین علم و صنعت
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور اضافه کرد: توسعه علم در دانشگاه‌ها و تجاری‌سازی آن در بخش خصوصی باید به عنوان یک زنجیره پیوسته دیده شود. ما به دنبال شکل‌دهی این زنجیره هستیم تا بتوانیم با همت و تلاش جوانان سرزمینمان به تحقق این هدف نائل شویم.
افشین، همچنین درپایان ابراز امیدواری کرد و گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود و عزم محکم جوانان، بتوانیم به دستاورد‌های ملموس و قابل توجهی در عرصه فناوری فضایی دست یابیم.
