مردی از جنس علم و اندیشه + فیلم

تاریخ انتشار : ۱۲ ارديبهشت ۱۳۹۰

مطهری حجم عظیمی از آثار را در زمینه های مختلف به‌ وجود آورد که برای علاقمندان و پژوهشگران منبع کم‌نظیری از مباحث اسلامی و اجتماعی را رقم زده است.

گرداب- "داستان راستان" اش حکایت مردان مرد روزگار و "حجاب" اش نقشه راهی برای زن دیروز، امروز و فردا.

"علی علیه السلام" در "جاذبه"اش دست یافتنی و در "دافعه" اش دوست داشتنی شد. مطهری عالمی از جنس حکمت، سیاست و اندیشه بود.

در قریه فریمان در نزدیکی مشهد متولد شد و در نوجوانی به حوزه علمیه این شهر و پس از چند سال به حوزه علمیه قم رفت. این دوران زمانی بود که رضا شاه بر حوزه های علمیه فشار وارد می کرد و تنها اندکی از فوت حاج شیخ عبد الکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم می گذشت.

مطهری مدت 15 سال را در قم و در محضر بزرگانی چون آیت العظمی بروجردی، امام خمینی و همچنین سید محمد حسین طباطبایی، فیلسوف عالیقدر جهان اسلام گذرانید.

مطهری به سال 1331 به تهران آمد و در مدرسه مروی به تحقیق مشغول شد و سه سال بعد به عنوان استاد دانشگاه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی آغاز به ‌کار کرد.

فعالیت های سیاسی مطهری به‌طور جدی با قیام 15 خرداد 1342 آغاز شد.

چند بار زندان و بازداشت در کارنامه فعالیت های وی ثبت شده است که اولین آن 15 خرداد 42 بود. مطهری در رهبری مذهبی هیئت های مؤتلفه اسلامی هم شرکت داشت.

وی در سال 1346 به اتفاق جمعی دیگر در تأسیس حسینیه ارشاد نقش مهمی بر عهده گرفت و پس از بروز مشکلاتی با دیگر اعضاء در مسجد الجواد، مسجد جاوید و ارک تهران به فعالیت های خود ادامه داد.

مطهری در شرایط به ثمر رسیدن نهضت اسلامی از معتمدین و مشاورین اصلی امام خمینی بود و از سوی ایشان در تشکیل شورای انقلاب عهده دار مسئولیت‌هایی شد.

وی سرانجام در سال 1358 از سوی گروه تروریستی فرقان که گرایشات افراطی ضد روحانی داشتند، ترور شد. مطهری تنها فرد از جمع افراد مطرح در این فصل است که با چنین سرانجامی روبه‌رو شد.

مطهری یکی از پرکارترین نویسندگان و عالمان مسئول دین در دوران معاصر است. مطهری از نگاه آثارش بیش از هر چیز یک متکلم یعنی مدافع عقاید دین با استفاده از عقل است. وی این دفاع کلامی را به حوزه های اجتماعی نیز گسترش داده و بررسی آثار وی بهترین بیانگر حساسیت های اجتماعی روحانیون و اندیشمندان شیعی در مذهب در عصر ما است.

مطهری در امر سازماندهی دین و مسئله اصلاح طلبی در داخل، روحانیت و مرجعیت فعال بود و یکی از نویسندگان کتاب "مرجعیت و روحانیت" (1340) پس از فوت بروجردی است.

وی همچنین سعی داشت که بر تبلیغات و نگرش هایی که جدایی اسلام و ایران را تشویق می کردند، با نگارش کتاب "خدمات متقابل اسلام و ایران" پاسخ دهد.

مطهری در دفاع از جنبه های اعتقادی - اجتماعی اسلام ابایی نداشت که در نقش مقاله نویس در مجله "زن روز" در دوران حکومت محمد رضا شاه ظاهر شود.

این مجله در میان اهل دین، چهره موجهی نداشت، ولی مطهری در این مجله به مسائل زنان پرداخت.

2 اثر مهم مطهری در امر حقوق زنان و چهره اجتماعی آنها "نظام حقوق زن در اسلام" و "مسئله حجاب" است.

مبارزه با الحاد و نفوذ اعتقادی مارکسیسم یکی دیگر از جنبه های کلامی مطهری را تشکیل می داد.

"علل گرایش به مادیگری" یک بررسی آسیب شناسانه از نفوذ مادی‌گری در جامعه ایران است. شرح و توضیحات وی بر مجلدات اصول فلسفه و روش رئالیسم از استادش یعنی علامه طباطبایی، بخشی دیگر از فعالیت‌های فلسفی - کلامی مطهری است. اثر یاد شده و همچنین "شرح بر منظومه" و آثاری از این دست، تلاشی ایضاح گرایانه در بعد فلسفی اندیشه اسلامی است. همچنین باید به تفسیر برخی از سور قرآن اشاره کرد.

در مجموع باید اذعان داشت که مطهری حجم عظیمی از آثار را در زمینه های مختلف به‌ وجود آورد که برای علاقمندان و پژوهشگران منبع کم‌نظیری از مباحث اسلامی و اجتماعی را رقم زده است.

مطهری در راستای احیای معرفت و اندیشه دینی به پیوند حوزه و دانشگاه توجه خاص داشت.

وی از جمله معدود روحانیون برجسته بود که با روشنفکران دانشگاهی مراوده داشت و سعی می کرد از این طریق، هم با عالم اندیشه از جمله اندیشه های برخاسته از غرب آشنایی بیشتری پیدا کند و هم با عمل خود نشان دهد کدام یک از اقشار و نیروها را مخاطب پیام و اندیشه خود قرار داده است.

این معلم بزرگوار می خواست به نسل جوان و دانشگاهی بگوید که ماهیت و جوهر دین و اسلام چیست و از سوی دیگر، به نوبه خود برای حوزه ها و روحانیون برداشت های علمی و آموزه های رایج در علوم انسانی - اجتماعی حرف و حدیث داشته باشد.

فیلم

برنا