گرداب- رئيس سازمان پدافند غيرعامل كل كشور در تبيين آخرين فعاليتهاي سازمان پدافند غيرعامل، درباره حوزه هاي فعاليت اين سازمان، آموزشهاي صورت گرفته در كشور، فعاليتهاي سايبري و الكترو مغناطيسي در پدافند غير عامل توضيح داد و این مسئله که تدابير امنيتي كار پدافند را براي نيروگاه هسته‌اي بوشهر انجام مي‌دهند را تشريح كرد.
دفاع غير عامل در واقع مجموع تمهيدات، اقدامات و طرحهايي است كه با استفاده از ابزار و شرايط حتی‌المقدور بدون نياز به نيروي انساني و به صورت خود‌اتكا انجام مي شود، چنين اقدامي از يك سو توان دفاعي مجموعه را در زمان بحران افزايش داده و از سوي ديگر پيامدهاي بحران را كاهش و امكان بازسازي مناطق آسيب‌ديده را با كمترين هزينه فراهم مي‌سازد. پس از پايان جنگ تحميلي كشور ما قدم هاي زيادي را براي بالا بردن سطح امنيت كشور در برابر تهديدات مختلف دشمنان برداشته است. به اين بهانه پاي صحبتهاي سرتیپ پاسدار "غلامرضا جلالی"، رئيس سازمان پدافند غير عامل كل كشور نشستيم و آخرين اطلاعات را در زمينه دستاوردهاي پدافند غير عامل در كشور پرس و جو كرديم.
با توجه به اينكه كشور ما تجربه هشت سال جنگ تحميلي را در كارنامه خود دارد سازمان پدافند غيرعامل كشور چه تدابيري را براي بالا بردن امنيت كشور و تأمين امنيت اماكن انديشيده است؟
پس از پايان جنگ ما شاهد يك چرخش اساسي در ماهيت تهديدات عليه كشور بوديم به صورتي كه اين تهديدها از شكل صرفا نظامي به تهديدات همه جانبه تغيير كرد؛ از سوي ديگر در دوران دفاع مقدس تهديدات عليرغم حمايت همه جانبه كشورهاي مختلف از رژيم بعث عراق، يك تهديد هم‌تراز به شمار مي‌رفت كه در اين وضعيت حدود 30 تا 40 درصد توان، صرف پدافند غيرعامل مي‌شود، اما پس از جنگ تهديدات به صورت غير هم‌تراز شد و طبيعي است كه حدود 70 و 80 درصد توان صرف پدافند غير عامل شود و تنها حدود 20 درصد به پدافند عامل اختصاص يابد.
امروزه علاوه بر حوزه نظامي ما شاهد فعال شدن تهديدات در حوزه‌هاي اقتصادي، جنگ نرم و سايبري هستيم و بر همين اساس سپر دفاعي ما هم در حوزه نظامي و عرصه‌هاي جديد تهديد قرار دارد.
در بخش نظامي توجه ويژه‌اي از سوي ارتش، سپاه و نيروي انتظامي به بحث پدافند غير عامل شده و در زيرساختهاي آفندي و پدافندي اهميت خاصي به تكنيكها و ظرفيتهاي پدافند غيرعامل داده شده است.
به عنوان مثال استقرار سيلوهاي موشكي در زير كوه كه اين امكان را مي دهد تا موشك از زير كوه به سمت هدف مورد نظر شليك شود و يا استفاده از پدافند غير عامل در بخش رادارها، استقرار نيروها و مواضع سد‌كننده از ديگر موارد در اين عرصه است.
البته در حوزه تهديدات غير‌نظامي كارهاي زيادي انجام شده اما هنوز كافي نيست. اگر اقدام صورت گرفته را با گذشته مقايسه كنيم هرچند كارهاي زيادي در حوزه پدافند غير عامل صورت گرفته اما اگر اين اقدامات را با سطح مطلوب آن مقايسه كنيم كارهاي انجام نشده زيادي در اين عرصه وجود دارد.
بفرماييد كه در عرصه جنگ سايبري چه پيشرفتهايي در بخش پدافند غيرعامل صورت گرفته است؟
اگر عمليات سايبري را به بخشهاي نفوذ، دسترسي به اطلاعات، دستكاري اطلاعات، جا‌به‌جايي اطلاعات، حذف اطلاعات، توقف اطلاعات، توقف كاركرد، تخريب اطلاعات و در نهايت به تخريب زيرساخت تقسيم بندي كنيم تا زماني كه فعاليتها وارد مرحله تخريب نشده مي‌توان از آن به عنوان امنيت فضاي تبادل اطلاعات نام برد و كارهايي در اين زمينه در حال انجام است، اما در بخش تخريب اطلاعات و تخريب زيرساختها كه از جمله آن مي‌توان به حمله ويروس استاكس نت اشاره كرد بايد از واژه جنگ استفاده كرد.
ابعاد مختلف جنگ سايبري بايد از سوی سطوح عالي كشور مانند شوراي عالي امنيت ملي، وزارت امور خارجه و ستاد كل نيروهاي مسلح مشخص شود كه آيا وارد كردن ويروس در سايتهاي هسته‌اي ما تجاوز به خاك دانسته مي‌شود يا حضور در فضاي مجازي تا ما با توجه به تعاريف صورت گرفته بتوانيم يك ستاد دفاعي استراتژيك در حوزه سايبري را طراحي كنيم. ما در برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه داريم كه 70 درصد خدمات دولت به مردم بايد به صورت الكترونيك ارائه شود و ما بايد بتوانيم زيرساختهاي امن اين خدمات را فراهم كنيم.
سردارجلالي! مي دانيم كه در پدافند غير عامل تنها ارگانهاي نظامي دخيل نيستند و به نوعي تمامي ارگانها و آحاد مردم در اين زمينه نقش ايفا مي‌كنند. چه كارهايي براي آموزش و بالا بردن سطح آگاهي جامعه در اين عرصه از سوي سازمان پدافند غيرعامل كشور انجام شده است؟
دقيقا حق با شماست. ما در اين زمينه فعاليت فرهنگ سازي و آموزش داشته‌ايم. در بخش فرهنگسازي با استفاده از راديو و تلويزيون، نشريات و كتب به توليد برنامه‌هاي مختلف و نشر مطالب پرداخته‌ايم كه از جمله آن مي‌توان به توليد 3000 ساعت برنامه راديويي در سال گذشته با كمك صداي جمهوري اسلامي و توليد 800 دقيقه برنامه تلويزيوني اشاره كرد كه در آن به تعريف مفاهيم پدافند غيرعامل در سطوح مختلف براي مردم پرداختيم.
حتي در اين زمينه شاهد همكاري خوب نشريات و سايتها بوديم كه با تعريف مفاهيم پدافند غير عامل به فرهنگسازي در اين زمينه مي‌پرداختند. بخش ديگر فعاليتهاي ما در اين عرصه در حوزه آموزش است كه به دو صورت طولي يعني در دانشگاه‌ها و عرضي يعني در ضمن خدمت انجام مي‌شود.
آموزش ضمن خدمت از سوي نيروي مقاومت بسيج و همچنين مربيان به دوميليون نفر با استفاده از جزوات، در حوزه پدافند غير عامل داده شده است و ما درصدد تداوم اين آموزش نيز هستيم.
بخش ديگر آموزش ما آموزش در مدارس است كه در هفته بسيج و هفته بسيج دانش آموزي در قالب آموزشهاي اجرايي در بحث مقابله با حوادث همه‌ساله انجام مي‌شود و در سال گذشته هزار مورد در سطح مدارس آموزش پدافند غير عامل داشتيم.
همچنين در اين زمينه به معلمان با كمك آموزش و پرورش آموزش داديم و كتابهايي ميان آنها توزيع شد و در پايان امتحاني از آنها گرفته شد و از اين طريق به حدود 400 هزار نفر از معلمان آموزشهاي لازم داده شد تا اين مفاهيم را به دانش آموزان نيز منتقل كنند.
از سوي ديگر با هماهنگي بخش تأليف كتب درسي آموزش و پرورش كتابي در بخش آموزشهاي نظامي در حوزه پدافند غيرعامل به كتب درسي دانش آموزان دختر در مقطع راهنمايي اضافه شد و در بخش پسران نيز يك فصل در رابطه با پدافند غير عامل به كتاب آمادگي دفاعي افزوده شد.
در بخش آموزشهاي عرضي كارهاي زيادي در سطوح مختلف انجام شده كه در اينجا مجال پرداختن به آن نيست.
آموزشهاي طولي چطور؟ در اين زمينه چه كارهايي انجام شده؟
در آموزشهاي طولي در دو مقطع كارشناسي ارشد و دكترا رشته پدافند غير عامل در قالب شش رشته تعريف شده كه 550 دانشجو در اين شش رشته در مقطع كارشناسي ارشد فارغ‌التحصيل يا درحال تحصيل هستند و در مقطع دكترا نيز امسال دومين دوره مديريت راهبردي پدافند غير عامل در دانشگاه دفاع ملي برگزار مي‌شود.
امروز كه گفته مي شود كشور ما در رديف كشورهاي هسته‌اي جهان قرار دارد، يكي از حوزه هاي مهم فعاليت پدافند غير عامل محافظت از سايتهاي هسته اي است، شما در اين باره چه اقدامي انجام داديد؟
در اين بخش ما با ايجاد استحكامات و استفاده از عوارض زمين كار را دنبال كرده‌ايم.
ساير حوزه‌ها نيز متناسب با شرايط و موقعيت خاص خودشان از اين روشها براي تأمين امنيتشان استفاده شده است. از آنجايي كه در نيروگاه‌ها كار تشعشع هسته‌اي اتفاق مي‌افتد و كار توليد انرژي در حرارت بالا انجام مي‌شود تدابير امنيتي اي كه براي خود نيروگاه استفاده مي‌شود كار پدافند را هم براي نيروگاه هسته‌اي بوشهر انجام مي‌دهد. به عنوان مثال گنبدي كه روي نيروگاه قرار دارد گنبد بتني بسيار محكمي است كه توان مقاومت در برابر برخورد يك هواپيماي بوئينگ 747 را دارد و ساير استحكامات آن نيز قوي و محكم است.
مي توانيد بگوييد در رابطه با حفظ و حراست از اطلاعات و حملات الكترومغناطيسي دشمن چه اقداماتي صورت گرفته؟
حوزه حفاظت از اطلاعات و الكترومغناطيس دو بخش مجزا از يكديگر است. ما در بخش حفاظت از اطلاعات اسناد را از حالت متمركز خارج كرده و آنها را به صورت پراكنده نگهداري مي‌كنيم و فضاهاي امني را براي نگهداري آنها پيش بيني كرده‌ايم، همچنين در فضاهاي مخفي از اين اسناد بك آپ گرفته شده و در مكانهاي امني نگهداري مي‌شوند تا اگر بخشي از اطلاعات از بين برود جايگزيني براي آن وجود داشته باشد.
و در بخش حملات الكترومغناطيسي؟
در بخش حملات الكترومغناطيسي هم با توجه به تحقيقات صورت گرفته در اين بخش راه‌حلها و چارچوبهاي مقاوم‌سازي تأسيسات الكترونيك مان در مقابل حملات الكترومغناطيسي را به دست آورده ايم و سال گذشته آيين‌نامه فني آن را به چاپ رسانديم و در يك سري از پروژه‌ها با استفاده از ظرفيتهاي فني‌اي كه وجود داشت، ايمن‌سازي در مقابل تهديدات الكترومغناطيسي انجام شد. در يك جمله مي‌توان گفت دانش، تجربه و تخصص امروز دانشمندان جوان ما مي‌تواند بر تهديدات الكترومغناطيسي كاملا غلبه كند.
منبع: باشگاه خبرنگاران