بسیاری از مسلمانان، آمریکا را یک تهدید نظامی و "جنگ علیه تروریسم" را "جنگ علیه اسلام" تلقی می‌کنند. بسیاری از مسلمانان از تلاش‌های آمریکا در برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطین بیزارند.
به گزارش گرداب، ژورنال امور بین‌الملل دانشگاه "جورج تاون" آمریکا در مقاله‌ای به قلم "جنیفر استفنسن" نوشت: اگر آمریکا در صدد مبارزه با روند ضدآمریکایی‌گرایی در جهان است باید سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی را به گونه‌ای به اجرا بگذارد که ارزش‌هایش را نه فقط در کلام بلکه در عمل نیز ارتقا دهد.
در شماره زمستان/بهار 2007 ژورنال امور بین‌الملل "جورج تاون"، "پاملا هاید اسمیت"، سفیر سابق آمریکا در جمهوری مولداوی، در مقاله‌ای با عنوان "مسیر دشوار بازگشت به قدرت نرم" استدلال می‌کند که آمریکا باید ابتکار و توجه بیشتری را معطوف دیپلماسی عمومی کند تا خطراتی را جبران کند که روند ضدآمریکایی‌گرایی در سراسر جهان ایجاد کرده و امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند.
اوج روند ضد آمریکایی‌گرایی در تاریخ آمریکا
اسمیت این مقاله را در زمان دولت "جورج بوش"، رئیس جمهور سابق آمریکا نوشته بود. در آن زمان، عواملی چون مخالفت با جنگ عراق، "جنگ علیه تروریسم" به رهبری آمریکا، رسوایی‌های سوء استفاده از زندانیان در زندان "ابوغریب" و زندان "گوانتانامو" و تصمیم آمریکا برای عدم تصویب "پروتکل کیوتو" موجب شده بود روند "ضد آمریکایی‌گرایی" به اوج خود در طول تاریخ برسد.
کاهش محبوبیت آمریکا در اروپای غربی در طول تاریخ
در واقع اسمیت خاطر نشان کرده بود بنا به مطالعه آماری که مرکز تحقیقاتی "پیو" در سال 2006 انجام داده بود میزان محبوبیت آمریکا در اروپای غربی به کمترین حد خود در طول تاریخ رسیده بود. نگرش‌های مثبت به آمریکا در کشورهای مسلمان از جمله ترکیه و اندونزی شدیداً افول کرده بود. به جز موافقت نسبی در آسیا، به نظر می‌رسید کشورهای بسیار اندکی در سراسر دنیا از تأثیر آمریکا در زمان دولت بوش خشنود باشند.
از زمان انتشار مقاله اسمیت در سال 2007 تغییرات بسیاری به وقوع پیوست. در سال 2008، باراک اوباما با خوش‌بینی برای شیوه جدیدی از رهبری آمریکا قدم در کاخ سفید گذاشت. مردم جهان امیدوار بودند سیاست‌های جدید اوباما شامل عقب‌نشینی سربازان آمریکایی از عراق و افغانستان و تعطیلی بازداشتگاه گوانتانامو باشد. همچنین، به جای توسل به زور به دیپلماسی اتکا کند و به طور کلی رویکردهای چندجانبه و تصمیمات همه‌جانبه را اتخاذ کند.
افزایش میزان محبوبیت آمریکا در اولین سال ریاست اوباما
اولین سال ریاست اوباما دستاوردهای چشمگیری را برای افزایش میزان محبوبیت آمریکا در سطح جهان به ارمغان آورد. طبق نتایج پروژه نظرسنجی جهانی مرکز "پیو"، بین سال‌های 2008 و 2009، میزان محبوبیت آمریکا به عنوان مثال در کشور آلمان از 31 به 64 درصد، در مصر از 22 به 27 درصد، در اندونزی از 37 به 63 درصد، در مکزیک از 47 به 69 درصد، در چین از 41 به 47 درصد و در نیجریه از 64 به 79 درصد رسید.
وجهه اولیه و زیبای باراک اوباما در کشورش در حال رنگ باختن است
وجهه اولیه و زیبای باراک اوباما در کشورش در حال رنگ باختن است و با وجود روند آهسته بهبود وضعیت اقتصادی، ناکارآمدی کنگره و وعده‌های محقق نشده انتخاباتی، امید جای خود را به ناامیدی می‌دهد. میزان محبوبیت رئیس‌جمهور در کشورش به 43 درصد کاهش یافته است و این رقم حتی از درصد محبوبیت "جیمی کارتر" در سال 1979، یعنی پیش از شکست وی در دور دوم انتخابات نیز کم‌تر است.
کاهش محبوبیت آمریکا در کشورهای مسلمان
این در حالی است که چالش در زمینه تسخیر قلب‌ها و اذهان مناطق خاصی از دنیا همچنان باقی مانده است. مطالعه انجام‌شده از سوی مرکز پژوهشی "پیو" در سال 2011 حاکی از آن بود که کشورهای مصر، فلسطین، اردن، پاکستان و ترکیه کمترین میزان نگرش مثبت به آمریکا را داشته‌اند. میزان محبوبیت آمریکا در پاکستان از 13 درصد در سال 2009، به 8 درصد در سال 2010 و 12 درصد در سال 2011 کاهش یافت. تنها کشورهای مسلمانی که آمریکا در آنها از بیشترین میزان محبوبیت برخوردار بود، نیجریه و اندونزی بودند که اوباما دوران کودکی خود را در آنها سپری کرده بود.
جنگ علیه تروریسم، جنگ علیه اسلام
نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که بسیاری از مسلمانان، آمریکا را یک تهدید نظامی و "جنگ علیه تروریسم" را "جنگ علیه اسلام" تلقی می‌کنند. بسیاری از مسلمانان از تلاش‌های آمریکا در برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطین بیزارند و معتقدند که آمریکا در ارتقای سطح دموکراسی در این منطقه جدی نیست. حتی "انقلاب اعراب" نیز وجهه آمریکا را در جهان اسلام بهبود نبخشیده است.
واکنش دولت اوباما نسبت به تظاهرات میدان "التحریر"
واکنش کند و سست دولت اوباما نسبت به تظاهرات میدان "التحریر" مصر موجب شد آمریکا فرصت ارزشمندی را برای ابراز حمایت خود و ارزش‌های مشترکش با مردم مصر از دست بدهد. مردمی که برای آزادی و دموکراسی می‌جنگیدند و تلاششان از آنچه انقلابیون آمریکایی در سال 1776 انجام داده بودند نیز بیشتر بود.
ارزش‌ها نه در کلام بلکه در عمل
به اعتقاد اسمیت، قانون طلایی دیپلماسی عمومی می‌گوید آنچه اهمیت دارد این نیست که چه می‌گویید. بلکه این است که در عمل چه کار می‌کنید. اگر آمریکا در صدد مبارزه با روند "ضدآمریکایی‌گرایی" در جهان است باید سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی را به گونه‌ای به اجرا بگذارد که ارزش‌هایش را نه فقط در کلام بلکه در عمل نیز ارتقا دهد.
نتیجه ادغام ارزش‌ها با سیاست آمریکا
جهان اسلام تشنه دموکراسی است. آمریکا آنقدر ذکاوت دارد که تعهدات خود را به اصول دموکراتیکش نشان دهد و این کار را با حمایت از آزادی بیان، عدم سانسور در رسانه‌ها و تنوع دیدگاه‌ها در برنامه‌های رادیویی، ماهواره‌ای و اینترنتی در جهان عرب انجام می‌دهد. همچنین می‌تواند با مبارزه با تبعیض‌نژادی مسلمانان در کشورشان به این هدف خود نائل آید؛ به این ترتیب که اجازه دهد دموکراسی به صورت طبیعی رخ دهد و نه با تلاش‌های آمریکا برای ساخت یک کشور. راه دیگر نشان دادن تعهداتش به اصول دموکراتیک این است که عقاید مسلمانان را در هنگام تصمیم‌گیری درباره سیاست خارجی‌اش مدنظر قرار دهد.
کلام می‌تواند قدرتمند باشد اما امید حاصل از کلام به سرعت رنگ می‌بازد. تنها زمانی که سیاست آمریکا با ارزش‌هایش ادغام شود، سیاست خارجی‌اش در جهان اسلام درست به نظر خواهد رسید.
منبع: فارس