گرداب- ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا از تهدیدات جهانی به وسیله "جیمز کلاپر" رئیس اطلاعات ملی آمریکا در تاریخ 16 فوریه 2012 برای تحویل به کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا آماده شد و به طور مشروح به عوامل دولتی و غیر دولتی، تحولات سیاسی، اقتصادی و نظامی و گرایشات فراملی پرداخته که همه آن ها بر چشم انداز راهبردی و تاکتیکی آمریکا اثر گذار است.
جیمز کلاپر معتقد است که گرچه مبارزه با تروریسم، منع توسعه سلاحهای هستهای، امنیت سایبری و ضد اطلاعات رویکرد اجتناب ناپذیر نگرانیهای امنیتی این کشور است، اما این امکان وجود ندارد که از نظر اهمیت در دراز مدت به مجزا کردن تهدیدات متعدد و بالقوه برای امنیت ملی آمریکا پرداخت.
آمریکا اکنون دیگر با یک تهدید بزرگ به مانند دوران جنگ سرد رو به رو نیست، بلکه چندگانگی و ارتباط تهدیدات بالقوه و بازیگران پشت پرده آن ها بزرگترین چالش آمریکا محسوب میشود. به واقع حتی چهار مقوله فوق الذکر هم به یکدیگر مرتبط هستند که این نشانی از تغییر سریع جو بین المللی ناشی از خیزش قدرتهای جدید، پراکندگی فوری قدرت به سمت بازیگران غیر دولتی و دسترسی هر چه بیشتر اشخاص و گروههای کوچک به فناوریهای مرگبار است.جامعه اطلاعاتی آمریکا اعتقاد دارد که وظیفهاش همکاری به عنوان یک تیم یک پارچه برای درک و تسلط بر این پیچیدگی است. این جامعه با تامین اطلاعات راهبردی و تاکتیکی بهتر، میتواند شراکت موثرتری را با مقامات دولتی آمریکا در داخل و خارج از این کشور برای حفاظت از منافع ملی حیاتی ایالات متحده ایفا کند.
تروریسمدو تا سه سال آینده مرحله گذار حساسی برای تهدید تروریستی علیه آمریکا به ویژه از سوی القاعده و گروههای دارای عقاید مشابه با آن است که اغلب به آن "جنبش جهادی جهانی" گفته میشود. ما در این دوره انتظار داریم رهبری جنبش بیش از پیش مرکزیت گرایی خود را رها کند، به طوری که هسته القاعده گروه مستقر در پاکستان که سابقا تحت رهبری "اسامه بن لادن" بود، اهمیت عملیاتی خود را از دست دهد. گروههای وابسته به القاعده در منطقه مشغول برنامه ریزی و تلاش برای حملات تروریستی شوند. آرای مختلف موجب الهام گیری این جنبش شده و مباحثات داخلی داغی درباره دستور کارهای محلی به جای اقدامات جهانی در بگیرد.
ارزیابی ما این است که با تداوم مقابله محکم ضد تروریستی (CT) و همکاری گسترده با هم پیمانان و شرکای مان بخت بهتری نسبت به گذشته وجود دارد که این مرکزیت زدایی منجر به چند پارگی جنبش ظرف چند سال آینده شود.با این چند پارگی، هسته القاعده احتمالا فقط اهمیت نمادین برای جنبش خواهد یافت و به این ترتیب گروههای منطقهای و تا حد کمتر سلولهای کوچک و اشخاص، دستور کار جهاد جهانی را درون و خارج از ایالات متحده به پیش خواهند برد.
حین و پس از این گذار، جنبش همچنان نیروی خطرناک فراملی، بدون توجه به وضعیت هسته القاعده و همپیمانانش خواهد بود. گروههای تروریستی و اشخاص دارای سمپاتی نسبت به جنبش جهادی دسترسی به نیروگیری تامین مالی، تسلیحات و مواد منفجره و مامن های لازم برای انجام عملیات خواهند داشت.
چالش کلیدی برای غرب حین این گذار انجام عملیات ضد تروریستی خصمانه در حالی خواهد بود که دستور کار جهانی ضد غربی را تشدید نکرده و جبهههای جدید در این جنبش را منزوی سازد.
تهدیدهای CBRNارزیابی ما این است که حمله گسترده گروههای تروریستی خارج با استفاده از تسلیحات شیمیایی، بیولوژیکی رادیولوژیکی یا هستهای CBRN با ایالات متحده در سال آینده بعید است، زیرا فشار ضد تروریستی شدیدی در این زمینه وجود دارد.با این حال، با توجه به ماهیت برنامههای CBRN اشاعه اطلاعات فنی در این خصوص، نیاز به زیر ساختهای حداقلی برای برخی تلاشهای حداقلی برای برخی تلاشها در زمینه CBRN جامعه اطلاعاتی همچنان درباره تهدید CBRN حساس است.
گرچه ارزیابی ما این است که حمله گسترده با استفاده از این تسلیحات بعید است، اما نگران حمله محدود CBR به ایالات متحده یا علیه منافع مان در خارج از کشور در سال آینده هستیم، زیرا برخی گروههای خارجی همچون القاعده در شبه جزیره عربی AQAP تمایل خود را به در اختیارگیری چنین ظرفیتی اعلام کردهاند.
زوال هسته القاعدهبا توجه به مرگ اسامه بن لادن، جنبش جهادی جهانی شمایل رهبری الهام بخش را از دست داد.
ارزیابی ما این است که "ایمن الظواهری"، رهبر جدید القاعده سوگیری راهبردی القاعده را تغییر نخواهد داد، اما بیشتر اعضای القاعده سبک رهبری الظواهری را نسبت به وجهه بن لادن به عنوان مردی مقدس و جنگجو کمتر میپسندند و احترامی را که به بن لادن میگذاشتند، برای او قایل نخواهند شد.
مرگ یا بازداشت چهرههای برجسته القاعده از زمان مرگ بن لادن موجب تقلیل لایه افسران ارشد نزدیک به ظواهری شده است. این خسارت همراه با فهرست بلند بلای خسارتهای ناشی از عملیات ضد تروریستی که از سال 2008 تشدید شده، ما را به این ارزیابی میرساند که توان هسته القاعده برای اجرای کارکردهای متنوع به شدت کاهش یافته است.
قضاوت ما این است که خسارتهای القاعده به حدی قابل توجه و فضای عملیاتیاش به حدی محدود است که حتی اگر گروه جدیدی از رهبران پدیدار شوند، باز هم در یکپارچه سازی این سازمان و تلافی خسارتهای رو به افزایش آن دچار مشکل خواهند بود.
قضاوت ما این است که القاعده با توجه به زوال ظرفیتهایش به شکل فزاینده دنبال برنامههای کوچکتر و سادهتر به منظور نمایش دادن ارتباط خود با جهاد جهانی خواهد بود.
با حفظ فشار عملیات ضد تروریستی، ما پیش بینی میکنیم که هسته القاعده متحمل زوال مداوم، از دست دادن همبستگی و کاهش نفوذ در سال آینده خواهد بود.منبع:
فارس