حضور مشاور و كارمند بخش برنامه‌ريزی سياسي وزارت خارجه آمريكا به عنوان مامورين آمريكا در سمت‌های اجرايی گوگل پس از اشميت نشان‌دهنده اهميت شبكه‌های اجتماعی در فضای مجازی است.
گرداب- در ابتدای سال 2000 کمیته صلح جاری آمریکا، در طرح "دلتا"، راهبردهای اصلی خود را با تأکید بر سیاست مهار دوگانه، نبرد رسانه‌ای و ساماندهی نافرمانی مدنی متمرکز کرده بود که در راهبرد نبرد رسانه‌ای پروژه دلتا، به گسترش رسانه هاي ديداري و شنيداري و توليد پيام و ارسال آن از طريق ارتباطات نوين براي مخاطب ایرانی توجه ویژه شد. بعد از این طرح بود که ده‌ها ایستگاه رادیویي و شبکه ماهواره‌ای فارسی زبان به شبکه‌های قبلی اضافه شد. با گسترش، تقویت و نوآوری در رسانه‌های نوین از جمله اینترنت، تلفن همراه، ماهواره‌ها، بازی رایانه‌ای، ظرفیت رسانه‌ای و فعالیت نرم نظام سلطه نیز افزایش پیدا کرد. از سویي فعالیت مخالفین، معترضین و معاندین در داخل کشور نیز تشدید شد و در طی یک دوره 8 ساله (1376 تا 1384) زیرساخت‌های فکری، رفتاری کشور و بالطبع مخاطبین تغییر یافته و روند تولید، دریافت و ارسال پیام مورد توجه غربی‌ها قرار گرفت. نمونه اقدامات و اعلام نظرها مبین رویکرد غرب به فضای مجازی در موضوع انقلاب اسلامی به شمار می رود.
"هدف كلي از اين مطالعات اوليه (نقشه برداري عرصه مجازي ايران؛ سياست و فرهنگ در وبلاگستان فارسي)، ارائه توصيفي روايي از پديده هاي حاكم و فن آوري هاي مورد استفاده در هر كدام از اين موارد است، تا از آن طريق نتايج اوليه اي را پيرامون اثرات عملي فن آوري بر پديده ها و فرآيند هاي دموكراتيك به دست دهد."1
"جوزف نای" در کتاب "قدرت نرم؛ ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل" خود که در سال 2004 به رشته تحریر درآورده در خصوص استفاده از اینترنت و مصادیق آن چنین می‌نویسد: یک روش جالب برای استفاده از اینترنت در جهت به کارگیری قدرت برخی را می‌توان در سیاست‌های اجتماعات پراکنده 2 پیدا کرد.
"دیوید بولیر"، متخصص تحلیل اثر فناوری‌های دیجیتالی می‌گوید: «اینترنت برای چنین مردمی یک موهبت الهی است، زیرا شمار زیادی از مردمی که از لحاظ جغرافیایی در انزوا به سر می‌برند را قادر می‌سازد تا در قالب اجتماعات مجازی سازماندهی شوند.»
اینترنت برای این مردم راهکارهایی را برای بازگشت به سرزمین خود ارائه می‌کند. تماس‌های اینترنتی بین شهروندان داخل کشورها و اهالی ساکن در کشورهای خارجی، شکل‌گیری اعترضات در پکن علیه شورش‌های ضد چینی که در سال 1998 در اندونزی اتفاق افتاد را آسان کرد. (ناي،1387،ص171)
"نیکلاس جی کال" در مقاله خود تحت عنوان "دیپلماسی عمومی؛ درس‌هایی از گذشته" که در کتاب دیپلماسی عمومی ترجمه و چاپ شده است در خصوص دیپلماسی عمومی جدید در خصوص اینترنت چنین می‌نویسد: مکانیزم‌های استفاده شده به وسیله بازیگران بین‌الملل برای برقراری ارتباط با عموم در کشورهای خارجی، به سمت فناوری‌های جدید و جهانی حرکت کرده است. (به ویژه اینترنت) (جي كال، 1387ص 14)
"سوزان بی اسپين" و "لیزا مگز" در مقاله دیپلماسی عمومی عنوان می کنند که مروری بر توصیه‌های گذشته در خصوص افزایش استفاده از فن‌آوری و ضعف‌های فن‌آوری اطلاعات و بهره‌گیری مناسب از فن‌آوری جدید برای اجرای دیپلماسی، توجه به گزارش دانشکده ملی جنگ به توصیه وزارت خارجه در چگونگی استفاده از قابلیت‌ها و پتانسیل اینترنت در اجرای دیپلماسی تأکید کرده است. (همان، ص 172)
نظريه پردازان غربي در كنار طرح ديپلماسي عمومي و استفاده از اينترنت در اين ديپلماسي، نوع ديگر از آن را تحت عنوان ديپلماسي ديجيتال مطرح كرده اند و نقش وزير خارجه آمريكا (هيلاري كلينتون) در شكل دادن به ديپلماسي جديد را انكار ناپذير مي دانند. "الك راس" از مشاورين وزارت امور خارجه از هيلاري كلينتون به عنوان مادر خوانده اين سبك از سياست نوين نام مي برد. ( جسي ليختن اشتاين،2010)
با توجه به اهميت و استفاده از ديگر ديپلماسي ها، آنچه در قرن بيست و يكم در حال رشد است، ديپلماسي توئيتري است. ميهماني ويژه هيلاري كلينتون براي ده شخصيت عرصه تكنولوژي رسانه هاي اجتماعي از جمله "اريك اشميت"، مدير ارشد گوگل، "جك درسي"، بنيانگذار و رئيس توئيتر، "جيمز برهارد"، از شركت موبايل آلورد، "شروين پيشه ور" از شركت SGN توليدكننده بازي هاي موبايل، "جيسون ليبمن"، از شركت هاوكست، "تيفاني شلين"، بنيانگذار وبي اواردز و "اندر راسيج" از مجمع دموكراسي شخصي نشان از اهميت اين عرصه داشته كه چنين شامي بر پا مي شود و در انتها هيلاري كلينتون از حاضرين مي خواهد با او همكاري کنند. اين جلسه در ژانويه 2010 در وزارت خارجه آمريكا برگزار شد. (جسي ليختن اشتاين،2010)
حضور الك راس مشاور وزارت خارجه و "جرد كوهن" كارمند بخش برنامه ريزي سياسي وزارت خارجه آمريكا، به عنوان مامورين وزارت خارجه آمريكا در سمت هاي اجرايي گوگل پس از اشميت نشان دهنده اهميت شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي است. اين دو تن بعد از مدتي در "يوتيوب" حضور يافته و به تشريح قدرت سياسي از جمله ويدئوهاي ويروسي (ويدئوهايي كه مثل ويروس منتشر مي شوند) پرداختند. بهره گيري از اين شيوه ها در انتخابات سرالئون و مونته نگرو استفاده شده بود. همچنين اتفاق ملداوي به انقلاب توئيتري شهرت دارد. (همان)
"آن ماري سلوتر" مدير كاركنان بخش برنامه ريزي سياسي وزارت امور خارجه ايالات متحده تصريح مي كند: «رويكرد ديپلماسي ديجيتالي و پيوند ميان وزارت خارجه و دنياي ارتباطات اينترنتي تازه در اول راه است و هنوز مشكلات زيادي در اين مسير وجود دارد كه بايد حل شود.» (همان)
اين بهره گيري در انتخابات ايران با به كارگيري تكنولوژي ارتباطي در سازماندهي تحركات اجتماعي به فاز اجرا گذاشته شد. "كوهن"، مشاور وزارت خارجه آمریکا در بازدید از يوتيوب، ويدئوي مرگ آقاسلطان را روشن ترين نمونه ويدئوهاي ويروسي دانست و تصريح كرد كه يوتيوب از هر سيستم اطلاعاتي ديگري كارايي بيشتري دارد چرا كه كاربران ايراني خود ويدئوهاي آن را توليد مي كنند. (همان)
آنچه روشن است، اينكه غربي ها بيشترين اطلاعات و محتواي اخبار و عمليات رواني خود از ايران را از طريق فضاي مجازي در اغتشاشات و حوادث هشت ماهه بعد از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري به دست آورده و بازپروري و توليد مجدد کرده و به خورد مخاطبان جهاني و ايراني مي دادند، انتشار اولين پيام "ميرحسين موسوي" 3 روز بعد از انتخابات در توئيتر، توجه مسئولين سيا و وزارت خارجه آمريكا را به اهميت اين شبكه اجتماعي جلب کرد.
در خصوص اهميت اينترنت و استفاده از آن از سوی غرب گزارش آكادمي بين المللي هنرهاي ديجيتالي قابل تامل است. اين آكادمي با ارائه ليستي، از 10 رخداد اينترنتي قرن 21 نام برده كه انتخابات رياست جمهوري در ايران يكي از آن 10 مورد است. اين گزارش رخداد اينترنتي در انتخابات ايران را چنين بيان كرده است: اعتراضات پس از انتخابات رياست جمهوري ايران در سال 2009، كه در آن معترضان به نتايج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندي از رسانه با ارتباطات اينترنتي و استفاده از شبكه هاي ارتباط اينترنتي همچون "فيس بوك" و توئيتر، براي تظاهرات اعتراضي خود هماهنگي كرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله كنند. (آكادمي بين الملي هنرهاي ديجیتال)
از ديگر تاكيدات صاحب نظران آمريكايي براي استفاده و توجه به كاركرد اينترنت به ويژه در ايران، مي توان به گزينه هاي استراتژي جديد آمريكا در قبال ايران، تحت عنوان "كدام راه به سمت ايران؟" كه در نوامبر سال 2009 به وسیله شش تن از استراتژيست هاي وابسته به "انستيتوی بروكينگز" تهيه و به "اوباما" ارائه شده رجوع كرد. در بخش سوم اين متن با عنوان فرو ريختن تهران در فصل ششم تحت عنوان انقلاب مخملي، "ريموند تانتر" از كميته سياست ايران مي گويد: ما بايد از دانشجويان و ساير گروه ها، براي انقلاب مخملي حمايت غير علني كنيم. آنان به پول، فكس، اينترنت و حمايت نياز دارند. (تانتر، 2009، سابان)
پيامدهاي فضاي مجازي
در حال حاضر، فضاي مجازي و بزرگراه هاي اطلاعاتي، در ابعاد عمومی و سیستمی، فردی و اجتماعی در دسترس همگان است و به رغم آن، از دید برخی، اين باور كه دسترسي بيشتر و سريع تر به اطلاعات، به اشكال مختلفي مي تواند به حل مشكلات كمك كند، باوري نادرست است. خلق فضاي تکنولوژي نوين سبب شده تا انسان‌ها روز به روز از يکديگر فاصله بگيرند و خود را همنشين ابزار مجازي سازند. کاهش ارتباطات کلامي و وابستگي به ابزار نوين تکنولوژيکي و در رأس آن فضاي مجازي اينترنت، چيزي جز جدايي عاطفي و ارتباطي انسان‌ها و تجربه زندگي با همراهان مجازي را در پي نخواهد داشت.
در طي چند دهه گذشته، بشر خود را مشغول يافتن راه‌هايي جديد براي برقراري ارتباط با ديگران کرده است. تلفن‌هاي همراه، کامپيوترهاي شخصي، پيامک، پست الکترونيکي و اينترنت سبب شده حداقل تا بيست و پنج درصد جمعيت بشر در ارتباطي سريع با يکديگر باشند. در اين دوره زماني، نظام عصبي گونه بشر، به نحوي با نمادهاي الکترونيکي درگير شده است و به نحوي اين ارتباط الکترونيکي جايگزين گفتار کلامي شده است. بر پايه مطالعه "بنياد کايزر"، کودکان آمريکايي در حال حاضر روزانه شش و نيم ساعت به تماشاي تلويزيون، اينترنت و بازي‌هاي ويدئويي و ديگر رسانه‌هاي الکترونيکي مشغولند. بر پايه مطالعات موجود، اکثر کودکان، اين زمان را در تنهايي سپري مي‌کنند. به عنوان نمونه، کودکان هفت تا يازده سال، زمان تماشاي تلويزيون را تنها سپري مي‌کنند و اين رقم در مورد کودکان دو تا هفت سال، بيش از هشتاد و يک درصد است. همین وضعیت کم و بیش به دیگر کشورها نیز سرایت کرده و کشور ما هم از این امر مستثنی نیست.
اما پیامدهای فضای مجازی را از بعد دیگری نیز می توان بررسی کرد و آن بعد فرصت و تهدید برای انقلاب اسلامی و مردم خداجوی ایران اسلامی است. در اهمیت این موضوع و توجه به پیامدهای آن، فرمان تشکیل شورای عالی فضای مجازی و به دنبال آن ایجاد مركزی به نام مركز ملی فضای مجازی كشور از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی قابل ذکر است.
در بخشی از حکم صادره این گونه قید و تاکید شده است: گسترش فزاينده فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی به ويژه شبكه جهانی اينترنت و آثار چشمگير آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی و لزوم سرمايه‌گذاری وسيع و هدفمند در جهت بهره‌گيری حداكثری از فرصت‌های ناشی از آن در جهت پيشرفت همه جانبه كشور و ارائه خدمات گسترده و مفيد به اقشار گوناگون مردم و همچنين ضرورت برنامه‌ريزی و هماهنگی مستمر به منظور صيانت از آسيب‌های ناشی از آن اقتضا می كند كه نقطه كانونی متمركزی برای سياستگذاری، تصميم‌گيری و هماهنگی در فضای مجازی كشور به وجود آيد. به اين مناسبت شورای عالی فضای مجازی كشور با اختيارات كافی به رياستِ رئيس جمهور تشكيل می گردد و لازم است به كليه مصوبات آن ترتيب اثر قانونی داده شود.
محصولات فضاي مجازي
محصولات توليدشده در فضاي مجازي بسيار وسيع، متنوع و فراوان است كه از بازي هاي رايانه اي گرفته تا فيلم، تصوير، عكس، فلش، انيميشن، صدا، موسيقي، مكتوبات و در يك جمله كليه محصولات ديداري، شنيداري، نوشتاري، تجسمي و نمايشي به وسيله يك ارتباط بی سیم یا با سیم به صورت ارتباط مستقیم و یا غیر مسقیم به وسیله يك دستگاه رايانه یا تلفن همراه قابل دسترسي و بهره برداري است. در ميان محصولات فرهنگي كه وسيله اي براي توجيه اين اقدامات شده است، بازي هاي رايانه اي از اهميت ويژه اي برخوردارند هر چند كه بسياري از بازيها از روي فيلمهاي معروف و پر فروش هاليوود ساخته مي شود. به عنوان مثال در سال 1380 صنعت بزرگ هاليوود حدود 5 ميليارد سود داشته ولي در همين زمان شركتهاي بازي های رايانه اي در آمريكا بيش از 30 ميليلارد دلار سود داشته اند. سمت و سوی این بازيها كه در مورد جنگ جهاني دوم و شكست نازيها، بازیهایی علیه جهان اسلام، انقلاب اسلامی، ایران، سپاه پاسداران و... ساخته شده بسيار هستند.
اينترنت و كاركردهاي آن
در استفاده از فضای مجازی به ویژه اینترنت می توان به جنگ سخت و فضاي مجازي در گذشته نه چندان دور اشاره کرد. بر اساس گزارشي كه راديو آمريكا مخابره كرده، وزارت دفاع آمريكا (پنتاگون) قصد دارد سيستم هاي تسليحاتي و نظاميان را در شبكه اي ادغام كند كه اصطلاحا " NCF" يا جنگ مبتني بر شبكه ناميده مي شود. از نوامبر سال 2002، خلبانان نيروي هوايي آمريكا به آخرين نسخه از يك بازي ويدئويي دست يافتند. آنها مي توانند از طريق هر كامپيوتر معمولي pc) personal Comouter) كه داراي يك كاوشگر اينترنتي و يك نرم افزار ويژه نظامي باشد به شبكه وصل شوند و هواپيماهاي شناسايي (بدون سرنشين) را به طرف هدف، راهنمايي كرده و يا تقاضاي حمله هوايي كنند. آنها حتي از طريق يك كامپيوتر دستي يا لپ تاپ (laptap) متصل به اينترنت مي توانند مسير پرواز را طراحي كنند.14
استفاده از جنگ مبتني بر شبكه، مشكلاتي نيز به همراه دارد. طرفداران NCF به عنوان بهترين دليل براي روي آوردن به جنگ شبكه اي، از جنگ افغانستان (حمله آمريكا به افغانستان پس از 11 سپتامبر) نمونه مي آورند.15
پروتكل ارتباطي TCP-IP شاهرگ اصلي اينترنت به شمار مي رود كه به كامپيوترهاي مختلف با سيستم هاي عامل مختلف اين اجازه و امكان را مي دهد تا با يكديگر گفتگو و تبادل اطلاعات كنند.16 از دیگر کارکردهای نظامی، مانور مجازي (Cyber Manoeuvre) است که بر اساس قراردادي بين آمريكا و قطر امضا شد. مقامات قطر با تكميل و بازسازي يك پايگاه هوايي متعلق به آمريكا در اين كشور موافقت كردند. اين پايگاه داراي بلندترين باند پرواز در خاورميانه به طول 5 كيلومتر است.
تجهيزات اين پايگاه با آخرين فناوري هاي الكترونيكي و صنعتي تكميل خواهد شد و در آن از سيستم هاي رايانه اي بسيار قوي استفاده مي شود... "رامسفلد"، وزیر دفاع سابق آمریکا از پايگاه ويژه نيروهاي آمريكا در قطر با فرماندهان عملياتي آمريكا در بحرين و عربستان گفت و گوي ويدئويي داشت و طرح هاي نظامي براي حمله به عراق را كه به صورت بازي هاي ويدئويي و اينترنتي طراحي شده بود ، مورد بازديد قرار داد.17 در بحث استراتژي رخنه رايانه اي دولت آمريكا ماه ها پيش از شروع جنگ عليه عراق، در راستاي جنگ اطلاعاتي و عمليات رواني خود عليه اين كشور، استراتژي معيني را تحت عنوان "استراتژي رخنه و ايجاد اختلال در سيستم هاي رايانه اي دشمن" تصويب كرده بود. براساس اين استراتژي، ماه ها و هفته ها پيش از شروع جنگ، بايد سيستم هاي ارتباطي رايانه اي عراق شناسايي مي شد و عمليات لازم براي نفوذ و ايجاد اختلال در عملكرد آنها صورت مي گرفت. پيش از شروع جنگ، براي ژنرال هاي عراقي نامه هايي الكترونيكي كه در آن آمده است كه تو را شخصا مي شناسيم، ارسال و از آنها خواسته شد تا با ارسال علائم نوري در طول جنگ، محل اختفاي سلاح هاي كشتار جمعي را مشخص كنند.
آمريكا به شدت به سيستم هاي رايانه اي وابسته است. در پي حملات تروريستي 11 سپتامبر عليه اين كشور، دولت آمريكا "تدابير امنيتي در اينترنت" (Security Policies in Intrenet)را تشديد كرد.18
"تروريسم رايانه اي" (Cyber Terrorism) نیز پدیده دیگری است که همزمان با ایجاد و در دسترس قرار گرفتن اینترنت به وجود آمد. تروريسم رايانه اي واژه جديدي است كه به ادبيات سياسي جهان وارد شده است. اين نوع عمليات تروريستي به هرگونه اقدامات خرابكارانه اي اطلاق مي شود كه نفوذگران و اخلالگران رايانه اي عليه شبكه هاي رايانه اي و اينترنتي يك كشور انجام مي دهند. اكنون شبكه اينترنت، بستر و وسيله مناسبي جهت نفوذ اخلالگران به شبكه ها شده است.19
یكي از شگردهاي اخلالگران رايانه اي، خودداري از ارائه خدمات (Denial of Services) است. در اين شيوه دستگاه مورد هدف، آنقدر با نامه هاي الكترونيك بمباران مي شود كه عملا، توانايي خود را از دست داده و توان رايانه اي خود را براي ارائه خدمات از دست مي دهد؛ اتفاقي كه در طول جنگ بالكان براي پايگاه هاي رايانه اي سازمان ناتو افتاد و آنقدر از سوی نامه هاي الكترونيك مخالفان جنگ، بمباران شد كه عملا از كار افتاد. 20
دولت ها و شركت ها سعي مي كنند تا هرچه بيشتر شبكه هاي رايانه اي را تحت نفوذ و كنترل خود درآورند. شبكه اينترنت هم به محيطي مناسب براي تروريست هاي رايانه اي، فعالان سياسي (Political Activities) و نفوذگران اينترنتي (Hackers) و حتي خود دولت ها تبديل شده است. Activities (نامي كه به نفوذگران رايانه اي داراي گرايش سياسي و اجتماعي اطلاق مي شود) شبكه رايانه اي ايالات متحده و شبكه هايي را كه از سوی اداره فدرال بازرسي ارتش اداره مي شوند، تخريب كردند.21 Hack به زبان ساده و شايد عاميانه ترين تعبير آن دزديده شدن كلمه عبور يك سيستم و يا account است. به طور كلي نفوذ به هر سيستم امنيتي كامپيوتري را hack مي گويند. Hacker شخصي باهوش، فرصت طلب و داراي معلومات است. رايج ترين روش، ساده ترين روش است. يكي از متداول ترين روش هاي هك كردن، حدس زدن password است.
همچنين وجود سايت هاي اختصاصي اين گروه ها بر روي اينترنت به آنها كمك مي كند تا پيام ها، دستورالعمل ها و ريزبرنامه هاي فعاليت هايشان را به اعضا بدهند و براي اينكه شناخته نشوند و پايگاه هايشان به وسیله ماموران امنيتي كشف نشود، آدرس هاي اينترنتي خود را به سرعت تعويض مي كنند و اصولا آدرس هاي اينترنتي واقعي ندارند.22 از دیگر کارکردها و اتفاقات به وقوع پیوسته می توان به اقدام ارتش جمهوری خواه ایرلند اشاره کرد. ارتش جمهوري خواه ايرلند قبل از قرارداد صلح 1998، يك بانك اطلاعاتي هوشمند رايانه اي با استفاده از بانك هاي اطلاعاتي جمهوري ايرلند، آمريكا و فرانسه ايجاد كرده است. يك هوادار كه كارمند تلكوم بريتانيا بود، سوابق صورت حساب هاي تلفن را سرقت كرد تا نشاني هاي اهداف بالقوه (براي كشته شدن) را تعيين كند.23 یا چريك هاي قومي تاميل، هزاران پيام الكترونيكي را به سفارتخانه هاي سريلانكا ارسال كردند. در اين پيام ها گفته شده بود: «ما ببرهاي سياه اينترنت هستيم و براي مختل كردن ارتباطات شما اين كار را انجام داده ايم .» بمباران با پست الكترونيكي، شامل ارسال 800 پيام در روز به مدت دو هفته بود. "ويليام چرچ"، دبير مركز مطالعات جنگ زيرساختي، معتقد بود: «ببرهاي آزادي بخش تاميل از مشهورشدن نا اميد هستند و دقيقا آنچه را كه مي خواستند به دست آوردند... با توجه به حملات مرگبار و عادي ببرها، اگر اين نوع فعاليت ها آنها را از بمب گذاري و كشتن منحرف كند، مركز مايل است آنها را به نام صلح تشويق كند تا بيشتر، به اين نوع اقدامات تروريستي دست بزنند.» اما، چنين حمله اي، اين اثر مطلوب را داشت كه در سفارتخانه ها ايجاد ترس كرد. اين پيام ها مي توانست پيش درآمد حملات مخرب تر بر رايانه ها، در اينترنت باشد.
در دهه 80 م، "باري كولين"، پژوهشگر ارشد انستيتوي اطلاعات و امنيت در كاليفرنيا، واژه "سايبر تروريسم" را جعل كرد. اين واژه جعل شده از سوی او، سايبر، فضا و تروريسم رادر بر مي گرفت.24 حملات سايبر مي تواند به عنوان وسيله كمكي، جهت حمايت از عملياتي ديگر مورد استفاده قرار گيرد.
جنگ شبكه اي را مي توان در مبارزه ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا و دولت مكزيك يافت. در اولين روز سال 1994، ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا، شهر را درچياپاس اشغال و عليه دولت مكزيك، اعلان جنگ کردند، خواهان تغييراتي شدند و سرانجام به يك پيكار رسانه اي جهاني دست زدند. آنها بيانيه هاي مطبوعاتي صادر کرده، از خارجيان دعوت مي كردند به چياپاس آمده و وضعيت را به چشم خود ببينند.25
از دیگر کاربردها در فضای مجازی و بهره گیری از اینترنت جنگ اينترنتي (جنگ مجازي) (Net War and Cyber War) است که در جنگ اينترنتي كه ممكن است بين ملت ها و جوامع رخ دهد ديپلماسي، تبليغات، مبارزات روان شناسي، انهدام و ترور شخصيتي، سياسي و تهاجم فرهنگي مطرح است. در واقع جنگ اينترنتي معرف يك عصر تازه در طيف اختلافات و تضادهايي است كه اشكال اقتصادي، سياسي، اجتماعي و نظامي را در بر مي گيرد و هدف عمده آن، نابودي و يا اختلال در اطلاعات و ارتباطات است.26
و موثرترین استفاده آمریکا در جنگ اشغال عراق بود. بر اساس گزارش سايت www.jihadunspan.com ارتش آمريكا با ارسال ايميل هايي به مقامات بلندپايه و ارتش و مردم عراق از آنها خواسته است تا براي حفظ خود و خانواده هايشان از دستورات صدام سرپيچي كنند و اگر اطلاعاتي در مورد محل اختفاي سلاح هاي هسته اي، بيولوژيك و شيميايي دارند با ارسال ايميل به اطلاع برسانند .27
آنچه در این بین بسیار مهم است توجه جهانی و مراکز علمی و آکادمی های وابسته به جبهه استکباری به مقوله فضای مجازی است که بررسی آکادمی بین المللی هنرهای دیجیتالی با ارائه لیستی از 10 رخداد اینترنتی قرن 21، انتخابات ریاست جمهوری در ایران را به عنوان بزرگترین رویداد اینترنتی در سال 2009 معرفی کرده است .(Webby Awards به دلیل آنچه نقش سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر در رویدادهای پس از انتخابات ایران عنوان شد، انتخابات ایران را جزء 10 رویداد اینترنتی تاثیرگذار در دهه نخست قرن 21 انتخاب کرد.) در این لیست نام 9 رویداد اینترنتی دیگر قرن که از آنها با عنوان تاثیر اینترنت بر زندگی مردم و رویدادهای جاری نام بوده شده است برشمرده شده که عبارتند از :
1. وب سایت "کریج لیست" ( Craigslist) در سال 2000؛ به دلیل ضریب نفوذ بالا و گسترش سریع آن از سال 1995 تا 2000 سراسر ایالات متحده. کریج لیست یک سایت ارتباطی گسترده است که در آن از آگهی فروش تا کاریابی تا " فروم " های چت و ارتباط آن‌لاین وجود دارد.
2. "گوگل اد ورد" (Google Adword) در سال 2001؛ که امکان تبلیغات کالا یا خدمات را برای کاربران فراهم می کند، به این صورت که وقتی که یک نفر واژه ای را در گوگل جستجو می کند سایت کسی که در گوگل اد ورد اکانت دارد و سایت یا خدمات خود را ثبت کرده به عنوان اولین سایت در نتایج جستجو قرار می گیرد و با کادری زرد رنگ دور آن نمایش داده می شود.
3. دانشنامه اینترنتی "ویکیپدیا" (Wikipedia) در سال 2001؛ که با فراهم آوردن امکان دسترسی به 14 میلیون مقاله در 271 زبان مختلف دنیا تبدیل به دانشنامه ای بزرگ شده است که به کاربران امکان می دهد تا نسخه های مقالات موجود در این دانشنامه را اصلاح کرده و دانسته های خود را به آن بیافزایند.
4. سایت "نپستر" (Napster) در سال 2001؛ نپستر نرم افزاری بود كه به كاربران مختلف اجازه ثبت نام و سپس Login می‌داد. پس از آن هر كاربر می‌توانست مجموعه فايل‌های موسيقی مورد نظر خود را كه روی هارد ديسك رايانه خود دارد با ديگران به اشتراك بگذارد. همچنين اين امكان وجود داشت كه كاربران عضو اين نرم افزار به گفت‌وگو با يكديگر نيز بپردازند. پس از مسدود شدن سايت "نپستر" به حکم دادگاه، شرکت "راکسيو" در سال ۲۰۰۲ اين شرکت ورشکست شده را خريدارى کرد و آن را به يک مرکز دانلود قانونى و پولى ترانه هاى موسيقى از اينترنت بدل کرد.
5. سرویس "گوگل ایپو" (Google Ipo) در سال 2004؛ این سرویس توانست انقلابی در موتور جستجوی گوگل به وجود بیاورد و بعدها سایت هایی چون جی میل، یوتیوب، گوگل ارث، گوگل مپ و... توانستند از این امکان موتور جستجوی گوگل استفاده کنند.
6. انقلاب ویدئویی آن‌لاین شبکه "یوتیوب" (Youtube) در سال 2006؛ که این امکان را به کاربران اینترنت در سراسر جهان داد که فایل های تصویری و یدئوهای خود را روی شبکه یوتیوب قرار دهند.
7. انقلاب بزرگ در شبکه ارتباطات اجتماعی با شبکه "فیس بوک" (Facebook) به همراه "توئیتر" (Twitter) در سال 2006، این شبکه ارتباط اینترنتی امروزه بیش از صدها میلیون عضو در سرتاسر جهان دارد.
8. عرضه گوشی های تلفن همراه "آی فون" (I Phone) در سال 2007؛ آی‌فون یک گوشی هوشمند تلفن همراه است که در ژانویه ۲۰۰۷ از سوی شرکت اپل، معرفی شد. آی‌فون صفحه‌کلید ندارد و از صفحه حساس لمسی بهره می‌گیرد، که می‌توان با آن تایپ کرد، شماره گرفت و برنامه‌های گوناگون مبتنی بر وب و سیستم عامل را اجرا کرد.
9. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2008؛ که کمپین پرزیدنت اوباما در آن با به کارگیری اینترنت توانست شیوه ای جدید از تبلیغات و جمع آوری اعانه های اینترنتی از هواداران و به نمایش گذاردن ویدئوهای آن‌لاین و... ضریب نفوذ و ارتباط کمپین انتخاباتی اوباما با هواداران را گسترش دهد.
10. اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2009؛ که در آن معترضان به نتایج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندی از رسانه با ارتباطات اینترنتی و استفاده از شبکه های ارتباط اینترنتی همچون فیس بوک و توئیتر، برای تظاهرات اعتراضی خود هماهنگی کرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله کنند.
اما فضاي اينترنت چالش‌هايي هم دارد. بنا بر تحقیقات به عمل آمده، كودكان و نوجوانان هنگامي‌كه به فراخناي جهان اينترنت پا مي‌گذارند، به گشت و گذار در اينترنت كه مي‌پردازند، درونمايه دانشنامه‌وار آن را مي‌نوشند، به مجموعه فيلمهاي درون اينترنت كه دسترسي پيدا مي‌كنند، به گپ‌سراهاي اينترنتي كه سر مي‌زنند و پيوندهاي اجتماعي كه برقرار مي‌كنند، در معرض خطر عناصري از اجتماع قرار مي‌گيرند كه در جهان واقعي از آنان پرهيز مي‌كنيم. سه‌چهارم كودكان حاضرند در قبال دريافت كالا و خدمات درباره خودشان و خانواده‌شان اطلاعات بدهند و سالانه يك پنجم شان طعمه سوءاستفاده‌گران مي‌شوند.
روشن است كه پاسداري از كودكان در فضاي اينترنت وظيفه ای دشوار است که باید مورد توجه قرار گیرد. به همين دليل است كه در اتحاديه بين‌المللي مخابرات، طرح حفاظت آن‌لاين از كودكان (COP) را در دستور كار جهاني امنيت اينترنت قرار داده‌اند. اين كار در راستاي الزام براي تقويت امنيت اينترنت و پي‌ريزي اينترنت ايمن و امن براي نسل‌هاي آينده قرار دارد. اين موضوع را در اتحاديه بين‌المللي مخابرات خيلي جدي گرفته بودند و شعار آن سال روز جهاني مخابرات و جامعه اطلاعات، پاسداري از كودكان در فضاي سايبر است. اين شعار نه تنها بر كارها در آن روز، بل‌كه در سراسر سال و آينده نيز اثر مي‌گذارد.
"موتورهاي جست‌وجوگر مانند Yahoo و google و غيره كه مقر اصلي آنها در آمريكا است مي‌توانند در هنگام پيدا كردن مطالب مورد نظر استفاده كننده، مطالبي به نفع خود و به ضرر كشور آماج جست‌وجو كنند و يا اطلاعات مربوط به كشور آماج را در انتهاي ليست قرار دهند كه كمتر مورد استفاده كاربران است. استفاده علني از اينترنت مانند ارسال پست الكترونيك براي مسئولان، فيلترشكني فيلترهاي حكومتي روي اينترنت و يا هك كردن سايتهاي خاص، از موارد ديگر سوء استفاده از اينترنت در عمليات رواني است. 28
بر اساس آخرين آمارها تعداد كاربران اينترنت جهان به بیش از دو میلیارد نفر رسيد. آمار منتشرشده بر روی وب سایت Internet World Stats نشان می دهد تعداد کاربران اینترنت ایران در سال 2011 نسبت به سال گذشته سه میلیون و 300 هزار و نسبت به سال 2009 در حدود چهار میلیون و 300 هزار نفر افزایش داشته است. آمار این وب سایت در سال 2010 تعداد کاربران ایرانی را 33 میلیون و 200 هزار نفر اعلام کرده بود در حالی که آمار جدید این وب سایت تعداد کاربران ایرانی را 36 میلیون و 500 هزار نفر اعلام کرده است؛ تعدادی که بیش از نیمی از کاربران اینترنت در کل خاورمیانه را تشکیل داده است. بر اساس نموداری که در این وب سایت از آمار توزیع کاربران اینترنتی در مناطق مختلف جهان ارائه شده است، در حال حاضر 44 درصد از کاربران اینترنت به آسیا، 22.7 درصد به اروپا، 13 درصد به آمریکای شمالی، 10.3 درصد به آمریکای لاتین، 5.7 درصد به آفریقا، 3.3 درصد به خاورمیانه و یک درصد به اقیانوسیه اختصاص دارند. همچنین تعداد کل کاربران اینترنت در جهان بر اساس آخرین آمار دو میلیارد و 95 میلیون و 6 هزار و پنج نفر محاسبه شده است.29
دنیا در سال 2009 پر از داستانها و اتفاقات عجیب و باورنکردنی بود و در این میان نمی توان نقش توئیتر و فیس بوک را در ایجاد بسیاری از آنها نادیده گرفت.یکی از جالب ترین داستانهای عجیب شبکه های اجتماعی در سال 2009 مربوط به یک داماد آمریکایی است که مراسم عروسی خود را برای به روز کردن پروفایل خود روی فیس بوک قطع کرد و بلافاصله این پیام را روی صفحه خود نوشت: «من با @TracyPage در کلیسا هستم و یک ثانیه قبل او همسر من شد. الان دیگر باید بروم و حلقه را دست عروس بکنم.» این داماد شیفته شبکه اجتماعی این جملات را بین گرفتن "بله" از عروس و تبادل حلقه ها روی فیس بوک نوشت. از دیگر اتفاقات عجیبی که روی فیس بوک رخ داد مربوط به دو جوانی است که برای کاخ سفید ایجاد مزاحمت کردند و با افتخار پیروزی خود را روی این شبکه اجتماعی جشن گرفتند. همچنین یک خبر جعلی درباره یک کودک شش ساله در فیس بوک منتشر شد. در این خبر آمده بود که این کودک در حالی که سوار بر یک بالن بوده در میان ابرها گمشده است.
بر اساس گزارش رویترز، پارلمان هلند نیز در سال 2009 قانونگذاران را برای ارسال پیام روی توئیتر و فیس بوک محدود کرد و در کانادا یک نماینده به خاطر توهینی که به رقیب خود کرده بود روی توئیتر از وی عذرخواهی کرد. از سویی دیگر، دیوان عالی انگلیس برای اولین بار از راه توئیتر حکم محکومیت یک کاربر را برای وی ارسال کرد. كشوري مانند آمريكا، قدرت و توان تحميل اراده خود بر ديگران را دارد، زيرا ساليانه به طور متوسط 900 فيلم در هاليوود مي‌سازد و انگاره‌هاي خود را به تمام دنيا منتقل مي‌كند. البته قدرت نرم آمريكا صورت‌هاي ديگري نيز دارد.
ويژگيهاي اينترنت در فضاي مجازي
صحنه نبرد در فضای مجازی، ثابت و تغییرناپذیر نیست و همیشه باید فضا را مجموعه ای از عمل‌ها و عکس العمل‌ها بدانیم. از ویژگیهای اینترنت، به دسترسی آسان، کم هزینه بودن، تابع زمان و مکان نبودن را می توان نام برد. ضمن اینکه کار همه رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری را هم انجام می دهد و به همه کاربرانش این اجازه را می دهد که در وقت از شبانه روز و در کجا که خواستند می توانند مطالب، فیلم، عکس و... را منتشر کنند.
شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي
پایگاه اینترنتی مؤسسه تحقیقاتی هریتیج گزارشی به قلم "جیمز.جی.کارافانو" (James jay carafano) پژوهشگر ارشد مطالعات امنیت ملی موسسه تحقیقاتی هریتیج آمریکا که دارای 25 سال سابقه خدمت در ارتش آمریکا تا درجه سرهنگ دومی است، منتشر کرد که به نقش شبکه‌های اجتماعی و اینترنتی در حوادث پس از انتخابات ایران اختصاص دارد. جي.كارفانو30 در گزارش خود، استفاده از اينترنت در فضاي مجازي در اغتشاشات (فتنه 88) را حول چهار محور تدوين و ارائه کرده است. اين چهار محور شامل: 1. خبرنگاري خياباني 2. بسيج كردن ايراني هاي مقيم خارج از كشور 3. سازماندهي فعالان سياسي 4. راه اندازي جنگ اطلاعاتي، است. وی در خصوص كاركرد شبكه هاي اجتماعي چنين عنوان کرده است: «شبكه هاي اجتماعي مي توانند فعاليت هاي اعتراض آميز را سازماندهي كرده و در اطلاع رساني روند رويدادها نقش آفريني کنند.» (كارفانو،2009،هريتيچ)
ايشان در خصوص محور اول اين گزارش يعني كاركردهاي خبرنگاري خياباني چنين گزارش مي دهد: «خبرنگاري خياباني به تهيه اخبار يا جريان شدن نظرات مردم، از سوي خبرنگاران غير حرفه اي اطلاق مي شود و به دو شيوه صورت مي گيرد:
1. خبرنگاران خياباني، گزارش ها، تصاوير، فيلم ها و اطلاعات خود را به سايت هاي خبري مشهور مي فرستند تا به صورت حرفه اي ويرايش و تدوين شوند. فاكس نيوز و ماي اسپيس وب سايت هايي دارند به نام (شما گزارش دهيد31 (همان) اين سايت ها با ايجاد چنين ظرفيت هايي، فضا را براي فعاليت مخالفين مهيا نموده و آنان راترغيب به مخالفت مي کنند.
2. خبرنگاراني در شكل خبرنگاران شهروندي بروز مي كنند كه در آن مضامين خبري از سوي پديد آورندگان در وب سايت هاي شخصي (يا غير رسمي) ارائه مي شود. (همان)
بررسي هاي به عمل آمده نشان از تلاش اكثر پايگاه هاي اينترنتي خبرگزاري ها، وزارت خارجه آمريكا، رژيم صهيونيستي و انگليس، شبكه هاي راديويي و ماهواره اي در خصوص ايجاد اخلال در سير انتخابات و بعد از آن در ايران داشته اند كه نمونه آن تلاش پايگاه Ireport.vom (وابسته به سي. ان. ان) است. به گزارش mediaweek از 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) سایت Ireport.vom (که از سوی سی.ان.ان اداره می‌شود اما در بالای سایت این مسئله تکذیب شده است)، 1600 گزارش از داخل ايران (مخاطبين) از تاريخ 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) دريافت كرده است و در همين مدت زمان 3 هزار نفر ديگر هم در اين سايت عضو شده اند.
از پيامدهاي خبرنگاري خياباني كه به نوعي به چند شيوه اجرا مي شود، برخي از خبرنگاران از قبل شناسايي شده و وصل شده بودند و به صورت مستمر خبر، گزارش، عكس و فيلم تهيه و ارسال مي كردند كه در قبال اين فعاليت دستمزد نيز دريافت مي كردند. اما تعداد زيادي از آنها ازبين افراد معترض، معاند، مخالف بصورت تحريك شده اقدام به فعاليت هاي غير حرفه اي خبري مي نمودند. اين اقدامات منجر به تشديد اغتشاشات، تحريك احساسات، افزايش شايعات، ايجاد ترديد و در نوع خودش دلگرمي عوامل دست اندر كار دشمن مي شد. برخي اين گونه فعاليت ها را تحت عنوان «ميدان نبرد اينترنتي» ياد نموده اند.
محور دوم: بسيج كردن ايرانيان} ضد انقلاب{مقيم خارج: البته در اين خصوص نظام سلطه طي 30 سال گذشته بصورت مستمر از طرق مختلف به تحريك ضد انقلاب خارج كشور تحت عنوان اپوزيسون توجه كرده و از اين جماعات استفاده نموده است.نويسنده در خصوص اين محور، آماري ارايه نموده مبني بر اينكه در سال 2006، 4تا5 ميليون ايراني در جهان پراكنده بودند. (بنياد سياست مهاجرت)
آنان توانستند در شبکه‌های اجتماعی فعالیت‌های اعتراض آمیز را سازماندهی کرده و در اطلاع رسانی روند رویدادها را تشديد و مخاطبان را تحريك و ترغيب کرده تا به خوبي نقش آفرینی کنند و از ترول‌ها trolls (کاربرانی که در تالارهای گفت و گو و در میان بحث در موضوعات جدی، پیام‌های نامربوط، توهین آمیز، تشنج زا و تحریک آمیز ارسال می‌کنند)، بهره بردند. افزون بر تسهیل خبرنگاری و سازمان دهی فعالان سیاسی، از تبدیل فضای مجازی به میدان نبرد اینترنتی، راه اندازی جنگ اطلاعاتی، بهره گیری از فيس بوك و توئيتر به عنوان ابزار ايجاد شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي، می‌توان یاد کرد. با اینترنت، علاوه بر گسترش اطلاعات می‌توان اطلاعات را تحریف یا دستیابی به دانش را محدود کرد.
شناسایی و بستن کاربری برخی کاربران تا نشر اخبار کذب و شعارهای توخالی افزون بر مبارزه با شایعه پراکنی و همچنین، کاربران از ابزارهای اجتماعی برای سازماندهی به وب سایت‌های دولتی استفاده کردند. از آسیب های مهم در فضای مجازی می توان به خطر انتشار اسرار خصوصي اشاره کرد که بر خلاف تصور بسياري از كاربران اينترنتي در سايت هايي مانند فيس بوك و توئيتر ، اطلاعاتي كه آنان درباره مسائل خصوصي خود با دوستان و آشنايان مبادله مي كنند به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در بسياري موارد خود كاربران اطلاع ندارند كه چه اطلاعاتي از آنها در اختيار عموم قرار گرفته است و پس از اطلاع يافتن از انتشار اين اطلاعات نگران مي شوند. در واقع هر زماني كه يك كاربر در اينترنت دكمه ارسال را مي زند اطلاعات ارسال شده تقريبا به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در مواردي حتي مطالبي كه يك كاربر در اينترنت جستجو مي كند قابل رديابي، ذخيره سازي و فروش به ديگران است. ايجاد سايتهاي ويژه براي كشور آماج يكي ديگر از تمهيدات رسانه‌اي در ديپلماسي رسانه‌اي است. به طور مثال BBC Persian يا VOA Persian يا info USA Persian سايتهاي خبري هستند كه ويژه شهروندان ايراني ساخته شده اند و اين سايتها مي‌توانند هر گونه تفكري را به استفاده‌كنندگان ايراني خود القا كنند. نقش فيس بوك و توئيتر در جنگ رواني سايبرنتيك عليه ايران و شبكه‌هاي خبري مانند سي‌ان‌ان با اجراي سياست "اسب تروا"، مطالب جعلي خود را در پوشش افراد حقيقي بر روي سايتهاي ارتباطات اجتماعي از جمله توئيتر منتشر و به ارتباط‌گيري با مخاطبان قبلي اقدام کردند.
در هفته‌هاي منتهي به انتخابات و جريان‌هاي بعدي، ايران شاهد هجمه تبليغي و جنگ رواني بود كه از سوی سايتهاي ارتباطات اجتماعي مانند فيس بوك و توئیتر صورت گرفت. اين در حالي است كه عقبه طراحي كننده اين اقدامات كه در حوزه جنگ رواني سايبرنتيك قرار دارد، همچنان در حال پيگيري اهداف از پيش تعيين شده خود است. 5 موضوع نخست جستجوی کاربران در شبکه ارتباطی توئیتر به ترتیب اولویت عبارتند از: انتخابات ایران، ویروس آنفلوانزا، غزه، ایران، تهران. سايت هاي ارتباطات اجتماعي در ظاهر به منظور ايجاد فضايي براي حضور الكترونيكي افراد در جامعه چند صدايي غربي و بيان ديدگاه‌ها، پيدا كردن دوست، ارتباط با دوستان و فرستادن پيام‌هاي گروهي عمل مي كنند اما در باطن اغلب اين وبگاه‌ها در خدمت بنگاه هاي خبري و اطلاعاتي قرار داشته و با جمع آوري اطلاعات شخصي از افراد اقدام به پرونده سازي و بعضا عضوگيري براي سازمان‌هاي جاسوسي و تروريستي غربي مي‌کنند. هرچند عضويت در اين سايتها مجاني است ولي هيچ چيزي واقعا مجاني نيست و در ازاي استفاده مجاني از سرويس‌هاي الكترونيكي اين وبگاه‌ها، افراد بخش عمده اسرار زندگي خود را به راحتي در اختيار آنها قرار مي دهند.
نتیجه گیری و پیشنهادات
صدور حکم رهبر معظم انقلاب با توجه به مقضیات زمان اقدامی حکیمانه و در شان انقلاب اسلامی بود، ضمن اینکه عمل درست مسئولین به مفاد آن موجب کاهش تهدیدات دشمن شده و فرصت ویژه ای را برای فرزندان این مرز و بوم به وجود آورده تا در جهت نشر و گسترش انقلاب اسلامی اقداماتی در خور انجام دهند. همچنین می تواند موجب رشد و بالندگی علمی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز بشود. شرط تحقق اهداف پیش بینی شده برای آن، ورود خالصانه و جهادگونه به این مقوله است که در پیچ و خم نظام اداری و بروکراسی دست و پاگیر رها نشود و یا به برپایی همایش و نمایش ختم نشود. آنچه در متن این نوشته در خصوص اقدامات، اهمیت و ضرورت و توجه دشمن گفته شد بخش بسیار ناچیزی از حقایق نهفته در بطن این پدیده است. برای شروع و آغاز ورود نخبگان و اندیشمندان میهن اسلامی به اظهار نظر در این خصوص پیشنهاداتی چند و گذرا به شرح زیر تقدیم می شود:
1. تدوین راهبردهای تحقق منویات مندرج در حکم ابلاغی رهبر انقلاب به ریاست جمهوری
2. فراخوان طرح از نخبگان و اندیشمندان در خصوص ایجاد مرکز ملی فضای مجازی
3. برگزاری نشست های تخصصی در دو سطح راهبردی و کارشناسی بری تعیین سیاست ها و خط مشی ها و همچنین ارائه الگو و مدلهای اجرایی
4. ایجاد فرایند ورود به فضای مجازی در سطوح اشراف اطلاعاتی، خنثی سازی اقدامات مخرب، مصون سازی و مصونیت بخشی مخاطبان، نشر فرهنگ توحیدی، دینی و انقلابی
5. امکان سنجی و ظرفیت شناسی دولتی و بخش خصوصی در سه سطح بین الملل، منطقه ای و داخلی
6. ایجاد ظرفیت و زیرساخت های مناسب و متناسب با خواست های ملت بزرگ ایران و انقلاب اسلامی
7. ایجاد سامانه برآورد تهدیدات و آسیب ها در فضای مجازی به صورت مستمر
8. حمایت مناسب از تولیدکنندگان محصولات مجازی به ویژه قرآنی، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، جنگ نرم و به خصوص بازی های رایانه ای
9. تقویت و برنامه ریزی مناسب برای آموزش از سنین پایین برای استفاده بهینه از فضای مجازی
10. تولید برنامه های هشدار دهنده، روشنگر و آگاهی بخش برای گروه های مخاطب از طریق رسانه ملی و سایر رسانه ها
دکتر حمید حاذق نیکرو/ منبع: بولتن نیوز
پی‌نوشتها:
1. كلي، جان والتينگ،بوروس، نقشه برداري عرصه مجازي ايران؛سياست و فرهنگ در وبلاگستان فارسي، ص4
2. diasporas
(David Bollier) .3
(Beijing) .4
(Evic sohmidt) .5
(Jack Dorsey) .6
(Jamese Berhard) .7
(Joson Liebman) .8
(Tiffany Shlain) .9
(Anderew Resiej) .10
(Anne-marie Sluughter) .11
(wich path to Persia) .12
http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=19225 .13
14. ضیایی پرور، حمید، جنگ نرم جلد 1 ویژه جنگ رایانه ای، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، ص19
15. همان، ص20
16. همان، ص19
17. همان، ص21
18. همان،ص 23
19. ضیایی پرور، حمید، جنگ نرم جلد 1 ویژه جنگ رایانه ای، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، ص24
20. همان، ص25
21. همان
22. همان، ص 28
23. همان، ص29
24. همان،ص 31
25. همان، ص38
26. همان، ص 44
27. همان، ص 46
28. http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=143653
http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1406976. 29
(James jay carafano). 30
(Ureport) .31
"هدف كلي از اين مطالعات اوليه (نقشه برداري عرصه مجازي ايران؛ سياست و فرهنگ در وبلاگستان فارسي)، ارائه توصيفي روايي از پديده هاي حاكم و فن آوري هاي مورد استفاده در هر كدام از اين موارد است، تا از آن طريق نتايج اوليه اي را پيرامون اثرات عملي فن آوري بر پديده ها و فرآيند هاي دموكراتيك به دست دهد."1
"جوزف نای" در کتاب "قدرت نرم؛ ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل" خود که در سال 2004 به رشته تحریر درآورده در خصوص استفاده از اینترنت و مصادیق آن چنین می‌نویسد: یک روش جالب برای استفاده از اینترنت در جهت به کارگیری قدرت برخی را می‌توان در سیاست‌های اجتماعات پراکنده 2 پیدا کرد.
"دیوید بولیر"، متخصص تحلیل اثر فناوری‌های دیجیتالی می‌گوید: «اینترنت برای چنین مردمی یک موهبت الهی است، زیرا شمار زیادی از مردمی که از لحاظ جغرافیایی در انزوا به سر می‌برند را قادر می‌سازد تا در قالب اجتماعات مجازی سازماندهی شوند.»
اینترنت برای این مردم راهکارهایی را برای بازگشت به سرزمین خود ارائه می‌کند. تماس‌های اینترنتی بین شهروندان داخل کشورها و اهالی ساکن در کشورهای خارجی، شکل‌گیری اعترضات در پکن علیه شورش‌های ضد چینی که در سال 1998 در اندونزی اتفاق افتاد را آسان کرد. (ناي،1387،ص171)
"نیکلاس جی کال" در مقاله خود تحت عنوان "دیپلماسی عمومی؛ درس‌هایی از گذشته" که در کتاب دیپلماسی عمومی ترجمه و چاپ شده است در خصوص دیپلماسی عمومی جدید در خصوص اینترنت چنین می‌نویسد: مکانیزم‌های استفاده شده به وسیله بازیگران بین‌الملل برای برقراری ارتباط با عموم در کشورهای خارجی، به سمت فناوری‌های جدید و جهانی حرکت کرده است. (به ویژه اینترنت) (جي كال، 1387ص 14)
"سوزان بی اسپين" و "لیزا مگز" در مقاله دیپلماسی عمومی عنوان می کنند که مروری بر توصیه‌های گذشته در خصوص افزایش استفاده از فن‌آوری و ضعف‌های فن‌آوری اطلاعات و بهره‌گیری مناسب از فن‌آوری جدید برای اجرای دیپلماسی، توجه به گزارش دانشکده ملی جنگ به توصیه وزارت خارجه در چگونگی استفاده از قابلیت‌ها و پتانسیل اینترنت در اجرای دیپلماسی تأکید کرده است. (همان، ص 172)
نظريه پردازان غربي در كنار طرح ديپلماسي عمومي و استفاده از اينترنت در اين ديپلماسي، نوع ديگر از آن را تحت عنوان ديپلماسي ديجيتال مطرح كرده اند و نقش وزير خارجه آمريكا (هيلاري كلينتون) در شكل دادن به ديپلماسي جديد را انكار ناپذير مي دانند. "الك راس" از مشاورين وزارت امور خارجه از هيلاري كلينتون به عنوان مادر خوانده اين سبك از سياست نوين نام مي برد. ( جسي ليختن اشتاين،2010)
با توجه به اهميت و استفاده از ديگر ديپلماسي ها، آنچه در قرن بيست و يكم در حال رشد است، ديپلماسي توئيتري است. ميهماني ويژه هيلاري كلينتون براي ده شخصيت عرصه تكنولوژي رسانه هاي اجتماعي از جمله "اريك اشميت"، مدير ارشد گوگل، "جك درسي"، بنيانگذار و رئيس توئيتر، "جيمز برهارد"، از شركت موبايل آلورد، "شروين پيشه ور" از شركت SGN توليدكننده بازي هاي موبايل، "جيسون ليبمن"، از شركت هاوكست، "تيفاني شلين"، بنيانگذار وبي اواردز و "اندر راسيج" از مجمع دموكراسي شخصي نشان از اهميت اين عرصه داشته كه چنين شامي بر پا مي شود و در انتها هيلاري كلينتون از حاضرين مي خواهد با او همكاري کنند. اين جلسه در ژانويه 2010 در وزارت خارجه آمريكا برگزار شد. (جسي ليختن اشتاين،2010)
حضور الك راس مشاور وزارت خارجه و "جرد كوهن" كارمند بخش برنامه ريزي سياسي وزارت خارجه آمريكا، به عنوان مامورين وزارت خارجه آمريكا در سمت هاي اجرايي گوگل پس از اشميت نشان دهنده اهميت شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي است. اين دو تن بعد از مدتي در "يوتيوب" حضور يافته و به تشريح قدرت سياسي از جمله ويدئوهاي ويروسي (ويدئوهايي كه مثل ويروس منتشر مي شوند) پرداختند. بهره گيري از اين شيوه ها در انتخابات سرالئون و مونته نگرو استفاده شده بود. همچنين اتفاق ملداوي به انقلاب توئيتري شهرت دارد. (همان)
"آن ماري سلوتر" مدير كاركنان بخش برنامه ريزي سياسي وزارت امور خارجه ايالات متحده تصريح مي كند: «رويكرد ديپلماسي ديجيتالي و پيوند ميان وزارت خارجه و دنياي ارتباطات اينترنتي تازه در اول راه است و هنوز مشكلات زيادي در اين مسير وجود دارد كه بايد حل شود.» (همان)
اين بهره گيري در انتخابات ايران با به كارگيري تكنولوژي ارتباطي در سازماندهي تحركات اجتماعي به فاز اجرا گذاشته شد. "كوهن"، مشاور وزارت خارجه آمریکا در بازدید از يوتيوب، ويدئوي مرگ آقاسلطان را روشن ترين نمونه ويدئوهاي ويروسي دانست و تصريح كرد كه يوتيوب از هر سيستم اطلاعاتي ديگري كارايي بيشتري دارد چرا كه كاربران ايراني خود ويدئوهاي آن را توليد مي كنند. (همان)
آنچه روشن است، اينكه غربي ها بيشترين اطلاعات و محتواي اخبار و عمليات رواني خود از ايران را از طريق فضاي مجازي در اغتشاشات و حوادث هشت ماهه بعد از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري به دست آورده و بازپروري و توليد مجدد کرده و به خورد مخاطبان جهاني و ايراني مي دادند، انتشار اولين پيام "ميرحسين موسوي" 3 روز بعد از انتخابات در توئيتر، توجه مسئولين سيا و وزارت خارجه آمريكا را به اهميت اين شبكه اجتماعي جلب کرد.
در خصوص اهميت اينترنت و استفاده از آن از سوی غرب گزارش آكادمي بين المللي هنرهاي ديجيتالي قابل تامل است. اين آكادمي با ارائه ليستي، از 10 رخداد اينترنتي قرن 21 نام برده كه انتخابات رياست جمهوري در ايران يكي از آن 10 مورد است. اين گزارش رخداد اينترنتي در انتخابات ايران را چنين بيان كرده است: اعتراضات پس از انتخابات رياست جمهوري ايران در سال 2009، كه در آن معترضان به نتايج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندي از رسانه با ارتباطات اينترنتي و استفاده از شبكه هاي ارتباط اينترنتي همچون "فيس بوك" و توئيتر، براي تظاهرات اعتراضي خود هماهنگي كرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله كنند. (آكادمي بين الملي هنرهاي ديجیتال)
از ديگر تاكيدات صاحب نظران آمريكايي براي استفاده و توجه به كاركرد اينترنت به ويژه در ايران، مي توان به گزينه هاي استراتژي جديد آمريكا در قبال ايران، تحت عنوان "كدام راه به سمت ايران؟" كه در نوامبر سال 2009 به وسیله شش تن از استراتژيست هاي وابسته به "انستيتوی بروكينگز" تهيه و به "اوباما" ارائه شده رجوع كرد. در بخش سوم اين متن با عنوان فرو ريختن تهران در فصل ششم تحت عنوان انقلاب مخملي، "ريموند تانتر" از كميته سياست ايران مي گويد: ما بايد از دانشجويان و ساير گروه ها، براي انقلاب مخملي حمايت غير علني كنيم. آنان به پول، فكس، اينترنت و حمايت نياز دارند. (تانتر، 2009، سابان)
پيامدهاي فضاي مجازي
در حال حاضر، فضاي مجازي و بزرگراه هاي اطلاعاتي، در ابعاد عمومی و سیستمی، فردی و اجتماعی در دسترس همگان است و به رغم آن، از دید برخی، اين باور كه دسترسي بيشتر و سريع تر به اطلاعات، به اشكال مختلفي مي تواند به حل مشكلات كمك كند، باوري نادرست است. خلق فضاي تکنولوژي نوين سبب شده تا انسان‌ها روز به روز از يکديگر فاصله بگيرند و خود را همنشين ابزار مجازي سازند. کاهش ارتباطات کلامي و وابستگي به ابزار نوين تکنولوژيکي و در رأس آن فضاي مجازي اينترنت، چيزي جز جدايي عاطفي و ارتباطي انسان‌ها و تجربه زندگي با همراهان مجازي را در پي نخواهد داشت.
در طي چند دهه گذشته، بشر خود را مشغول يافتن راه‌هايي جديد براي برقراري ارتباط با ديگران کرده است. تلفن‌هاي همراه، کامپيوترهاي شخصي، پيامک، پست الکترونيکي و اينترنت سبب شده حداقل تا بيست و پنج درصد جمعيت بشر در ارتباطي سريع با يکديگر باشند. در اين دوره زماني، نظام عصبي گونه بشر، به نحوي با نمادهاي الکترونيکي درگير شده است و به نحوي اين ارتباط الکترونيکي جايگزين گفتار کلامي شده است. بر پايه مطالعه "بنياد کايزر"، کودکان آمريکايي در حال حاضر روزانه شش و نيم ساعت به تماشاي تلويزيون، اينترنت و بازي‌هاي ويدئويي و ديگر رسانه‌هاي الکترونيکي مشغولند. بر پايه مطالعات موجود، اکثر کودکان، اين زمان را در تنهايي سپري مي‌کنند. به عنوان نمونه، کودکان هفت تا يازده سال، زمان تماشاي تلويزيون را تنها سپري مي‌کنند و اين رقم در مورد کودکان دو تا هفت سال، بيش از هشتاد و يک درصد است. همین وضعیت کم و بیش به دیگر کشورها نیز سرایت کرده و کشور ما هم از این امر مستثنی نیست.
اما پیامدهای فضای مجازی را از بعد دیگری نیز می توان بررسی کرد و آن بعد فرصت و تهدید برای انقلاب اسلامی و مردم خداجوی ایران اسلامی است. در اهمیت این موضوع و توجه به پیامدهای آن، فرمان تشکیل شورای عالی فضای مجازی و به دنبال آن ایجاد مركزی به نام مركز ملی فضای مجازی كشور از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی قابل ذکر است.
در بخشی از حکم صادره این گونه قید و تاکید شده است: گسترش فزاينده فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی به ويژه شبكه جهانی اينترنت و آثار چشمگير آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی و لزوم سرمايه‌گذاری وسيع و هدفمند در جهت بهره‌گيری حداكثری از فرصت‌های ناشی از آن در جهت پيشرفت همه جانبه كشور و ارائه خدمات گسترده و مفيد به اقشار گوناگون مردم و همچنين ضرورت برنامه‌ريزی و هماهنگی مستمر به منظور صيانت از آسيب‌های ناشی از آن اقتضا می كند كه نقطه كانونی متمركزی برای سياستگذاری، تصميم‌گيری و هماهنگی در فضای مجازی كشور به وجود آيد. به اين مناسبت شورای عالی فضای مجازی كشور با اختيارات كافی به رياستِ رئيس جمهور تشكيل می گردد و لازم است به كليه مصوبات آن ترتيب اثر قانونی داده شود.
محصولات فضاي مجازي
محصولات توليدشده در فضاي مجازي بسيار وسيع، متنوع و فراوان است كه از بازي هاي رايانه اي گرفته تا فيلم، تصوير، عكس، فلش، انيميشن، صدا، موسيقي، مكتوبات و در يك جمله كليه محصولات ديداري، شنيداري، نوشتاري، تجسمي و نمايشي به وسيله يك ارتباط بی سیم یا با سیم به صورت ارتباط مستقیم و یا غیر مسقیم به وسیله يك دستگاه رايانه یا تلفن همراه قابل دسترسي و بهره برداري است. در ميان محصولات فرهنگي كه وسيله اي براي توجيه اين اقدامات شده است، بازي هاي رايانه اي از اهميت ويژه اي برخوردارند هر چند كه بسياري از بازيها از روي فيلمهاي معروف و پر فروش هاليوود ساخته مي شود. به عنوان مثال در سال 1380 صنعت بزرگ هاليوود حدود 5 ميليارد سود داشته ولي در همين زمان شركتهاي بازي های رايانه اي در آمريكا بيش از 30 ميليلارد دلار سود داشته اند. سمت و سوی این بازيها كه در مورد جنگ جهاني دوم و شكست نازيها، بازیهایی علیه جهان اسلام، انقلاب اسلامی، ایران، سپاه پاسداران و... ساخته شده بسيار هستند.
اينترنت و كاركردهاي آن
در استفاده از فضای مجازی به ویژه اینترنت می توان به جنگ سخت و فضاي مجازي در گذشته نه چندان دور اشاره کرد. بر اساس گزارشي كه راديو آمريكا مخابره كرده، وزارت دفاع آمريكا (پنتاگون) قصد دارد سيستم هاي تسليحاتي و نظاميان را در شبكه اي ادغام كند كه اصطلاحا " NCF" يا جنگ مبتني بر شبكه ناميده مي شود. از نوامبر سال 2002، خلبانان نيروي هوايي آمريكا به آخرين نسخه از يك بازي ويدئويي دست يافتند. آنها مي توانند از طريق هر كامپيوتر معمولي pc) personal Comouter) كه داراي يك كاوشگر اينترنتي و يك نرم افزار ويژه نظامي باشد به شبكه وصل شوند و هواپيماهاي شناسايي (بدون سرنشين) را به طرف هدف، راهنمايي كرده و يا تقاضاي حمله هوايي كنند. آنها حتي از طريق يك كامپيوتر دستي يا لپ تاپ (laptap) متصل به اينترنت مي توانند مسير پرواز را طراحي كنند.14
استفاده از جنگ مبتني بر شبكه، مشكلاتي نيز به همراه دارد. طرفداران NCF به عنوان بهترين دليل براي روي آوردن به جنگ شبكه اي، از جنگ افغانستان (حمله آمريكا به افغانستان پس از 11 سپتامبر) نمونه مي آورند.15
پروتكل ارتباطي TCP-IP شاهرگ اصلي اينترنت به شمار مي رود كه به كامپيوترهاي مختلف با سيستم هاي عامل مختلف اين اجازه و امكان را مي دهد تا با يكديگر گفتگو و تبادل اطلاعات كنند.16 از دیگر کارکردهای نظامی، مانور مجازي (Cyber Manoeuvre) است که بر اساس قراردادي بين آمريكا و قطر امضا شد. مقامات قطر با تكميل و بازسازي يك پايگاه هوايي متعلق به آمريكا در اين كشور موافقت كردند. اين پايگاه داراي بلندترين باند پرواز در خاورميانه به طول 5 كيلومتر است.
تجهيزات اين پايگاه با آخرين فناوري هاي الكترونيكي و صنعتي تكميل خواهد شد و در آن از سيستم هاي رايانه اي بسيار قوي استفاده مي شود... "رامسفلد"، وزیر دفاع سابق آمریکا از پايگاه ويژه نيروهاي آمريكا در قطر با فرماندهان عملياتي آمريكا در بحرين و عربستان گفت و گوي ويدئويي داشت و طرح هاي نظامي براي حمله به عراق را كه به صورت بازي هاي ويدئويي و اينترنتي طراحي شده بود ، مورد بازديد قرار داد.17 در بحث استراتژي رخنه رايانه اي دولت آمريكا ماه ها پيش از شروع جنگ عليه عراق، در راستاي جنگ اطلاعاتي و عمليات رواني خود عليه اين كشور، استراتژي معيني را تحت عنوان "استراتژي رخنه و ايجاد اختلال در سيستم هاي رايانه اي دشمن" تصويب كرده بود. براساس اين استراتژي، ماه ها و هفته ها پيش از شروع جنگ، بايد سيستم هاي ارتباطي رايانه اي عراق شناسايي مي شد و عمليات لازم براي نفوذ و ايجاد اختلال در عملكرد آنها صورت مي گرفت. پيش از شروع جنگ، براي ژنرال هاي عراقي نامه هايي الكترونيكي كه در آن آمده است كه تو را شخصا مي شناسيم، ارسال و از آنها خواسته شد تا با ارسال علائم نوري در طول جنگ، محل اختفاي سلاح هاي كشتار جمعي را مشخص كنند.
آمريكا به شدت به سيستم هاي رايانه اي وابسته است. در پي حملات تروريستي 11 سپتامبر عليه اين كشور، دولت آمريكا "تدابير امنيتي در اينترنت" (Security Policies in Intrenet)را تشديد كرد.18
"تروريسم رايانه اي" (Cyber Terrorism) نیز پدیده دیگری است که همزمان با ایجاد و در دسترس قرار گرفتن اینترنت به وجود آمد. تروريسم رايانه اي واژه جديدي است كه به ادبيات سياسي جهان وارد شده است. اين نوع عمليات تروريستي به هرگونه اقدامات خرابكارانه اي اطلاق مي شود كه نفوذگران و اخلالگران رايانه اي عليه شبكه هاي رايانه اي و اينترنتي يك كشور انجام مي دهند. اكنون شبكه اينترنت، بستر و وسيله مناسبي جهت نفوذ اخلالگران به شبكه ها شده است.19
یكي از شگردهاي اخلالگران رايانه اي، خودداري از ارائه خدمات (Denial of Services) است. در اين شيوه دستگاه مورد هدف، آنقدر با نامه هاي الكترونيك بمباران مي شود كه عملا، توانايي خود را از دست داده و توان رايانه اي خود را براي ارائه خدمات از دست مي دهد؛ اتفاقي كه در طول جنگ بالكان براي پايگاه هاي رايانه اي سازمان ناتو افتاد و آنقدر از سوی نامه هاي الكترونيك مخالفان جنگ، بمباران شد كه عملا از كار افتاد. 20
دولت ها و شركت ها سعي مي كنند تا هرچه بيشتر شبكه هاي رايانه اي را تحت نفوذ و كنترل خود درآورند. شبكه اينترنت هم به محيطي مناسب براي تروريست هاي رايانه اي، فعالان سياسي (Political Activities) و نفوذگران اينترنتي (Hackers) و حتي خود دولت ها تبديل شده است. Activities (نامي كه به نفوذگران رايانه اي داراي گرايش سياسي و اجتماعي اطلاق مي شود) شبكه رايانه اي ايالات متحده و شبكه هايي را كه از سوی اداره فدرال بازرسي ارتش اداره مي شوند، تخريب كردند.21 Hack به زبان ساده و شايد عاميانه ترين تعبير آن دزديده شدن كلمه عبور يك سيستم و يا account است. به طور كلي نفوذ به هر سيستم امنيتي كامپيوتري را hack مي گويند. Hacker شخصي باهوش، فرصت طلب و داراي معلومات است. رايج ترين روش، ساده ترين روش است. يكي از متداول ترين روش هاي هك كردن، حدس زدن password است.
همچنين وجود سايت هاي اختصاصي اين گروه ها بر روي اينترنت به آنها كمك مي كند تا پيام ها، دستورالعمل ها و ريزبرنامه هاي فعاليت هايشان را به اعضا بدهند و براي اينكه شناخته نشوند و پايگاه هايشان به وسیله ماموران امنيتي كشف نشود، آدرس هاي اينترنتي خود را به سرعت تعويض مي كنند و اصولا آدرس هاي اينترنتي واقعي ندارند.22 از دیگر کارکردها و اتفاقات به وقوع پیوسته می توان به اقدام ارتش جمهوری خواه ایرلند اشاره کرد. ارتش جمهوري خواه ايرلند قبل از قرارداد صلح 1998، يك بانك اطلاعاتي هوشمند رايانه اي با استفاده از بانك هاي اطلاعاتي جمهوري ايرلند، آمريكا و فرانسه ايجاد كرده است. يك هوادار كه كارمند تلكوم بريتانيا بود، سوابق صورت حساب هاي تلفن را سرقت كرد تا نشاني هاي اهداف بالقوه (براي كشته شدن) را تعيين كند.23 یا چريك هاي قومي تاميل، هزاران پيام الكترونيكي را به سفارتخانه هاي سريلانكا ارسال كردند. در اين پيام ها گفته شده بود: «ما ببرهاي سياه اينترنت هستيم و براي مختل كردن ارتباطات شما اين كار را انجام داده ايم .» بمباران با پست الكترونيكي، شامل ارسال 800 پيام در روز به مدت دو هفته بود. "ويليام چرچ"، دبير مركز مطالعات جنگ زيرساختي، معتقد بود: «ببرهاي آزادي بخش تاميل از مشهورشدن نا اميد هستند و دقيقا آنچه را كه مي خواستند به دست آوردند... با توجه به حملات مرگبار و عادي ببرها، اگر اين نوع فعاليت ها آنها را از بمب گذاري و كشتن منحرف كند، مركز مايل است آنها را به نام صلح تشويق كند تا بيشتر، به اين نوع اقدامات تروريستي دست بزنند.» اما، چنين حمله اي، اين اثر مطلوب را داشت كه در سفارتخانه ها ايجاد ترس كرد. اين پيام ها مي توانست پيش درآمد حملات مخرب تر بر رايانه ها، در اينترنت باشد.
در دهه 80 م، "باري كولين"، پژوهشگر ارشد انستيتوي اطلاعات و امنيت در كاليفرنيا، واژه "سايبر تروريسم" را جعل كرد. اين واژه جعل شده از سوی او، سايبر، فضا و تروريسم رادر بر مي گرفت.24 حملات سايبر مي تواند به عنوان وسيله كمكي، جهت حمايت از عملياتي ديگر مورد استفاده قرار گيرد.
جنگ شبكه اي را مي توان در مبارزه ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا و دولت مكزيك يافت. در اولين روز سال 1994، ارتش آزادي بخش ملي زاپاتيستا، شهر را درچياپاس اشغال و عليه دولت مكزيك، اعلان جنگ کردند، خواهان تغييراتي شدند و سرانجام به يك پيكار رسانه اي جهاني دست زدند. آنها بيانيه هاي مطبوعاتي صادر کرده، از خارجيان دعوت مي كردند به چياپاس آمده و وضعيت را به چشم خود ببينند.25
از دیگر کاربردها در فضای مجازی و بهره گیری از اینترنت جنگ اينترنتي (جنگ مجازي) (Net War and Cyber War) است که در جنگ اينترنتي كه ممكن است بين ملت ها و جوامع رخ دهد ديپلماسي، تبليغات، مبارزات روان شناسي، انهدام و ترور شخصيتي، سياسي و تهاجم فرهنگي مطرح است. در واقع جنگ اينترنتي معرف يك عصر تازه در طيف اختلافات و تضادهايي است كه اشكال اقتصادي، سياسي، اجتماعي و نظامي را در بر مي گيرد و هدف عمده آن، نابودي و يا اختلال در اطلاعات و ارتباطات است.26
و موثرترین استفاده آمریکا در جنگ اشغال عراق بود. بر اساس گزارش سايت www.jihadunspan.com ارتش آمريكا با ارسال ايميل هايي به مقامات بلندپايه و ارتش و مردم عراق از آنها خواسته است تا براي حفظ خود و خانواده هايشان از دستورات صدام سرپيچي كنند و اگر اطلاعاتي در مورد محل اختفاي سلاح هاي هسته اي، بيولوژيك و شيميايي دارند با ارسال ايميل به اطلاع برسانند .27
آنچه در این بین بسیار مهم است توجه جهانی و مراکز علمی و آکادمی های وابسته به جبهه استکباری به مقوله فضای مجازی است که بررسی آکادمی بین المللی هنرهای دیجیتالی با ارائه لیستی از 10 رخداد اینترنتی قرن 21، انتخابات ریاست جمهوری در ایران را به عنوان بزرگترین رویداد اینترنتی در سال 2009 معرفی کرده است .(Webby Awards به دلیل آنچه نقش سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر در رویدادهای پس از انتخابات ایران عنوان شد، انتخابات ایران را جزء 10 رویداد اینترنتی تاثیرگذار در دهه نخست قرن 21 انتخاب کرد.) در این لیست نام 9 رویداد اینترنتی دیگر قرن که از آنها با عنوان تاثیر اینترنت بر زندگی مردم و رویدادهای جاری نام بوده شده است برشمرده شده که عبارتند از :
1. وب سایت "کریج لیست" ( Craigslist) در سال 2000؛ به دلیل ضریب نفوذ بالا و گسترش سریع آن از سال 1995 تا 2000 سراسر ایالات متحده. کریج لیست یک سایت ارتباطی گسترده است که در آن از آگهی فروش تا کاریابی تا " فروم " های چت و ارتباط آن‌لاین وجود دارد.
2. "گوگل اد ورد" (Google Adword) در سال 2001؛ که امکان تبلیغات کالا یا خدمات را برای کاربران فراهم می کند، به این صورت که وقتی که یک نفر واژه ای را در گوگل جستجو می کند سایت کسی که در گوگل اد ورد اکانت دارد و سایت یا خدمات خود را ثبت کرده به عنوان اولین سایت در نتایج جستجو قرار می گیرد و با کادری زرد رنگ دور آن نمایش داده می شود.
3. دانشنامه اینترنتی "ویکیپدیا" (Wikipedia) در سال 2001؛ که با فراهم آوردن امکان دسترسی به 14 میلیون مقاله در 271 زبان مختلف دنیا تبدیل به دانشنامه ای بزرگ شده است که به کاربران امکان می دهد تا نسخه های مقالات موجود در این دانشنامه را اصلاح کرده و دانسته های خود را به آن بیافزایند.
4. سایت "نپستر" (Napster) در سال 2001؛ نپستر نرم افزاری بود كه به كاربران مختلف اجازه ثبت نام و سپس Login می‌داد. پس از آن هر كاربر می‌توانست مجموعه فايل‌های موسيقی مورد نظر خود را كه روی هارد ديسك رايانه خود دارد با ديگران به اشتراك بگذارد. همچنين اين امكان وجود داشت كه كاربران عضو اين نرم افزار به گفت‌وگو با يكديگر نيز بپردازند. پس از مسدود شدن سايت "نپستر" به حکم دادگاه، شرکت "راکسيو" در سال ۲۰۰۲ اين شرکت ورشکست شده را خريدارى کرد و آن را به يک مرکز دانلود قانونى و پولى ترانه هاى موسيقى از اينترنت بدل کرد.
5. سرویس "گوگل ایپو" (Google Ipo) در سال 2004؛ این سرویس توانست انقلابی در موتور جستجوی گوگل به وجود بیاورد و بعدها سایت هایی چون جی میل، یوتیوب، گوگل ارث، گوگل مپ و... توانستند از این امکان موتور جستجوی گوگل استفاده کنند.
6. انقلاب ویدئویی آن‌لاین شبکه "یوتیوب" (Youtube) در سال 2006؛ که این امکان را به کاربران اینترنت در سراسر جهان داد که فایل های تصویری و یدئوهای خود را روی شبکه یوتیوب قرار دهند.
7. انقلاب بزرگ در شبکه ارتباطات اجتماعی با شبکه "فیس بوک" (Facebook) به همراه "توئیتر" (Twitter) در سال 2006، این شبکه ارتباط اینترنتی امروزه بیش از صدها میلیون عضو در سرتاسر جهان دارد.
8. عرضه گوشی های تلفن همراه "آی فون" (I Phone) در سال 2007؛ آی‌فون یک گوشی هوشمند تلفن همراه است که در ژانویه ۲۰۰۷ از سوی شرکت اپل، معرفی شد. آی‌فون صفحه‌کلید ندارد و از صفحه حساس لمسی بهره می‌گیرد، که می‌توان با آن تایپ کرد، شماره گرفت و برنامه‌های گوناگون مبتنی بر وب و سیستم عامل را اجرا کرد.
9. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2008؛ که کمپین پرزیدنت اوباما در آن با به کارگیری اینترنت توانست شیوه ای جدید از تبلیغات و جمع آوری اعانه های اینترنتی از هواداران و به نمایش گذاردن ویدئوهای آن‌لاین و... ضریب نفوذ و ارتباط کمپین انتخاباتی اوباما با هواداران را گسترش دهد.
10. اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2009؛ که در آن معترضان به نتایج انتخابات توانستند با توجه به عدم بهره مندی از رسانه با ارتباطات اینترنتی و استفاده از شبکه های ارتباط اینترنتی همچون فیس بوک و توئیتر، برای تظاهرات اعتراضی خود هماهنگی کرده و اخبار و اطلاعات خود را مبادله کنند.
اما فضاي اينترنت چالش‌هايي هم دارد. بنا بر تحقیقات به عمل آمده، كودكان و نوجوانان هنگامي‌كه به فراخناي جهان اينترنت پا مي‌گذارند، به گشت و گذار در اينترنت كه مي‌پردازند، درونمايه دانشنامه‌وار آن را مي‌نوشند، به مجموعه فيلمهاي درون اينترنت كه دسترسي پيدا مي‌كنند، به گپ‌سراهاي اينترنتي كه سر مي‌زنند و پيوندهاي اجتماعي كه برقرار مي‌كنند، در معرض خطر عناصري از اجتماع قرار مي‌گيرند كه در جهان واقعي از آنان پرهيز مي‌كنيم. سه‌چهارم كودكان حاضرند در قبال دريافت كالا و خدمات درباره خودشان و خانواده‌شان اطلاعات بدهند و سالانه يك پنجم شان طعمه سوءاستفاده‌گران مي‌شوند.
روشن است كه پاسداري از كودكان در فضاي اينترنت وظيفه ای دشوار است که باید مورد توجه قرار گیرد. به همين دليل است كه در اتحاديه بين‌المللي مخابرات، طرح حفاظت آن‌لاين از كودكان (COP) را در دستور كار جهاني امنيت اينترنت قرار داده‌اند. اين كار در راستاي الزام براي تقويت امنيت اينترنت و پي‌ريزي اينترنت ايمن و امن براي نسل‌هاي آينده قرار دارد. اين موضوع را در اتحاديه بين‌المللي مخابرات خيلي جدي گرفته بودند و شعار آن سال روز جهاني مخابرات و جامعه اطلاعات، پاسداري از كودكان در فضاي سايبر است. اين شعار نه تنها بر كارها در آن روز، بل‌كه در سراسر سال و آينده نيز اثر مي‌گذارد.
"موتورهاي جست‌وجوگر مانند Yahoo و google و غيره كه مقر اصلي آنها در آمريكا است مي‌توانند در هنگام پيدا كردن مطالب مورد نظر استفاده كننده، مطالبي به نفع خود و به ضرر كشور آماج جست‌وجو كنند و يا اطلاعات مربوط به كشور آماج را در انتهاي ليست قرار دهند كه كمتر مورد استفاده كاربران است. استفاده علني از اينترنت مانند ارسال پست الكترونيك براي مسئولان، فيلترشكني فيلترهاي حكومتي روي اينترنت و يا هك كردن سايتهاي خاص، از موارد ديگر سوء استفاده از اينترنت در عمليات رواني است. 28
بر اساس آخرين آمارها تعداد كاربران اينترنت جهان به بیش از دو میلیارد نفر رسيد. آمار منتشرشده بر روی وب سایت Internet World Stats نشان می دهد تعداد کاربران اینترنت ایران در سال 2011 نسبت به سال گذشته سه میلیون و 300 هزار و نسبت به سال 2009 در حدود چهار میلیون و 300 هزار نفر افزایش داشته است. آمار این وب سایت در سال 2010 تعداد کاربران ایرانی را 33 میلیون و 200 هزار نفر اعلام کرده بود در حالی که آمار جدید این وب سایت تعداد کاربران ایرانی را 36 میلیون و 500 هزار نفر اعلام کرده است؛ تعدادی که بیش از نیمی از کاربران اینترنت در کل خاورمیانه را تشکیل داده است. بر اساس نموداری که در این وب سایت از آمار توزیع کاربران اینترنتی در مناطق مختلف جهان ارائه شده است، در حال حاضر 44 درصد از کاربران اینترنت به آسیا، 22.7 درصد به اروپا، 13 درصد به آمریکای شمالی، 10.3 درصد به آمریکای لاتین، 5.7 درصد به آفریقا، 3.3 درصد به خاورمیانه و یک درصد به اقیانوسیه اختصاص دارند. همچنین تعداد کل کاربران اینترنت در جهان بر اساس آخرین آمار دو میلیارد و 95 میلیون و 6 هزار و پنج نفر محاسبه شده است.29
دنیا در سال 2009 پر از داستانها و اتفاقات عجیب و باورنکردنی بود و در این میان نمی توان نقش توئیتر و فیس بوک را در ایجاد بسیاری از آنها نادیده گرفت.یکی از جالب ترین داستانهای عجیب شبکه های اجتماعی در سال 2009 مربوط به یک داماد آمریکایی است که مراسم عروسی خود را برای به روز کردن پروفایل خود روی فیس بوک قطع کرد و بلافاصله این پیام را روی صفحه خود نوشت: «من با @TracyPage در کلیسا هستم و یک ثانیه قبل او همسر من شد. الان دیگر باید بروم و حلقه را دست عروس بکنم.» این داماد شیفته شبکه اجتماعی این جملات را بین گرفتن "بله" از عروس و تبادل حلقه ها روی فیس بوک نوشت. از دیگر اتفاقات عجیبی که روی فیس بوک رخ داد مربوط به دو جوانی است که برای کاخ سفید ایجاد مزاحمت کردند و با افتخار پیروزی خود را روی این شبکه اجتماعی جشن گرفتند. همچنین یک خبر جعلی درباره یک کودک شش ساله در فیس بوک منتشر شد. در این خبر آمده بود که این کودک در حالی که سوار بر یک بالن بوده در میان ابرها گمشده است.
بر اساس گزارش رویترز، پارلمان هلند نیز در سال 2009 قانونگذاران را برای ارسال پیام روی توئیتر و فیس بوک محدود کرد و در کانادا یک نماینده به خاطر توهینی که به رقیب خود کرده بود روی توئیتر از وی عذرخواهی کرد. از سویی دیگر، دیوان عالی انگلیس برای اولین بار از راه توئیتر حکم محکومیت یک کاربر را برای وی ارسال کرد. كشوري مانند آمريكا، قدرت و توان تحميل اراده خود بر ديگران را دارد، زيرا ساليانه به طور متوسط 900 فيلم در هاليوود مي‌سازد و انگاره‌هاي خود را به تمام دنيا منتقل مي‌كند. البته قدرت نرم آمريكا صورت‌هاي ديگري نيز دارد.
ويژگيهاي اينترنت در فضاي مجازي
صحنه نبرد در فضای مجازی، ثابت و تغییرناپذیر نیست و همیشه باید فضا را مجموعه ای از عمل‌ها و عکس العمل‌ها بدانیم. از ویژگیهای اینترنت، به دسترسی آسان، کم هزینه بودن، تابع زمان و مکان نبودن را می توان نام برد. ضمن اینکه کار همه رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری را هم انجام می دهد و به همه کاربرانش این اجازه را می دهد که در وقت از شبانه روز و در کجا که خواستند می توانند مطالب، فیلم، عکس و... را منتشر کنند.
شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي
پایگاه اینترنتی مؤسسه تحقیقاتی هریتیج گزارشی به قلم "جیمز.جی.کارافانو" (James jay carafano) پژوهشگر ارشد مطالعات امنیت ملی موسسه تحقیقاتی هریتیج آمریکا که دارای 25 سال سابقه خدمت در ارتش آمریکا تا درجه سرهنگ دومی است، منتشر کرد که به نقش شبکه‌های اجتماعی و اینترنتی در حوادث پس از انتخابات ایران اختصاص دارد. جي.كارفانو30 در گزارش خود، استفاده از اينترنت در فضاي مجازي در اغتشاشات (فتنه 88) را حول چهار محور تدوين و ارائه کرده است. اين چهار محور شامل: 1. خبرنگاري خياباني 2. بسيج كردن ايراني هاي مقيم خارج از كشور 3. سازماندهي فعالان سياسي 4. راه اندازي جنگ اطلاعاتي، است. وی در خصوص كاركرد شبكه هاي اجتماعي چنين عنوان کرده است: «شبكه هاي اجتماعي مي توانند فعاليت هاي اعتراض آميز را سازماندهي كرده و در اطلاع رساني روند رويدادها نقش آفريني کنند.» (كارفانو،2009،هريتيچ)
ايشان در خصوص محور اول اين گزارش يعني كاركردهاي خبرنگاري خياباني چنين گزارش مي دهد: «خبرنگاري خياباني به تهيه اخبار يا جريان شدن نظرات مردم، از سوي خبرنگاران غير حرفه اي اطلاق مي شود و به دو شيوه صورت مي گيرد:
1. خبرنگاران خياباني، گزارش ها، تصاوير، فيلم ها و اطلاعات خود را به سايت هاي خبري مشهور مي فرستند تا به صورت حرفه اي ويرايش و تدوين شوند. فاكس نيوز و ماي اسپيس وب سايت هايي دارند به نام (شما گزارش دهيد31 (همان) اين سايت ها با ايجاد چنين ظرفيت هايي، فضا را براي فعاليت مخالفين مهيا نموده و آنان راترغيب به مخالفت مي کنند.
2. خبرنگاراني در شكل خبرنگاران شهروندي بروز مي كنند كه در آن مضامين خبري از سوي پديد آورندگان در وب سايت هاي شخصي (يا غير رسمي) ارائه مي شود. (همان)
بررسي هاي به عمل آمده نشان از تلاش اكثر پايگاه هاي اينترنتي خبرگزاري ها، وزارت خارجه آمريكا، رژيم صهيونيستي و انگليس، شبكه هاي راديويي و ماهواره اي در خصوص ايجاد اخلال در سير انتخابات و بعد از آن در ايران داشته اند كه نمونه آن تلاش پايگاه Ireport.vom (وابسته به سي. ان. ان) است. به گزارش mediaweek از 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) سایت Ireport.vom (که از سوی سی.ان.ان اداره می‌شود اما در بالای سایت این مسئله تکذیب شده است)، 1600 گزارش از داخل ايران (مخاطبين) از تاريخ 13 تا 17 ژوئن (23 تا 27 خرداد) دريافت كرده است و در همين مدت زمان 3 هزار نفر ديگر هم در اين سايت عضو شده اند.
از پيامدهاي خبرنگاري خياباني كه به نوعي به چند شيوه اجرا مي شود، برخي از خبرنگاران از قبل شناسايي شده و وصل شده بودند و به صورت مستمر خبر، گزارش، عكس و فيلم تهيه و ارسال مي كردند كه در قبال اين فعاليت دستمزد نيز دريافت مي كردند. اما تعداد زيادي از آنها ازبين افراد معترض، معاند، مخالف بصورت تحريك شده اقدام به فعاليت هاي غير حرفه اي خبري مي نمودند. اين اقدامات منجر به تشديد اغتشاشات، تحريك احساسات، افزايش شايعات، ايجاد ترديد و در نوع خودش دلگرمي عوامل دست اندر كار دشمن مي شد. برخي اين گونه فعاليت ها را تحت عنوان «ميدان نبرد اينترنتي» ياد نموده اند.
محور دوم: بسيج كردن ايرانيان} ضد انقلاب{مقيم خارج: البته در اين خصوص نظام سلطه طي 30 سال گذشته بصورت مستمر از طرق مختلف به تحريك ضد انقلاب خارج كشور تحت عنوان اپوزيسون توجه كرده و از اين جماعات استفاده نموده است.نويسنده در خصوص اين محور، آماري ارايه نموده مبني بر اينكه در سال 2006، 4تا5 ميليون ايراني در جهان پراكنده بودند. (بنياد سياست مهاجرت)
آنان توانستند در شبکه‌های اجتماعی فعالیت‌های اعتراض آمیز را سازماندهی کرده و در اطلاع رسانی روند رویدادها را تشديد و مخاطبان را تحريك و ترغيب کرده تا به خوبي نقش آفرینی کنند و از ترول‌ها trolls (کاربرانی که در تالارهای گفت و گو و در میان بحث در موضوعات جدی، پیام‌های نامربوط، توهین آمیز، تشنج زا و تحریک آمیز ارسال می‌کنند)، بهره بردند. افزون بر تسهیل خبرنگاری و سازمان دهی فعالان سیاسی، از تبدیل فضای مجازی به میدان نبرد اینترنتی، راه اندازی جنگ اطلاعاتی، بهره گیری از فيس بوك و توئيتر به عنوان ابزار ايجاد شبكه هاي اجتماعي در فضاي مجازي، می‌توان یاد کرد. با اینترنت، علاوه بر گسترش اطلاعات می‌توان اطلاعات را تحریف یا دستیابی به دانش را محدود کرد.
شناسایی و بستن کاربری برخی کاربران تا نشر اخبار کذب و شعارهای توخالی افزون بر مبارزه با شایعه پراکنی و همچنین، کاربران از ابزارهای اجتماعی برای سازماندهی به وب سایت‌های دولتی استفاده کردند. از آسیب های مهم در فضای مجازی می توان به خطر انتشار اسرار خصوصي اشاره کرد که بر خلاف تصور بسياري از كاربران اينترنتي در سايت هايي مانند فيس بوك و توئيتر ، اطلاعاتي كه آنان درباره مسائل خصوصي خود با دوستان و آشنايان مبادله مي كنند به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در بسياري موارد خود كاربران اطلاع ندارند كه چه اطلاعاتي از آنها در اختيار عموم قرار گرفته است و پس از اطلاع يافتن از انتشار اين اطلاعات نگران مي شوند. در واقع هر زماني كه يك كاربر در اينترنت دكمه ارسال را مي زند اطلاعات ارسال شده تقريبا به راحتي در دسترس همگان قرار مي گيرد. در مواردي حتي مطالبي كه يك كاربر در اينترنت جستجو مي كند قابل رديابي، ذخيره سازي و فروش به ديگران است. ايجاد سايتهاي ويژه براي كشور آماج يكي ديگر از تمهيدات رسانه‌اي در ديپلماسي رسانه‌اي است. به طور مثال BBC Persian يا VOA Persian يا info USA Persian سايتهاي خبري هستند كه ويژه شهروندان ايراني ساخته شده اند و اين سايتها مي‌توانند هر گونه تفكري را به استفاده‌كنندگان ايراني خود القا كنند. نقش فيس بوك و توئيتر در جنگ رواني سايبرنتيك عليه ايران و شبكه‌هاي خبري مانند سي‌ان‌ان با اجراي سياست "اسب تروا"، مطالب جعلي خود را در پوشش افراد حقيقي بر روي سايتهاي ارتباطات اجتماعي از جمله توئيتر منتشر و به ارتباط‌گيري با مخاطبان قبلي اقدام کردند.
در هفته‌هاي منتهي به انتخابات و جريان‌هاي بعدي، ايران شاهد هجمه تبليغي و جنگ رواني بود كه از سوی سايتهاي ارتباطات اجتماعي مانند فيس بوك و توئیتر صورت گرفت. اين در حالي است كه عقبه طراحي كننده اين اقدامات كه در حوزه جنگ رواني سايبرنتيك قرار دارد، همچنان در حال پيگيري اهداف از پيش تعيين شده خود است. 5 موضوع نخست جستجوی کاربران در شبکه ارتباطی توئیتر به ترتیب اولویت عبارتند از: انتخابات ایران، ویروس آنفلوانزا، غزه، ایران، تهران. سايت هاي ارتباطات اجتماعي در ظاهر به منظور ايجاد فضايي براي حضور الكترونيكي افراد در جامعه چند صدايي غربي و بيان ديدگاه‌ها، پيدا كردن دوست، ارتباط با دوستان و فرستادن پيام‌هاي گروهي عمل مي كنند اما در باطن اغلب اين وبگاه‌ها در خدمت بنگاه هاي خبري و اطلاعاتي قرار داشته و با جمع آوري اطلاعات شخصي از افراد اقدام به پرونده سازي و بعضا عضوگيري براي سازمان‌هاي جاسوسي و تروريستي غربي مي‌کنند. هرچند عضويت در اين سايتها مجاني است ولي هيچ چيزي واقعا مجاني نيست و در ازاي استفاده مجاني از سرويس‌هاي الكترونيكي اين وبگاه‌ها، افراد بخش عمده اسرار زندگي خود را به راحتي در اختيار آنها قرار مي دهند.
نتیجه گیری و پیشنهادات
صدور حکم رهبر معظم انقلاب با توجه به مقضیات زمان اقدامی حکیمانه و در شان انقلاب اسلامی بود، ضمن اینکه عمل درست مسئولین به مفاد آن موجب کاهش تهدیدات دشمن شده و فرصت ویژه ای را برای فرزندان این مرز و بوم به وجود آورده تا در جهت نشر و گسترش انقلاب اسلامی اقداماتی در خور انجام دهند. همچنین می تواند موجب رشد و بالندگی علمی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز بشود. شرط تحقق اهداف پیش بینی شده برای آن، ورود خالصانه و جهادگونه به این مقوله است که در پیچ و خم نظام اداری و بروکراسی دست و پاگیر رها نشود و یا به برپایی همایش و نمایش ختم نشود. آنچه در متن این نوشته در خصوص اقدامات، اهمیت و ضرورت و توجه دشمن گفته شد بخش بسیار ناچیزی از حقایق نهفته در بطن این پدیده است. برای شروع و آغاز ورود نخبگان و اندیشمندان میهن اسلامی به اظهار نظر در این خصوص پیشنهاداتی چند و گذرا به شرح زیر تقدیم می شود:
1. تدوین راهبردهای تحقق منویات مندرج در حکم ابلاغی رهبر انقلاب به ریاست جمهوری
2. فراخوان طرح از نخبگان و اندیشمندان در خصوص ایجاد مرکز ملی فضای مجازی
3. برگزاری نشست های تخصصی در دو سطح راهبردی و کارشناسی بری تعیین سیاست ها و خط مشی ها و همچنین ارائه الگو و مدلهای اجرایی
4. ایجاد فرایند ورود به فضای مجازی در سطوح اشراف اطلاعاتی، خنثی سازی اقدامات مخرب، مصون سازی و مصونیت بخشی مخاطبان، نشر فرهنگ توحیدی، دینی و انقلابی
5. امکان سنجی و ظرفیت شناسی دولتی و بخش خصوصی در سه سطح بین الملل، منطقه ای و داخلی
6. ایجاد ظرفیت و زیرساخت های مناسب و متناسب با خواست های ملت بزرگ ایران و انقلاب اسلامی
7. ایجاد سامانه برآورد تهدیدات و آسیب ها در فضای مجازی به صورت مستمر
8. حمایت مناسب از تولیدکنندگان محصولات مجازی به ویژه قرآنی، دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، جنگ نرم و به خصوص بازی های رایانه ای
9. تقویت و برنامه ریزی مناسب برای آموزش از سنین پایین برای استفاده بهینه از فضای مجازی
10. تولید برنامه های هشدار دهنده، روشنگر و آگاهی بخش برای گروه های مخاطب از طریق رسانه ملی و سایر رسانه ها
دکتر حمید حاذق نیکرو/ منبع: بولتن نیوز
پی‌نوشتها:
1. كلي، جان والتينگ،بوروس، نقشه برداري عرصه مجازي ايران؛سياست و فرهنگ در وبلاگستان فارسي، ص4
2. diasporas
(David Bollier) .3
(Beijing) .4
(Evic sohmidt) .5
(Jack Dorsey) .6
(Jamese Berhard) .7
(Joson Liebman) .8
(Tiffany Shlain) .9
(Anderew Resiej) .10
(Anne-marie Sluughter) .11
(wich path to Persia) .12
http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=19225 .13
14. ضیایی پرور، حمید، جنگ نرم جلد 1 ویژه جنگ رایانه ای، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، ص19
15. همان، ص20
16. همان، ص19
17. همان، ص21
18. همان،ص 23
19. ضیایی پرور، حمید، جنگ نرم جلد 1 ویژه جنگ رایانه ای، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، ص24
20. همان، ص25
21. همان
22. همان، ص 28
23. همان، ص29
24. همان،ص 31
25. همان، ص38
26. همان، ص 44
27. همان، ص 46
28. http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=143653
http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1406976. 29
(James jay carafano). 30
(Ureport) .31