به طور قاطع در دو سال گذشته تا کنون اکثر قریب به اتفاق اقدامات سلبی و ایجابی کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در اینترنت ایران، با نظر و خواست مردم صورت گرفته است.
گردب- از آنجا که وجه مشترک زندگی در جامعه مجازی با واقعی، عامل انسانی است و این عامل شکل دهنده تمام روابط و جریانات هر دو جامعه است، کشورهای مختلف با هدف ایجاد امنیت و حفاظت از حقوق اجتماعی شهروندان خود، قوانین جامعی در این رابطه تصویب و اجرا کرده اند که بررسی های کارشناسان امر نشان می دهد، مردمی و دموکراتیک ترین آنها، قوانین جمهوری اسلامی ایران برای نظارت بر اینترنت است که از سوی بسیاری از کشورهای جهان و برخی کشورهای غربی در حال بررسی و الگوبرداری است.
در این مقال و مجال سعی می شود، بدون توجه به شایعات و جوسازی های بدون منطق و غیر مستند دوستان غافل و دشمنان خارجی ایران اسلامی، با تکیه بر اسناد، قوانین و مدارک متقن، نحوه نظارت بر اینترنت در ایران را با نیم نگاهی به نقض گسترده حقوق شهروندی و حقوق بشر در غرب بررسی کنیم:
۱. نظارت بر اینترنت در ایران بر اساس قانون جرائم رایانه ای، مصوب ۱۱ بهمن ماه سال ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی صورت می گیرد که فرایند تصویب، تایید و اجرای این قانون و دیگر قوانین مصوب مجلس در جمهوری اسلامی ایران کاملا دموکراتیک است.
۲. "کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه"، که تنها مجموعه ناظر بر اینترنت در ایران است، بر اساس ماده ۲۱ قانون جرائم رایانه ای هر دو هفته یکبار با حضور وزیر یا نماینده وزارتخانه های آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، فرمانده نیروی انتظامی، یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یک نفر نماینده مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیون حقوقی و قضایی و تأیید مجلس شورای اسلامی، به ریاست دادستان کل کشور در محل قوه قضائیه تشکیل می شود.
این کارگروه از نمایندگان سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه تشکیل شده و اعضاء آن طی یک فرایند دموکراتیک یا به صورت مستقیم از سوی مردم انتخاب شده اند و شکل اداره این "نهاد دموکراتیک" نیز کاملا تخصصی و با دیدگاه های متنوع تنظیم شده و تصمیمات این کارگروه بر اساس نظرات کارشناسی و با رای اکثریت اعضا اتخاذ می شود و کارگروه فوق نیز در اولین جلسات خود فهرستی شفاف از موارد محتوای مجرمانه از قوانین جاری کشور را احصا کرده و جهت اطلاع کاربران اینترنت و اداره کنندگان تارنماهای اینترنتی منتشر کرد که این فهرست مبنای بررسی محتوای تارنماها قرار می گیرد. (متن کامل فهرست مصادیق محتوای مجرمانه و قانون جرائم رایانه ای را می توانید در این نشانی مطالعه کنید: http://peyvandha.ir/۰-۲.htm)
در حالی که در ایالات متحده آمریکا، دولت این کشور می تواند با استناد به قانون میهن پرستی آمریکا (USA PATRIOT Act)، هر تارنمایی را که مخالف منافع خود دید، به بهانه اقدام پیشگیرانه و بدون توجه به حقوق طرف مقابل، مسدود و از اینترنت حذف کند و مصادره دامنه به عنوان سخت ترین مجازات تنها در آمریکا به صورت گسترده انجام می شود.
دولت آمریکا تا کنون با استناد به همین قانون هزاران تارنمای اینترنتی را مسدود و از دسترس خارج کرده است.
۳. به طور قاطع در دو سال گذشته تا کنون اکثر قریب به اتفاق اقدامات سلبی و ایجابی کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در اینترنت ایران، با نظر و خواست مردم صورت گرفته است؛ به نحوی که اسناد مربوطه نشان می دهد از نوروز ۱۳۸۹ تا پایان سال ۱۳۹۰ بیش از سیصد و هشتاد هزار نامه و درخواست مردمی مبنی بر پالاش یا رفع پالایش تارنماها در این کارگروه بررسی و مورد رسیدگی قرار گرفته که در نوع خود بی نظیر است.
۴. تصمیمات مهم در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (مانند تصمیم برای نحوه تعامل با سرویس دهنده های وبلاگ) طی نشستی با حضور و همفکری فعالان شاخص همان عرصه با اعضا و دبیر محترم کارگروه اتخاذ شده و در این فرایند غالبا پیشنهاد همین عزیزان تصویب و با همکاری مستقیم خودشان اجرایی شده است.
۵. این کارگروه به جز نظارت دائمی نهادهای عضو، در خود نیز ادارات و واحدهای نظارتی مختلف دارد (مانند اداره نظارت و واحدهای رسیدگی به شکایات مردمی و بازرسی) که به صورت مستمر واحدهای اجرایی کارگروه را زیر نظر دارند و در نهایت رای و نظر دستگاه ها و سازمان های نظارتی حکومتی نیز در این کارگروه، مانند دیگر نهادها و مجموعه های نظام، نافذ و لازم الاجرا است.
از طرفی خبرنگاران رسانه های مختلف از طریق انتشار خبر و مردم نیز به عنوان ناظران عمومی، به صورت دقیق و پیوسته، تمام عملکرد کارگروه را زیر نظر دارند و در صورت مشاهده کوچکترین قصور و خطا، مراتب را از طریق صفحه دریافت و بهره گیری از نظرات (http://nazar.peyvandha.ir) یا تماس تلفنی و مراجعه حضوری به دادستانی کل کشور، گوشزد می کنند.
۶. ایران تنها کشوری است که در آن به تارنماهای مجاز در صورت انتشار محتوای مجرمانه، به جای پالایش در مرحله اول، تذکر داده می شود و این نحوه تعامل و احترام به کاربران در تمام جهان بی نظیر است. در واقع لیست سفید پالایش (فیلترینگ) در ایران باز است و هر کس می تواند تارنمای خود را پس از ثبت پنج دقیقه ای و رایگان در پایگاه ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (http://samandehi.ir)، به لیست سفید تارنماهای ایرانی اضافه کند.
۷. در جمهوری اسلامی ایران با تدبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و به عکس کشورهای غربی، به دارنده یک تارنمای پالایش شده به عنوان مجرم نگاه نمی شود و مسئول آن تارنما، که ممکن است ایرانی یا حتی غیر ایرانی باشد، حق دارد علت پالایش تارنمای خود را از کارگروه پرسیده و پس از رفع محتوای مجرمانه بدون نیاز به طی مراحل قضایی و بروکراسی پیچیده اداری، در حداقل زمان ممکن تارنمای خود را رفع پالایش کنند.
و اما "نظارت بر اینترنت در کشورهایی مثل آمریکا دیکتاتور مآبانه است"، زیرا دولت آمریکا دامنه اصلی هر تارنمایی را که غیر مجاز بداند، مصادره می کند و تا کنون ده ها تارنما را به این شکل به طور کامل از اینترنت حذف کرده است؛ به نحوی که بر اساس گزارش یک موسسه بین المللی، از میان ۵۰۰۰ تارنمای مهم جهان، ۱۸۰۶ تارنما از سوی دولت آمریکا به طور کل مسدود و از دسترس خارج شده است.
البته کشورهایی مثل انگلستان با ۳۵۴۵ تارنمای مسدود شده، فرانسه با ۳۳۱۸ تارنمای مسدود شده و رژیم اشغالگر قدس با ۴۸۶۸ تارنمای مسدود شده (یعنی تنها ۱۳۲ نشانی مسدود نشده!) از ۵۰۰۰ تارنمای مهم جهان، وضعشان به مراتب بدتر از آمریکاست!
این آمار زمانی جالب تر می شود که بدانید در این کشور ها انتشار محتوای غیر اخلاقی مصداق جرم نیست! و فیلتر و مسدودسازی تنها محدود به موارد سیاسی و امنیتی می شود.
و اما در ایران بررسی ها نشان می دهد به همان نسبت فوق، تنها ۱۰۲۰ تارنما، پالایش شده است که ۹۹.۷% موارد نیز به دلیل انتشار محتوای مستهجن پالایش شده اند و این نسبت در قیاس با سه کشور و یک رژیم فوق بسیار پایین تر است.
در پایان ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که: پالایش تارنما (مشهور به فیلترینگ) سطحی بسیار پایین تر از مسدودسازی (رد وجود تارنما یا حذف محتوا) و مصادره دامنه (حذف دامین) است؛ زیرا تارنمای پالایش شده (فیلتر شده) تنها در یک کشور محدود می شود و دسترسی مسئول تارنما نیز به محتوای تارنمایش قطع نمی شود، اما تارنمای مسدود شده به طور کل نمایش داده نمی شود و در سطحی دیگر پس از مسدودسازی یا مصادره دامنه، آن تارنما به طور کل نابود شده و در هیچ کجای جهان قابل دسترسی نیست.
روح الله مومن نسب، مدیر واحد اینترنت مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال/ منبع: ندای انقلاب
در این مقال و مجال سعی می شود، بدون توجه به شایعات و جوسازی های بدون منطق و غیر مستند دوستان غافل و دشمنان خارجی ایران اسلامی، با تکیه بر اسناد، قوانین و مدارک متقن، نحوه نظارت بر اینترنت در ایران را با نیم نگاهی به نقض گسترده حقوق شهروندی و حقوق بشر در غرب بررسی کنیم:
۱. نظارت بر اینترنت در ایران بر اساس قانون جرائم رایانه ای، مصوب ۱۱ بهمن ماه سال ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی صورت می گیرد که فرایند تصویب، تایید و اجرای این قانون و دیگر قوانین مصوب مجلس در جمهوری اسلامی ایران کاملا دموکراتیک است.
۲. "کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه"، که تنها مجموعه ناظر بر اینترنت در ایران است، بر اساس ماده ۲۱ قانون جرائم رایانه ای هر دو هفته یکبار با حضور وزیر یا نماینده وزارتخانه های آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، فرمانده نیروی انتظامی، یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یک نفر نماینده مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیون حقوقی و قضایی و تأیید مجلس شورای اسلامی، به ریاست دادستان کل کشور در محل قوه قضائیه تشکیل می شود.
این کارگروه از نمایندگان سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه تشکیل شده و اعضاء آن طی یک فرایند دموکراتیک یا به صورت مستقیم از سوی مردم انتخاب شده اند و شکل اداره این "نهاد دموکراتیک" نیز کاملا تخصصی و با دیدگاه های متنوع تنظیم شده و تصمیمات این کارگروه بر اساس نظرات کارشناسی و با رای اکثریت اعضا اتخاذ می شود و کارگروه فوق نیز در اولین جلسات خود فهرستی شفاف از موارد محتوای مجرمانه از قوانین جاری کشور را احصا کرده و جهت اطلاع کاربران اینترنت و اداره کنندگان تارنماهای اینترنتی منتشر کرد که این فهرست مبنای بررسی محتوای تارنماها قرار می گیرد. (متن کامل فهرست مصادیق محتوای مجرمانه و قانون جرائم رایانه ای را می توانید در این نشانی مطالعه کنید: http://peyvandha.ir/۰-۲.htm)
در حالی که در ایالات متحده آمریکا، دولت این کشور می تواند با استناد به قانون میهن پرستی آمریکا (USA PATRIOT Act)، هر تارنمایی را که مخالف منافع خود دید، به بهانه اقدام پیشگیرانه و بدون توجه به حقوق طرف مقابل، مسدود و از اینترنت حذف کند و مصادره دامنه به عنوان سخت ترین مجازات تنها در آمریکا به صورت گسترده انجام می شود.
دولت آمریکا تا کنون با استناد به همین قانون هزاران تارنمای اینترنتی را مسدود و از دسترس خارج کرده است.
۳. به طور قاطع در دو سال گذشته تا کنون اکثر قریب به اتفاق اقدامات سلبی و ایجابی کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در اینترنت ایران، با نظر و خواست مردم صورت گرفته است؛ به نحوی که اسناد مربوطه نشان می دهد از نوروز ۱۳۸۹ تا پایان سال ۱۳۹۰ بیش از سیصد و هشتاد هزار نامه و درخواست مردمی مبنی بر پالاش یا رفع پالایش تارنماها در این کارگروه بررسی و مورد رسیدگی قرار گرفته که در نوع خود بی نظیر است.
۴. تصمیمات مهم در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (مانند تصمیم برای نحوه تعامل با سرویس دهنده های وبلاگ) طی نشستی با حضور و همفکری فعالان شاخص همان عرصه با اعضا و دبیر محترم کارگروه اتخاذ شده و در این فرایند غالبا پیشنهاد همین عزیزان تصویب و با همکاری مستقیم خودشان اجرایی شده است.
۵. این کارگروه به جز نظارت دائمی نهادهای عضو، در خود نیز ادارات و واحدهای نظارتی مختلف دارد (مانند اداره نظارت و واحدهای رسیدگی به شکایات مردمی و بازرسی) که به صورت مستمر واحدهای اجرایی کارگروه را زیر نظر دارند و در نهایت رای و نظر دستگاه ها و سازمان های نظارتی حکومتی نیز در این کارگروه، مانند دیگر نهادها و مجموعه های نظام، نافذ و لازم الاجرا است.
از طرفی خبرنگاران رسانه های مختلف از طریق انتشار خبر و مردم نیز به عنوان ناظران عمومی، به صورت دقیق و پیوسته، تمام عملکرد کارگروه را زیر نظر دارند و در صورت مشاهده کوچکترین قصور و خطا، مراتب را از طریق صفحه دریافت و بهره گیری از نظرات (http://nazar.peyvandha.ir) یا تماس تلفنی و مراجعه حضوری به دادستانی کل کشور، گوشزد می کنند.
۶. ایران تنها کشوری است که در آن به تارنماهای مجاز در صورت انتشار محتوای مجرمانه، به جای پالایش در مرحله اول، تذکر داده می شود و این نحوه تعامل و احترام به کاربران در تمام جهان بی نظیر است. در واقع لیست سفید پالایش (فیلترینگ) در ایران باز است و هر کس می تواند تارنمای خود را پس از ثبت پنج دقیقه ای و رایگان در پایگاه ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (http://samandehi.ir)، به لیست سفید تارنماهای ایرانی اضافه کند.
۷. در جمهوری اسلامی ایران با تدبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و به عکس کشورهای غربی، به دارنده یک تارنمای پالایش شده به عنوان مجرم نگاه نمی شود و مسئول آن تارنما، که ممکن است ایرانی یا حتی غیر ایرانی باشد، حق دارد علت پالایش تارنمای خود را از کارگروه پرسیده و پس از رفع محتوای مجرمانه بدون نیاز به طی مراحل قضایی و بروکراسی پیچیده اداری، در حداقل زمان ممکن تارنمای خود را رفع پالایش کنند.
و اما "نظارت بر اینترنت در کشورهایی مثل آمریکا دیکتاتور مآبانه است"، زیرا دولت آمریکا دامنه اصلی هر تارنمایی را که غیر مجاز بداند، مصادره می کند و تا کنون ده ها تارنما را به این شکل به طور کامل از اینترنت حذف کرده است؛ به نحوی که بر اساس گزارش یک موسسه بین المللی، از میان ۵۰۰۰ تارنمای مهم جهان، ۱۸۰۶ تارنما از سوی دولت آمریکا به طور کل مسدود و از دسترس خارج شده است.
البته کشورهایی مثل انگلستان با ۳۵۴۵ تارنمای مسدود شده، فرانسه با ۳۳۱۸ تارنمای مسدود شده و رژیم اشغالگر قدس با ۴۸۶۸ تارنمای مسدود شده (یعنی تنها ۱۳۲ نشانی مسدود نشده!) از ۵۰۰۰ تارنمای مهم جهان، وضعشان به مراتب بدتر از آمریکاست!
این آمار زمانی جالب تر می شود که بدانید در این کشور ها انتشار محتوای غیر اخلاقی مصداق جرم نیست! و فیلتر و مسدودسازی تنها محدود به موارد سیاسی و امنیتی می شود.
و اما در ایران بررسی ها نشان می دهد به همان نسبت فوق، تنها ۱۰۲۰ تارنما، پالایش شده است که ۹۹.۷% موارد نیز به دلیل انتشار محتوای مستهجن پالایش شده اند و این نسبت در قیاس با سه کشور و یک رژیم فوق بسیار پایین تر است.
در پایان ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که: پالایش تارنما (مشهور به فیلترینگ) سطحی بسیار پایین تر از مسدودسازی (رد وجود تارنما یا حذف محتوا) و مصادره دامنه (حذف دامین) است؛ زیرا تارنمای پالایش شده (فیلتر شده) تنها در یک کشور محدود می شود و دسترسی مسئول تارنما نیز به محتوای تارنمایش قطع نمی شود، اما تارنمای مسدود شده به طور کل نمایش داده نمی شود و در سطحی دیگر پس از مسدودسازی یا مصادره دامنه، آن تارنما به طور کل نابود شده و در هیچ کجای جهان قابل دسترسی نیست.
تصویر نمونه ای از صفحه فیلترینگ در آمریکا
روح الله مومن نسب، مدیر واحد اینترنت مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال/ منبع: ندای انقلاب