گرداب- تلاش براي تعيين تكليف قريب به 65 كرسي مجلس نهم، انتخابات دور دوم را كه در 15 ارديبهشت ماه برگزار خواهد شد، همچنان رقابتي و داغ نگه داشته است. هر چند فضاي ابتدايي سال به ظاهر انتخابات را از اذهان دور ساخته اما در شهرهايي كه رقابت به دور دوم كشيده شد، از جمله پايتخت، به تدريج بار ديگر فضا پرشور خواهد شد.
در اين ميان آنچه همچنان به عنوان سوال اصلي بايد مورد توجه راي دهندگان قرار گيرد،
مسئله انتخاب گزينه اصلح است. نظام اسلامي مبتني بر شايسته سالاري و قرار گرفتن صاحبان صلاحيت در راس شكل ميگيرد، لذا همواره بايد تلاش شود تا در هر گزينش و انتخابي بهترينها برگزيده شوند.
يكي از معضلاتي كه در اين ميان رهزن عقل و انتخاب است، عدم تميز بين شاخصههاي اصلي و فرعي و تشخيص اولويتها در شاخصههاست. گاه ممكن است كه شاخصههاي انحرافي و ساختگي، در اثر يك نگاه ناصواب به واقعيتهاي اجتماعي، آنچنان جدي مطرح شود كه در رديف يكي از شاخصههاي گزينه اصلح مورد توجه قرار گيرد و گاه ممكن است شاخصههاي ثانوي نيز در يك فضاسازي سياسي و رقابت جناحي آنچنان وزن يافته و بزرگنمايي شوند كه به مهمترين معيار و شاخص انتخاب اصلح مبدل شود.
عدم دقت نظر در تطبيق شاخصهها با مصاديق نيز معضل ديگري است كه بايد از آن پرهيز و براي رفع آن چاره اي کرد. اين معضل هم از عدم شناخت كافي حاصل ميآيد و هم از فضاسازی هاي رسانه اي كه له يا عليه افراد صورت ميگيرد و نتيجه آن نيز گاه بزرگنمايي برخي افراد و گاه تخريب برخي چهره هاست.
بخشي از اين معضلات در مرحله اول انتخابات تا حدي به عنوان يك آسيب فضاي رقابتي مشهود بود و متاسفانه در ذهنيت افراد جامعه و تشخيص آنها موثر افتاد. لذا جا دارد تا با دقت نظر بيشتر در جهت تصحيح ذهنيت هاي ناصواب، از تكرار آن در مرحله دوم جلوگيري كرد.
با مروري بر آنچه در رهنمودهاي حضرت امام
رحمت الله علیه و رهبر معظم انقلاب اسلامي در نظام مردم سالاري ديني آمده، اين مطلب قابل احصا است كه يكي از مهمترين شاخصه صلاحيت افراد براي قرار گرفتن در قدرت در كنار صلاحيتهاي اخلاقي و سوابق و مواضع انقلابي، مولفه كارآمدي است. كارآمدي در تعريف ساده يعني توانايي براي انجام امر سپرده شده است. اين مولفه مبتني بر اختياراتي كه به فرد داده مي شود، تعيين ميشود.
از يك منظر ميتوان گفت كه تمامي ملاکها و معيارهايي که براي انتخاب كارگزاران نظام اسلامي مشخص شده معطوف به کارآمدي است؛ بدين معنا که وجود ملاک و معيارها حتي در حاکم اسلامي نيز لازمه رسيدن به اهداف حکومت اسلامي است. به عنوان نمونه با برشمردن سه شاخصه اصلي حاکم اسلامي، فقاهت (اسلام شناسي)، عدالت (تقوا به عنوان تضمين عملي عمل حاکم به آنچه از اسلام ميداند) و درايت (تدبير لازم براي اداره جامعه اسلامي) متوجه ميشويم که همگي، شرطهاي لازم براي موفقيت عملي نظام سياسي اسلام در رسيدن به اهداف است و لاغير! وگرنه خداوند متعال در اين فکر نبوده است که براي افراد يا تباري خاص يا طبقه خاص، شأنيتي متمايز از ديگران قائل شده و ديگران را به تبعيت از ايشان سوق دهد، چرا که در بحث حکومت اسلامي، مسئله اصلي، پذيرش مسئوليت است. مسئوليتي که قرار است کاري را به انجام رساند که همانا تحقق اهداف حکومت ديني باشد و گرنه، ذات مسئوليت در نظام اسلامي براي فرد مسئول، جايگاه و شأن خاصي به همراه ندارد. به همين خاطر است که حضرت امام
رحمت الله علیه ميفرمايد: «اينجا صحبت از مقام نيست بلكه صحبت از وظيفه است.»
مولفه كارآمدي آنقدر با اهميت است كه رهبر معظم انقلاب اسلامي در باب نسبت بين کارآمدي و مشروعيت چنين ميفرمايند: «مشروعيت همه ما بسته به انجام وظيفه و كارآيي در انجام وظيفه است. بنده روي اين اصرار و تكيه دارم كه بر روي كارآيي ها و كارآمدي مسئولان، طبق همان ضوابطي كه قوانين ما متّخذ از شرع و قانون اساسي است، بايست تكيه شود. هرجا كارآمدي نباشد، مشروعيت از بين خواهد رفت. اينكه ما در قانون اساسي براي رهبر، رئيس جمهور، نماينده مجلس و براي وزير، شرايطي قائل شده ايم و با اين شرايط گفته ايم اين وظيفه را مي تواند انجام بدهد، اين شرايط، ملاك مشروعيتِ بر عهده گرفتن اين وظايف و اختيارات و قدرتي است كه قانون و ملت به ما عطا مي كند يعني اين حكم ولايت، با همه شعب و شاخه هايي كه از آن منشعب است، رفته روي اين عناوين، نه روي اشخاص. تا وقتي كه اين عناوين، محفوظ و موجودند، اين مشروعيت وجود دارد. وقتي اين عناوين زائل شدند، چه از شخص رهبري و چه از بقيه مسئولان در بخشهاي مختلف، آن مشروعيت هم زائل خواهد شد. ما بايد به دنبال كارآمدي باشيم. بايد هر يك از كساني كه متصدي اين مسئوليت ها، از صدر تا ساقه هستند بتوانند آنچه را كه بر عهده آنهاست، به قدر معقول انجام دهند. انتظار معجزه و كار خارق العاده نداريم و نبايد داشته باشيم، اما بايست انتظارِ تلاش موفق را كه در آن نشانه هاي توفيق هم مشاهده شود، داشته باشيم.» (31/6/83)
معظم له بر اين باور است كه "اگر مردم، كارآمدي را در مسئولان كشور مشاهده كنند، اعتقادشان به آنها و به نظام اسلامي و اسلام روز به روز بيشتر خواهد شد" (13/12/81)
با اين نگاه به اهميت مسئله كارآمدي است كه به نظر ميرسد به جاي توجه به مولفه هاي فرعي و بزرگنمايي برخي شاخصههاي ثانوي و براي تعيين مجلسي كه در دهه چهارم انقلاب اسلامي با وجود مشكلات متعدد و دشمني هاي فراوان، راه دشواري را در پيش رو دارد، بيش از پيش به تشكيل مجلسي كارآمد با حضور نمايندگان با تجربه و كارآمد نيازمنديم و بايد مراقب بود با شعارزدگي، كساني را به مجلس نفرستيم كه از توانايي لازم براي انجام امور نمايندگي در حد كافي ناتوانند.
بیم موج