Gerdab.IR | گرداب

گرداب- "جیسون هیلی" عضو اندیشکده "شورای آتلانتیک"، پروژه "استاکس‌نت" را عملیاتی شکست خورده از سوی آمریکا توصیف کرده و پیامدهای استراتژیک آن را به ضرر منافع بلندمدت این کشور دانست. سیستم‌های سایبری آمریکا در مقابل جنگی که خود این کشور به راه انداخته، نقاط ضعف بسیاری دارند: هرگونه حمله‌ای به زیرساخت‌های سایبری اقتصادی آمریکا، به ویژه از سوی ایران، می‌تواند آسیب‌های شدیدی به این کشور وارد کند.

دولت آمریکا تصور می‌کند توانسته با طراحی استاکس‌نت و از کار انداختن سانتریفیوژهای ایران به ظرفیت‌های غنی‌سازی هسته‌ای این کشور آسیب بزند. هرچند این سلاح سایبری چند سانتریفیوژ ایرانی را تخریب کرد و روند غنی‌سازی این کشور را کند کرد، اما هزینه‌ای که صرف قدرت سایبری آمریکا شد، در نهایت بیش از فواید محدود این حمله بود.

استاکس‌نت از کنترل مقامات آمریکایی خارج شد و دست این کشور را رو کرد
استاکس‌نت غیر از اهداف خود در تأسیسات هسته‌ای ایران، آسیب فیزیکی دیگری وارد نکرد، اما از کامپیوترهای هدف خود فراتر رفت و در سایر رایانه‌ها (و روزنامه‌ها) در سراسر جهان نیز پخش شد. این اشتباه و همچنین اشتباهات مقامات کاخ سفید در این‌باره موجب بسیاری از پیامدهای منفی برای آمریکا شد.

اکنون دیگر هیچ‌کس اهداف صلح‌آمیز آمریکا در فضای سایبری را باور نخواهد کرد و در نتیجه هیچ ضمانتی وجود ندارد که این کشور خود مورد هدف حملات سایبری در بخش‌های گسترده‌تر اقتصادی و امنیتی قرار نگیرد.

تأکید اوباما بر رعایت رفتار صلح‌آمیز در فضای سایبری با پروژه استاکس‌نت ضدیت آشکاری دارد
به گفته "اوباما" فضای سایبری "اساس اقتصاد پررونق، ارتش قدرتمند و دولت شفاف و تأثیرگذار است." به علت همین اهمیت نیز رئیس‌جمهور آمریکا تقریباً یک سال پیش متعهد شد تا آمریکا "در سطح بین‌المللی تلاش کند" تا فضای سایبری "شفاف، چند جانبه، ایمن و قابل اعتماد مبنی بر رفتار مسئولانه را گسترش دهد." اوباما نوشت: اگرچه مشکلات جهان، راه خود را به دنیای سایبری نیز باز کرده‌اند، اما ما با پایبندی به این اصول اخلاقی با مشکلات برخورد خواهیم کرد: آزادی بیان و همکاری، حریم خصوصی و جریان آزاد اطلاعات. دنیای دیجیتال دیگر محیطی بی‌قانون نیست... جایی است که اصول رفتار مسئولانه، عادلانه و صلح‌آمیز بین کشورها و ملت‌ها حاکم است. اما آیا می‌توان گفت استاکس‌نت، نمونه‌ای از رفتار صلح‌آمیز است؟

استاکس‌نت موجب بی‌اعتمادی کاربران اینترنتی به آمریکا
البته گفتن یک حرف در مجامع عمومی و عمل خلاف آن به صورت مخفیانه و پشت صحنه، همواره در دولت‌ها اتفاق می‌افتد. مثلاً چین در یک جاسوسی سایبری جهانی دست دارد و در عین حال می‌گوید که این اقدامات غیر قانونی و ممنوع هستند. اما آمریکا کشوری بود که بعد از انجام این کار دستش رو شد و این اتفاق در بدترین زمان ممکن رخ داد. آینده اینترنت امروز در حال شکل گیری است و پس از استاکس‌نت، کشورهای بیش‌تری از آمریکا فاصله می‌گیرند و به سمت روسیه و چین می‌روند.

پروژه استاکس‌نت باعث رانده شدن آمریکا از فضای سایبری بین‌المللی شده است
حتی پیش از افشای این اخبار هم فناوران و دیپلمات‌های آمریکا تلاش می‌کردند تا به "اتحادیه بین‌المللی ارتباطات" (ITU) اجازه ندهند نقش مهمی در عملیات‌ها و ساختارهای اینترنتی ایفا کند. این اتحادیه یکی از شاخه‌های سازمان ملل است و اینترنتی که به وسیله آن اداره شود، به سود منافع آمریکا نیست چرا که در این صورت از سوی یک کشور و یک رأی اداره خواهد شد و دیگر جایی برای جوامع مدنی و کمپانی‌های مربوط به فناوری باقی نمی‌ماند. فضای سایبری در حقیقت متفرق می‌شود: فضایی متشکل از شبکه‌های جداگانه کشورهای مختلف که برای آزادی بیان و اقتصاد پیامدهای وحشتناکی خواهد داشت. چنین اینترنتی دارای ساختاری چینی و روسی خواهد بود و در نتیجه به سود استراق سمع و بلوکه کردن آن دسته از اطلاعاتی تمام خواهد شد که به ضرر دولت‌های غیر شفاف و یا ظالم است. دیپلمات‌های آمریکایی نیز از سوی چینی‌ها و روس‌های ظاهرا "طرفدار صلح"، به انزوا کشیده خواهند شد، "گروه متخصصین دولتی" سازمان ملل، ماه آگوست امسال دیداری برگزار خواهند کرد تا درباره قوانین جدید فضای سایبری بین‌المللی به توافق برسند.

از حالا به بعد، هر برنامه مخرب پیشرفته‌ای که ساخته می‌شود، انگشت اتهام به سمت آمریکا خواهد بود. سایر کشورها و مجرمین غیر دولتی به راحتی هر کاری بخواهند می‌کنند. این بازیگرها الآن هم فعال هستند، اما آمریکا کشوری بود که دستش رو شد.

آمریکا در حقیقت جنگ سایبری سایر کشورها را علیه زیرساخت‌های اساسی خود آغاز کرد
ویروس‌هایی شبیه به استاکس‌نت به ضرر منافع آمریکا هستند، زیرا سیستم‌های سایبری آمریکا، از جمله زیرساخت‌های اساسی این کشور مثل صنایع برق و سیستم‌های مخابراتی، بی‌نهایت آسیب‌پذیرند. آمریکا با اقدام خود نه تنها اجازه حمله به این سیستم‌ها را صادر کرد، بلکه اکنون زیرساخت‌های این کشور احتمالاً هدف انتقام‌جویی مستقیم ایران قرار خواهند گرفت.

مقامات وزارت امنیت داخلی آمریکا به کنگره اعلام کرده‌اند که نگرانند مهاجمین با استفاده از اطلاعات افشا شده درباره استاکس‌نت، نسخه‌های دیگری از این ویروس طراحی و به سیستم‌های کنترلی تجهیزات گسترده‌تری در آمریکا حمله کنند. ژنرال "الکساندر"، عضو فرماندهی سایبری آمریکا، نیز به قانون‌گذاران این کشور اعلام کرده که حملاتی (نظیر استاکس‌نت) با قابلیت تخریب تجهیزات آمریکایی قریب‌الوقوع هستند و باید برای آن‌ها آماده باشیم. دولت به وضوح گفته است که در مقابل استاکس‌نت و یا تهدیدهای دیگر از این دست چه باید کرد. الکساندر خطاب به کنگره می‌نویسد: اتفاقات اخیر نشان داده‌اند که سیستم [امنیتی] داوطلبانه و مبتنی بر شرایط بازار کافی نیست. رعایت حداقل‌های امنیتی ضروری است.

وی همچنین بر تصویب مقررات به منظور ایمن‌سازی زیرساخت‌های اساسی تأکید کرده است.

پیامی که این ماجرا برای بخش خصوصی دارد این است: باید تمهیدات جدیدی اندیشیده شود، زیرا دارای امنیت کافی در مقابل سلاحی نیستند که دولت خودشان طراحی و از آن استفاده کرده است. کسی که خودش آتش به پا کرده اکنون می‌خواهد مقررات جدیدی برای امنیت در برابر آتش تصویب کند.

بخش خصوصی آمریکا نمی‌خواهد هزینه ماجراجویی‌های دولت این کشور را پرداخت کند
البته داستان آن‌قدرها هم ساده نیست؛ "جرم و جاسوسی" خطرات مهمی هستند و مدت‌ها است تهدید بزرگی، صرف نظر از استاکس‌نت، زیرساخت‌های اساسی آمریکا را تهدید می‌کنند. دولت آمریکا این جنگ را در فضای سایبری آغاز کرده و بخش خصوصی این کشور نمی‌خواهد هزینه اقدام دولت را بپردازد.

اگر اوباما درست می‌گوید که "رونق اقتصادی آمریکا در قرن 21 به فضای سایبری وابسته خواهد بود"، آن‌گاه استاکس‌نت به هیچ وجه به سود منافع بلندمدت کاخ سفید نبوده است. این ویروس پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را کندتر کرد، اما به نظر نمی‌رسد اختلال طولانی‌ مدتی در این برنامه ایجاد کرده باشد؛ بنابراین می‌توان گفت استاکس‌نت، یک پیروزی تاکتیکی بوده نه استراتژیک.

متأسفانه این ویروس اعتبار آمریکا را در تمام مسائل سایبری در آینده خدشه‌دار کرده و مثل حمله به عراق، به یاد جهان خواهد ماند و در نهایت احتمالاً شکستی استراتژیک را برای آمریکا به دنبال خواهد داشت. کاربران فضای سایبری به جای این که آمریکا را یک نوآور و کمک‌کننده در این فضا ببینند، این کشور را یک قدرت امپریالیستی می‌بینند که به اشتباه تلاش می‌کند تا در حوزه‌ای فراتر از محدوده خودش به همه حمله‌ور شود.

باید دید آیا ترس سایر کشورها از آمریکا در فضای سایبری به نفع این کشور تمام می‌شود یا خیر
آمریکا اکنون آن حمله نمایشی را انجام داده است که برخی در واشنگتن معتقدند برای بازدارندگی دشمنان ما لازم بود. همان‌طور که ژنرال "کارت‌رایت" می‌گوید: «نمی‌توانید بازدارنده‌ای داشته باشید که در عین حال مخفی هم باشد. اگر ندانید چیزی وجود دارد، ترسی هم از آن نخواهید داشت.» با طراحی استاکس‌نت، سایر کشورها در فضای سایبری از آمریکا می‌ترسند. شاید همان‌طور که ژنرال کارت‌رایت می‌گوید، این ترس به نفع ما باشد... اما مثل خیلی چیزهای دیگر در فضای سایبری، برای یافتن پاسخ این مسئله نیز باید صبر کرد.

منبع: فارس