گرداب- از اهداف اصلی غرب به منظور پیشبرد اهداف خود جلب نظر افکار عمومی است و در این راستا استفاده از رسانهها از جایگاه ویژهای برخودار است.
جنگ رسانهای استفاده از رسانهها برای تضعیف کشور هدف و بهرهگیری از توان و ظرفیت رسانهها (اعم از رسانههای نوشتاری، دیداری شنیداری) و به کارگیری اصول تبلیغات و عملیات روانی به منظور کسب منافع است. جنگ رسانهای از برجستهترین مولفههای جنگ نرم و جنگهای مدرن در جهان کنونی محسوب میشود.
یکی از جدیدترین این رسانه ها بازیهای رایانهای و ویدئویی است. رسانهای که در پوشش سرگرمی و بدون توجه و نظارت و گاه با تسامح و تساهل متولیان امر تا اعماق تک تک خانههای ما نفوذ کرده است.
فعالیت های هوشمندانه:رهبر معظم انقلاب درباره فعالیتهای فرهنگی میفرمایند: «کار فرهنگی اولین خصوصیتی که دارد این است که باید هوشمندانه باشد. در کار فرهنگی برف انبار نمیشود و این طور نیست که هرکس هر کاری از دستش برآمد بکند. اینگونه کار فرهنگی به درد نمیخورد. انبوه کار فرهنگی مهم نیست، انتظام کار فرهنگی، چیده شدن و گزیده شدن و هر کاری در جای خود قرار داشتن، این مهم است که باید هوشمندانه باشد.»
شاید یکی از دلایل دستور رهبر معظم انقلاب در تشکیل شورای عالی فضای مجازی همین عدم انتظام در فعالیتهای فضای مجازی است. انبوه کار صورت میگیرد اما فاقد انتظام لازم. این عدم هوشمندی و انتظام در حوزه بازی های رایانه ای به وضوح قابل مشاهده است.
رده بندی بازیهای رایانهای:یکی از اقداماتی که در حوزه جلوگیری از آسیبهای این حوزه نه در ایران که در جهان مورد توجه قرار گرفته، راه اندازی رده بندی بازیهای رایانهای است. به عنوان مثال می توان از رده بندی ESRB در آمریکا و یا رده بندی PEGI در اروپا نام برد. یکی از اقدامات شایسته بنیاد ملی بازیهای رایانه ای راه اندازی اسرا است.
سازمان ردهبندی نرم افزارهای سرگرم کننده (اسرا)، سیستم ردهبندی سنی بازیهای رایانهای است که محتوای ردهبندی و سن مناسب را تعیین میکند. این سازمان در سال 1386 به وسیله تاسیس شد.
راه اندازی این رده بندی اقدامی شایسته است، که می بایست روی میداد، اما مصداق همان عدم هوشمندی و انتظام در حوزه فرهنگی بازی رایانه ای است! چرا که از یک سو فرهنگ استفاده از بازی رایانهای مبتنی بر سن کاربر در بین کاربران و والدین آنها فراگیر نشده و از سوی دیگر به صورت جدی بازیهای غیر مجاز از سطح بازار جمع نمیشود و عملا فهرست بازی های مجاز و ممنوعه بنیاد نه تنها مثمر ثمر نبوده بلکه به ضد کارکرد خود بدل شده و به راهنمایی برای برخی از بازیکنان به منظور دسترسی سریع به بازیهای ممنوعه تبدیل شده است!
رده بندی بازی های رایانه ای اسرا:بحث دیگری که به صورت جدیتر باید مورد توجه قرار گیرد این است که، آیا رده بندی اسرا را میتوان به عنوان یک رده بندی مبتنی بر فرهنگ اسلامی نه تنها در ایران اسلامی بلکه به عنوان الگو به سایر کشورهای اسلامی معرفی کرد؟ باید بدون تعارف گفت این رده بندی در شان جمهوری اسلامی ایران به عنوان ام القرای جهان اسلام نیست.
شاید این امر از نگرش بنیاد به این پدیده ناشی میشود. بنیاد ملی بازی رایانهای در اساسنامه خود از بازی رایانهای با عنوان صنعت یاد میکند و این نگاه باعث شده به مقوله تجاری سازی این پدیده نگاه جدیتری شود.
باید پذیرفت که بازی رایانه ای سرگرمی است و شکی نیست که بازی رایانهای در قد و قواره یک صنعت پر سود ظاهر شده اما اگر با نگاهی واقع بینانه نگاه کنیم در حقیقت بازی رایانهای رسانه است.
همین رویه و رویکرد به بازیهای رایانهای باعث شده که رده بندی اسرا با تسامح و تساهل صورت پذیرد و انتقاد فعالان فرهنگی را برانگیزد. اخبار و مطالبی نیز در این باره منتشر شده است، همچون "نیاد بازیهای رایانهای؛ دروازه ورود بازیهای مخرب خارجی"، "چرا بازیهای ضداخلاقی به راحتی مجوز می گیرند؟"، "حمله به اسلام با تایید بنیاد ملی بازیهای رایانهای ایران"، "بازیهایی که در اروپا ممنوع است در ایران نیم دلار فروخته میشود؟!" و... در آخرین این واکنشها خبرگزاری مهر در یک گزارش تشریحی تصویری با عنوان "20 میلیون نوجوان ایرانی در محاصره بازی های غیراخلاقی با مجوز رسمی" به این موضوع پرداخت، هر چند که مدیر عامل بنیاد ملی بازیهای رایانهای با دفاع از عملکرد این بنیاد گفت: «مجوز هیچ بازی خارجی ضدارزشی و غیرقانونی از سوی این بنیاد صادر نشده است... و شورای هفت نفره متخصص در امور فرهنگی پیشنهادات اسرا را بررسی میکنند. در این شورا بازیهای ممنوع مطرح میشود که برخی بازیها با حذف یک صحنه و ویرایش برخی مواد امکان صدور مجوز توزیع دارد و برخی دیگر که روایت خاصی پشت بازی گنجانده شده حذف میشوند.»
شورای هفت نفره متخصص صاحب رای در بنیاد چه کسانی هستند؟ آیا امکان معرفی این افراد وجود دارد ؟ و آیا این افراد حاضرند پاسخگوی مجوزهای صادر شده باشند؟
آیا این شورای هفت نفره خود بازیکن هستند و یا صرفا با توجه به فیلمهای گرفته شده از سوی بازیکنها اظهارنظر میکنند؟
آیا بازی هایی وجود دارند که پس از گرفتن مجوز انتشار، تغییر رده بندی داده شده یا حتی ممنوع اعلام شوند؟ در صورت وقوع چنین اتفاقی پاسخگوی خانوادههایی که احیانا بر اساس اعتماد به رده بندی بنیاد، بازی ممنوعه را برای فرزندانشان تهیه کردند، کیست؟ و آیا در صورت تصحیح رده بندی امکان جمع آوری بازی های ممنوعه که به اشتباه مجوز داده شده وجود دارد؟
و در صورت وجود بازی های رایانه ای بر خلاف فرهنگ اسلامی با مجوز بنیاد ملی بازیهای رایانهای در بازار چه کسی پاسخگو است؟ و چه راهکاری پیش بینی شده تا انتقادات وارده به رده بندی سریع و با اولویت بررسی و تصمیم مقتضی اتخاذ شود؟
مهدی حق وردی طاقانکی/ منبع: ماهنامه پیام انقلاب