دکتر مهاجری در گفتگو با گرداب:

فیلترینگ به روش سابق موفق نبوده است/ قبل از فیلترینگ باید سواد رسانه‌ای جامعه را افزایش دهیم

تاریخ انتشار : ۲۰ مهر ۱۳۹۴

یک جامعه‌شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی معتقد است، نبود فیلترینگ در شبکه های اجتماعی، ماهواره و غیره موجب بروز اختلال شخصیتی افراد بدلیل مواجه شدن با محتوای نادرست می شود و چنین رفتارهایی جامعه را دچار آسیب های جبران ناپذیری می کند.

گروه فرهنگ و جامعه گرداب- فیلترینگ و مباحث پیرامونی آن، همواره مخالفان و موافقانی داشته و هر یک از منظر خود به این موضوع نگرسته اند. گرداب برای بررسی جامعه شناسانه مبحث فیلترینگ به سراغ دکتر اصغر مهاجری از جامعه شناسان برجسته کشور رفته است. دکتر مهاجری در این مصاحبه اعلام کرد که معتقد است، نبود فیلترینگ در شبکه‌های اجتماعی، ماهواره و سایر رسانه ها موجب بروز اختلال شخصیتی افراد بدلیل مواجه شدن با محتوای نادرست می‌شود و چنین رفتارهایی جامعه را دچار آسیب‌های جبران ناپذیری می‌کند.


دنیای مجازی ابزاری وارداتی

اصغر مهاجری، ضمن اشاره به موضوع فیلترینگ در شبکه‌های اجتماعی، ماهواره و غیره، گفت: با توجه به اینکه دنیای مجازی و حتی شبکه های ماهواره ای از جمله ابزارهای وارداتی محسوب می شوند، علی رغم جنبه های مثبت فراوان، اما می تواند پیامد های منفی و آسیب های زیادی را به فرد و جامعه وارد کند. البته باید توجه داشت که نرم افزار و سخت افزار فیلترینگ در هر شرایطی نمی تواند موثر باشد و پژوهش ها در زمینه علم ارتباطات نشان داده که فیلترینگ به روش سابق موفق نبوده است.

وی با بیان اینکه قوانین مطرح شده توسط مجلس شورای اسلامی در زمینه فیلترینگ پایدار نبوده و دارای سخت گیری های سازنده نیست، اظهار کرد: قطعا می توان گفت که یکی از نیازهای امروزه که خانواده ها را دچار مشکل کرده و حتی روابط والدین و فرزند را تحت تاثیر قرار داده است، بهره گیری نادرست از دنیای مجازی، شبکه های ماهواره ای و غیره است از این رو برای مصون ماندن از آسیب های دنیای مجازی باید راهکار جامعه پذیری رسانه ای را در دستور کار قرار دهیم.


افزایش سواد رسانه ای پیش از اعمال فیلترینگ

این جامعه‌شناس ضمن تاکید براینکه فیلترینگ هزینه های بسیاری بر دوش دولت ها و دستگاه های مسئول می گذارد، افزود: ترویج عناصر فرهنگی غربی نادرست در بین جوامع دیگر، از طریق دنیای مجازی که هیچ سنخیتی با فرهنگ جامعه اصیل ندارد به نوعی جا به جایی فرهنگی می شود که این یک آسیب بزرگ محسوب می شود از این رو قبل از اعمال فیلترینگ از طریق یک سیستم باید سواد رسانه ای جامعه افزایش یابد.

مهاجری با اشاره به اینکه جامعه پذیری رسانه ای موجب پرورش افراد هوشمند، متعهد و مسئول می شود، تصریح کرد: مهمترین و اولین آسیب نبود فیلترینگ، از بین رفتن زمانی است که فرد صرف دنیای مجازی می‌کند زیرا این زمان جبران ناپذیر است؛ نبود کنترل دنیای مجازی عامل به وجود آمدن بسیاری از ناهنجاری‌‌ها در بین گروه های اجتماعی است.


تعارض؛ نتیجه دانش کاذب

وی ایجاد تناقض و تعارض در دانش افراد را از دیگر آسیب های فردی وارد شده دانست و با بیان اینکه هر فردی برای زندگی نیاز به سبدی از دانش دارد که اگر این دانش کاذب شود بر اساس معرفت شناسی، فرد دچار تعارض می شود، گفت: فرد در چنین شرایطی با تزلزل نقش روبرو می شود که جامعه را نیز دچار آسیب می کند؛ متاسفانه رویکرد عمومی مردم به شبکه‌های اجتماعی بیشتر شده است و همین امر نشان می دهد مسئولان برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر باید توجه ویژه ای به این مبحث اجتماعی داشته باشند.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه بروز رفتارهای افراطی نظیر پرخاشگری و رفتارهای تفریطی نظیر افسردگی نتیجه اختلال شخصیتی ایجاد شده بدلیل مواجه شدن فرد با محتوای نادرست است، ادامه داد: چنین رفتارهای جامعه را دچار آسیب های جبران ناپذیری می کند.


وقوع جرم در جامعه به دلیل نبود فیلترینگ

مهاجری به ابعاد دیگری از آسیب های نبود فیلترینگ اشاره کرد و افزود: اگر فرد آسیب دیده در مسیر جامعه پذیری خوب از طریق خانواده، آموزش و پروش و غیره قرار بگیرد باید هزینه بازگشت بپردازد. وی اظهار کرد: پرداخت هزینه روانی، اجتماعی و اقتصادی فرد آسیب دیده بر دوش جامعه، خانواده و حتی خود فرد است.

این جامعه‌شناس ضمن تاکید براینکه دنیای مجازی با اهداف معین از سوی غربی ها راه‌اندازی شده‌ لذا هیچ نوع زمینه فرهنگی برای مواجه با آن از سوی مردم وجود ندارد و همین امر در برخی مواقع موجب برقراری ارتباطات نامناسب بین فردی، انحراف فکری و آسیب‌ جوانان می شود، تاکید کرد: زمانی که فرد آسیب می‌بیند نظام کارکردی گروه های اجتماعی نظیر خانواده دچار اختلال می شود و از این رو در برخی موارد شاهد وقوع جرم در جامعه می شویم.

مهاجری ضمن اشاره به پیامدهای منفی اولیه و ثانویه نبود فیلترینگ و آسیب های وارد شده مستقیم و غیر مستقیم به جامعه و خانواده، گفت: پیامد دیگری که در این رابطه بوجود می آید، پیامد های انباشتی است که برای درمان آن باید زمان طولانی را سپری کنیم.