به گزارش گرداب از خبرگزاری تسنیم؛
گسترش و ضریب نفوذ ابزارهای ارتباطی روز به روز بر حجم مصرفی پهنای باند
دنیا می‌افزاید و عصر انفجار اطلاعات را عمق می‌بخشد تا اینترنت همچنان
مایه حیات باقی بماند.
اینترنت در مفهوم کلی شبکه‌ای از شبکه‌هاست
که جریان و گردش آزاد اطلاعات را محقق می‌سازد و بستری برای تعامل بشر به
حساب می‌آید؛ اما از طرفی گسترش ضریب نفوذ آن بر سرنوشت کشورها تأثیرگذار
بوده و از این جهت برخی دولت‌ها تمام تلاش خود را برای محدودسازی و سانسور
آن انجام می‌دهند.
این بحث در کنار عدم دسترسی جامعه آماری وسیعی به
اینترنت باعث شده تا در مقابل این دیدگاه سلبی، سازمان‌ها و موسساتی
پروژه‌های متنوعی برای عبور از سد فیلترینگ و سانسور طرح‌ریزی کنند.
فیس‌بوک و گوگل دو نمونه از شرکت‌هایی هستند که شعار اینترنت پراکنی
عادلانه را سر دادند و از این حیث پروژه‌هایی نظیر فیبرنوری و بالن
اینترنتی رایگان را کلید زدند تا حتی مناطق دور افتاده و ناتوان در دسترسی
به اینترنت نیز بتوانند بدون هیچ سانسوری از این نعمت بهره‌مند شوند.
اما عملا هزینه بالا و انرژی زیادی که این پروژه‌ها تاکنون به خود اختصاص
داده‌اند آنها را از تبدیل شدن به طرحی همگانی و فراگیر بازداشته است.
اکنون بیش از 60 درصد مردم جهان به اینترنت دسترسی ندارند و در میان 40
درصد دیگر نیز بخش عمده‌ای از دسترسی کاملا آزادانه به اطلاعات محروم
هستند. تمامی این موارد حاکی از لزوم کار بر روی آزاد کردن هر چه بیشتر
چرخش آزادانه اطلاعات است.
علی‌رغم تلاش برخی شرکت‌ها در زمینه
آزادسازی استفاده از اینترنت بدون سانسور در دنیا که هنوز به نتیجه نرسیده
است، مؤسساتی از دیرباز به این فکر بوده و دست به جمع‌آوری بانک عظیمی از
اطلاعات برای انتشار از طریق دیش‌های ماهواره‌ای زده‌اند.
پروژه‌هایی نظیر "اوترنت" از این قبیل مصادیق به شمار می‌رود که از همان
سال‌های آغازین اختراع اینترنت و با هدف فراهم آوردن دسترسی آزاد و رایگان
اطلاعات برای تمامی مردم جهان، کلید خورده و تاکنون نیز ادامه دارد.
اوترنت محصول مؤسسه غیرانتفاعی آمریکایی MDIF (صندوق سرمایه‌گذاری توسعه
رسانه‌ها) است که در سال 1995 تأسیس شد و به جمع‌آوری و قرار دادن محتوای
موجود بر روی اینترنت در ماهواره‌های خود کرد و تاکنون پایگاه اطلاعاتی
بسیار بزرگی را در اختیار دارد که آن را به رایگان برای همه عرضه می‌کند.
این پروژه ماهواره‌ای اطلاعات موجود در اینترنت را از طریق امواج
ماهواره‌ای به مخاطبان خود در سراسر جهان منتقل می‌کند. نحوه کارش نیز به
این شکل است که در ابتدا محتوای مورد نظر روی سرویس دهنده‌ها بارگذاری و
سپس با ماهواره‌هایی که به این منظور روی مدار زمین قرار گرفته‌اند، ربط
داده می‌شود.
سپس کاربران با استفاده از دیش‌های خانگی یا ریسیورهای
همین مؤسسه می‌توانند تمام اطلاعات ویدئویی، صوتی، متنی یا هر بخشی که
نیاز دارند را روی دستگاه‌های خویش اعم از رایانه، لپ‌تاپ، تبلت یا موبایل
دریافت کنند اما با این تفاوت که نسبت به اینترنت کنونی، دسترسی آفلاین یا
یک طرفه خواهند داشت.
اوترنت از امواج رادیویی و فرکانس برای این
کار استفاده می‌کند و حتی دریافت کننده‌ای ویژه طراحی کرده که قابلیت
مستقیم اطلاعات از ماهواره را دارد و هر چند ساعت یک‌بار خود را آپدیت
می‌کند.
شرکت‌ها و مؤسسات زیادی با اوترنت همکاری می‌کنند و این
پروژه در بسیاری نقاط دنیا از جمله آمریکای شمالی، آسیا و حتی خاورمیانه که
طبیعتا ایران را نیز در برمی‌گیرد، در حال پیادهسازی و توسعه است.
این روند توسعه جغرافیایی به شدت و سرعت در حال رشد است به طوریکه به
عقیده مدیران این پروژه به زودی در جای جای کره زمین دیگر نقطه‌ای نخواهد
بود که از دسترسی به اوترنت باز ماند.
با این حال محمود واعظی وزیر
ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران پیش از رسیدن مهرماه که وعده راه‌اندازی
این پروژه در ایران داده شده بود، در ارتباط با اوترنت رایگان و بدون
سانسور آمریکایی گفت: این موضوع قطعا تا مهر ماه اتفاق نخواهد افتاد و
درباره چیزی که اتفاق نمی‌افتد چرا باید به پیشواز برویم.
وی عنوان کرد: بنابراین این فرض بعید است و به نظر می‌رسد که تنها یک ادعا باشد.
اما موضوع زمانی جالب می‌شود که معاون آقای وزیر "اوترنت" را می‌پذیرد.
محسن بهرامی -رئیس سازمان فضایی ایران- با بیان اینکه احتمالا در آینده سر
و کله اینترنت ماهواره‌ای برای استفاده عموم کاربران پیدا می‌شود، اظهار
کرد: تکنولوژی‌های بسیاری روزانه پدیدار می‌شوند و بالتبع توانمندی پخش و
ارسال ارتقا می‌یابد.
وی افزود: بنابراین فکر می‌کنیم فضا و
فناوری‌های فضایی خیلی مهم هستند و باید به آنها توجه شود تا بتوانیم
چالش‌های این چنینی را مدیریت کنیم.
معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به
این سوال که آیا برنامه‌ای برای کنترل این پدیده در قالب امضای پروتکلی با
دیگر سازمان‌ها ندارید؟، گفت: خیر؛ به موضوع اینگونه نگاه نمی‌کنیم زیرا
این پدیده هم یک فناوری است که می‌آید و بعدا تصمیم می‌گیریم چگونه از آن
استفاده کنیم.
او بیان کرد: مانند مخابرات که می‌آید یکسری قوانین
بین‌الملی دارد و طبق آن قوانین عضو سازمانی می‌شویم و استفاده می‌کنیم، در
این مورد هم روال به همین شکل است.
