رئیس سازمان پدافند غیر عامل با اشاره به تهدید اخیر سایبری آمریکایی‌ها علیه ایران، این اقدام را به منزله‌‌ی اعلام جنگ علیه کشورمان دانست و گفت: آماده برخورد با هرگونه تهاجم سایبری هستیم.
به گزارش گرداب، بیش از دو دهه از ورود واژه فضای سایبری در کشور می‌گذرد و در این مدت و به مرور زمان بر طرفداران و یا به عبارتی ساکنان این فضا افزوده شده است. مهاجرین این فضا که این روزها پا از زمین کنده و بسیاری از انرژی خود را در محدوده صفر و یک می‌گذرانند عملا جزئی از نظریه مارشال مک لوهان و دهکده جهانی شده‌اند که داشته‌هایشان نه‌تنها دست خودشان نیست، بلکه در دست ابر سرویس‌هایی قرار دارد؛ که با اطلاعات همین افراد اقدام به طرح‌ریزی‌های مختلف ازجمله طرح‌ریزی‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی پی‌ریزی جنگ می‌کنند.
نگاه عمیق به موضوع این نکته را نمایان می‌سازد که فضای سایبر و خصوصا شبکههای اجتماعی با تمامی جذابیت‌ها، تسهیل در انجام امور و ... دارای یک تهدید پنهان هستند؛ که اگر در برابر آن بدون داشتن "استراتژی" حضور پیدا کنیم شکست و از دست دادن داشته‌های فرهنگی و اجتماعی دور از تصور نخواهد بود.
یک بخش بزرگ از دنیای سایبر که عموما به عنوان ارتش سایبری از آنها یاد می‌شود در کشورهای صاحب قدرت به صورت دائم در حال رصد و بررسی حفره‌های امنیتی در دیگر کشورها هستند؛ تا با تهاجمی ویران‌کننده ساختارهای کشور هدف را مورد آماج قرار دهند.
توجه به این نکته و داشتن یک سپر قوی در برابر این دست از حملات نیازمند اقدامی پدافندی است؛ که در ایران سردار غلامرضا جلالی در رأس آن و سازمان پدافند غیر عامل قرار گرفته است.
برای بررسی وضعیت کنونی فضای سایبر کشور و میزان آمادگی ایران در برابر تهاجم‌های احتمالی گفتگویی را با این مقام عالی نظامی ترتیب دادیم.
ضرورت پدافند در برابر ارتش‌های سایبری دنیا
سردار جلالی در ابتدای این گفتگو با اشاره به وضعیت کنونی فضای سایبر کشور و ضرورت حفاظت از دارایی‌های سایبری گفت: در فضای مجازی تقسیم‌بندی کلی وجود دارد که بخش‌هایی از آن در حوزه ماموریتی سازمان پدافند غیر عامل تعریف می‌شود. موضوع پدافند، دفاع از فضای سایبری و سرمایه سایبری کشور در برابر ارتش‌های سایبری دنیا، مهم‌ترین ماموریت ما در فضای مجازی است؛ لذا ما برای جلوگیری از وقوع این دست از تهدیدات باید برنامه‌ریزی دقیق داشته و در برابر آنها از دفاع لازم برخوردار باشیم.
وی با بیان اینکه ادبیاتی جدید در فضای سایبر در حال شکل‌گیری است؛ به انواع سرمایه‌های کشور اشاره کرد و گفت: سرمایه‌ها در هر کشوری به چهار دسته تقسیم می‌شود؛ یکی از دارایی‌ها همچون زیرساخت‌های کشور و تاسیسات و تجهیزاتی که ازجمله پل و جاده و تاسیسات به حساب می‌آید به عنوان دارایی‌های فیزیکی شناخته می‌شوند. یک دارایی دیگر در هر کشوری دارایی انسانی است که باید از جمعیت، مردم و مسئولین حفاظت کرد. دفاع از مردم جزء نیازهای حیاتی هر کشوری برشمرده می‌شود و باید در هر جنگی از مردم حفاظت کرد. بخش سومی از سرمایه نیز طی دو دهه گذشته ایجاد شده که از آن به عنوان دارایی سایبری نام میبرند. این دارایی در واقع از تاثیر سایبر بر دارایی‌های دیگر تولید می‌شود.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل با ذکر مثالی در مورد سرمایه‌های سایبری اظهار داشت: ما زیرساختی داریم به نام "نطنز" که اول فیزیکی بوده و بعد وقتی چرخه غنی‌سازی به لحاظ نیاز سایبری و بهره‌گیری از سامانه‌ها در فضای سایبر شکل گرفت، به نوعی سرمایه فیزیکی، ماهیت سرمایه سایبری پیدا کرد؛ لذا با این تبدیل سرمایه آن در معرض حمله قرار گرفته است؛ که باید از آن حفاظت صورت گیرد.
وی به سرمایه ملی و معنوی کشور که از آن به‌عنوان بِرند ملی نام برده می‌شود اشاره کرد و گفت: بخشی از این سرمایه در قالب نظامی گنجانده می‌شود.
ورود فضای مجازی به جنگ‌های هوایی و زیر دریایی
عالی‌ترین مقام سازمان پدافند غیر عامل کشور ادامه داد: هم‌اکنون مدیریت و کنترل بسیاری از سرمایه‌ها از طریق سامانه‌های سایبری صورت می‌گیرد؛ که این خود نیازمند مدیریت واحد و نظام‌مند است؛ چرا که محتوای تمامی داده‌ها در اینترنت جهانی ذخیره‌سازی می‌شود. اینترنتی که عملا زیرساخت‌های آن در دست ما نیست و عملا اطلاعات اساسی کشورمان در اختیار ابرقدرت جهانی قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه تهدیدات سایبری هم‌اکنون در حوزه جنگ افزارها نیز خودنمایی می‌کند اظهار داشت: شاهد آن هستیم که با بهره‌گیری از فضای مجازی جنگ هوایی سایبری شکل گرفته و هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت انجام عملیات شناسایی و تهاجم طراحی شده است. همین کار در عرصه زیردریایی‌ها صورت گرفته و عملا سامانه فرماندهی و کنترل از راه دور صورت می‌گیرد و در واقع فرماندهان به صورت مجازی صحنه‌های مختلف جنگ را با هم هماهنگ می‌کنند و می‌توانند در حوزه پدافند و راداری به ایفای نقش بپردازند.
جلالی تاکید کرد: هم‌اکنون داده‌ها و سرمایه سایبری تمامی کشورها در ظرف اینترنت در اختیار آمریکا قرار گرفته و این یک تهدید جدی به حساب می‌آید؛ لذا ضروری است ما حداقل بتوانیم از سرمایه‌های خود در این اقیانوس بزرگ حفاظت کنیم و مانع از دستبرد و تحت تاثیر قرار گرفتن آنها شویم.
جای خالی شبکه ملی اطلاعات در حفاظت از داده‌های ملی
وی گفت: ما باید دور داده‌های خود در فضای اینترنت خط‌کشی ایجاد کنیم و بگوییم مرز کشور جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی اینجاست و کسی اجازه ورود به آن را ندارد. برای رسیدن به این مهم باید از آمادگی لازم دفاعی برخوردار باشیم؛ تا بتوانیم از داده‌ها و سرمایه‌های‌مان دفاع کنیم.
جلالی در پاسخ به این سوال که قرار بود این مرزبندی با ایجاد شبکه ملی اطلاعات یا به عبارتی فضای سایبری ملی ایجاد شود، اما هنوز از آن خبری نیست چنین توضیح داد که این طرح در دست اقدام است. اگر با این طرح مخالفت صورت نگیرد ما می‌توانیم زیرساخت‌های نگه‌داری از داده‌های ملی را ایجاد کنیم و بدون اینکه از دنیای اینترنت جدا شویم حفاظت لازم را از سرمایه‌های ملی خود داشته باشیم.
وی در ادامه مسئولیت دفاع از داده‌های ملی را بر عهده قرارگاه پدافند سایبری دانست و گفت: این قرارگاه زیر نظر سازمان پدافند غیر عامل فعالیت می‌کند و از آنجا که فضای سایبری از تحرکات بالایی برخوردار است استراتژی‌های این قرارگاه با توجه به این تحرکات در حال به روز رسانی است؛ که آخرین بروزرسانی استراتژی در این قرارگاه مربوط به اسفندماه سال گذشته می‌شود.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل با اشاره به "سامانه پایه" اظهار داشت: در سامانه پایه با مجموعه‌ای از برنامه‌ها روبه‌رو هستیم که در آن با اولویت‌بندی زیرساخت‌های‌مان به حیاتی، حساس و مهم اقدام به مصون‌سازی کنیم. یقینا سامانه‌های پایه یکی از اقدامات است که در تشخیص کلی نرم‌افزار، سخت افزارها و ابزارهای شبکه می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و این ابزارها را به محصولات وطنی تبدیل کند.
آمریکا به دنبال کنترل جهان از طریق فضای مجازی است
وی با اشاره به اینکه در اسناد آمریکا آمده است که کنترل و اداره جهان از طریق فضای سایبری باید صورت بگیرد، گفت: در واقع آمریکایی‌ها نگاه‌شان این است که دنیا را کنترل کنند و این موضوع محقق نخواهد شد جز با استفاده از ابزارهای سایبری؛ لذا آمریکایی‌ها به عنوان یک دشمن تلاش‌شان بر این است که از تمام ابزارها علیه ما استفاده کنند. نمی‌شود ما در برابر آنها سهل‌اندیشی کنیم.
جلالی تاکید کرد: در فضای مجازی نباید دوست و دشمن را اشتباه بگیریم. ما نمی‌خواهیم نگاه‌مان نسبت به فن‌آوری‌های نو نگاهی تهدیدمحور باشد؛ ولی نگاه فرصت‌محور صرف را نمی‌پذیریم؛ بلکه باید بهره‌مندی از فرصت‌ها و مقابله با تهدیدات در دستور کار باشد و این دو نگاه باید هماهنگ با هم پیش بروند؛ در غیر این‌صورت آسیب‌های جدی پیش روی‌مان قرار خواهد گرفت.
اعلام جنگ سایبری آمریکا علیه ایران
این مقام عالی نظامی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوال که موضع‌گیری ایران در قبال تهدید سایبری که آمریکایی‌ها چندی پیش از طریق نیویورک تایمز علیه ایران مطرح کردند چیست؟، اظهار داشت: نشریه نیویورک تایمز وابسته به حزب دموکرات‌های آمریکاست و به نوعی اندیشه آنان را بیان می‌کند. بعد از انتشار این مقاله تکذیبیه‌ای از آنها ندیدیم. ما این اقدام را کاملا خصمانه ارزیابی می‌کنیم. احساس‌مان بر این است که آمریکایی‌ها با انتشار این مقاله خواستند به نوعی هم پاسخ جراید داخلی‌شان را بدهد و هم برای ما خط و نشان بکشند. ما این را یک نوع اعلام جنگ از سوی آمریکا تلقی می‌کنیم.
وی ادامه داد: اگر این اعلامیه را ما می‌دادیم و یک روزنامه نزدیک به حکومت چنین موضوعی را می‌نوشت، عکس‌العمل آنها چه بود؟ آیا آنها می‌گفتند که خوب کاری می‌کنید که به ما حمله می‌کنید! طبیعتا آنها اقدام خصمانه علیه ما می‌کردند.
جلالی با اشاره به استراتژی آمریکا در حوزه فضای سایبر که در سال 2013 توسط اوباما ابلاغ شد، گفت: در این ابلاغیه آمده است که هرگونه نفوذ، دسترسی، رخنه و حمله به زیرساخت‌های دارای اهمیت آمریکا جنگ تلقی شده و این جنگ با همه قوا پاسخ داده خواهد شد. حالا که اینها نوشتند می‌خواهیم به شما نفوذ کنیم، طبیعتا ما این را یک نوع اعلام جنگ تلقی می‌کنیم و بر این باوریم که این یک کار خصمانه است و باید حتما با آن برخورد شود.
وی ادامه داد: اولین اقدام در برابر این حرکت این بود که وزارت خارجه اعتراض کند. ما نامه‌ای به وزارت امور خارجه نوشتیم و شرح موضوع به آنها ارائه شد؛ بر همین اساس سفیر سوئیس فراخوانده و موضوع به وی تذکر داده شد. کار دیگری که در این زمینه باید در دستور ما قرار بگیرد ایجاد آمادگی دفاعی است. در این زمینه طرح‌ریزی‌های لازم صورت گرفته و آماده برخورد با هرگونه تهاجم سایبری هستیم.
دندان استاکس‌نت را کشیدیم
جلالی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به حمله بدافزار استاکس‌نت به نیروگاه‌های اتمی اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون این بدافزار که در حوزه هسته‌ای به دنبال تخریب بود کاملا کنترل شده است و ما توانستیم دندان این بدافزار مهاجم را بکشیم. با استفاده از ظرفیت کارشناسان خبره فضای مجازی حوزه‌های مورد تهدید بدافزارها را در اختیار داریم و این آمادگی وجود دارد که با هرگونه سلاح جدید سایبری مقابله کنیم.
وی در پایان به راه‌اندازی مرکز عملیات سایبری تا اواخر شهریورماه سال جاری اشاره کرد و اذعان داشت: ماموریت اصلی این مرکز پایش تهدیدات و پایش محیط سایبری کشور است. هم‌اکنون نرم‌افزاری را در حال نصب داریم که در واقع زیرساخت‌های فیزیکی‌اش آماده شده است تا اگر آسیب و تهدیدی کشف شد بتوانیم اطلاع‌رسانی کنیم و زمینه آن را از بین ببریم. ما در این زمینه آمادگی لازم را برای استفاده از ظرفیت "هکرهای کلاه‌سفید" فراهم کرده‌ایم و از تخصص این افراد بهره خواهیم برد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: با توجه به سرعت فزآینده توسعه فناوریهای اطلاعاتی، برای دفاع سایبری کشور، نیازمند تعریف رویکردهای جدید هستیم و باید به سمت بومی سازی محصولات امنیت حرکت کنیم.