اینترپل به عنوان یک سازمان امنیتی بین المللی قصد دارد خود را با ماهیت بدون مرزِ تهدیدات و جرایم سایبری وفق دهد. افتتاح مجتمع جهانی نوآوری های اینترپل(IGCI) در سال 2015 را می توان مهم ترین نماد تلاش های اینترپل در این حوزه محسوب نمود. ما در این گزارش سعی می کنیم تصویر روشنی از اهداف، ماموریت ها، امکانات و چشم انداز این سازمان سایبری تازه تاسیس را پیش روی شما قرار دهیم. با ما همراه شوید!

مجتمع جهانی نوآوری های اینترپل(IGCI) نام سازمانی تازه تاسیس در زیرمجموعه پلیس اینترپل است که مقر اصلی آن در کشور سنگاپور واقع شده است. قرارگیری IGCI در کشور سنگاپور، به نوعی مکمل دبیرخانه اینترپل در لیون فرانسه و بوینس آیرس آرژانتین محسوب می شود و مدیران اینترپل، استقرار آن در سنگاپور را نمادی برای توسعه حضور این سازمان در سطح قاره کهن می دانند. اگر بخواهیم روند شکل گیری IGCI را از منظر تاریخی بررسی کنیم، بدون شک باید به جلسه 79 ام مجمع عمومی اینترپل در سال 2010 برگردیم. همان جا که مجمع عمومی اینترپل، تصمیم ایجاد مرکز IGCI در کشور سنگاپور را به تصویب رساند!

نوامبر 2012، کمیسر نوبورو ناکاتانی، معاون سابق بخش جرایم سایبری پلیس ملی ژاپن به عنوان اولین مدیر اجرایی IGCI برگزیده شد، تا ضمن پیشبرد عملیات اجرایی ساخت مرکز در سنگاپور، بر پروسه توسعه و انتقال برنامه ها و خدمات مصوب به 190 کشور عضو اینترپل نیز نظارت کند. شما می توانید برای دیدن لیست 190 کشور عضو اینترپل به این (لینک) بروید. به فاصله اندکی از حضور ناکاتانی در IGCI، اینترپل و IMPACT (بازوی اجرایی امنیت مجازی سازمان ملل با عنوان «شراکت چندجانبه بین المللی علیه تهدیدات مجازی») موافقت نامه ای را در زمینه تبادل اطلاعات، دانش و متخصصان امنیت سایبری به امضا رساندند. IGCI نهایتاً در سال 2015، کار خود را با 110 افسر پلیس از 50 کشور مختلف به صورت رسمی شروع کرد. اما چشم انداز افزایش تعداد کارمندان IGCI تا 350 نفر نیز تعریف شده است. مسئله ای که بیش از هر چیز، می تواند نشان دهنده تاکید بر چابکی و محدودیت گسترش کمی این سازمان بین المللی باشد.

افسر ژاپنی در راس سازمان IGCI

مجتمع جهانی نوآوری های اینترپل(IGCI) قرار است یک مرکز چندبعدی برای مقابله با جرم و مجرمان در فضای مجازی باشد. انجام فعالیت های تحقیقاتی پیشرفته، توسعه امکانات برای شناسایی جرم و مجرمان، ارائه آموزش های نوآورانه، پشتیبانی عملیاتی از پلیس کشورهای عضو و همکاری با دانشگاه ها، بخش خصوصی و شرکت های تخصصی فعال در زمینه امنیت سایبری، زمینه های اصلی فعالیت این سازمان را شکل می دهد. IGCIقرار است از مدل های سنتی واکنش قانونی به جرم فراتر رود. در این مسیر، انجام تحقیقات عملیاتی در حوزه های جدید جرم شناسی و آموزش آخرین تکنیک های مقابله با آن از مهمترین اولویت های IGCI محسوب می شود. چند قدم جلوتر از مجرمان گام برداشتن، همواره برای نقش آفرینی موثر نیروهای پلیس در سراسر جهان، حیاتی بوده است. از نگاه اینترپل، در جهان امروز، این مهم تنها در صورتی مقدور خواهد بود که سازمان های مجری قانون، در لحظه به اطلاعات مورد نیاز در خارج از مرزهای خود دسترسی داشته باشند.

عصر دیجیتال، فرصت های جدید بسیار زیادی را نیز در اختیار نیروهای پلیس قرار داده است. ارائه کانال های ارتباطی امن و دسترسی لحظه ای به اطلاعات مجرمانه از آن دست است. اینترپل معتقد است نوآوری در این عرصه، مهمترین ابزار پلیس خواهد بود. هدف IGCI این است که با تجهیز نیروهای پلیس سراسر جهان به ابزار و دانش جدید، قابلیت مواجهه با چالش های نوین ایجاد شده توسط مجرمان را افزایش دهد. در این مسیر، سه حوزه اصلی فعالیت IGCI شامل موارد ذیل خواهد بود:

1-امنیت دیجیتال شامل: «تقویت امنیت سایبری و مقابله با جرایم اینترنتی»، «ایجاد یک پژوهشگاه رسمی برای حمایت از تحقیقات مربوط به جرم و جنایات دیجیتال»، «انجام تحقیقات به منظور آزمونِ پروتکل ها (قوانین)، ابزارها و سرویس ها برای تحلیل روند حملات سایبری»، «توسعه راه حل های عملیاتی در همکاری با پلیس، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه ها، مردم و بخش خصوصی» و نهایتاً «پرداختن به مسائل مهم تری چون امنیت حاکمیت اینترنت».

سهولت بیشتر انجام اعمال مجرمانه توسط مجرمان، به معنای نیاز بیشتر به توسعه یک زیرساخت مشترک برای تبادل اطلاعات تخصصی پلیسی و همکاری در زمینه تحقیقات جرم و جنایات دیجیتال است. در همین راستا، IGCI برای پوشش دادن حوزه امنیت دیجیتال، اقدام به راه اندازی «مرکز جرم دیجیتال اینترپل» در زیرمجموعه خود نموده است. مرکز جرم دیجیتال به حمایت از فعالیت کشورهای عضو در این زمینه پرداخته و نسبت به ایجاد یک آزمایشگاه جرم شناسی دیجیتال اقدام کرده است. این آزمایشگاه، برای نیروهای پلیس کشورهای عضو، نقش یک مرجع عالی در زمینه تکنولوژی جرم شناسی را ایفا خواهد نمود. با توجه به اینکه اجرای موثر قانون، یکی از اجزای اصلی مبارزه با تهدیدات سایبری محسوب می شود، مرکز جرم دیجیتال، خود را موظف می داند تا با ارتباط گیری با تمامی ذینفعان در این حوزه- به خصوص فعالان بخش تکنولوژی- به سمت ایجاد فضای سایبری امن تر گام بردارد. یکی از عوامل مهم در زمینه نوآوری و تحقیقات سایبری، تدوین استراتژی اینترپل در حوزه امنیت جهانی فضای سایبر است. اینترپل برای رسیدن به این مقصود، همکاری مداوم با شرکای جهانی را برای رسیدن به نتیجه ای موثر که مکمل استراتژی بین المللی موجود باشد، ضروری می داند. طبیعتاً پیشنهادات متخصصان مرکز جرم دیجیتال در این زمینه، راهگشا و موثر خواهد بود.

نمایی از ساختمان اصلی IGCI در سنگاپور

2-ظرفیت سازی و آموزش شامل: «انجام پژوهش در زمینه روش های مفید آموزشی و انتقال نتایج آن به نیروهای پلیس کشورهای عضو»، «برگزاری کلاس های آموزشی، آموزش آنلاین و آموزش میدانی برای نیروهای پلیس ملی کشورها»، «آموزش مبارزه با فساد به خصوص در حوزه ورزش» و نهایتاً «تعریف استانداردهای کیفی و اعتبارنامه ها»

در بخش ظرفیت سازی و آموزش، تمرکز اصلی بر اطمینان یافتن از دسترسی افسران خط مقدم سراسر جهان به پایگاه اطلاعاتی اینترپل و جستجوی امکانات مورد نیاز خود قرار گرفته است. دوره های آموزش عملیاتی، حوزه های مشخصی از جرایم-مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان- را پوشش می دهد و نیروهای به کار گرفته شده در ادارات منطقه ای برای آموزش نیروهای پلیس ملی کشورهای هر منطقه، از بین افسران داوطلب کشورهای عضو انتخاب شده اند. مرکز آموزش جهانی اینترپل (IGLC) نیز در این زمینه نقش مخصوص به خود را ایفا خواهد نمود. IGLC درواقع یک پورتال مبتنی بر وب است که به کاربران مجاز، اجازه دسترسی به مجموعه گسترده ای از محصولات آموزشی آنلاین را می دهد. هدف اصلی IGLC به اشتراک گذاری دانش و مهارت کشورهای عضو در زمینه مقابله با جرایم سایبری و فراهم آوردن یک محیط آموزشی تعامل محور در این عرصه است.

اینترپل می گوید IGLC نقش یک کتابخانه آنلاین باارزش را ایفا خواهد کرد. منابع آموزشی موجود در IGLC با استفاده از منابع دیگر سازمان های مرتبط مانند دانشگاه ها، کالج های پلیس، موسسات آموزشی و ... تکمیل خواهد شد. در بخش نوآوری و تحقیقات، شبیه ساز وب تاریک و کریپتوکارنسی، برای آموزش نیروهای پلیس کشورهای عضو در این حوزه ها ایجاد شده است. تحقیق بر روی تکنولوژی بلاک چاین نیز بخش دیگری از تحقیقات و آموزش های تدارک دیده شده در زیرشاخه تحقیقات و نوآوری IGCI می باشد. هدف اصلی از تعریف این پروژه های آموزشی-تحقیقاتی، درواقع جلب توجه جامعه امنیتی و جلوگیری از سوء استفاده مجرمان از این فن اوری های نوین در آینده است.

3-پشتیبانی عملیاتی و تحقیقی شامل «شناسایی و معرفی تهدیدات مجرمانه در حال ظهور»، «تهیه و تدارک زیرساخت اطلاعاتی مناسب برای شناسایی قربانیان اعمال مجرمانه»، «پشتیبانی در خصوص پاسخ به حوادث مجرمانه مهم» و نهایتاً «ساماندهی یک نیرو و مرکز عملیات جدید به منظور تقویت مراکز فعلی در لیون و بوینس آیرس»

اینترپل نفسِ ایجاد مرکز IGCI در شرق آسیا را نمادی برای تقویت پشتیبانی عملیاتی و تحقیقی از نیروهای پلیس کشورهای عضو معرفی کرده است. IGCI درواقع بخشی از برنامه اینترپل به منظور تقویت پشتیبانی عملیاتی از کشورهای عضو، به شمار می رود. به این صورت، اتاق عملیات سنگاپور، عملکرد مراکز فعلی اینترپل در اروپا و آمریکای لاتین را تکمیل خواهد نمود و قدرت مواجهه اینترپل با حوادث بزرگ را ارتقاء خواهد داد. متخصصان مجتمع جهانی سنگاپور بر شناسایی و معرفی جرایم و تهدیدات نوین متمرکز خواهند شد و در این مسیر، بالا بردن سطح آگاهی نیروهای پلیس کشورهای عضو را یکی از وظایف سازمانی خود می دانند. اینترپل متعهد است تا از طریق راه اندازی مجتمع جهانی نوآوری اینترپل در این حوزه به عنوان یک سازمان هماهنگ کننده جهت تشخیص و پیشگیری از جرایم دیجیتال، ایفای نقش نماید. از طرفی؛ با توجه به اینکه آسیا در برابر بلایای طبیعی، یک منطقه آسیب پذیر محسوب می شود، در مجتمع جهانی نوآوری های اینترپل، یک پلتفرم دائمی به منظور شناسایی قربانیان فجایع طبیعی ایجاد شده است. متخصصان اینترپل در این مرکز به دنبال ترکیب تجربیات عملیاتی با تحقیقات دانشگاهی، به منظور ارتقاء استانداردهای بین المللی در زمینه شناسایی قربانیان فجایع هستند. نهایتاً نتایج فعالیت در این حوزه، با کمک نیروهای بخش آموزش، به نیروهای پلیس کشورهای عضو آموزش داده خواهد شد.

اینترپل به دنبال تسهیل انتقال نتایج تحقیقات متمرکز بر حوزه جرایم اینترنتی است و در این مسیر از پلیس ملی 190 کشور عضو پشتیبانی عملیاتی خواهد نمود. در همین راستا، واحد پشتیبانی تحقیقاتی در زمینه جرایم دیجیتال (Digital Crime Investigative Support) این مرکز، خدمات خود به کشورهای عضو را در دو شکل از راه دور و در محل، انجام خواهد داد. پشتیبانی از راه دور، ممکن است شامل به اشتراک گذاری اطلاعات و نتایج تحقیقات از طریق ارتباطات اینترنتی، یا ارائه مشاوره در حوزه های جدید تحقیقاتی به منظور استفاده از بهترین روش های کشف جرم اینترنتی در پیشبرد پرونده های در حال پیگیری باشد. با این حال، برحسب نیاز افسران پلیس کشورهای عضو، متخصصان اینترپل ممکن است با سفر به محل وقوع حادثه در آن کشور، نسبت به ارائه پشتیبانی در محل نیز اقدام کنند. واحد پشتیبانی تحقیقاتی در زمینه جرایم دیجیتال (DIS) همچنین می تواند در کنار بهره گیری از بخش خصوصی و مجامع دانشگاهی برای پیشبرد تحقیقات خود، زمینه همکاری نیروهای پلیس کشورهای نزدیک به هم را در این زمینه فراهم کند.

DIS در حال حاضر تمرکز خود را بر روی ربات های مخرب، بدافزارها و جرایم سایبری سطح بالا مانند سرویس های میزبانی، سرویس های DDOS و غیره گذاشته است. مرکز DIS قابلیت ارائه پشتیبانی برای مقابله با دیگر انواع جرایم اینترنتی را نیز در خود به وجود آورده است. DIS برای اطمینان حاصل کردن از همگام بودن نیروی پلیس کشورهای عضو با پیشرفت های تکنولوژیک و برخورداری آن از مهارت و تخصص لازم برای مقابله با جرایم سایبری در سطح ملی و بین المللی، دوره های آموزشی مرتبط با جرایم سایبری را در مناطق مختلف راه اندازی کرده است. هدف نهایی برگزاری این دوره ها، افزایش ظرفیت نیروی پلیس کشورهای عضو در زمینه تحقیقات مرتبط با جرایم سایبری تعریف شده است.

مرکز سایبر ترکیبی (Cyber Fusion Center) از دیگر واحدهای مستقر در زیرمجموعه IGCI به حساب می آید که به صورت همزمان متخصصان پلیس و بخش صنعت را گرد هم آورده است. CFC برای استفاده بهینه از تمامی اطلاعات در دسترس، به منظور ایجاد یک سیستم قوی جهت مقابله موثر با جرایم اینترنتی در کشورهای عضو، به استعمال رویکردهای نوآورانه دست زده است. CFC درواقع قصد دارد تخصص و زیرساخت لازم برای مدیریت و تسهیل پشتیبانی از فعالیت های سایبری پویا در سطح کشورهای عضو را تامین کند. مرکز CFC مجهز به اتاق های مانیتور با صفحات نمایش بزرگ است که آخرین اطلاعات مربوط به تهدیدات سایبری در سراسر جهان را به صورت آنلاین نمایش می دهد. این مرکز با همکاری با آزمایشگاه بزرگ Kaspersky در واقع آمار و اطلاعات برخط درباره شیوع آخرین تروجان ها را به کشورهای عضو ارائه می دهد. در اتاق های مانیتور، اطلاعات موجود با اطلاعات دیگر شرکای اینترپل ترکیب شده و به اپراتورها، یک جمع بندی کلی از چشم انداز تهدیدات سایبری را ارائه می دهد. «پائول وارد» رئیس مرکز CFC می گوید راه اندازی این مرکز با هدف پوشش دادن ضعف های موجود در نیروهای پلیس عضو اینترپل برای مقابله با تهدیدات سایبری بوده است.

خدمات دهی برخط این مرکز از جمله وجوه تمایز آن با سیستم های هشدار سنتی خواهد بود. وی مقابله موفقیت آمیز با بات نت سیمدا را از جمله عملکردهای موفقیت آمیز CFC برمی شمارد. وارد البته اذعان دارد که تمامی تصمیمات حیاتی درباره نوع مقابله با سیمدا در اتاق مانیتورینگ CFC اتخاذ نشده است، با این حال وی روند کلی عملیات و نتایج موفقیت آمیز آن را حاصل فعالیت های متخصصان CFC می داند. برای درک گستردگی خطرات سیمدا کافی است بدانیم سازمان های دخیل در عملیات علیه سیمدا، به جز مرکزCFC ، شامل شرکت مایکروسافت، مرکز رسیدگی به جرایم سایبری آلمان، موسسه دفاع سایبری، شرکت کسپرکی، اف بی آی، پلیس امنیت سایبری لوکزامبورگ، دفتر اینترپل در مسکو و ... بوده اند. پاول وارد، رئیس CFC معتقد است ارتباطات سریع و هماهنگ بین تمامی مشارکت کنندگان در این عملیات، ره آورد وجود این مرکز بوده و در جریان مقابله همه جانبه با سیمدا، CFC توانسته است کارایی خود را برای مقابله با بدافزارهای بزرگ و مخرب در سطح جهانی نشان دهد. وارد واقعیاتی مانند سیمدا را مهم ترین توجیه برای راه اندازی و توسعه CFC ذکر کرده است.

نمایی از کشورهایی که در لیست قربانیان سیمدا قرار داشته اند!

CFC در همکاری با واحد DIS، به هماهنگی و ارائه راهکارهای عملیاتی به کشورهای عضو اینترپل می پردازد. CFC درواقع تنها نقطه ورود به اطلاعات جهانی پلیسی خواهد بود و قرار است دروازه ای امن برای دریافت، ذخیره و آنالیز اطلاعات مرتبط با جرایم سایبری باشد. این مرکز همچنین اقدام به تولید و توسعه محصولات هوشمند به منظور قرارگیری آنها در اختیار کشورهای عضو خواهد نمود. کارکرد این تولیدات هوشمند، آگاهی از پرونده ها و اطلاعات جدید به اشتراک گذاشته شده یا به نتیجه رسیده، به منظور جلوگیری از تکرار فعالیت های پلیسی در پرونده های در حال پیگیری خواهد بود. CFC درواقع مرکزی است که مرکز جرایم دیجیتال اینترپل، از طریق آن به پشتیبانی از عملیات های سایبری زنده و در حال اجرا می پردازد.

ایجاد گروه های کاری جرایم سایبری از دیگر اقدامات ارزشمند و موثر IGCI به شمار می رود. تشکیل این گروه ها با هدف ارزیابی بهتر از روندهای منطقه ای جرایم و تدوین نقشه های عملیاتی در سطح بین المللی شکل گرفته است. جلسات سالانه گروه های کاری هر منطقه (آفریقا، آمریکا، اوراسیا (اروپا و آسیااقیانوسیه)، خاورمیانه و شمال آفریقا) زیربنای بسیار ارزشمندی برای بحث و تبادل نظر پیرامون آخرین روندهای جرایم سایبری در هر منطقه و دیگر مباحث مرتبط ایجاد می کند. نتایج این جلسات سالانه، در نقش سکوی پرشی برای تدوین نقشه های عملیاتی هر منطقه و تعیین نوع مقابله با جرایم سایبری عمل خواهد نمود. بر اساس برنامه ریزی، افسران متخصص جرایم سایبری، در هر یک از ادارات منطقه ای اینترپل استخدام خواهند شد و به عنوان رابطی بین IGCI و سطوح منطقه ای عمل خواهند کرد.

اینترپل با نگاه به آینده، سعی دارد نیروهای پلیس کشورهای عضو را برای مواجهه با روند جرایم سایبری آینده، مهیا کند. اینترپل همچنین نظارت بر توسعه برنامه ها و سیاست های بین المللی، منطقه ای و ملی در زمینه مقابله با جرایم سایبری و امنیت دیجیتال، و رصد ابزارهای مرتبط با جرایم سایبری را یکی دیگر از وظایف خود می داند. انجام چنین فعالیت های استراتژیک و دوراندیشانه ای خواهد توانست همواره ظرفیت اینترپل و پلیس کشورهای عضو را برای مبارزه با جرایم اینترنتی، در حدی معقول و مورد انتظار نگه دارد. حوزه های مختلف فعالیت IGCI در نهایت خواهد توانست منابع تخصیص یافته را به سمت و سوی توسعه روش ها و تکنیک های پشتیبانی کننده تحقیقات کشورهای عضو در زمینه جرایم سایبری هدایت کند و هنجارهای جدیدی را در زمینه برخورد با جرایم سایبری تعریف نماید.

با این حال، پیش زمینه موفقیت در تمامی این حوزه ها، روابط دوستانه تمامی کشورهای فعال در این سازمان بین المللی است. چیزی که با واقعیات موجود در فضای کنونی جهان، فاصله بسیار دارد! با این وجود، بهره مندی از دانش و تجربیات اینترپل در زمینه مقابله با جرایم سایبری، پیش زمینه کاهش آسیب های مربوط به آن در داخل کشور خواهد بود. ولیکن توجه به این واقعیت ضروری است که سازمانی که شرکت بدنامی مانند مایکروسافت را یکی از شرکای خود در زمینه انجام تحقیقات امنیت سایبری معرفی می کند، شاخک هایش هرگز برای ویروس های مخربی چون استاکس نت فعال نخواهد شد! لذا همکاری با IGCI حتماً مفید است، ولی هرگز کافی نیست!

منابع و مآخذ:

https://www.interpol.int/About-INTERPOL/The-INTERPOL-Global-Complex-for-Innovation/Events-visits

https://business.kaspersky.com/interpol-global-complex-for-innovation-welcome-to-the-future-of-cybercrime-fighting/4157/

https://www.interpol.int/About-INTERPOL/The-INTERPOL-Global-Complex-for-Innovation

http://www.straitstimes.com/singapore/courts-crime/interpols-complex-in-singapore-now-fully-operational

https://www.symantec.com/connect/blogs/simda-botnet-hit-interpol-takedown

http://www.kaspersky.co.in/about/news/virus/2015/Kaspersky-Lab-joins-forces-with-INTERPOL-Industry-and-Law-Enforcement-Partners-to-Disrupt-Simda-Botnet

http://www.police.public.lu/fr/actualites/2015/04/2015-08-04/13-interpol/index.html

http://www.opengovasia.com/articles/6979-interpol-executive-director-noboru-nakatani-invites-us-to-interpol-global-complex-for-innovation-to-discuss-how-they-fight-cybercrime

http://malaya.com.ph/business-news/special-features/cybercrime-conference-paves-way-proactive-policing-cyberspace