بیگ دیتا واژه ی نو ظهوری است که این روز ها بیشتر از آن در رابطه با فضای مجازی و نبرد اطلاعاتی در دنیای سایبری یاد می کنند. جمع آوری، تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه آن ها به شرکت های ثالث، جهت برناممه ریزی های فرهنگی، اقتصادی، تبلیغاتی و ... کاری است که شرکت های بزرگ فناوری اطلاعات از آن سود می برند.

دسترسی به موقعیت مکانی کاربر، و دریافت اطلاعات تکمیل کننده در رابطه با آن مکان، امکانی است که نرم افزار های مکان مبنا و مکان آگاه در اختیار کاربر و شرکت ها می گذارند. در ادامه به معرفی اجمالی این نرم افزار ها و نمونه های جهانی و داخلی خواهیم پرداخت.

معرفی خدمات مکان مبنا (Location-Based Services)

خدمات مکان مبنا یا ال بی اس، سرویس های اطلاعاتی هستند که توسط ابزارهای موبایل در شبکه های بیسیم قابل دسترس بوده و بر مبنای استفاده از موقعیتِ این ابزارهای موبایل استوارند.

تعریف مشابهی توسط سازمان اوجی سی در سال ۲۰۰۵ ارائه شده است که به این قرار می باشد: خدمات مکان- مبنا خدماتی در شبکه های بی سیم هستند که از اطلاعات مکانی جهت ارائه خدمت به کاربر استفاده می کنند.

این تعاریف ال بی اس را به عنوان محل تقاطع سه تکنولوژی توصیف می کنند، (شکل 1) این سه تکنولوژی عبارت اند از

- تکنولوژی ارتباطی- اطلاعاتی جدید شامل سیستم های ارتباطات موبایل و ابزارهای موبایل

- تکنولوژی اینترنت

- سیستم های اطلاعات مکانی (GIS) با پایگاه داده مکانی هستند.

شکل ۱: تکنولوژی های تشکیل دهنده  LBS

همان طور که شکل بالا نشان می دهد جی آی اس و ال بی اس دارای تشابهاتی هستند. این موارد شامل استفاده از داده های مکان مرجع و توابع تجزیه وتحلیل این داده ها هستند. درنتیجه جی آی اس و ال بی اس به طور مشترک قادر به پاسخگویی سؤالاتی از قبیل سوالات زیر هستند:

• کاربر در چه موقعیتی قرار دارد؟

• چه چیزهایی در نزدیکی کاربر وجود دارد؟

• کاربر چطور می تواند به مقصدخاص برسد؟

ولی این دو سیستم وجه تمایزاتی نیز دارند. جی آی اس به مراتب دارای قدمت بیشتری بوده و به عنوان یک سیستم حرفه ای برای کاربران باتجربه با مجموعه متنوعی از ابزارهای تجزیه وتحلیل داده های مکانی تصور می شود. درنتیجه جی آی اس به توان پردازشی و منابع محاسباتی قوی تری نیاز دارد. در قمایسه، ال بی اس تنها قادر به ارائه سرویس های محدودی به کاربران عموماً غیرحرفه ای است. در این راستا این سیستم معمولاً با مسائلی ازجمله توان پردازشی پایین در ابزارهای موبایل و توجه به منابع انرژی محدود در این وسایل مواجه است.

خدمات مکان مبنا می توانند بر مبنای خصوصیات عملکردی شان به صورت زیر طبقه بندی شوند :

• تعیین موقعیت: خدمات تعیین موقعیت به فراهم کردن دسترسی به اطلاعات و منابع بر مبنای آنکه کاربران در حال حاضر در کجا قراردارند، می پردازند.

• ردیابی: خدمات ردیابی تعمیمی از خدمات تعیین موقعیت هستند که به فراهم نمودن دسترسی به اطلاعات و منابع بر مبنای موقعیت فعلی و گذشته کاربر مربوط می شوند.

• تخصیص منابع همراه: خدمات تخصیص منابع همراه تعمیمی از خدمات ردیابی هستند که به فراهم نمودن دسترسی به اطلاعات و منابع بر مبنای موقعیت فعلی و گذشته و نیز طراحی اینکه کاربر نیاز دارد در آینده کجا باشد، مربوط می باشند.

اجزای خدمات مکان- مبنا

ال بی اس به طور ساختاری از اجزایی تشکیل شده که این اجزاء و ارتباطات آن ها در شکل 2 نمایش داده شده است.

ابزارهای موبایلی

ابزاری است که کاربر اطلاعات موردنیاز را توسط آن از سیستم درخواست می کند. نتیجه این درخواست می تواند به شکل صوتی، تصویری، متنی و... به کاربر عرضه شود. پی دی ای ها ، گوشی های تلفن همراه و لپ تاپ ها نمونه ای از این ابزارها هستند.

شبکه ارتباطی

دومین جزء شبکه موبایل است که ارتباط بین کاربر را با ارائه کننده سیستم فراهم می آورد. بدین طریق که داده ها و تقاضاهای کاربر را به ارائه کننده سیستم تحویل داده و سپس نتایج آن را به کاربر برگشت می دهد.

المان تعیین موقعیت

این سیستم برای ارائه خدمات معمولاً به اطلاعات موقعیتی کاربر نیاز دارد. تعیین موقعیت کاربر می تواند توسط روش های تعیین موقعیت در شبکه های بی سیم یا استفاده از جی پی اس صورت گیرد. درصورتی که این خدمات در محیط های درون ساختمانی ارائه می شود می توان از روش های تعیین موقعیت خاص این دستگاه ها بهره جست.

ارائه کننده خدمات

ارائه کننده ال بی اس معمولاً خدمات مختلفی را به کاربر درنتیجه پردازش تقاضاهای وی عرضه می دارد. این خدمات مواردی مانند تعیین محل و آدرس کاربر، پیدا کردن مسیر تا نقطه مقصد، و … را شامل می شود.

فراهم کننده داده و محتویات

ارائه کننده خدمات معمولاً خود اقدام به ذخیره و نگهداری از اطلاعات مورد نیاز کاربر نمی کند. بلکه داده های جغرافیایی و اطلاعات مکانی را از شرکت های ثالث جمع آوری کننده این داده ها، گرفته و پس از پردازش به کاربر عرضه می کنند.

نرم افزارهای مکان آگاه

در این نوع نرم افزار از انواع فناوری ها از جمله زیرساخت های تلفن همراه، نقاط دسترسی به شبکه بی سیم (هات اسپات) و یا جی پی اس به منظور مشخص کردن مکان فیزیکی گجت های الکترونیکی مانند لپ تاپ یا گوشی های تلفن همراه استفاده می شود.

مزایا

• ارائه یک پیاده سازی مقرون به صرفه بدون نیاز به سخت افزارهای اضافی مانند نرم افزارهایی که نیاز به جی پی اس دارند.

• ارائه آگاهی مکانی در داخل ساختمان و یا مناطقی که جی پی اس قابلیت استفاده ندارد.

• ارائه آسان تعریف مکان های خاص کاربری که به ساخت یک نقشه کاملا سفارشی کمک می کند.

معایب

نرم افزار های مکان آگاه دارای قابلیت محدود کردن نیستند و در موارد زیر نمی توان جستجوی محدود داشت:

• مدیریت ناوگان

• جهانگردی

• پردازش صفی داده های الکترونیک

• پیدا کردن نزدیک ترین مناطق مورد علاقه

• پیدا کردن نزدیک ترین ارتباط با رسانه های اجتماعی

آشنایی با ای پی آی (API)

تعریف

API رابط پیاده سازی توسط نرم افزار است که به دیگر برنامه ها اجازه می دهد با آن ارتباط داشته باشند.

چرا به API نیاز داریم؟

می توانیم جواب این سؤال را با یک کلمه داد: ارتباطات. تصور کنید Notepad نمی توانست که نوشته ها را از MS Word یا Google Chrome یا Firefox کپی و پیست (Copy & Paste ) کند. و میبایست برای هر نوع نیاز در هرزمانی تمامی متن را در نرم افزار دیگر تایپ می کردید. این فقط یک از مثال های مربوط به ارتباط بین نرم افزارها است و باید بدانیم که تمامی ارتباط ها از طریق API امکان پذیر است.

واقعاً API چیست؟

شما نمی توانید یک API را به راحتی اینکه این کار را در Notepad انجام می دهید، اجرا کنید. به این دلیل که عموماً API ها برای کاربران عادی مخفی هستند. API ها قسمت هایی از کدهای نوشته شده به-وسیله برنامه نویسان هستند که دقت زیادی بر روی آن ها انجام می گیرد تا به دیگر برنا مه های اجازه بدهند، تا بتوانند به برنامه مورد نظر وصل شده و با آن تعامل داشته باشند.

API چه استفاده ای دارد؟

همان طور که میدانیم، API ها اجازه برقراری ارتباط بین نرم افزارهای مختلف را آسان می کنند تا با یکدیگر ارتباط مؤثر داشته باشند. پس مطمئناً این گزینه می تواند برای توسعه یک پلتفرم و برای Mashup ها(برنا هم ها) مناسب باشد. وقتی شما اطلاعات و داده ها را ترکیب

می کنید یا از عملکرد دیگر نرم افزارها و برنامه ها برای ساخت یک نرم افزار دیگر استفاده می کنید، شما درواقع یک Mashup ایجاد کرده اید.

Mashup ها این روزها بسیار در اینترنت محبوب هستند. پیشرفت اینترنت وابسته به ارتباطات است؛ پس این می تواند ایده و دلیل عالی برای به کار گرفتن API ها باشد. این یک عمل رایج برای نمایان ساختن بخشی از عملکردها یا اطلاعات شما به عنوان API برای دیگران در وب است. گروه ها می توانند آن عملکرد و کاری را که شما ارائه می دهید با عملکردهای دیگر سرویس ها ترکیب کنند و سپس یک سرویس بهبودیافته و با عملکردهای اضافه به کاربران ارائه کنند.