Gerdab.IR | گرداب

به گزارش گرداب، به‌مرور تمامی کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که برای ساماندهی فضای عظیم و حجیم اینترنت بایستی شبکه ملی را برای خودشان ایجاد و پیاده‌سازی کنند. اولین کشوری که به این کار مبادرت ورزید، چین بود. همین حرکت باعث جهش باورنکردنی این کشور در حوزه فناوری اطلاعات و کسب‌وکارهای مربوط به آن شد. انگلستان و روسیه نیز به دنبال چین چنین سیاستی را در پیش گرفتند. اما شاید تعجب‌برانگیزترین کشوری که می‌توانست به این راهکار روی بیاورد، ایالات‌متحده آمریکا است.

 

  

شبکه ملی اطلاعات مهم‌ترین بحث در حوزه فناوری اطاعات در کشور ماست اما مخالفان این طرح مهم‌ترین ایرادی که بدان وارد می‌دانند، جدایی از فضای جهانی گردش آزاد اطلاعات و محدودیت و بی‌بهره ماندن از محتواهای جهانی است. بالکانیزه شدن اینترنت و ایجاد شبکه‌های داخلی و ملی مسیری است که تمام جهان به آن‌سو حرکت می‌کنند ازاین‌رو ما به بررسی اجمالی شبکه ملی اطلاعات و همچنین شبکه‌های مشابه در کشورهای دیگر به‌طور خاص و ویژه به آخرین اقدام ایالات‌متحده آمریکا در این راستا به نام شبکه پاک (clean network) که برای حفاظت از داده‌های ملی و مهم خود ایجاد کرده است می‌پردازیم.

 

  

 

اینترنت درواقع یک برنامه نظامی در آژانس تحقیقاتی پروژه‌های پیشرفته پنتاگون (Advanced Research Projects Agency Network) یا ARPAnet در دهه ۱۹۶۰ در کوران رقابت ایالات‌متحده آمریکا با اتحاد جماهیر شوروی موسوم به جنگ سرد است.1 ایده شکل‌گیری اینترنت در اواخر دهه 1960 میلادی بدین صورت بود که وزارت دفاع آمریکا تشخیص داد دولت آمریکا به شبکه‌های کامپیوتری خود بسیار وابسته است و این سؤال مطرح شد که اگر دشمن در یک حمله هسته‌ای به شبکه‌های کامپیوتری ملی آن‌ها آسیب برساند چه اتفاقی خواهد افتاد؟! 2 بنابراین وزارت دفاع آمریکا یک نوع جدید از شبکه‌های بزرگ را طراحی کرد که حتی اگر یکی از بخش‌های آن از کار می‌افتاد باز هم می‌توانست به کار خود ادامه دهد.

 

 

 

 آنچه کل این شبکه عظیم را به هم ارتباط می‌داد مجموعه‌ای از قوانین ارتباطی یا به‌اصطلاح «پروتکل» بود که آن را TCP/IP نامیدند. اصولاً هر شبکه‌ای که از قوانین TCP/IP استفاده کند می‌تواند با هر شبکه دیگری که آن هم با قوانین TCP/IP کار می‌کند ارتباط برقرار کرده و اگر در شبکه بزرگی که هر یک از شبکه‌های کوچک‌تر داخل آن از قوانین TCP/IP استفاده می‌کنند یک شبکه کوچک از کار بیافتد مابقی شبکه به کار خود ادامه خواهد داد .3

 

 

 

در اواخر سال 1384 بحث شبکه ملی اینترنت در کشور مطرح و مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی این شبکه در آن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با توجه به الزامات سند چشم‌انداز بیست‌ساله در سال 1389 موضوع شبکه ملی اینترنت با نام جدید شبکه ملی اطلاعات به‌صورت جدی‌تر مطرح شد به‌طوری که کلیات موضوع در تبصره ۲ ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه آمد.4 طبق تعریف مصوبه برنامه پنجم توسعه و مصوبهٔ شورای عالی فضای مجازی «شبکهٔ ملی اطلاعات کشور، شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچ‌ها و مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای است به‌طوری که درخواست‌های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند به هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.»

 

 

 

 

 

چین، روسیه و انگلستان اولین کشورهایی بودند که بستر مجازی خود را از شبکه جهانی اینترنت جدا کردند و تمامی اطلاعات و فعالیت‌های حساس و مهم مجازی خود را چه در سطح دولتی و چه عمومی بر شبکه ملی خود پیاده‌سازی کردند. علت این کار نیز افزایش سطح امنیت داده‌ها و اطلاعات ملی و عمومی و نیز افزایش کنترل و نظارت بر فعالیت‌های درون این شبکه و جلوگیری از هرج‌ومرج و ولنگاری بوده است.5  پس از آن هند، استرالیا، برزیل و چند کشور دیگر نیز بستر مجازی ملی خود را ایجاد کردند. بیش از ۸۰ درصد کل فعالیت‌های مجازی کشور کره جنوبی که سریع‌ترین اینترنت در سطح دنیا را در اختیار دارد، در بستر ملی این کشور رقم می‌خورد. اما ایالات‌متحده آمریکا که کشور مادر اینترنت جهانی است علاوه بر دارا بودن اینترانت‌ها و شبکه‌های داخلی نظیر اینترنت ۲ و زیرساخت ملی اطلاعات (NII) که هریک به‌منظور و اهداف خاص سیاسی، نظامی و امنیتی تشکیل شده‌اند، دست به تأسیس یک شبکه ارتباطاتی و مجازی داخلی به نام اینترنت پاک یا Clean Network زده است. خبر تأسیس اینترنت پاک را مایک پامپئو وزیر امور خارجه ایالات‌متحده آمریکا در یک بیانیه خبری در ابتدای اوت 2020 اعلام کرد. هدف از ایجاد این شبکه جلوگیری از جمع‌آوری اطلاعات شهروندان آمریکایی و همچنین اطلاعات حساس نظیر دستاوردهای نظامی و تحقیقات علمی آمریکا پیرامون ویروس COVID-19 از کشورهایی نظیر چین اعلام شد.6

 

ویدئو- بیانیه خبری شبکه پاک.

• حامل مخابراتی پاک
• ذخیره پاک
• برنامه کاربردی پاک
• رایانش ابری پاک
• مسیر پاک
• کابل و رسانای(فیزیکی) پاک

 

 

 

در این شبکه باید از عدم اتصال اپراتورهای مخابراتی کشورهای دیگر (خصوصاً چین) به شبکه پاک اطمینان حاصل شود. هر اپراتور مخابراتی حاملی دارد که اطلاعات را به‌صورت اختصاصی و مدوله‌شده بر آن حامل و سیگنال سوار می‌کند. حامل‌های مخابراتی دامنه و طیف خاص خود را دارند و هر سیگنال و حاملی نظیر حامل‌های تلفن همراه، اینترنت 4G یا سیگنال‌های تلویزیونی بخشی از پهنای باند الکترومغناطیسی موجود در هر شهر و کشور را شامل می‌شوند. ازاین‌رو در این شبکه می‌بایست پهنای باند الکترومغناطیسی کاملاً پاک و خالی از هرگونه سیگنال و حامل خارجی‌ای باشد.7

 

 

ذخیره پاک اشاره به محیط‌های ذخیره‌سازی نرم‌افزارها نظیر google play و app store دارد و بیان می‌کند که این محیط‌های دانلود نرم‌افزار باید عاری از هرگونه نرم‌افزار غیرقابل‌اعتماد و ناایمن باشد. نکته کلیدی در این مؤلفه آن است که بایستی از ورود نرم‌افزارهایی که مرکز داده آن‌ها خارج از ایالات‌متحده آمریکا است (به دلیل ذخیره‌سازی اطلاعات شهروندان آمریکایی ) جلوگیری شود.8

 

 

 

جلوگیری از نصب پیش‌فرض نرم‌افزارهای کاربردی نامعتبر در تلفن‌های هوشمند ساخت کارخانه‌های نامعتبر (طبق دستورالعمل شبکه پاک حتی شرکت‌های معتبر غیر آمریکایی نظیر Huawei نیز نامعتبر شناخته می‌شوند).

 

 

جلوگیری از ذخیره و فرآوری شدن اطلاعات شخصی و مالکیت‌های معنوی کسب‌وکارها ازجمله تحقیقات کووید-۱۹ در سامانه‌های رایانش ابری که رقبای آمریکا به آن‌ها دسترسی دارند، نظیر شرکت‌های چینی علی‌بابا و چاینا موبایل.

 

 

تضمین آنکه کابل‌های اینترنتی زیردریایی آمریکا که این کشور را به اینترنت جهانی متصل می‌کنند، توسط رقبا و عاملان خطرناک دست‌کاری نشوند. در همین راستا با شرکای خارجی همکاری می‌شود تا کابل‌های اینترنت زیردریایی در سراسر جهان در معرض خطر قرار نگیرند.

 

 

 

فراهم‌سازی یک مسیر پاک مبتنی بر فنّاوری 5G و استفاده از روش ارتباطی end-to-end برای جلوگیری هرگونه ارسال، پردازش و ذخیره‌سازی اطلاعات و داده‌ها با استفاده از ابزارها و زیرساخت‌های ارتباطی ساخت شرکت‌های نامعتبر غیر آمریکایی.9

 

 

رشد تصاعدی اینترنت جهانی غیرقابل پیش‌بینی بوده است. جهش توسعه اینترنت از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ به نحوی بود که این فنّاوری کمرنگ در امور کشورها و زندگی مردم، تبدیل به نیاز اصلی جوامع شده و حتی پای آن به حوزه قانون‌گذاری و حاکمیتی نیز باز شد. تمسک تمام وجوه زندگی بشری از حوزه سلامت تا آموزش و دولت الکترونیک به اینترنت، این نیاز را به وجود می‌آورد که هرگونه بی‌قانونی و عدم کنترل در این فضای مهم زدوده شود. بهترین و مؤثرترین راهکار نیز در این جهت ایجاد شبکه ملی اطلاعات است، چرا که هر چقدر مؤلفه‌ها و ضرایب امنیتی بالا بروند، تا زمانی که تمامی زیرساخت‌ها و تجهیزات شبکه در داخل کشور و در دسترس نهادهای انتظامی نباشد عملاً صحبت از شبکه امن و پایدار بی‌نتیجه است. همچنین رعایت قوانین کپی‌رایت و حقوق معنوی آثار نیز در گرو ایجاد شبکه ملی اطلاعات بوده که یکی از مهم‌ترین پایه‌های کسب‌وکار در فضای مجازی است. 

 

 

---