استفاده بیش از حد کودکان و نوجوانان از گوشی همراه و تبلت موجب عوارض و آسیبهای جسمانی خواهد شد که در این گزارش به این موضوع میپردازیم.
به گزارش گرداب، اینترنت و فضای مجازی علاوه بر فرصتهای بیشماری که دارد، تهدیدات متعددی را نیز به خصوص برای کودکان و نوجوانان میتواند به دنبال داشته باشد. طبق مطالعات انجام شده، استفاده بیش از حد کودکان و نوجوانان از گوشی همراه و تبلت عوارض و آسیبهای مختلف جسمانی و فیزیکی به دنبال خواهد داشت که برخی از این عوارض عبارت است از:
۱. ضعف بینایی
بررسیهای جدید دانشمندان اروپایی نشان میدهد کار زیاد با تبلت به چشم کودکان آسیبهای جدی وارد میکند و میتواند برای سیستم عصبی و چشمی کودکان بسیار مضر باشد. به گفته گری هیتینگ نویسنده ارشد سایت "AllAboutVision.com"، خستگی دیجیتالی چشم (Digital Eye Strain) که گاهی اوقات تحت عنوان سندروم بینایی کامپیوتری (computer vision syndrome) از آن یاد میشود، باعث آزردگی بسیاری میشود.
بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۱۵ میلادی از سوی انجمن بینایی ایالات متحده آمریکا با عنوان «بینایی ۲۰/۲۰/۲۰ است: از چشمانتان در برابر دستگاههای دیجیتالی محافظت نمایید» به چاپ رسید، ۶۱ درصد از آمریکاییها پس از استفاده دراز مدت از دستگاههای الکترونیکی دچار خستگی چشم میشوند؛ به بیان دیگر تقریباً از هر سه آمریکایی، دو نفر را شامل میشود.
۲. بروز مشکلات عصبی در کودکان
یکجا نشینی و غافل شدن از بازیهای کودکانه موجب بروز مشکلات عصبی در آنها میشود. کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل میشود.
انجمن متخصصین اطفال آمریکا نیز میگوید که کودکان پیش از دو سالگی نباید به هیچ نمایشگری نگاه کنند، اما تقریبا ۹۰ درصد کودکان تا قبل از دو سالگی به طور منظم تلویزیون نگاه میکنند؛ زمان مشاهده تلویزیون نیز به تدریج بیشتر میشود.
۳. پایین آمدن کیفیت خواب
مطالعات متعدد نشان داده است که افزایش استفاده از رسانههای اجتماعی و تجهیزاتی مانند تلفن، لپ تاپ و ... قبل از خواب ارتباط معنیداری با کیفیت پایین خواب در جوانان و نوجوانان دارد. زمانی که افراد به گوشیهای هوشمند و تبلتهای خود در تاریکی نگاه میکنند، طول موج کوتاه نور آبی منجر به تأخیر در ترشح ملاتونین میشود و پیرو آن، فرآیند خواب را سختتر میکند. نویسنده ارشد این تحقیقات از دانشگاه هوستون گفت: «دستگاههای الکترونیکی نظیر تبلت و گوشی همراه سطح هورمون خواب را کاهش و کیفیت خواب را تحت تأثیر خود قرار میدهند».
متخصصان دانشگاه هوستون در ادامه میگویند: «هزینههای پایین آمدن کیفیت خواب به خصوص در کودکان بسیار بیشتر از خستگی و خوابآلودگی است؛ عدم داشتن خواب منظم با خطر بالایی از افسردگی، چاقی، حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت مرتبط است».
۴. به وجود آوردن اختلالات ذهنی
به گفته محققان روسی، ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان بسیار رایج است. استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری از تلفن همراه برای کاربر استرس و پریشانی ذهنی پدید میآورد. این اختلالات به حدی است که نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندین بار احساس میکند گوشی تلفن همراهش زنگ میخورد.
از سوی دیگر برخی اختلالات روانی به دلیل تماشای صحنههای نامناسب در برخی بازیها، فیلمهای بلوتوثی، فیلمهای فضای مجازی و مطالب خاص از دیگر مواردی است که نباید از آن غافل شد.
۵. منزوی شدن کودکان
روزنامه دیلیمیل نوشت: «بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از کودکان سلب میکند». تمام روزهایی که میتوانند بهترین گزینههای برقراری ارتباط کودکان با دیگران و ایجاد روابط اجتماعی مفید باشند، با بازی با وسایل الکترونیکی به هدر میروند.
۶. چاقی کودکان
محققان آمریکایی با بررسی دادههای بیش از هزار کودک چاق اظهار کردند: «با فراگیر شدن تبلتها و گوشیهای هوشمند چاقی کودکان بیش از قبل شیوع پیدا کرده است که در پی آن بیماریهای متعدد دیگری نیز شکل میگیرند». زل زدن کودکان به صفحه نمایشگر وسایل الکترونیکی، نشستنهای مداوم، بیتحرکیهای زیاد، پایین آمدن کیفیت خواب و حتی غذا خوردن در هنگام بازی به چاقی کودکان دامن زده است.
۷. تومور مغزی
متخصصان انگلیسی باور دارند، تومور مغزی در نوجوانی و بزرگسالی حاصل استفاده بیرویه کودکان از وسایل الکترونیکی است؛ یک مطالعه جامع بینالمللی در سال ۲۰۱۱، نشان داد، میان استفاده از وسایل الکترونیکی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط مستقیم وجود دارد. هر چه کودک بیشتر از وسایل الکترونیکی استفاده کند، احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش مییابد.
۸. آسیبهای انگشت دست کودکان
آکادمی پزشکی اطفال آمریکا هشدار میدهد که استفاده طولانیمدت از صفحات لمسی ابزارهای الکترونیکی به انگشت دست کودکان آسیب میزند؛ سرگرم شدن با تبلت و گوشی همراه فرصت بازیهای معمولی را سلب میکند و به این ترتیب عضلات کودک روز به روز تحلیل میرود و به مروز زمان حرکاتش تأخیر بیشتری خواهند داشت.