فشار آمریکا و ورود FATF به بحث رمزارزها و تحریم طی روزهای گذشته، کاربران ایرانی را فعال در حوزه رمزارزها را نگران کرده است. کارشناسان این حوزه تاکید کردند ارزهای غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین قابل بلوکه شدن نیستند اما امکان رصد و شناسایی وجود دارد.
به گزارش گرداب، اخیرا وزارت خزانه‌داری آمریکا دستورالعمل‌های جدیدی را برای حوزه رمزارزها منتشر و اعلام کرده صرافی‌ها و موسسات مالی بزرگ بایستی با نظارت بر مبادلات، تراکنش‌هایی که یک سمت آن طرف‌های تحت تحریم هستند را شناسایی کرده و با استفاده از ابزار‌های لازم جهت مسدودسازی دسترسی کاربران ساکن کشور‌های تحریم اقدام کنند.
این مساله نگرانی‌هایی را در بازار رمزارز ایران ایجاد کرد که تا امروز هم ترکش‌های آن ادامه دارد و هنوز راه حل درست و درمانی برای آن پیدا نشده است.
از سوی دیگر در روزهای گذشته FATF نیز دستورالعمل جدیدی درباره رمزارزها و مقابله با پول‌شویی از طریق آن‌ها منتشر ساخته و اعلام شده منشا و مقصد تراکنش‌های مشکوک باید به این کارگروه گزارش شود.
در همین راستا بنیاد تتر با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد دستورالعمل جدیدی را به اجرا خواهد گذاشت تا جلوی استفاده از پول‌شویی با استفاده از این رمزارز به ویژه در پرداخت‌های فرامرزی گرفته شود.
همه این عوامل دست به دست هم داده تا موجی از نگرانی را بین ایرانی‌های فعال در حوزه رمزارزها به راه بیندازد و دارایی‌های خود را در خطر می‌بینند. افرادی که با افت ارزش پول ملی به دنبال حفظ سرمایه خود از گزند تورم هستند و حالا توسط این قوانین جهانی تهدید می‌شوند.
برای پاسخ به نگرانی‌های پیش آمده طی روزهای اخیر، با کارشناسان حوزه رمزارزها گفتگو کردیم. آن‌ها تاکید دارند دارایی‌های دیجیتال با ساختار غیرمتمرکز مانند بیت کوین قابل مسدودسازی نیستند، اما از آنسو استیبل کوین‌های دارای ساختار متمرکز مثل تتر با خطر بلوکه شدن رو به رو هستند و بهتر است افراد از نگهداری این دسته از ارزهای دیجیتال خودداری کنند.
تتر نگهداری نکنید
«امید علوی»، رئیس هیئت مدیره انجمن بلاکچین با بیان اینکه تتر با توجه به قانون هوشمند شبکه می‌تواند دارایی هر حسابی را بلاک کند گفت: «این شرکت در زمینه مسدودسازی تتر ولت‌ها ید طولایی داشته و براساس فعالیت مجرمانه افراد، اقدام به مسدودسازی حساب تتری آن‌ها کرده است. البته تا به امروز به علت تحریم‌ها چنین اتفاقی نیفتاده است.»
به گفته وی شرکت‌های فعال در حوزه آنالیز بلاکچین مانند سایفرتریس، به چند طریق تراکنش‌ها را رصد کرده و می‌توانند با دقت قابل قبولی مبدا تراکنش‌ها را پیدا کرده و ملیت صاحبان ولت‌ها را شناسایی کنند. شناسایی صرافی‌های ایرانی و ولت‌هایی که با آن در ارتباط بودند یکی از همین راه‌هاست.
پس از شناسایی نیز می‌توان به صرافی‌های خارجی که از قوانین FATF پیروی می‌کنند، اعلام کرده تا از خرید و فروش ارز به آدرس‌های مشخص شده خودداری کنند.
آن طور که علوی می‌گوید استیبل کوین‌های متمرکز که بحث تمرکززدایی را رعایت نمی‌کنند، مثل تتر، امکان بلوکه شدنشان وجود دارد، اما کوین‌هایی مثل بیت‌کوین که غیرمتمرکز هستند، قابلیت رصد دارند، اما بلوکه شدن آن‌ها غیرممکن است.
او در ادامه با اعتقاد بر اینکه جایگزین مناسبی برای تتر وجود ندارد، به فعالین حوزه رمزارزها هشدار داد که در صورت خرید تتر، به هیچ‌عنوان آن را نگه ندارند و آن را سریعا به سایر کوین‌های غیرمتمرکز دیگر تبدیل کنند.
رئیس هیئت مدیره انجمن بلاکچین بار دیگر بر لزوم تعیین ضوابط برای سکو‌های تبادل که با عنوان صرافی شناخته می‌شوند تاکید کرد. به باور علوی اگر این اتفاق بیفتد، شرایط امن و شفافی برای سکو‌های تبادل ایجاد شده و با شکل‌گیری مارکت این حوزه در ایران، کاربران از استفاده از صرافی‌های خارجی بی نیاز خواهند شد.
چند راه‌حل ضد تحریمی برای کاربران ایرانی
«سهیل نیکزاد»، عضو انجمن بلاکچین با بیان اینکه تتر ازری قابل تحریم بوده از لزوم کسب اطلاعات در این زمینه سخن گفت:
«افرادی که وارد حوزه رمزارزها می‌شوند بایستی در این زمینه به خوبی اطلاعات کسب کنند و سپس تصمیم به خرید یک ارز دیجیتال یا فعالیت در یک صرافی خارجی بگیرند.»
او از «دای» به عنوان توکن جایگزین تتر یاد کرد که به اعتقادش امنیت بیشتری از تتر داده و همچنین قابلیت تحریم و بلوکه شدن ندارد
نیکزاد با تاکید براینکه واژه «تحریم» طیف گسترده‌ای از معانی را در بر می‌گیرد گفت:
«گاهی تحریم به معنای عدم استفاده از سیستم بانکی یک کشور است. اما در مدل دیگر تحریم، یک سری آدم و شرکت از تجارت با یک کشور منع شده و دیگر موضوع ارز مورد استفاده آن‌ها نیست؛ بنابراین شاید نتوان دارایی بیت‌کوین را بلوکه کرد، اما می‌توان مانع مبادله صرافی‌ها با کاربران کشور تحریمی شد.»
او معتقد است از نظر اخلاقی زمانی که کاربر ایرانی هنگام ثبت نام در صرافی‌های خارجی از هویت و ملیت جعلی استفاده می‌کند، بایستی خطرات احتمالی آن را نیز بپذیرد.
اما چه راه‌حل‌های جایگزینی برای کاربران ایرانی وجود دارد؟ نیکزاد در پاسخ به این سوال دیجیاتو اظهار داشت در حوزه رمزارزها فضای بازی را شاهد هستیم و کاربران می‌توانند از صرافی‌های ایرانی، صرافی‌های غیرمتمرکز یا صرافی‌های غیرآمریکایی که محدودیتی برای کاربران ایرانی ندارند استفاده کنند:
«بیت‌کوین و رمزارز‌های غیرمتمرکز را راحت می‌توان تبادل کرد و صرافی‌های ایرانی نیز از این حیث در امان هستند. در حالی که برخی از ارز‌ها در طراحی‌شان از الگوی غیرمتمرکز استفاده نشده و قابلیت شناسایی و کنترل‌شان از سوی طراحان وجود دارد. چنین ارزهای دیجیتالی چه در صرافی ایرانی و چه صرافی خارجی مورد تبادل قرار بگیرند، سرمایه کاربران را به خطر خواهد انداخت.»
بیت کوین؛ گزینه‌ای امن برای کاربران ایرانی
«ضیا صدر»، کارشناس و فعال حوزه رمزارزها نیز معتقد است کاربران ایرانی فعال در حوزه رمزارزها بیش از پیش مراقب خطر تحریم‌ها باشند.
چرا که این موضوع مستقیما به دارایی آن‌ها ارتباط دارد و مساله در حد حساب کاربری در شبکه اجتماعی یا سرویس و خدمات موسیقی و بازی نیست: «معمولا سرمایه‌های بزرگ بیشتر توجه نهاد‌های نظارتی را در بحث تحریم‌ها جلب می‌کند.»
او در ادامه به امکان رصد و شناسایی تراکنش‌ها اشاره کرده و به دیجیاتو گفت تا زمانی که دارایی‌ها وارد صرافی خارجی نشود، شناسایی هویت افراد ممکن نیست، اما از آنسو باید بدانیم با حدس و گمان امکان شناسایی ملیت فرد وجود دارد:
«رصد و شناسایی براساس فرمول‌های ریاضی و احتمالات بر روی اطلاعات شبکه‌های بلاکچین صورت می‌پذیرد. با توجه به شفافیت این شبکه، با رفتارشناسی تراکنش‌ها و ارتباط با صرافی‌های متمرکز می‌توان از هویت افراد آگاه شد.
به طور مثال با شناسایی رد تراکنش یک تتر از یک شخص به یک صرافی آمریکایی، نهاد قانونی می‌تواند اطلاعات کاربر را از صرافی درخواست کرده و اعلام کند با بلوکه کردن دارایی‌ها، مدارک هویتی او را دریافت و تایید کند.»
صدر در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه براساس قوانین اخیر کشور آمریکا و FATF چه کوین‌هایی برای کاربران ایرانی احتمالا دردسرساز خواهند شد گفت:
«بیشترین تهدید از سوی استیبل کوین‌هایی همانند تتر است. کوین‌هایی که شرکت‌های طراح آن‌ها، ثابت ماندن قیمت‌شان را تضمین کرده و با توجه به ساختار متمرکزشان، امکان مسدودسازی دارند.
تتر و استیبل کوین‌ها رمزارز نبوده و اعتباری هستند که توسط شرکت‌ها، تولید و مدیریت می‌شوند از همین روی امکان مسدودسازی چنین دارایی‌هایی در کیف پول یا صرافی‌ها وجود دارد.»
این کارشناس حوزه رمزارزها با بیان اینکه تاکنون مسدودسازی دارایی ایرانی‌ها گزارش نشده است، احتمال وقوع چنین چیزی را رد نکرد.
اگرچه به اعتقاد وی در ابتدا صرافی‌ها و نهاد‌های مالی ایرانی که راحت‌تر قابل شناسایی هستند، هدف مقامات آمریکایی قرار خواهند گرفت.
صدر به کاربران ایرانی پیشنهاد کرد از استیبل کوین‌های غیر متمرکز مانند «دای» استفاده کنند که امکان مسدودسازی آن‌ها وجود ندارد. اگرچه این رمزارزها خود نیز با ریسک‌هایی همچون کاهش ارزش و خارج شدن از ثبات قیمتی رو به رو هستند.
به اعتقاد وی، بیت‌کوین امن‌ترین گزینه برای استفاده کاربران ایرانی است که اگرچه کاربرد‌های تتر را ندارد، اما نقدینگی مورد نیاز را برای افراد فراهم کرده و نیازشان را برای تراکنش‌ها رفع می‌کند.
