از منظر فنی، نحوه ارتباط انسان‌ها به طور مداوم در حال بهبود و تغییر است. در همین راستا است که نوآوری‌های فناوری، ادغام چندین فناوری جدید و برنامه های کاربردی جدید اینترنتی نیز توسعه یافته-اند.
به گزارش گروه ترجمه گرداب،نقش اینترنت در دنیای امروز انکار ناپذیر است. تقریبا همه‌ی آدم‌ها کم و بیش با زندگی اینترنتی درگیر هستند و هرشخص برای خود هویت مجازی دارد. مانند اکانت اینستاگرام که هویت مجازی افراد بوده و معرف آن‌ها در دنیای مجازی است یا فروشگاه اینترنتی که یکی از اجزای هویت مجازی افراد و شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد.
ارتباطات افراد با دوستان و همکاران‌شان در دنیای امروز نیز به صورت مجازی شده است، در قالب گروه‌های اجتماعی که در آن عضو هستند یا حتی بازی‌هایی که برای سرگرمی افراد در دنیای کامپیوتری ایجاد شده‌اند نیز بخشی از هویت مجازی افراد را تشکیل داده‌اند.
برخی از افراد نیز دارایی‌های اینترنتی بر بستر اینترنت دارند که به آن‌ها ارز‌های دیجیتال گفته می‌شود یا بازی‌هایی که برای برخی از آیتم‌های آن‌ها پول پرداخت شده است. مثلا شخصی ماشینی را برای بازی اینترنتی خریداری کرده است، اما مشکل اینجاست که نمی‌تواند این ماشین را برای بازی دیگری استفاده کند یا در بستر دیگری از فضای اینترنت آن را به کار ببرد. اینجاست که پای متاورس (Metaverse) به میان می‌آید. دنیای مجازی‌ای بر بستر اینترنت که در آن تمام دارایی‌های دیجیتال شخص در این دنیا به یکدیگر مرتبط می‌شوند. یک زندگی کاملا مجازی با میلیون‌ها کاربر که در آن افراد با تمام هویت و متعلقات دیجیتالی خود با یکدیگر در ارتباط باشند و در کنار هم یک زندگی مجازی داشته باشند.
پنج‌شنبه گذشته، ۲۸ آگوست، مارک زاکربرگ اعلام کرد که فعالیت‌های فیسبوک ازین به بعد با نام "متا" ادامه پیدا خواهد کرد. این تغییر نام فیسبوک و توجه بخصوص آن به دنیای متاورس، بلافاصله باعث افزایش توجه بیش از پیش کاربران و سرمایه‌گذاران به دنیای متاورس و پروژه‌های فعال در این زمینه شد.
مدیران فیسبوک تصمیم گرفته‌اند که نام متا (Meta) را برای شرکت فیسبوک انتخاب کنند؛ اما منظور از متاورس چیست و چرا چنین نامی انتخاب شده است؟
پیش از آنکه نام فیسبوک، شرکت مادر اپلیکیشن‌هایی مانند اینستاگرام، واتساپ، مسنجر و البته شبکه‌ی اجتماعی فیسبوک به متا تغییر کند، گزارش‌هایی منتشر شد که سران این شرکت به دنبال اهداف بزرگی هستند؛ اهدافی که در متاورس خلاصه می‌شود.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک نیز در پاسخ به رسانه‌ها گفته که آینده‌ی فیسبوک را در متاورس باید مشاهده کرد. زاکربرگ در این زمینه گفته است: «من معتقد هستم که متاورس، فصل بعدی اینترنت است و فعالیت‌های فیسبوک نیز در متاورس خلاصه می‌شود.»
با اینکه می‌توان به اهمیت متاورس در سخنان زاکربرگ پی برد و تغییر نام این شرکت به متا نیز اهمیت متاورس را نشان می‌دهد؛ اما شاید بسیاری از کاربران درک درستی از متاورس نداشته باشند یا اطلاعات کمی در این زمینه داشته باشند. به همین منظور در نوشته‌ی حاضر به توضیح متاورس پرداخته‌ایم تا بیشتر با فلسفه‌ی آن آشنایی پیدا کنیم.
متاورس چیست؟
از نظر لغوی متاورس ترکیبی از کلمات meta و universe است. متا به معنای فراتر از... و یونیورس به معنای جهان. ترکیب این دوکلمه معنای متاورس را تشکیل می‌دهد که به معنای فراتر از دنیاست. جهانی دیجیتال متشکل از واقعیت مجازی، اینترنت و واقعیت افزوده است.
این اصطلاح در رمان علمی تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) در سال ۱۹۹۲ به نام تصادف برف (Snow Crash) برای اولین بار مطرح شد. جایی که انسان‌ها به عنوان آواتار با یکدیگر و از طریق عوامل نرم‌افزاری در فضای مجازیِ سه بعدی که استعاره‌ای از دنیای واقعی است، تعامل دارند. آنچه استفنسون ربع قرن پیش از تخیل خود آفرید، حالا عاشقان فناوری را به هیجان آورده است. او در بخشی از کتاب خود می‌نویسد:
«هنگامی که ۱۰ سال پیش، هیرو نخستین بار این مکان را دید، نرم‌افزار مونوریل هنوز نوشته نشده بود. او و دوستانش برای این که بتوانند به جا‌های مختلف بروند، مجبور بودند نرم افزار اتومبیل و موتورسیکلت بنویسند. آن‌ها نرم افزار‌های خود را بیرون می‌بردند و در بیابان سیاهی در شبِ الکترونیکی، با هم مسابقه می‌دادند.»
چشم انداز متاورس این است که یک جهان مجازی اجتماعی، سه بعدی و متشکل از بسیاری از فضا‌های مجازی سه بعدی به هم پیوسته را تشکیل دهد. چیزی که ما در حال حاضر با بازی‌هایی مانند Fortnite و Roblox تجربه می‌کنیم. از نظر بسیاری از افراد و کارشناسان، بازی‌های ویدئویی مانند روبلاکس و فورتنایت پیشگامان شکل‌گیری متاورس هستند. از این اصطلاح در آثار دیگر نیز استفاده شد که برای مثال می‌توان به سه‌گانه‌ی Matrix یا فیلم Ready Player One اشاره کرد.
در واقع متاورس ارتباط بین جهان فیزیکی و جهان مجازی را آنگونه که افراد دوست دارند فراهم خواهد کرد، طوری که بتوانند در دنیایی که مورد دلخواهشان است گشت و گذار کنند. به عبارت دیگر، جهانی دیجیتال با ویژگی‌های منحصر به فرد است که در آن هرچه بخواهید وجود دارد و شما عناصر دنیای فیزیکی واقعی را با عناصر جهان مجازی ترکیب خواهید کرد.
اصطلاح متاورس، طیف گسترده‌ای از مفاهیمِ واقعیت مجازی را شامل می‌شود، از ابزار‌های محل کار گرفته تا بازی‌ها و پلتفرمهای اجتماعی.
بسیاری از پلت‌فرم‌هایِ جدید دنیای متاورس، روی فناوری بلاکچین پیاده شده‌اند و از ارز‌های دیجیتال و توکن‌های غیر مثلی (NFT) استفاده می‌کنند. به این ترتیب، نوعی جدید از دارایی‌های دیجیتالی را خواهیم داشت، که غیرمتمرکز، مالکیت‌محور و درآمدزا هستند.
پایه و اساس متاورس
متاورس با استفاده از فناوری‌های متعددی ایجاد شده است، اما به طور دقیق حاصل ترکیب اینترنت، آیتم‌های سه بعدی، استاندارد‌های باز رسانه، استاندارد‌های زبان برنامه‌نویسی باز و دفتر کل غیرمتمرکز و پلتفرمهای قرارداد هوشمند مانند بلاکچین است.
اساس تشکیل‌دهنده متاورس به شرح زیر است:
اینترنت
متاورس از یک شبکه غیرمتمرکز از کامپیوتر‌ها استفاده میکند که در آن نیاز به هیچ مرجع متمرکزی مانند دولت نیست. تنها یک نهاد مسئول ارائه مجوز برای استفاده از سیستم یا انجام هر گونه تراکنش خواهد بود که آن هم توسط تمام کاربران در سراسر جهان کنترل می‌شود.
استاندارد‌های باز رسانه
از آیتم‌های سه بعدی، صدا، متون، تصاویر، شکل‌های هندسی، توالی‌ها، وکتور‌ها و هر ترکیب دیگری از رسانه‌های دیجیتال دیگر استفاده میکند؛ یو اس دی شرکت پیکسار و ام دی ال شرکت ان‌ویدیا از جمله پلتفرمهای عالی برای رسیدن به تعامل‌پذیری برای برنامه سه بعدی متاورس هستند.
استاندارد‌های زبان‌های برنامه‌نویسی باز
متاورس شامل استاندارد‌های زبانی مانند جاوا اسکریپت، اچ تی ام ال، وب اکس آر، وب اسمبلی، زبان سایه‌پردازی وب جی پی یو و موارد متعدد دیگر است.
سخت افزار
سخت افزار‌های واقعیت توسعه یافته (XR) و واقعیت ترکیبی (MR) مانند عینک‌های هوشمند، هولولنز، هپتیکس و آمنی تردمیل.
دفتر کل غیرمتمرکز و قرارداد هوشمند
از فناوری بلاکچین برای دستیابی به تجربه متاورس و ارتقا آن استفاده می‌شود. فناوری بلاکچین قابلیت ثبت تراکنش‌های بسیار امن، شفاف و بدون مجوز را دارد. فناوری‌های بلاکچین مانند بیت‌کوین، اتریوم، تتا، بایننس اسمارت چین، ان اف تی و ... فرصت‌های بسیار خوبی را در زمینه متاورس ارائه می‌دهند. این فناوری متاورس را در دسترس عموم قرار می‌دهد و از اکوسیستم متاورس بلاکچین پشتیبانی میکند.
متاورس را می‌توان به طور کلی به دو نوع سیستم‌عامل مجزا تقسیم کرد.
اولین نوع، ایجاد یک متاورس مبتنی بر بلاکچین، با استفاده از NFTها و ارز‌های دیجیتال است. پلتفرم‌هایی مانند Decentraland و The Sandbox از این نوع هستند که به کاربران اجازه می‌دهند تا بخش‌هایی مجازی از زمین‌ها را خریداری کرده و محیط بخصوص خود را بسازند.
نوع دوم از متاورس (Metaverse) برای ارتباط با دنیای مجازی به طور کلی استفاده میکند، مثلا افراد می‌توانند برای تجارت یا تفریح با یکدیگر ملاقات کنند. در همین زمینه، فیسبوک در ماه جولای اعلام کرد که در حال ایجاد یک تیم متخصص محصول، برای کار بر روی متاورس است.
Roblox، Fortnite و Minecraft، پلتفرمهای بازی که در آن کاربران می‌توانند در آن‌ها رقابت کرده و همکاری کنند و همچنین دست به ساخت آیتم‌های بخصوص خود بزنند نیز، در این دسته قرار می‌گیرند.
کاربرد‌های متاورس
حوزه سرگرمی یکی از اولین صنایعی است که تجربیات واقعیت مجازی را به مشتریان ارائه می‌دهد، در حالی که صنعت تولید و مراقبت‌های بهداشتی جزو اولین صنایعی هستند که تجربیات واقعیت ترکیبی و واقعیت افزوده را برای کارمندان خود پیاده کرده‌اند.
ورزش و سرگرمی
پیتر مور رئیس بخش ورزش و سرگرمی زنده شرکت بازی یونیتی است و اخیراً پلتفرم یونیتی متاکست (Unity Metacast) را راه‌اندازی کرده است. این پلتفرم ورزش‌های حرفه‌ای را به صورت سه بعدی در زمان واقعی منعکس میکند.
در این پلتفرم دوربین‌ها حرکات ورزشکاران را در زمین بازی ثبت می‌کنند و از این داده‌ها برای ایجاد معادل‌های دیجیتال ورزشکاران استفاده می‌شود. اولین پخش سه بعدی مسابقه بین دو رزمی‌کار ترکیبی بود که در یک میدان کوچک با ۱۰۶ دوربین فیلمبرداری شد.
مور در گفتگو با فایننشال تایمز گفت که قصد دارد این فناوری را با دوربین‌های کمتر و در فضا‌های بازی بزرگ‌تر انجام دهد. ثبت فعالیت‌های زندگی و دیجیتالی کردن بلافاصله آن‌ها می‌تواند روند ایجاد ان اف تی از لحظات به یاد ماندنی بازی‌ها را آسان‌تر کند.
کار
در حالی که بسیاری از مردم در خانه کار می‌کنند، در متاورس کاربر می‌تواند وارد یک دفتر سه بعدی شود و با آواتار‌های همکاران خود تعامل داشته باشد.
شغل او ممکن است مرتبط با متاورس باشد و درآمدی را برای او داشته باشد که به طور مستقیم در متاورس قابل استفاده است. در واقع، همین حالا این نوع مشاغل به شکل مشابهی وجود دارد.
گیمفای و مدل‌های «بازی کن دردرآمد کسب کن» در حال حاضر جریان‌های درآمدی ثابتی را برای مردم در سراسر جهان فراهم می‌کنند. این مشاغل آنلاین گزینه‌های بسیار خوبی برای اجرا در متاورس هستند، زیرا نشان می‌دهند که مردم مایلند زمان خود را صرف زندگی و کسب درآمد در دنیای مجازی کنند.
بازی‌های درآمدزا مانند اکسی اینفینیتی و گادز آنچِیند (Gods Unchained) حتی جهان یا آواتار سه بعدی ندارند. با این حال آن‌ها می‌توانند بخشی از متاورس و روشی برای کسب درآمد به طور کامل در دنیای آنلاین باشند.
آموزش
ناسا از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در ایستگاه فضایی برای کنترل از راه دور ربات‌ها یا تکمیل کار‌های تعمیر و نگهداری با کمک واقعیت افزوده استفاده میکند.
در یک پروژه خاص، فضانورد اسکات کلی از هدست هولولنز مایکروسافت برای انجام آموزش مربوط به ایستگاه فضایی بین‌المللی و انجام آماده‌سازی برای ماموریت‌های آینده استفاده کرد.
در طول این آزمایش‌ها یکی از اعضای کنترل ماموریت روی زمین میدان دید کِلی را از طریق هدست پخش کرد و همچنین تصاویری را که به صورت سه‌بعدی بر روی نمایشگر هولولنز فضانورد ثبت شده بود را ترسیم کرد.
در دنیای متاورسی ایده‌آل نه کلاس‌های آموزشی در محیط‌های فیزیکی آموزشی بلکه در دنیای سه‌بعدی مجازی مبتنی بر اینترنت برگزار می‌شوند. البته چالش اصلی در راه ارزان و وسیع شدن آموزش حتی در محیط متاورسی، زیرساخت‌های اینترنت است. برای ساخت چنین دنیایی به تجهیزات و اینترنت‌های نسل بعدی یعنی ۵G و ۶ G نیاز داریم. همچنین باید از کامپیوتر‌های کوانتمی برای محاسبه‌های زیرساخت این دنیا استفاده کنیم. این کامپیوتر‌ها فعلا در دسترس ما نیستند و به‌نظر نمی‌رسد به‌زودی در دسترس ما باشند.
چالش‌های پیش روی متاورس
در همین مدت زمان کوتاهی که از رویداد ویژه Meta گذشته، رسانه‌ها و کاربران نظرات بسیار زیاد و گوناگونی درباره متاورس داشته‌اند. عده‌ای آن را یک پروژه انقلابی می‌دانند که می‌تواند آینده اینترنت و حتی انسان‌ها را تغییر دهد و گروه دیگری هم از همین حالا آن را یک پروژه شکست‌خورده می‌دانند. در حقیقت ادعا‌های مطرح شده برای متاورس آنقدر بلندپروازانه و دور از ذهن به نظر می‌رسند که کمتر کسی موفقیت آن‌ها در آینده نزدیک را باور میکند.
نگرانی‌های حریم خصوصی یک طرف، سابقه نه چندان خوب فیسبوک در محافظت از داده‌های کاربران هم از طرف دیگر چالش‌هایی هستند که گردانندگان متاورس در آینده نزدیک باید برای آن‌ها چاره‌جویی کنند. نکته دیگر هم اینکه کاهش ارتباطات اجتماعی و هر چه بیشتر فرو رفتن در فضای مجازی هم چالش دیگری است که قطعا در آینده با واکنش‌های گسترده‌ای روبرو خواهد شد.
از چالش جدی متاورس چالش زیرساخت است. گفتیم که به اینترنت‌های بسیار قدرتمند و کامپیوتر‌های کوانتمی نیاز داریم. این آخری درحال حاضر یک رویای بزرگ است. هرچند گوگل میگوید در سال‌های آینده پردازنده‌های کوانتمی را توسعه خواهد داد، اما می‌دانیم که این ادعا بیشتر تبلیغاتی است.
حتی اگر به این زیرساخت‌ها دست پیدا کنیم هم گران خواهند بود. فراموش نکنید که فلسفه غیرمتمرکز کردن همه چیز حتی دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، قائل به همه‌گیر بودن است. این زیرساخت‌ها باید آنقدر ارزان باشند که همه بتوانند از آن‌ها استفاده کنند. البته بیاید واقع‌گرا باشیم؛ خیلی‌ها باید بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
چالش بزرگ بعدی، راضی کردن شرکت‌های بزرگ است. گوگل را در نظر بگیرید. این شرکت از طریق ایجاد سیطره داده‌ای تقریبا تمام اینترنت را در اختیار دارد. در دنیای متاورسی چنین سیطره‌ای ممکن نیست. آیا گوگل به ما اجازه می‌دهد پادشاهی او را به‌زیر بکشیم؟
آینده متاورس
مارک زاکربرگ به صراحت در مورد برنامه‌هایش برای استفاده از یک پروژه متاورس برای پشتیبانی از دورکاری و ایجاد فرصت‌های مالی برای مردم کشور‌های در حال توسعه صحبت کرده است.
مالکیت فیسبوک بر رسانه‌های اجتماعی، ارتباطات و پلتفرمهای رمزارزی باعث می‌شود بتواند با ترکیب کردن این پایگاه‌ها بیش از نیمی از راه را رفته باشد. سایر شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله مایکروسافت، اپل و گوگل نیز در حال کار کردن روی ایده ساخت متاورس هستند.
هوش مصنوعی (AI)
از پروژه‌هایی که مارک زاکربرگ به موازات متاورس پیش می‌برد، پروژه‌ی هوش مصنوعی تصاویر است که به سوالات پیرامون تصاویر پاسخ می‌دهد؛ مثلاً این قابلیت را به افراد نابینا می‌دهد که تصاویر موجود در شبکه‌های اجتماعی را ببینند.
مایکل شرافر مدیر تکنولوژی شرکت فیسبوک، در کنفرانسی که در دوبلین ایرلند برگزار شد، درباره‌ی فناوری‌ای خبر داد که کامپیوتر‌ها را قادر می‌سازد جنبه‌های بصری زندگی انسان را درک کنند. او در این کنفرانس گفت: «درحال حاضر تکنولوژی‌ای وجود دارد که متن را برای شما بخواند، اما همچنان نمی‌توان تصاویر را خواند. می‌توانید از تکنولوژی هوش مصنوعی ما درباره‌ی یک تصویر سوالاتی بپرسید و پاسخ‌هایی درباره‌ی تصویر مورد نظر دریافت کنید».
آینده‌ای که زاکربرگ برای شرکت خود متصور شده، وابستگی زیادی به هوش مصنوعی دارد. فیسبوک تمام
تلاش خود را میکند تا هوش مصنوعی را به گونه‌ای کامل و عالی بهبود ببخشد و از آن در شبکه‌ی اجتماعی
خود استفاده کند. هوش مصنوعی علایق کاربران را تشخیص می‌دهد و اطلاعات، اخبار و محتوا را به گونه‌ای به
کاربر نشان می‌دهد که علاقه‌ی او به استفاده از شبکه‌ی اجتماعی بیشتر شود. زمانی که این هوش مصنوعی کامل شود و در اختیار فیسبوک قرار گیرد، این شرکت در مرکز این فناوری قرار خواهد داشت؛ چرا که سرویس‌های پرکاربر آن مانند واتساپ، اینستاگرام و مسنجر نیز به این هوش مصنوعی مجهز خواهند شد.
فیسبوک مدت زیادی است که بر هوش مصنوعی تمرکز دارد. آن‌ها در سال ۲۰۱۰ سرویس تشخیص چهره در
تصاویر را رونمایی کردند. در سال، ۲۰۱۳زاکربرگ تصمیم اساسی برای تمرکز بر هوش مصنوعی که به
عقیده‌ی خودش یکی از بزرگترین چالش‌های دنیای امروز است را گرفت و مدیری با تجربه را برای این بخش به
خدمت گرفت. او با تمام مشکلات این راه مبارزه کرد و توانست آزمایشگاه‌های اختصاصی خود برای توسعه‌ی
هوش مصنوعی تاسیس کند.
واقعیت مجازی
آزمایشگاه‌های واقعیت مجازی فیسبوک نیز با قدرت و اشتیاق فراوان در حال کار کردن هستند. باب موزس
که این سرویس را در سال ۲۰۱۱ و در گاراژ خانه‌اش تاسیس کرد، امروز به عنوان یکی از مدیران اصلی واقعیت مجازی اوکولوس (Oculus VR) پروژه‌ی واقعیت مجازی فیسبوک مشغول به کار است. خود زاکربرگ نیز یک گیمر علاقمند است که ایده‌ه‌ای جدیدی را در اختیار اوکولوس قرار می‌دهد. اما علاقه‌ی زاکربرگ به این فناوری جدید، تنها به بخش بازی آن محدود نمی‌شود. در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸که اولین گوشی‌های هوشمند امروزی یعنی آیفون و گوشی‌های اندرویدی وارد بازار شدند، فیسبوک هنوز استارتاپی نوپا بود و نمی‌توانست پلتفرم مخصوص خود را برای موبایل‌ها داشته باشد. این نکته یکی از مواردی است که موسس فیسبوک را ناراحت میکند. او از این که نتوانسته تغییر بزرگی در این صنعت ایجاد کند پشیمان است.
البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که سرویس‌های فیسبوک در صنعت موبایل، بیشترین اطمینان کاربران را به خود اختصاص می‌دهند و این نوعی موفقیت بزرگ برای بزرگترین شبکه‌ی اجتماعی جهان است. اما پروژه‌ی آکولوس می‌تواند موفقیت فیسبوک را تضمین کند. زاکربرگ در این باره میگوید: «اگر به اطراف خود دقت کنید، میبینید که افراد در طول روز زمان زیادی را با دستگاه‌هایی مانند گوشی هوشمند یا کامپیوتر‌ها سپری می‌کنند. حدود ۴۰درصد از این زمان صرف مشاهده‌ی صوت، تصویر یا ارتباطات است. به یک بلوغ نسبی برسد، من تضمین می‌کنم زمانی که اکولوس به یک بلوغ نسبی برسد، در طولانی مدت، این واقعیت مجازی، همان ۴۰درصد از زمان کاربران را به طور کامل به خود اختصاص خواهد داد و این کاری است که ما می‌توانیم انجام دهیم»
نتیجه‌گیری
دیدگاه‌ها، فنآوری‌ها و قابلیت‌هایی که شرح دادیم هنوز همچون داستانی علمی‌تخیلی به نظر می‌رسند که لااقل زمان زیادی برای شکل‌گرفتن کامل‌شان در متاورس باید صرف شود. با این‌حال مسائلی وجود دارد که می‌توانیم با پیش چشم داشتن تولد و رشد اینترنت و سپس شبکه‌های اجتماعی مجازی و بلاکچین، در نظر بگیریم. مبلغان اینترنت و فضای مجازی همواره بر آزادی انسان‌ها تاکید کرده‌اند و فنآوری‌شان را در جهت عکس محدودیت‌های دولتی و تعصبات مذهبی و تمرکزگرایی سرمایه در بانک‌ها (بلاکچین و بیت کوین) معرفی نموده‌اند. در واقع آن‌ها همواره این مسئله را نشانه گرفته‌اند گفتگویی آزاد و غیرمتمرکز بین انسان‌ها ایجاد می‌کنند.
با این‌حال در سال‌های اخیر بیش از پیش، دروغ نهفته در این تبلیغات آشکار شده است. به عنوان مثال استفاده‌ی فیسبوک از اطلاعات کاربران را در نظر بگیرید. یا میکروفون‌های روشن گوشی‌ها، که در شنودی مداوم توسط گوگل، در صفحه وبی که باز کرده‌اید، تبلیغی از آنچه که حرفش را زده‌اید را می‌آورند. یا تلاش‌های زاکربرگ در کنگره‌ی آمریکا برای مسدود کردن شبکه‌ی تیک‌تاک در آمریکا که به رقیبی جدی برای پلتفرمهای او بدل شده بودند. همه‌ی این‌ها نه نشانه‌ی آزادی انسان‌ها، که کاملا برعکس نشانه‌ی کنترل تام و تمام بر سوژه‌های انسانی است. در نهایت می‌توان متاورس در پیوندش با بلاکچین را گامی در جهت چرخش آزاد سرمایه در جهان و در واقع دسترسی بیشترِ سرمایه‌داران بزرگ به بازار‌های تمام نقاط جهان در نظر گرفت. سفر استعماری واسکودوگاما در سال ۱۵۰۲ میلادی به هند و هموار کردن راه استعمار با خشونتی افسارگسیخته برای ارعاب و کنترل را در نظر بگیرید. مسیر هنوز همان مسیر است با این تفاوت که اکنون دیگر نیازی به خشونت نیست و افراد با دل خوش در متاورس عضو می‌شوند.
_______________________
منبع:
https://mediacloud.theweek.co.uk/image/private/s--۷k۱۹XEJV--/f_auto,t_primary-image-desktop@۱/v۱۶۳۴۲۸۵۹۶۷/theweek/۲۰۲۱/۱۰/Horizon-Workrooms-Oculus-Facebook-YouTube%۲۰.jpg
https://www.protocol.com/media-library/avatars-from-the-sandbox-video-wearing-garments-from-digital-fashion-house-the-fabricant-in-a-shopping-mall.png?id=۲۸۰۰۱۷۱۵&width=۱۲۴۵&quality=۸۵&coordinates=۰%۲C۲۰۸%۲C۰%۲C۲۰۸&height=۷۰۰
https://daoinsights.com/wp-content/webp-express/webp-images/uploads/۲۰۲۱/۱۱/metaverseimage-۱۵۳۶x۹۹۰.png.webp
https://startuptalky.com/companies-working-on-metaverse/
