در عصر جدید بحث امنیت تحت تأثیر متغیر‌های نوینی قرار گرفته که تبیین رویکرد‌ها در این خصوص را به یک ضرورت مبدل ساخته است. رایانه و فضای سایبر مهم‌ترین متغیر نوین تأثیرگذار در این حوزه است. رایانه و فضای سایبر در زندگی بشر روز به روز توسعه پیداکرده و تحولات شگرفی را در جوامع ایجاد کرده است، اما این پدیده نیز همانند سایر امور، دارای دستاورد‌های مثبت و منفی است.
به گزارش گرداب، باوجود منافع زیاد استفاده از رایانه و فضای مجازی، این ابزار خالی از آسیب نیز نبوده است. ظهور جرایم جدید رایانه‌ای یکی از پیامد‌های منفی گسترش به‌کارگیری رایانه در شؤون مختلف اطلاعاتی و ارتباطی بوده است. واقعیت این است که هر اختراع و نوآوری به‌سرعت می‌تواند نظر مجرمان را به خود جلب کرده و مورد استفاده قرار گیرد، اما جامعه نیز مقدوراتی برای برخورد با چنین سوء استفادههایی در اختیار دارد که حقوق جزا یکی از این ابزار‌ها به شمار می‌رود.
چالش‌های آینده در خصوص امنیت از موضوعات مهمی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است. سؤال اساسی که در این خصوص مطرح و بررسی می‌شود این است که رویکرد نظام حقوقی ایران نسبت به تهدید‌ها و جرایم سایبری چگونه است و با چه چالش‌هایی روبروست؟
تروریسم سایبری
ترورسیم سایبری ازلحاظ لغوی واژه» تروریسم «از کلمه» ترور «برگرفته‌شده است؛ و در زبان لاتین به معنای» ترس به معنای وحشت است. ولی واژه تروریسم سایبری از دو اصطلاح تروریسم و سایبر برگرفته‌شده است. واژه تروریسم دارای گونه‌های متفاوتی می‌باشد مانند تروریسم رسانه‌ای، تروریسم بین‌المللی، تروریسم فرهنگی، تروریسم سایبری و غیره. در تروریسم سایبری که برجسته‌ترین انواع آن می‌باشد، خشونت به شکلی که در اقسام دیگر تروریسم است، وجود ندارد، ولی ارتکاب رفتار مجرمانه می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره جامعه وارد نماید و به‌عنوان تهدید جدی برای امنیت ملی به شمار آید.
تروریسم سایبری همگرایی تروریسم و فضای سایبری است و عموماً به معنای تهاجم غیرقانونی و تهدید به تهاجم علیه رایانه‌ها، شبکه‌ها و اطلاعات ذخیره‌شده در آنها، به‌منظور ارعاب یا اعمال زور بر دولت یا ملتی جهت پیشبرد هدف‌های سیاسی یا اجتماعی است.
به‌علاوه، در توصیف تروریسم سایبری، تهاجم باید منجر به تعرضی علیه شخص یا اموال شود یا حداقل سبب صدمه‌ای شود که ایجاد ترس نماید. تهاجماتی که موجب مرگ یا جراحت بدنی، انفجار، سقوط هواپیما، آلودگی آب یا خسارت‌های شدید اقتصادی می‌شوند، مثالهایی در این زمینه هستند.
تهاجمات شدید علیه زیرساخت‌های حیاتی را بسته به میزان اثرات آنها، می‌توان در رده اقدامات تروریستی قرارداد و تهاجماتی که خدمات غیراساسی را مختل می‌سازند یا عمدتاً مزاحمتی پرهزینه هستند، در این مقوله قرار نخواهند گرفت. تروریست‌ها از فضای سایبری به‌عنوان کارزاری جهت انجام اقدامات خاص با نیت‌های متفاوت و ضربه و خسارات مالی زدن و اقدامات مجرمانه استفاده می‌کنند، در حقیقت از دنیای واقعی به جهان مجازی واردشدهاند و با آگاهی کامل و شناختی که از این فضا دارند و بدون آنکه به‌راحتی مورد شناسایی مجریان قانون قرار بگیرند دست به خرابکاری بزنند.
جنگ سایبری
جنگ سایبری جنگ در فضای سایبری را می‌توان حمله‌های اینترنتی طراحی‌شده از سوی گروه‌ها، سازمان‌های مختلف، علیه سامانه‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای با اهداف به‌مراتب بزرگتر مانند دستیابی به سود مالی یا آسیب جدی واردکردن به شهروندان یا دولت به‌وسیله روش‌های مجرمانه مانند کلاهبرداری، جعل، تخریب و اخلال در داده‌ها، سرقت، تضعیف یا غیرفعال کردن زیرساخت‌های نظامی و غیرنظامی انجام می‌شود، تعریف نمود.
عملیات جنگ اطلاعات تهاجمی، عملیاتی است که یک منبع اطلاعات خاصی را هدف و مورد بهرهبرداری قرار می‌دهد و هدفش افزایش ارزش آن برای بازیگر مهاجم و کاستن ارزش آن برای بازیگر دفاعی است؛ بنابراین این حالت یک موقعیت بردـ باخت را برای هردو بازیکن پیش می‌آورد. فرض این است که دفاع با چنین تهمیدی موفق نیست. عملیات یک عمل خصمانه و یا حداقل بدون اجماع محسوب می‌شود منبع اطلاعات، لازم نیست که تحت مدیریت یا مالکیت دفاع باشد، هرچند که اغلب این‌گونه است.
در جنگ سایبری هدف حمله‌کننده برهم ریختن ساختار اداری، خدماتی و در یک جمله می‌توان گفت تعادل کشور موردحمله از طریق فضای سایبری می‌باشد. این حملات در اشکال گوناگون خود را نمایان می‌سازد. مهاجم می‌تواند یک فرد یا یک گروه یا یک کشور باشد و در مقابل نیز فرد یا گروه یا کشور قرار دارند و به دفاع می‌پردازند، که در فضای سایبری تهاجم بسیار آسانتر از دفاع می‌باشد. در این فضا باید سعی نمود تا بتوان جغرافیای فضای مجازی را به نفع خود تغییر نمود.
جنگ سایبری شکل جدیدی از مبارزه در فضای مجازی می‌باشد که توسط گروه‌ها یا دول متخاصم انجام می‌شود، ولی تروریسم سایبری اقدامی است که از طرف تروریست‌ها به‌صورت حمله غیرقانونی علیه رایانه‌ها، شبکه‌ها و اطلاعات انجام می‌گردد. از آنجا که قانون‌گذار به شکل مشخص به جرائم جنگ سایبری و تروریسم سایبری نپرداخته است، باید این جرائم را براساس نتایجشان قضاوت کرد. با توجه به این که ممکن است این نوع جرائم سایبری به تهدیدی بسیار خطرناک برای امنیت ملی و فردی تبدیل شود و سازوکار‌های زندگی معمولی را مختل کند، به نظر می‌رسد که دست قاضی برای احکامی، چون محاربه و فساد فی‌الارض باز باشد.
