معاون برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی سازمان فضایی، گفت: بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور اپتیکی با وضوح تصویر بالاتر از ۵ متر چند طیفی و ۲.۵ متر تک طیفی در کلاس و استانداردهای جهانی، بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور راداری با وضوح تصویر بهتر از ۱۰ متر از اهداف سند ۱۰ ساله فضایی کشور است.
به گزارش گرداب، سعید صدیقیان امروز در نشست طرح و بررسی سند سیاست‌ها و برنامه‌های کلان بخش فضایی کشور، افزود: برای تدوین این سند اقدام به عارضه‌یابی برنامه ۱۰ ساله اول و ۱۰ ساله دوم و ۱۰ ساله سوم صورت گرفت، ضمن آنکه مقایسه تطبیقی انجام شد.
وی ادامه داد: بر اساس این عارضه‌یابی در سند قدیمی چالش‌هایی چون عدم توجه به نیازهای راهبردی و تجاری حوزه فضایی، وجود رویکرد اعتباری به توسعه فناوری فضایی، رویکرد صرفا دولتی در اجرای برنامه‌های فضایی، محدودیت اقدامات و اهداف برنامه فضایی در دو حوزه سنجشی و مخابراتی وجود داشته است.
صدیقیان شناسایی نیازها و تجمیع تقاضا، نگاه جامع به زیست بوم کشور و توجه به مؤلفه‌های تجاری و اقتصادی و تمرکز به رفع موانع، نگاه ویژه به توسعه ظرفیت بخش غیر دولتی و شرکت‌های دانش‌بنیان و توجه به سایر حوزه‌های فضایی چون پایش طیف، رصد اجرام فضایی و زیر ساخت‌های انتقال مداری را از نقاط قوت سند ۱۰ ساله فعلی فضایی نام برد.
روند بازنگری سند ۱۰ ساله
معاون برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی سازمان فضایی، در خصوص روند بازنگری این سند، اظهار کرد: در این راستا اقدام به مرور برنامه‌های مصوب کمیسیون راهبردی شورای عالی فضایی، بررسی اسناد و تکالیف، بررسی صنعت فضایی و عارضه‌یابی صنعت فضایی و تحقق برنامه‌ها شد و در نهایت این سند در دی ماه امسال در شورای عالی فضایی به تصویب رسید.
وی بررسی وضعیت بخش فضایی سایر کشورها را گام دیگر تدوین این سند ذکر کرد و گفت: بررسی ما نشان می‌دهد که تقریبا تمامی کشورهای منطقه برنامه‌ریزی مبتنی بر زنجیره ارزش صنعت فضایی با ایجاد نهادسازی دارند، برنامه مشخصی برای تست دارند و همچنین دارایی‌های فعال و مولد فضایی را توسعه داده‌اند.
عارضه‌های موجود در صنعت فضایی
صدیقیان، عارضه‌های موجود در صنعت فضایی را در دو بخش سیاست‌های کلان و اجرایی تقسیم‌بندی کرد و گفت: عدم استقرار نظام مدیریت پژوهش در راستای تقویت زنجیره تامین و توسعه جزیره‌ای فناوری فضایی، معطوف بودن برنامه فضایی به منابع محدود دولتی، تمرکز بر ساختار اجرایی بر رویکرد صرفا پروژه‌ای و غفلت از تفکر راهبردی مبتنی بر توسعه زیست‌بوم، نقص در قوانین و مقررات که نقش بخش خصوصی را پر رنگ نمی‌کند، ضعف بسترهای قانونی و عدم جامعیت اسناد و تکالیف بالادستی از چالش‌های بخش سیاست‌های کلان است.
به گفته وی در بخش اجرایی نیز با عارضه‌هایی چون نبود نگاشت نهایی در اجرای برنامه‌ها، اجرای بدون نظارت بیرونی پروژه‌ها و عدم شکل‌گیری و توسعه نهاد نظارتی مستقل و معتمد، تحریم و نوسانات در تامین منابع مالی وجود دارد.
سازوکار اجرایی
معاون برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی سازمان فضایی، خاطر نشان کرد: دبیرخانه شورای عالی فضایی مکلف است در بازه زمانی ۶ ماهه از زمان ابلاغ این سند نسبت به ارائه نقشه راه، برنامه عملیاتی و برنامه زمان‌بندی سند را با همکاری سازمان برنامه و بودجه به شورای عالی فضایی ارائه دهد.
وی اضافه کرد: همچنین دبیر خانه شورای عالی فضایی موظف است هر ۳ ماه گزارش پیشرفت تحقق اهداف و برنامه‌های سند را به اعضای شورا ارائه دهد.
صدیقیان، همگرایی در اجرای برنامه‌ها، تامین منابع مالی اعتباری و تسهیل در شکل‌گیری اپراتورهای ماهواره‌ای در حوزه ارتباطات فضایی را از الزامات این سند دانست.
چشم‌انداز سند
معاون برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی سازمان فضایی، سرآمدی در توسعه فناوری فضایی بومی در منطقه و افزایش بهره‌مندی شهروندان، کسب‌وکارها و دولت از خدمات و فناوری‌های فضا پایه را از چشم‌اندازهای این سند نام برد و گفت: ماموریت‌هایی که در این سند دیده شده، شامل مواردی چون ایفای نقش قطب منطقه‌ای در توسعه فناوری‌های فضایی و ارائه پرتاب‌های فضایی با اتکا بر توسعه توانمندی‌های بومی، تامین نیازهای کشور در حوزه زیرساخت‌ها و خدمات فضایی با هدف کاهش ریسک خدمات و گسترش متوازن دانش، علوم و اکتشافات فضایی در کشور می‌شود.
صدیقیان، اهداف کلان این سند را شامل بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور اپتیکی با وضوح تصویر بالاتر از ۵ متر چند طیفی و ۲.۵ متر تک طیفی در کلاس و استانداردهای جهانی، بومی‌سازی و تثبیت فناوری‌های فضایی و بهره‌برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور راداری با وضوح تصویر بهتر از ۱۰ متر، توسعه علوم و اکتشافات و زیست فضایی بر اساس طراحی و ساخت محموله‌های اکتشافی و حامل موجود زنده برای اشراف بیشتر بر قلمرو فضا است.
وی به سیاست‌های این سند اشاره کرد و گفت: برنامه‌ریزی متمرکز و راهبردی یکپارچه و اولویت محور اجرای برنامه‌های فضایی، توسعه و تکمیل زیست بوم نوآوری فضایی کشور برای بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های غیر دولتی، فعال‌سازی و تجمیع تقاضای خدمات فضاپایه و تسهیل افزایش ضریب نفوذ فناوری فضایی در سایر حوزه‌های راهبردی کشور، نگاه به آینده تحولات صنعت فضایی همزمان با برنامه‌ریزی و ارزان‌سازی و چابک‌سازی در اجرای ماموریت‌های فضایی از سیاست‌های این سند است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی سازمان فضایی ادامه داد: در بخش اهداف کلان، بر ضرورت اجرای اقدامات چون پایش مستمر و شناسایی دقیق و واقع‌بینانه وضعیت موجود صنعت فضایی، نیازسنجی در بخش بهره‌برداری و تعیین اولویت‌ها، تدوین نقشه راه و برنامه عملیاتی برای رسیدن به هر یک از اولویت‌ها و تامین و تکمیل و به‌روز رسانی و اشتراک گذاری زیر ساخت‌ها تاکید شده است.
