ترجمه کتیبه‌های ۵۰۰۰ ساله با هوش مصنوعی

ترجمه کتیبه‌های ۵۰۰۰ ساله با هوش مصنوعی
تاریخ انتشار : ۰۹ مرداد ۱۴۰۲

تیم چند رشته‌ای از باستان‌شناسان و دانشمندان رایانه‌ای موفق به ساخت یک فناوری هوش مصنوعی جدید شدند که می‌تواند زبان اَکّدی که در الواح ۵۰۰۰ ساله حفظ شده است را به سرعت ترجمه کند.

به گزارش گرداب، اکدی زبان امپراطوری اکدیان بود که حدود ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در منطقه بین‌النهرین و اطراف آن در خاورمیانه کنونی ظهور کرد و به دنبال فتوحات بنیانگذار آن، سارگون بزرگ، به یکی از مهمترین امپراطوری‌های جهان باستان تبدیل شد.

طی هزار و اندی سال، اکدی به عنوان یک زبان گفتاری سرانجام به گویش‌های آشوری و بابلی تقسیم شد. این زبان در ابتدای هزاره اول قبل از میلاد کاملا توسط آرامی جایگزین شد و امروزه یک زبان کاملا منقرض‌شده است. در مقابل، مجموعه بزرگی از الواح گلی خط اکدی باقی مانده است.

در جایی که آتش‌سوزی کتابخانه‌های مصر باستان که همه پر از کتاب‌های پاپیروسی بودند را از میان برده است، الواح گلی خط اکدی کتابخانه‌های باستانی بین‌النهرین به دلیل آتش‌سوزی یا آفتاب خوردن سفت و سخت و ماندگار شده‌اند.

تیم پژوهشی هوش مصنوعی خود را با استفاده از نمونه‌های متون خط میخی اکدی آموزش داد و به آن آموخت تا به دو شیوه متفاوت ترجمه کند. این هوش مصنوعی می‌تواند اکدی را هم از روی ترجمه تحت‌الفظی متون اصلی و هم به‌طور مستقیم از روی خط میخی الواح گلی ترجمه کند.

هوش مصنوعی برای برگرداندن ترجمه تحت‌الفظی اکدی به انگلیسی نمره ۳۷.۴۷ و برای برگردان مستقیم از خط میخی اکدی به انگلیسی نمره ۳۶.۵۲ گرفت، که هر دو بالاتر از هدف پایه پژوهش‌گران هستند و در محدوده ترجمه با کیفیت بالا قرار می‌گیرند.

این هوش مصنوعی قادر است تفاوت‌های ظریف میان ژانر‌های نوشتار اکدی را درک کند. مثلا می‌تواند بفهمد که آیا یک متن در بافتار ادبی یا اداری نوشته شده است. این ابزار حتی می‌تواند تغییرات موجود در خط میخی طی دوهزار سالی که مورد استفاده قرار گرفت را تشخیص دهد و آن‌ها را در ترجمه منظور کند.

منبع: سیتنا