مقامات چینی هفته گذشته پس از تصویب سریع لایحه مجلس نمایندگان آمریکا که از شرکت چینی بایت دنس خواسته بود اپلیکیشن ویدئویی محبوب تیک‌تاک خود را واگذار کند، فقدان انصاف در آمریکا را محکوم کردند.
به گزارش گرداب سخنگوی وزارت خارجه چین، آمریکا را به استفاده از امنیت ملی به عنوان پوششی برای سرکوب عمدی شرکت‌های برتر کشور‌های دیگر متهم کرد و قویا اشاره کرد که دولت چین مانع هرگونه فروش اجباری محبوب‌ترین اپلیکیشن شبکه اجتماعی خود خواهد شد.
کارشناسان می‌گویند با توجه به موقعیت اقتصادی کنونی و سیاست سانسور این کشور، گزینه‌های چین برای انتقام‌جویی احتمالی علیه آمریکا، فراتر از جلوگیری از جداسازی تیک‌تاک در آمریکا، محدود است.
مارتین چورزمپا، کارشناس ارشد موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون، می‌گوید: چین هرچه بیشتر اقدام‌های تلافی‌جویانه انجام دهد، در واقع به برنامه‌های جداسازی تیک‌تاک از بایت دنس در واشنگتن، قدرت و سرعت بیشتری می‌بخشد. این رویه، شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا از چین خارج شوند، زیرا در آنجا احساس امنیت نمی‌کنند.
جدیدترین اقدام کنگره آمریکا، نشان‌دهنده چرخش دیگری در سال‌ها تلاش برای محدود کردن گستردگی و نفوذ یک اپلیکیشن شبکه اجتماعی است که تعداد کاربرانش در آمریکا، به بیش از ۱۷۰ میلیون نفر افزایش یافته است. تیک‌تاک از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان نسخه بین‌المللی اپلیکیشن چینی محبوب «دوین» (Douyin) شرکت بایت دنس، به همراه اینستاگرام متا، به یکی از پردانلودترین اپلیکیشن‌ها در سراسر جهان تبدیل شده است.
اما حجم گسترده داده‌های جمع‌آوری‌شده در این پلتفرم و همچنین نگرانی‌ها در خصوص توانایی حزب کمونیست چین برای اعمال کنترل بر بایت دنس، زنگ خطر را برای قانون‌گذاران آمریکایی که روابط تیک‌تاک با چین را یک خطر امنیت ملی می‌دانند، به صدا درآورده است.
شو زی چو، مدیر عامل تیک‌تاک در شهادتش در کنگره، اصرار داشت که این شرکت، داده‌های کاربران آمریکایی را در ویرجینیا و سنگاپور ذخیره می‌کند، نه در چین. با این حال، طبق گزارش فوربس، این شرکت بعدا اذعان کرد که استثنا‌ئاتی برای داده‌های تولیدکنندگان محتوا وجود دارد.
کالین کاستلو، از کمیته سرمایه‌گذاری خارجی در آمریکا و مشاور امنیت ملی در شرکت حقوقی «فِرِش فیلدز»، گفت: دولت چین دارای اختیارات قانونی گسترده‌ای برای وادار کردن شرکت‌ها در مسائل امنیت ملی است؛ بنابراین از دیدگاه کسی که دولت چین را به عنوان یک دشمن و به عنوان یک دشمن بسیار توانا می‌بیند، سوال این نیست که آیا از آن استفاده شده است، بلکه این است که آیا می‌توان از آن استفاده کرد؟ و پاسخ به این سوال، از دیدگاه کسانی که این لایحه را نوشته اند، مثبت بوده است.
برای اولین بار نیست که پکن به تهدیدات مربوط به ممنوعیت تیک‌تاک در آمریکا پاسخ می‌دهد. در سال ۲۰۲۰، پس از اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، فرمان اجرایی را امضا کرد که به طور موثر خواستار ممنوعیت تیک‌تاک و ویچت در آمریکا شد، بایت دنس بلافاصله قوانین کنترل صادرات خود را به روز کرد. این تغییرات، صادرات فناوری مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده‌ها برای خدمات توصیه اطلاعات شخصی را محدود کرد.
روا گوجون، مدیر گروه رودیوم، انتظار دارد پکن در صورت تصویب لایحه مجلس سنا و امضای آن توسط جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، مقاومت خود را در برابر آمریکا نشان دهد و به طور مشابه مداخله کند.
اما واقعیت اقتصادی خود چین و کاهش گسترده سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ممکن است در محاسبات پکن برای شدت این واکنش، تاثیر بگذارد. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین در سال ۲۰۲۳، به پایینترین حد در ۳۰ سال گذشته رسید که تا حدی به دلیل نگرانی‌ها در مورد تنش‌های ژئوپلیتیکی و فضای تجاری غیرقابل پیش بینی بود.
گوجون گفت: پکن باید خطر بیگانگی بیشتر سرمایه‌گذاران خارجی را در زمانی که چالش‌های اقتصادی چین در حال حاضر کاملا نمایان هستند، ارزیابی کند. حرکات دفاعی بیشتر، چه در مورد کنترل صادرات، امنیت داده‌ها، یا اقدامات امنیت سایبری، تنها شرکت‌ها را در مسیر متنوع سازی، جدی‌تر می‌کند.
این امر در گذشته پکن را از پاسخگویی منصرف نکرده است. شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های آنلاین بزرگ آمریکایی، از جمله گوگل آلفابت، فیس‌بوک متا و اسنپ چت، قبلا از دومین اقتصاد بزرگ جهان ممنوع شده‌اند.
پس از اینکه واشنگتن کنترل صادرات قطعات کلیدی آمریکایی و ابزار‌های ساخت تراشه را اعمال کرد، پکن همچنین خرید محصولات شرکت میکرون را برای اپراتور‌های مهم زیرساخت داخلی ممنوع کرد. ماه‌ها بعد، چین به کارمندان سازمان‌های دولت مرکزی دستور داد تا از آیفون‌های اپل استفاده نکنند و دلیل آن را نگرانی‌های امنیت ملی اعلام کرد.
در صورت تصویب در سنا، لایحه تیک‌تاک یک مهلت شش ماهه برای تیک‌تاک تعیین می‌کند تا از بایت دنس جدا شود که با توجه به پیچیدگی جداسازی دارایی‌های آمریکایی از یک اپلیکیشن جهانی، سناریویی چالش برانگیز خواهد بود.
بر اساس گزارش یاهو فاینانس، مارتین چورزمپا گفت: بعید است پکن، معامله‌ای را بدون در نظر گرفتن قیمت یا ساختار شرکتی، تائید کند، زیرا تیک‌تاک، یک داستان موفقیت جهانی در شبکه‌های اجتماعی را نشان می‌دهد است که در چین ساخته شده است. اگر پکن به دنبال ممنوعیت در بازار آمریکا در مقایسه با از دست دادن کنترل جهانی بر یک اپلیکیشن باشد، برای من روشن نیست که واگذاری و پرداخت پول به سهامداران فعلی را به از دست دادن این کانال ترجیح دهد. وی افزود: بخشی از این امر به این دلیل است که اقدامات فراوان چین در چند سال اخیر، نشان می‌دهد که منافع سهامداران و منافع مالی سهامداران در فهرست اولویت‌های دولت چین قرار ندارد.
