تشخیص پهپاد‌های رادارگریز به کمک تابش مغناطیسی ماهواره‌های استارلینک

تشخیص پهپاد‌های رادارگریز به کمک تابش مغناطیسی ماهواره‌های استارلینک
تاریخ انتشار : ۰۹ مهر ۱۴۰۳

یک آزمایش راداری بی‌سابقه که توسط دانشمندان چینی در دریای جنوبی چین انجام شد، می‌تواند آینده جنگ‌های هوایی را تحت تاثیر قرار دهد.

به گزارش گرداب، تیم تحقیقاتی یک پهپاد که اندازه‌ای مشابه یک پرنده دارد و سطح مقطع راداری آن با یک جنگنده پنهان‌کار قابل مقایسه است را از سواحل گوانگدونگ به پرواز درآوردند. رادار زمینی هیچ موج رادیویی برای تولید پژواک ارسال نکرد، اما هدف روی صفحه ظاهر شد. این به این دلیل بود که پهپاد توسط تابش‌های الکترومغناطیسی منتشر شده توسط یک ماهواره استارلینک که بر فراز فیلیپین پرواز می‌کرد، روشن شده بود!

هیچ کشور دیگری تاکنون این قابلیت را نشان نداده است. هواپیما‌های پنهان‌کار، مانند F-۲۲ آمریکا، با استفاده از اشکال هندسی و پوشش‌های جاذب، بازتاب امواج الکترومغناطیسی را کاهش می‌دهند تا رادار‌ها را فریب دهند. با این حال، اگر یک ایستگاه راداری بتواند از سیگنال‌های ماهواره استارلینک (Starlink) – که قوی و تقریبا همه‌جا هستند – استفاده کند، قابلیت‌های تشخیص آن می‌تواند «تحت تأثیر شکل سه‌بعدی و مواد سطحی هدف قرار نگیرد». این دستاورد حاصل پژوهش یک تیم تحقیقاتی به رهبری پروفسور یی جیانشین (Yi Jianxin) از دانشگاه ووهان (Wuhan University) می‌باشد.


تشخیص پهپاد‌های رادارگریز به کمک تابش مغناطیسی ماهواره‌های استارلینک
تشخیص راداری به کمک استارلینک


استفاده از پراکندگی پیش‌رو برای تشخیص پهپاد‌ها

هنگامی که یک هواپیما از فضای هوایی مابین ماهواره‌های ارتباطی و آنتن‌های زمینی عبور می‌کند، می‌تواند برخی از امواج الکترومغناطیسی منتشر شده توسط ماهواره‌ها را پراکنده کند. این امواج، که به عنوان پراکندگی پیش‌رو (forward scatter) نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند سیگنال‌های ارتباطی عادی را مختل کنند. دانشمندان می‌توانند این اختلالات کوچک را تجزیه و تحلیل کنند تا یک هدف مورد نظر را شناسایی و ردیابی کنند.

ایده استفاده از پراکندگی پیش‌رو برای تشخیص پهپاد‌ها اولین بار توسط دانشمندان روسی در یک کنفرانس علمی بین‌المللی در سال ۲۰۱۵ مطرح شد. اما در آن زمان استارلینک وجود نداشت. امروز، این منظومه ماهواره‌ای بزرگ که توسط اسپیس‌ایکس ساخته شده است، بیش از ۶۰۰۰ ماهواره دارد که به طور مداوم سیگنال‌های رادیویی با فرکانس بالا را برای پشتیبانی از اتصالات اینترنتی تا ۲۲۰ مگابیت بر ثانیه منتشر می‌کنند. این محیط الکترومغناطیسی پیچیده در طراحی جنگنده‌های پنهان‌کار فعلی که چندین دهه پیش ساخته شده‌اند، در نظر گرفته نشده بود.

چالش‌های تشخیص اهداف کوچک و پنهان‌کار

قبل از این مطالعه، دانشمندان از رادیو FM، تلویزیون دیجیتال و حتی سیگنال‌های راداری نظامی دشمن برای تشخیص اهداف بزرگ مانند هواپیما‌های مسافربری و کشتی‌های باری استفاده کرده بودند. با این حال، تشخیص اهداف کوچک یا پنهان‌کار بسیار چالش‌برانگیزتر است. یی و همکارانش مدل تشخیص رادار پراکندگی پیش‌رو را بر اساس بررسی عمیق‌تر مکانیزم‌های فیزیکی بنیادی بازنگری کردند و الگوریتم جدیدی توسعه دادند. آنها همچنین از یک تراشه با عملکرد بالا که فاش نشده است برای پردازش سیگنال‌های دریافتی استفاده کردند.

در حال حاضر، آنتن رادار آنها فقط به اندازه یک تابه است و پهپاد‌ها در آزمایش در ارتفاعات نسبتاً پایین پرواز کردند. بنابراین، فناوری افشا شده در مقاله نمی‌تواند مستقیما برای استفاده نظامی اعمال شود. اما تیم یی ادعا می‌کند که آنها با موفقیت سیگنال‌هایی را که با ویژگی‌های مانند حرکت روتور پهپاد مطابقت دارند، تشخیص داده‌اند و این امر «قابلیت و اثربخشی» روش و طراحی سامانه را در کاربرد‌های ضد پهپاد و جنگنده‌های پنهان‌کار تأیید می‌کند.