مسوولان وزارت ارتباطات اعلام کرده‌اند که هدف از
پروژه‌هایی که اخیرا با نام موتور جستوجو رونمایی می‌شود، رقابت با گوگل
نیست. حتی برای افزایش استقبال مردم از موتورهای داخلی این وزارتخانه
تصمیم ندارد از هیچ‌گونه ابزار فشاری استفاده کند بلکه قرار است که این
جست‌وجوگرها مزیت‌هایی داشته باشند که بالاخره سد مقاومت در مقابل آنها
شکسته شود و مخاطب ایرانی با رغبت به یکی از این موتورها مراجعه کند.
اما در مقابل این ایده دولتی، برخی از کارشناسان حوزه IT نیز معتقدند که
سرمایه‌گذاری‌های هنگفت روی طرح‌هایی مانند موتور جستوجو درست نیست و این
دست طرح‌ها محکوم به شکست در بازار رقابت می‌شوند.
در کنار چنین پیش‌بینی‌هایی، برخی نیز اشکالات فنی به پروژه‌ها وارد
می‌کنند و به نقاط ضعفی از جمله فیلترینگ داده‌ها در جست‌وجوگرهای ایرانی
اشاره دارند اما معاون وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با ایسنا به شرح علل
سرمایه‌گذاری و حمایت از پروژه موتور جستوجو و پاسخ‌گویی به انتقادات
فعالان حوزه ارتباطات پرداخت.
نصرالله جهانگرد درباره این که با وجود عدم استقبال کاربران از موتورهای
جست‌وجوی ایرانی چرا برروی چنین پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌شود؟ گفت:
اساسا استقبال کاربران نه به توصیه دولت و نه به مخالفت مخالفان اتفاق می
افتد بلکه این امر تابعی از کارآیی موتور جستوجو است.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات اظهار کرد: وزارت ارتباطات از چهار شرکتی که
چهار موتور جستوجو را راه‌اندازی کرده بودند حمایت کرده و حالا این که این
موتورها موفق هستند یا خیر، به کارآیی آنها بستگی دارد.
وی این حرف را که موتورهای جست‌وجوی ایرانی نمی‌توانند در رقابت با گوگل
پیروز شوند را رد کرد و افزود: این حرف به این معناست که حالا که گوگل
دارد در زمینه جستوجو فعالیت می‌کند ما باید رو به قبله بخوابیم؛ این
اشکال تفکری عده‌ای از فعالان حوزه IT است.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات تصریح کرد: ایران نیز در زمینه موتور جستوجو
تلاش می‌کند و اگر موفق شد می‌تواند مزیتی را خلق کند؛ مگر موتورهایی مانند
گوگل چطور به این موفقیت‌ها دست پیدا کرده‌اند.
جهانگرد درباره اینکه آیا پیش از سرمایه‌گذاری برروی چنین پروژه‌هایی
نمی‌شد میزان استقبال مردمی آن را پیش‌بینی کرد، گفت: این حرف جزو حرف‌های
تئوری بی‌ربط است؛ ما برای سرمایه‌گذاری برروی چنین طرحی پیش‌بینی می‌کنیم،
آن را طراحی می‌کنیم و سپس برروی آن سرمایه‌گذاری می‌شود.
وی ادامه داد: پس از آن طرح وارد فضای کار می‌شود و رشد می‌کند و اگر توانست کیفیت را رعایت کند مورد استقبال جامعه قرار می‌گیرد.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات در این باره به سایت‌های فروش اینترنتی اشاره
کرد و گفت: در حال حاضر چندین سایت مختلف در زمینه فروش اینترنتی فعالیت
می‌کند که دو یا سه تا از این سایتها مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرند
اما بقیه سایتها نیز کارشان را ادامه می‌دهند.
جهانگرد افزود: موتور جستوجو نیز درست مانند همین سایت‌های فروش اینترنتی
است اما مشکل اینجاست که ما عادت کرده‌ایم خودمان را تحقیر کنیم و دست کم
بگیریم که چرا با وجود گوگل، ایران برروی چنین پروژه‌هایی کار می‌کند.
وی همچنین درباره سیستم برنامه‌نویسی موتورهای جستوجو اظهار کرد: بعضی‌ها برای نقد موتورهای جست‌وجوی ایرانی
می‌گویند الگوریتم آن مانند گوگل است با این که الگوریتم تمام برنامه‌های
مشابه شبیه یکدیگر است درست مثل قوانین ریاضی اما معلوم است که
جست‌وجوگرهای ایرانی چیزی متفاوت است گوگل خواهند بود.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات همچنین درباره این که آیا فیلتر شدن اطلاعات و
طبقه‌بندی آن باعث می‌شود که مخاطب ایرانی سراغ جست‌وجوگرهای ایرانی نرود
تصریح کرد: حتی اگر فرض کنیم چنین اتفاقی نیز می‌افتد آیا شما مطمئن هستید
که گوگل چنین فیلتری و طبقه‌بندی را در ارائه نتایج جستوجو اعمال نمی‌کند؟
وی در این باره خاطرنشان کرد: فضای سیاست‌زده باعث شده که همواره انگ طبقه‌بندی و فیلترینگ را به برنامه‌های ایرانی بزنیم.
جهانگرد با اشاره به این که موتور جست‌وجوی مانند گوگل نیز برای ارائه
نتایج جستوجو طبقه‌بندی و فیلترینگ اطلاعات را اعمال می‌کند اظهار کرد:
کافی است که یکبار یک کلمه را با استفاده و بدون استفاده از فیلترشکن در
گوگل جستوجو کنید، آن وقت معلوم می‌شود که خروجی اطلاعاتی که در اختیار
کاربر ایرانی قرار داده می‌شود، متفاوت است وقتی چنین اتفاقی به این وضوح
می‌افتد چرا باید چنین مارک‌هایی را به خودمان بزنیم.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات درباره اظهارنظرها درباره ساخت و راه‌اندازی
موتورهای جست‌وجویی مانند پارسی‌جو و یوز در فضای مجازی تصریح کرد: من در
چند روزه اخیر دیدم که در فضای مجازی مدام به موتورهای جست‌وجوی ایرانی
متلک انداخته می‌شود و مارکهای مختلفی می‌زنند؛ این نشان دهنده ضعف شخصیت
است.
وی نقد فنی از موتورهای جستوجو ایرانی را امری لازم دانست و افزود: نقد
فنی خوب باعث رشد این گونه موتورها می شود، این که کارشناسان بگویند
موتورهای جست‌وجوی طراحی شده چه ضعف‌هایی دارد ما را خوشحال می‌کند زیرا
باعث پیشرفت محصول ایرانی می شود.
جهانگرد افزود: عده‌ای فکر می‌کنند ما می‌خواهیم با چنین برنامه‌ها و
موتورهای جست‌وجویی یک عده‌ای را شکار کنیم اما وزارت ارتباطات به دنبال
این گونه کارها نیست.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات در پاسخ به این سوال که چرا به جای یک طرح
موتور جستوجو روی چندین طرح مشابه سرمایه‌گذاری می شود، گفت: زمانی که طرح
راه‌اندازی موتور جست‌وجوی ایرانی مطرح شد، چندین دانشگاه طرح‌های مختلف
خود را با وزارت ارتباطات ارائه دادند و این وزارتخانه نمی‌تواند بدون هیچ
دلیلی برخی را رد یا انتخاب کند. بنابراین ما نیز از تمام این طرح‌ها
استقبال کردیم.
وی افزود: پروژه‌های این دانشگاه‌ها مورد حمایت قرار گرفت، رشد کرد و
عده‌ای نیز با آنها زندگی کردند و حالا به بازار عرضه شده و باید در رقابت
با یکدیگر قرار گیرند.
جهانگرد با اشاره به اینکه دولت باید از پروژه پژوهشگران ایرانی حمایت
کند، اظهار کرد: پروژه‌هایی مانند موتور جست‌وجوگر درواقع پروژه‌هایی هستند
که در عمل -LEARNING BY DOING - پیشرفت می‌کنند و موتور جستوجو طی کار
درست می شود.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات همچنین خاطرنشان کرد: اگر از این موتورهای
جست‌وجوی ایرانی استفاده و کلمه‌های بیشتری در آن سرچ شود، نقاط ضعف و
باگ‌های آن پیدا شده و پیشرفت می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه نباید فعالان حوزه IT خودشان را در این حوزه کوچک
بشمارند تصریح کرد: این گونه علوم در همه دنیا بر مبنای تقسیم اطلاعات است و
همه کشورها از این اطلاعات مشترک استفاده می‌کنند.
جهانگرد با اشاره به اینکه موتورهای جست‌وجوی ایرانی قابل رقابت با
جست‌وجوگرهای بزرگی مانند گوگل نیستند، تصریح کرد: اما این موتورها در
بازار کارشان را می‌کنند و اصلا هم قرار نیست با سایت‌هایی مانند گوگل
رقابت حجمی کنند. بلکه باید در این زمینه رقابت کیفی داشته باشند.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات اظهار کرد: رقابت کیفی به این معناست که
موتورهای جست‌وجوی ایرانی مزایایی در فضای فارسی ایجاد کنند که کاربر داخلی
احساس کنند که اگر کلمه‌ای را با آنها جستوجو کند، نتایجی را به دست
می‌آورد که مثلا در گوگل نمی‌تواند آنها را پیدا کند و البته هنوز این
موتورها به این سطح از کیفیت نرسیده‌اند.
وی درباره نگاه جامعه به موتورهای جست‌وجوی ایرانی اظهار کرد: اولین چیزی
که مردم در مواجه با برنامه‌های دولتی احساس می‌کنند این است که فکر
می‌کنند این برنامه‌ها برای انجام مداخلات طراحی شده و هرچه دولت آن را
تایید کند به درد نمی‌خورد.
جهانگرد در پاسخ به چنین اتهاماتی تصریح کرد: هیچ کدام از این موتورهای
جستوجو از سوی دولت طراحی نشده بلکه دانشگاه ها آن را طراحی کرده و ما
تنها از آنها تشکر کرده‌ایم.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات افزود: اگر کسانی که به چنین پروژه‌هایی نقد
بی‌رحمانه می‌کنند، مسوول آنها بودند نیز باز هم خودشان در مورد خودشان این
گونه اظهار نظر می‌کردند؟
وی با تاکید بر اینکه وزارت ارتباطات به خودی خود هیچ پروژه برنامه‌نویسی
را ندارد، گفت: ما تنها از پروژه‌هایی که دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و
پژوهشگاه‌ها مطرح می‌کنند حمایت می‌کنیم.
جهانگرد ادامه داد: بنابراین لازم است همه از این سرمایه ملی مواظبت کنند و
آن را مورد نقد قرار دهند. همان گونه که دوست خود را نقد می‌کنند چراکه
این نقد با ارزش است.
رییس سازمان فن‌آوری اطلاعات در پایان تصریح کرد: اگر بخواهیم تمام
بخش‌های کشور را با چنین نگاهی بررسی کنیم آن وقت باید بگوییم فوتبال ایران
نیز ارزش تماشا کردن ندارد.