به گزارش گرداب به نقل از جام جم آنلاین تلگرام، وایبر، واتس آپ، فیسبوک، اینستاگرام و دیگر شبکه های دوست محور از همان وقتی که به پای ثابت جمع های خانوادگی و دوستانه تبدیل شدند، حضورشان را سفت و سخت به بنیان خانواده ها تحمیل کردند.
هر چقدر تب حضور کاربران در دنیای مجازی داغ تر شد، تعداد بیشتری از خانواده ها هم به نحوی درگیر استفاده از یک یا چند شبکه اجتماعی و نرم افزارهای ارتباطی شدند.
نتیجه حالا نگرانی کارشناسان و مسئولان از افزایش آمار جدایی هایی است که روی پرونده شان عنوان «شبکه های اجتماعی» به عنوان عامل محرکه طلاق ذکر شده است؛ اتفاقی که مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان سازمان بهزیستی درباره اش به جام جم هشدار می دهد و می گوید: رابطه معناداری بین اعتیاد برخی زوجین به شبکه های اجتماعی و طلاق در جامعه ما به وجود آمده است.
بدبینی، حاصل حضور در شبکه های اجتماعی
ولی الله نصر در ادامه با اشاره به هدف اولیه تشکیل این شبکه ها می گوید: افزایش ارتباط بین افرادی که در دهکده جهانی زندگی می کنند، اولین هدف و مهم ترین انگیزه تشکیل این شبکه ها بود تا حدودی هم در این هدف موفق بودند، اما بعضا یک سری جدایی ها و دوری هایی را هم به وجود آورد. اگر این مشکل را بخواهیم در جامعه خودمان بررسی کنیم، می بینیم که حضور در شبکه های مجازی، باعث ایجاد سوءظن و بدبینی بین برخی زوجین شده است؛ اتفاقی که کم کم به طلاق عاطفی و در نهایت به طلاق دائمی می انجامد.
مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان سازمان بهزیستی با اشاره به نتایج تحقیقی که کارشناسان این مرکز روی این پدیده انجام داده اند، می گوید: در رابطه با تاثیر این عامل روی تحکیم بنیان خانواده ها باید به دو اثر مهم اشاره کنم؛ نکته اول، اثری است که اینها روی طلاق در سال های اول تشکیل زندگی می گذارند. بر این اساس آمار ثبت احوال هم نشان می دهد در حال حاضر بیشتر طلاق ها در پنج سال نخست زندگی رخ می دهد و در این بین باز، سال اول سهم بیشتری در جدایی ها دارد. تحلیل این موضوع از نظر ما این است که معیارهای آشنایی زوجین در جامعه امروز به واسطه این شبکه های مجازی تغییر کرده است؛ یعنی آن سبک آشنایی سنتی و خانوادگی قدیمی که از طریق بزرگ ترهای فامیل بود، عوض شده و الان با ازدواج هایی روبه رو هستیم که پایه های آشنایی شان در فضای مجازی و در این شبکه های اجتماعی گذاشته شده است. در این شرایط وقتی دختر و پسر زیر یک سقف می آیند تازه می بینند خیلی از مواردی که فکر می کردند درباره هم می دانند، دروغ بوده و اختلاف نظر های زیادی با هم دارند؛ این یکی از دلایل طلاق است.
برخورد سلبی، ممنوع
نکته دوم اثری است که این شبکه ها روی خانواده هایی می گذارند که سابقه ای بییشتر از پنج سال زندگی مشترک دارند. در این خانواده ها هم جدایی به این دلیل صورت می گیرد که بحث بدبینی و سوءظن و طلاق عاطفی مطرح می شود.
قبلا همه روان شناسان خانواده توصیه می کردند زوجین موقع غذا خوردن و با هم بودن، حتی روزنامه هم نخوانند، تلویزیون نبینند و فقط به همدیگر توجه کنند، اما الان این طور نیست و زن و شوهر ساعت ها وقت شان را در این شبکه ها تلف می کنند.
از نظر نصر، برخورد سلبی و قهری با شبکه های اجتماعی بدترین راه حل برای درمان این معضل و پدیده اجتماعی است؛ تا جایی که درباره اش می گوید: در حال حاضر درباره شبکه های اجتماعی با مشکل به وجود آمدن یک پدیده اجتماعی مواجه هستیم. ما نمی توانیم با پدیده ها مقابله کنیم، باید آنها را آگاهانه هدایت کنیم. فیسبوک و توییتر را فیلتر کردیم، اما هنوز خیلی ها از این شبکه ها استفاده می کنند پس با فیلترکردن تلگرام و... به جایی نمی رسیم. باید به فکر به وجود آوردن جایگزین های بومی و محلی در این رابطه باشیم تا نتیجه بگیریم.
خانم ها بیشتر از این قضیه شاکی اند
در این که شبکه های اینچنینی اختلافات میان زوجین را شدیدتر کرده اند، شکی نیست؛ اختلاف هایی که خیلی ها می خواهند در گروه های دوستانه همین شبکه ها حل کنند، اما خیلی وقت ها راه حل های غلط ارائه شده در این گروه ها، آتششان را نه تنها خاموش نمی کند که شعله ورتر می کند.
جواد صادقی، مستشار دیوان عالی کشور و سرپرست مجتمع قضایی خانواده ونک هم، در این باره به جام جم می گوید: کسی نمی تواند منکر آثار و تبعات منفی شبکه های اجتماعی در مسائل خانوادگی باشد. البته این موضوع کاملا به این بستگی دارد که خانواده ها چقدر با این شبکه ها درگیر باشند، چقدر برایشان وقت بگذارند و در مقایسه با ارتباط با همسرشان، چه جایگاهی به این شبکه ها بدهند. هر قدر استفاده از این شبکه ها در حد متعارف تری باشد، آسیب و تخریبش بر بنیان خانواده ها کمتر است.
با این حال سرپرست مجتمع قضایی خانواده ونک، هشدار می دهد: متاسفانه اکنون وضعیت طوری شده که بین پرونده های مختلفی که برای جدایی در دادگاه ها تشکیل می شود، خیلی ها از این عامل شکایت می کنند. آمار مراجعاتی هم که زوجین به این دلیل به مراکز مشاوره دارند روز به روز بیشتر می شود. در بیشتر این پرونده ها هم خانم ها شکایت می کنند همسرشان وقت زیادی را به ارتباط های مجازی در شبکه های اجتماعی اختصاص می دهد و در نتیجه توجه کمتری به زوجه خود دارند.
به روز شدن دلایل طلاق
صادقی، با اشاره به سیرصعودی تشکیل پرونده های اینچنینی در دادگاه ها می گوید: دلایل طلاق در جامعه امروز را اگر با جامعه 10 سال پیش ایران هم مقایسه کنیم قطعا تغییر را بوضوح می بینیم.
چون مردم دیگر تحت تاثیر شرایطی که 10 سال پیش بر جامعه حکمفرما بود، زندگی نمی کنند. جامعه امروز، همان قدر که امکانات ویژه و نیازهای خودش را دارد، مشکلات خاصی را دارد.
این که می گوییم شبکه های اجتماعی امروز نقش پررنگی در جدایی زوج ها پیدا کرده اند، به دلیل این است که نقش مهمی در جامعه دارند. به نسبت این حضور پررنگ در تمام روابط انسانی که در جامعه حکمفرماست، پایشان به بنیان خانواده ها هم کشیده شده است. اکنون با این که هنوز اعتیاد، بیکاری و ... جزو عوامل موثر در طلاق هستند، اما نمی توانیم نقش شبکه های اجتماعی را نادیده بگیریم.
شیوع پدیده؛ از چین تا ایران
سبک زندگی خانواده های زیادی با پیشرفت فناوری های هوشمند و استفاده از نرم افزارهای وایبر، واتس آپ، تلگرام و... عوض شده و در مرحله ای از گذار قرار گرفته است. دراین میان، وضعیت خانواده هایی که از اول هم بنیان خیلی محکمی نداشتند از بقیه بدتر است. در این خانواده ها سوءتفاهم ها و اختلاف نظرهایی است که یکشبه به وجود نیامده، اما از وقتی پای شبکه های اجتماعی به رابطه زوج هایی کشیده شده بهانه برای جدایی ها زیادتر شده است.
اینجاست که ارتباط با کاربران شبکه های مختلف مجازی، آتش اختلافات زوج ها را شعله ورتر می کند. مشکلی که به نظر می رسد نه تنها زنگ هشدار را در جامعه ما که در کشورهای دیگر هم به صدا درآورده است، تا جایی که طبق تحقیقات کارشناسان چینی می گویند نرخ طلاق در این کشور را در سال 2014 افزایش 3.9 درصدی داشته و شرکت در شبکه های اجتماعی عامل اصلی جدایی زوج های چینی بوده است.
البته این کارشناسان معتقدند شبکه های اجتماعی در مجموع تنها بر روابط زوج هایی تاثیر سوء دارند که با یکدیگر دچار مشکل و تنش هستند.